LOC-REG
۲-۲-۴-۱-۴. موجودیتهای سیاسی
موجودیتهای سیاسی، با زیر گروههای موجود در جدول۲-۸ طبقهبندی میشوند. موجودیتهایی که در هیچ یک از این زیر مجموعهها نگنجند را برچسبگذاری نخواهیم کرد.
جدول۲-۸ : زیر گروههای موجودیت سیاسی
توضیحات
مشخصه
قاره[۱۷۹]
اشارههای قابل برچسبگذاری از موجودیتهای هفت قاره تشکیل شده اند: شمال آمریکا، جنوب آمریکا، استرالیا، قطب جنوب، اروپا، آسیا و آفریقا
GPE-CONT
ملت[۱۸۰]
اشارههای قابل برچسبگذاری از هر ملت را شامل میشود:
GPE-NAT
استان[۱۸۱]
اشارههای قابل برچسبگذاری از موجودیتهای هر ایالت، استان یا بخش هر ملت را شامل میشوند.
GPE-STAT
بخش منطقه[۱۸۲]
اشارههای قابل برچسبگذاری از موجودیتهای هر کشور، منطقه، حکومت، حکومت یا شبیه بندی از سر ایالت / استان / بخش است. معمولاً چنین اشاراتی در فایلهایی که اخبار گزارش میکنند مشاهده میشود.
GPE-DIS
مرکز جمعیتی[۱۸۳]
اشارات قابل برچسبگذاری از موجودیتهای هر موجودیت سیاسی، در زیر سطح کشور یا منطقه قرار داده میشود.
GPE-POP
خوشه سیاسی[۱۸۴]
گروههای نامگذاری شدهای که میتوانند به عنوان موجودیت سیاسی عمل کنند، مانند اتحاد جماهیر شوروی.
GPE-CLUS
خاص[۱۸۵]
یک مجموعهی شبیه به موجودیتهای سیاسی است که به طور مستقیم به برچسبهای مرسوم پاسخ نمیدهد. موجودیتهای مذکور به عنوان موجودیت سیاسی / خاص در نظر گرفته میشوند این زیر گروه در حال حاضر محدود به فلسطین، دولت خودگردان فلسطینیها، سرزمین چین، و سرخپوستان بومی آمریکا است.
GPE-SPE
گاهی اوقات نیز با موجودیتهایی مواجه میشویم که به نظر یکسان میآیند، اما چنین نیست. به عنوان مثال موجودیت فرانسه در ذیل، در هر جمله ارجاع متفاوتی را دنبال میکند.
فرانسه هفته گذشته توافق نامهای با آلمان امضاء کرد.
۱-۷-۲-۱ متغیر نگرش
تعریف نظری
نگرش عبارت است از یک روش نسبتاً ثابت در فکر احساس و رفتار نسبت به افراد، گروه ها و موضوع های اجتماعی یا قدری وسیع تر، هر گونه حادثه ای در محیط فرد .( ترکان و کجباف ؛ ۱۳۸۷) یکی از دلایل اهمیت نگرش این است که بر افکار اجتماعی موثر است ، نحوه تفکر و پردازش اطلاعات را تحت تاثیر قرار می دهد ، به عنوان طرح ذهنی عمل می کند و به عبارت دیگر چارچوب های شناختی اطلاعات را در مورد مفاهیم ، موقعیت ها و حوادث را سازماندهی و نگهداری می کند و سرانجام، بر فرایند رفتار اثر می گذارد . ( آذربایجانی و همکاران ؛ ۱۳۸۵ )
تعریف عملیاتی
در این تحقیق نگرش بعنوان تمایل به عمل فرد در راستای موضوع رزرو اینترنتی هتل می باشد . برای بررسی عملیاتی متغیر نگرش در پرسشنامه این تحقیق ، ۵ سوال مطرح شده است که شامل سوالات( ۲۶ تا ۳۰ ) پرسشنامه می باشند . شاخص های مرتبط با متغیر نگرش در سوالات پرسشنامه عبارتند از : عاقلانه بودن انجام عمل رزرو اینترنتی هتل ، تاثیر تبلیغات در انجام رزرو اینترنتی هتل و نقش رزرو آنلاین هتل در صرفه جویی زمان و هزینه .
۱-۷-۲-۲ نیت استفاده
تعریف نظری
شناسایی عواملی که موجب می شود مصرف کننده قصد استفاده از یک تکنولوژی جدید مانند استفاده از خدمات بانکداری اینترنتی یا رزرو اینترنتی هتل را داشته باشد حائز اهمیت است (سید جوادین و یزدانی ؛ ۱۳۸۴) فیشبین و آجزن نظریه عمل منطقی را بر مبنای این پیشرفت ها در سال ١٩۷۵ و در تلاش برای شناخت رابطه بین عقاید، طرز نگرش ها، مقاصد و رفتار، با درنظر گرفتن فرضیه ای ارائه دادند. (کفاشان ؛ ۱۳۸۹) بر طبق این نظر یه عامل تعیین کننده رفتار فرد، قصد او برای انجام یا عدم انجام یک رفتار خاص است .
تعریف عملیاتی
در این تحقیق نیت استفاده بعنوان انجام عمل رزرو اینترنتی هتل می باشد . برای بررسی عملیاتی متغیر نیت استفاده در این تحقیق ، ۵ سوال مطرح شده است که شامل سوالات (۳۱ تا ۳۵ ) پرسشنامه می باشند . شاخص های مرتبط با متغیر نیت و قصد استفاده در سوالات پرسشنامه عبارتند از : رضایت دوستان و اقوام از عمل رزرو اینترنتی هتل، تهیه تجهیزات کار با اینترنت ، انجام مجدد رزرو اینترنتی هتل توسط مشتری وهمچنین پیشنهاد این عمل به دیگران .
۱-۸ قلمرو تحقیق
۱-۸-۱ قلمرو موضوعی
قلمرو موضوعی این تحقیق در حوزه مدیریت بازرگانی و شاخه بازاریابی قرار می گیرد .
۱-۸-۲ قلمرو مکانی
قلمرو مکانی این تحقیق هتل های بزرگ (شامل هتل های ۴ و ۵ ستاره ) موجود در سطح استان گیلان است.
۱-۸-۳ قلمرو زمانی
قلمرو زمانی مطالعه حاضر نیمه اول سال ۱۳۹۳ است.
فصل دوم
مروری بر ادبیات تحقیق
۲-۱ مقدمه
گردشگری الکترونیکی یا [۲۱] e-tourismحاصل ترکیب دو حوزه گردشگری و فناوری اطلاعات است که هردو پدیده ازمتداول ترین نوع فعالیت های درآمدزا ومولد فرصت های شغلی در جهان امروزی به شمار می روند .(سید نقوی و شکیبا ؛ ۱۳۹۲ ) گردشگری خود به انواع گوناگونی قابل تقسیم است و در این میان فناوری اطلاعات نیز با ایجاد قابلیت های گوناگون بر توسعه گردشگری تأثیر گذار شده است. (Buhalis ; 2003) مفهوم گردشگری الکترونیکی در بر گیرنده ی کلیه ی اجزای کسب و کار از قبیل کسب و کار الکترونیکی، تحقیق و توسعه ی الکترونیکی، تولید محتوای الکترونیکی وارائه ی خدمات الکترونیکی درحوزه گردشگری می باشد وبه مجموعه ای ازپایگاه های اینترنتی و استانداردها و پروتکل های خاص اطلاق میشود که با تولید و بازنشر اطلاعات در ساختارهای مختلف از قبیل متن، عکس و تصویر، کاتالوگ و بروشور، پیام های تبلیغاتی و حتی خدماتی از قبیل رزرو هتل و خرید الکترونیکی بلیط معنا می یابد . ( (Li & Buhalis ; 2006 گردشگری در فضای سایبری ابزاری است که به وسیله آن یک علاقمند به گردشگری میتواند در زمان کوتاه و با هزینه بهینه ظرفیت های گردشگری را شناسایی و با یک برنامه ی هدفمند و هدایتگر به مکانی خاص مسافرت کند . در بیان جامع تری می توان گفت گردشگری الکترونیکی عبارت است از فن تلفیق روش های کسب و کار الکترونیکی و فناوری اطلاعات در شیوه ها و ابزارهای تدارک، ارائه و پشتیبانی خدمات گردشگری به جهت تامین نیازهای گردشگران با کیفیتی بالاتر و هزینه ای کمتر و اشاره به تمامی خدماتی دارد که درگذشته گردشگران به صورت سنتی از آنها استفاده می کردند و امروزه می توانند به صورت الکترونیکی و از طریق فضای اینترنت به این امکانات دسترسی داشته باشند. (Maswera et al ; 2008) رزرو اینترنتی با استفاده ازتکنولوژی وب و اینترنت مشتریان را قادر می سازد تا فعالیت های توریستی خود را در یک محیط مجازی انجام دهند .
در این تحقیق از پنج متغیر اصلی بعنوان متغیر های کلیدی مستقل استفاده گردیده است . دو متغیر سودمندی و سهولت استفاده ، که شامل تصور و برداشت ذهنی از مفید بودن و برداشت ذهنی ازآسانی استفاده توسط کاربر بوده و باور های اصلی در مدل پذیرش فناوری می باشند. (دیویس و دیگران ؛ ۱۹۸۹) همچنین سه عامل مهم در تجارت الکترونیک ، اعتبار طرف تجاری ، اعتماد مشتری به وی و سازگاری می باشد . اعتبار به عنوان حدی که مصرف کننده اعتقاد دارد فروشنده ، خبرگی، درستکاری و قابلیت اعتماد لازم برای انجام معامله را دارد، تعریف می شود. اعتبار عامل مهمی در شکل گیری تصور مصرف کننده از محیط های آنلاین است . ( ال گهتانی ؛ ۲۰۱۱ : ۵۲) اعتماد نیز یک عنصر مهم و مؤثر بر رفتار مصرف کننده و تعیین کننده موفقیت پذیرش فن آوریهایی از قبیل تجارت الکترونیک است. (گولز ، راو ، لی و وارن [۲۲] ؛ ۲۰۰۹) سازگاری نیز عبارت است از میزان برداشت فرد از هماهنگی نوآوری با ارزش های موجود، تجربه های گذشته و نیازهای گیرنده نوآوری است. )یغمایی و شیرازی ؛ ۱۳۹۰ : ۱۴ )
بخش اول :
مبانی گردشگری الکترونیکی
۲-۲ مبانی گردشگری الکترونیکی
۲-۲-۱ تعریف گردشگری
گردشگری مجموع پدیده ها و ارتباط های ناشی از کنش متقابل میان گردشگران، سرمایه، دولت و جوامع میزبان، دانشگاههای جامعه و سازمانهای غیردولتی در فرایند جذب، حمل و نقل، پذیرایی و کنترل این گردشگران و دیگر بازدید کنندگان می باشد.
از دیگر تعاریف گردشگری می توان به تعاریف فنی اشاره کرد که توسط[۲۳] WTO یا سازمان جهانی گردشگری ارائه گردیده است. این تعاریف بر اساس تمایز قائل شدن در رویکرد به مکان بازدید، تقسیم بندی را پیرامون گردشگری در ابعاد مختلف انجام داده اند که به صورت زیر می باشد:
گردشگری عبارت است از فعالیتهای افرادی که برای استراحت، کارودیگر دلایل به خارج از محیط سکونت معمول خویش سفرکرده وحداکثربرای یکسال متوالی درآنجا اقامت می کنند.
گردشگری داخلی)یا بومی) : اشخاص مقیم یک کشور که حداکثر برای مدت ۱۲ ماه به محلی درکشورخودشان که خارج ازمحیط معمول زندگی آنها می باشد،سفر کنندوهدف اصلی آنهاازاین سفرانجام کاری نیست که سرانجام آن دریافت مزداز محل مورد بازدید باشد.
گردشگری خارجی) یا بین المللی ) : افرادی که برای حداکثر مدت ۱۲ ماه به کشوری که محل اقامت معمول آنها نیست و خارج از محیط معمول زندگیشان قرار دارد، سفر کنند و هدف اصلی آنها از این بازدید سرانجام اش دریافت مزد از کشور مورد بازدید باشد.
برای گردشگری تعاریف مختلفی ارائه شده است که در (جدول ۲-۱ ) به چند مورد از آنها بطور اختصار اشاره می شود . (کلانتری و فرهادی ؛ ۱۳۸۷)
نویسنده | تعریف گردشگری |
مک کین (۱۹۷۷) | یک تمایل ژرف و گسترده انسانی برای شناخت دیگران از طریق برخورد متقابلی که ما طی آن خودمان را میشناسیم. یک جستجو و یک سیر و سلوک برای دیدن و شاید درک کلی سرزمینهای قابل سکونت زمین |
جعفری (۱۹۷۷) | مطالعه بشر دور از محل سکونت معمولیاش، همچنین دور از صنعتی که به نیازهایش پاسخ میدهد و اثراتی که گردشگر و صنعت گردشگری بر محیط فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و فیزیکی میزبان دارد |
ماتیسون و وال(۱۹۸۲) | یک پدیده چند عاملی که حرکت از محل اقامت معمول و ماندن در آن جا را شامل میشود؛ مقایسه عناصر پویا و ایستا و نتایج آنها |
پیرس (۱۹۸۲) | گردشگری میتواند ترکیبی از عناصر نسبتاً مرتبط صنعتی باشد که از حرکت مردم از محل سکونت و ماندن در مکانهای دور از محل اقامت ناشی میشود. گردشگری در اساس یک پدیده مرتبط با جوامع فراغتی است. |
مورفی (۱۹۸۵) | مجموعه مسافرتهای افراد به سوی مکانهای مورد نظر با طول مدت مشخص، ترکیبی از تفریح و تجارت |
دست آهنگر مرا در مار ضحّاکی کشید گنج افریدون (=دانش و حکمت) چه سود اندر دل دانای من
«نبست، نبندد: مطابق ظبط یاسمی؛ در چاپ نوریان: ببست، ببندد است:
در بیت صنعت اسلوب الحکیم وجود دارد. طبع شعریم بسته نشد، آری درست است زیرا، هنگامی که مستمعی نباشد شاعر شعر نمی بندد (نمی آفریند). بستن اول به معنی منسد شدن و بستن دوم به معنی آفریدن.
سخن بستن به معنی خاموش شدن است: «خردمندی را که در زمرهی اجلاف سخن ببندد [یعنی سکوت کند و حرف نزند] شگفت مدار (گلستان، یوسفی، ص ۱۷۹). برمن سخن نبست یعنی لب از شعر نبستم و خاموش نشدم.
سپس سخن بستن را به اسلوب الحکیم در معنای متضاد آن فهمیده است: یعنی سخن گفتن. بستن به معنی شکل گرفتن (بستنی)، پیوستن، آراستن، به وجود آوردن و از این قبیل است مثلاً خیال بستن به معنی خیال کردن، نگار بستن به معنی نقش آفرینی، شکوفه بستن به معنی شکوفه کردن. پیوستن که در مورد نظم به کار میرود:
(فردوسی در مورد دقیقی میفرماید:
اگرچه نپیوست جز اندکی ز بزم وز رزم از هزارن یکی)
در اوستا از همین ریشهی است (paiti band). در پهلوی پتوستن (پت = به + وستن =بستن).
رمح آبداده: نیزه یی که پیکان آن آبداده (محکم) باشد. ||تیغ سرگرای: شمشیری که آهنگ سر میکند، به طرف سرگرایش دارد.
استفهام انکاری است یعنی اصلاً همای بر سرم سایه نمی افکند. همای مرغ سعادت است که بر بام هر کسی بنشیند صاحب آن خانه را سعادتمند میکند. همای در ادبیات فارسی مظهر بی آزاری است سعدی میفرماید:
همای بر همه مرغان از آن شرف دارد که استخوان خورد و جانور نیازارد
به اسلوب سبک عراقی به عالم درون پناه برده است و خود را بیچارهی ضعیف و درماندهی گدای خوانده است. حال آنکه اگر گردن فردوسی را هم میزدند چنین شعری را بر زبان نمی آورد.
فردوسی فقط یک بار از نداری خود اینگونه سخن گفته است:
مرا نیست فرّخ مرآن را که هست ببخشای بر مردم تنگدست
در این بیت به سبک حماسی سخن گفته است. شیر شرزه و مارگرزه از لغات فارسی قدیم است که بیشتر در سبک خراسانی کاربرد دارد.|| شکردن: پاره کردن || مارگرزه: افعی؛ در بیت صنعت موازنه و سجع دارد.
موازنه مبتنی بر تضاد (مقابله): زیدری این بیت زیبا را در طیّ عباراتی شعر گونه و مناسب در نفثه المصدور (ص ۱۱۲) آورده است: «دل از شدائد به جان آمده است، آخر شرمب بدار. جان از مکاید به لب رسیده است، آزرمی با میان آر:
ای محنت ار نه کوه شدی، ساعتی برو وی دولت ارنه باد شدی لحظه یی بپای»
جزع کردن: زاری کردن || سپنجی: سپنج (مسافرخانهی نسبت، موقتی، محل گذر، ناپایدار. بیت دارای صنعت موازنه است.
به اسلوب خراسانی «اندر» آورده است. اندر جهان || دستور: وزیر
تقدیم صفت بر موصوف: بی هنر زمانه؛ کور دل سپهر؛ || در نور دیدن فعل پیشوندی است و از مختصات زبانی سبک خراسانی.|| برگراییدن: پیچاندن، حمله کردن. بیت دارای موازنه است.
روزگار را مورد خطاب قرار داده است. جاندار انگاری؛ در بیت فرافکنی وجود دارد.
فروچکاندن: تقطیر کردن، قطره قطره ریختن. گل را پس از حرارت فرو میچکانند تا گلاب بگیرند و زر را بر سنگ امتحان (محک) میآزمایند بیت دارای صنعت موازنه است.
زخم: کوفتن، ضرب، نقره را حرارت میدهند تا نرم شود و سپس با چکش شکل میدهند. فساییدن، افسون کردن.
برای آنکه مرا چون مار (در سلّه کنی)، افسون کن. بیت دارای استخدام و موازنه است.
اژدهای چرخ: اضافهی تشبیهی است.||آسیای نحس: کنایه از افلاک است. در بیت مازنه است.
سعادت: با مادر ایهام تناسب دارد چون اسم فرزند مسعود، سعادت بود.|| تاری: مخفف تاریک. سترون: نازا، عقیم.
شیفته: دیوانه، یکی از موتیو (motif)های رایج شعر مسعود این است که: روزگار دشمن فضل است.
۴-۳- قصیده ای از خاقانی
صبحدم چون کلّه بندد آه دود آسای من چون شفق در خون نشیند چشم شب پیمای من
مجلس غم ساخته است و من چو بید سوخته تا به من را وق کند مژگان میپالای من
رنگ و بازیچه است کار گنبد نارنج [۷۲]رنگ چند کوشم کز بروتم نگذرد صفرای من
تیر باران سحر دارم سپر چون نفکند این کهن گرگ خشن بارانی از غوغای من
۵ این خماهن گون که چون ریم آهنم پالود و سوخت شد سکاهن پوشش از دود دل در وای من
روی خاک آلود من چون کاه و بر دیوار حبس از رخم کهگل کند اشک زمین اندای من
مار دیدی در گیاپیچان کنون در غار غم مار بین پیچیده در ساق گیا آسای من
اژدها بین حلقه گشته خفته زیر دامنم زان نجنبم ترسم آگه گردد اژدهای من
تا نترسند این دو طفل هندو اندر مهد چشــم زیر دامن پوشم اژدهای جان فرسـای من
۱۰ دست آهنگر مرا در مار ضحّاکی کشید گنج افریدون چه سود اندر دل دانــای من
آتشین آبی از خوی[۷۳]خونین برانم تا به کـعب کآسیا سنگ است بر پای زمین پیـمای من
جیب من بر صُدرهی خارا عتابی شد ز اشـک کوه خارا زیر عطف دامن خــارای مـن
چون کنار شمع بینی ساق من دندانه دار ساق من خایید گویی بخت دندان خای من
قطب وارم بر سر یـک نقطه دارد چار میخ این دو مرّیخ ذنَب فعل زحل سیمای من
۱۵تا که لرزان ساق من بر آهنین کرسی نشست می بلرزد ساق عرش از آه صور آوای من
بوسه خواهم داد و یحک بند پند آموز را لاجرم زین بند چنبر وار شد بالای من
در سیه کامی چو شب روی سپید آرم چو صبح پس سپید آید خانه به شـب مأوای من
پشت در دیوار زندان روی در بام فلک چون فلک شد پر شکوفه نرگس بنـیای من
غصّه هر روز و یا رب یا رب هر نیمشب تا چه خواهد کرد یا رب یا رب شبهای من
۲۰هست چون صبح آشکارا کاین صبوحی چند را بیم صـبح رستـخیز است از شـب یلدای من
منجنیق صد حصار است آه من غافل چراست شمع شان بی منجنیق از صدمهی نکبـای مـن
روزه کردم نذر چون مریم که هم مریم صفاست خاطر روح القـدس پیوند عیسی زای من
نیست بر من روزه در بیماری دل زآن مـرا روزه باطل میکند اشک دهان آلای من
قویدل و دیگران در پژوهش تحت عنوان بررسی روند و علل مهاجرت به کلان شهر تهران با تأکید بر شهرستان فیروز کوه به روند افزایش مهاجرت “شهر تهران را مورد بررسی قرار داده اند و عامل تحصیلات بالا و نقش عوامل فرهنگی اجتماعی در مهاجرت را به شهرستان فیروز کوه موثر دانسته اند. و توسعه و گسترش شهرک های صنعتی را از عوامل مهم برای جلوگیری از مهاجرت به پایتخت می دانند و به این نتیجه رسیده اند که برای افراد واقع در گروه درآمدی کم و متوسط (قبل از مهاجرت) عوامل اقتصادی و برای گروه درآمدی خوب عوامل فرهنگی و اجتماعی نقش بیشتری در مهاجرت افراد داشته اند. در این پژوهش از تئوری تودار و استفاده شده است.محققین این پژوهش بیشتر به بحث مهاجر پذیری پرداخته اند. و کار پژوهش در منطقه ای متفاوت از جهات مختلف با نمونه مورد بررسی ما صورت گرفته است.
ضرابی و رخشانی نصب در تحقیقی تحت عنوان روندهای مهاجرپذیری و مهاجر فرستی شهرهای ایران در دو دهه ی اخیر، به بررسی روند مهاجرت در شهرهای مختلف ایران پرداخته اند نتایج این پژوهش حاکی از آن است که در طول دو دهه ی مورد مطالعه مهاجر پذیری در سیستم شهری کشور افزایش یافته است به گونه ای که در طول دو دهه ی مورد ۱۳۸۵ – ۱۳۶۵ دهه ی ۷۵ – ۱۳۶۵ حدود ۷۱ درصد شهرهای کشور مهاجر پذیر بوده اند در حالی که در دهه ی اخیر درصد شهرهای مهاجر پذیر به ۲۷/۸۶ درصد رسیده به عبارتی درصد شهرهای مهاجرپذیر حدود ۱۵ درصد افزایش یافته در بین شهرهای کشور شهرهای متوسط مهاجر پذیری بیشتری داشته اند و در نهایت باید گفت بر اساس نتایج این پژوهش افزایش مهاجرپذیری شهرهای متوسط ضرورت توجه به این گونه شهرها در نظام شهری کشور مطرح می شود چرا که هدایت سرمایه گذاری ها به سمت شهرهای متوسط باعث ثبات منطقه ای می-گردد و از هجوم بی رویه ی مهاجران به سمت شهرهای بزرگ جلوگیری می کند. با این کار تعادل در جریان های مهاجرتی ایجاد و از شدت مهاجرپذیری شهرهای بزرگ و متروپلیتن تهران کاسته می شود این پژوهش با روش اسنادی صورت گرفته. در این پژوهش رویکرد کلی نگر حاکم است و روند های مهاجرت را در سطح کشور مورد بررسی قرار داده و روند مهاجرت را در استان ها و مناطق مختلف مطرح نکرده،حال این که ما به بررسی علل مهاجرت از یک شهرستان خاص می پردازیم.
پژوهشی در سال ۱۳۸۲ با عنوان بررسی عوامل اقتصادی اجتماعی و جمعیتی موثر بر مهاجرت در شهرهای استان مازندران طی سالهای ۸۵ – ۱۳۷۵ صورت گرفته که در نتایج آن آمده است :میزان بیکاری و امکانات ارتباطی بیشترین سهم و میزان شهرنشینی کمترین تأثیر را در تغییرات میزان مهاجر فرستی در شهرهای آن استان را داشته اند. همچنین بیشترین مهاجرت ها در آن استان از مناطق شهری به مناطق شهری بود. و مردان حدود ۶۰ درصد از مهاجران را تشکیل داده اند این پژوهش با رویکرد مقایسه ای صورت گرفته واز تئوری جاذبه و دافعه استفاده کرده.این پژوهش شباهت نسبتا زیادی با کار تحقیقی ما دارد اما به دلیل شرایط متفاوت نمونه ی مورد بررسی ما ( تفاوت های قومیتی و مذهبی شهرستان بیجار)کاری متفاوت با کار ماست و نمی توان به تعمیم نتایج این بررسی به نمونه ی مورد بررسی ما پرداخت.
پژوهش در سال ۱۳۷۴ توسط صدیقی تحت عنوان بررسی اوضاع اجتماعی اقتصادی، فرهنگی و روند مهاجرت کوهپرعلیا نوشهر انجام شده که در این پژوهش عوامل اصلی مهاجرت روستاییان کوهپرعلیا به شهرستان نوشهر را عوامل اقتصادی و نابرابری فرصت های شغلی بیان کرده است این تحقیق هم از دیدگاه جاذبه و دافعه به مسئله نگریسته و به شیوه ی پیمایش صورت گرفته. این پژوهشروند مهاجرترا بررسی کرده و به علل آن نپرداخته است
مطالعه ای در سال ۱۳۷۲ با عنوان علل و عوامل مهاجر فرستی و مهاجر پذیری وخالی از سکنه شدن روستاهای استان فارس در مرکز جمعیت شناسی دانشگاه شیراز صورت گرفت که نتایج بدست آمده از آن تحقیق نشان میدهد مشکلات مربوط به زمین کشاورزی و آب عامل اصلی مهاجر فرستی روستاهاست ودر دهاتی که اقتصاد آنها بیشتر بر پایه ی مرغدار ی بود مهاجر فرستی کمتر بوده ،روستاهایی که بیشتر به دامداری اشتغال دارند غالبامهاجر فرست بوده و به عبارت دیگر مشکلات مرتع دارو درمان عامل عمده در مهاجر فرستی است .غیر از روستاهایی که به علت بروز بلایای طبیعی از قبیل سیل زلزله و رانش زمین خالی از سکنه شده اند ،مشکل بقیه ی روستاهای خالی از سکنه مسائل اقتصادی بوده است اما نکته ی مهم این است که در بسیاری از روستاهای خالی از سکنه امکانات تولیدی کاملا از بین نرفته وکشاورزان از مزارع انگور روستاها بهره برداری می کنند به عبارت دیگر می توان با ایجاد راه های مناسب از مهاجرت جلو گیری و از امکانات تولیدر دهاتخالی از سکنه نیز استفاده کرد (آقا ،۱۳۷۲ به نقل از حاجیان ،۱۳۸۷).
پژوهش فوق به بررسی علل مهاجرت روستا شهری پرداخته اما ما به مهاجرت شهر به شهر می پردازیم و از سویی هم فاصله ی زمانی حدود۲۰ ساله با کار پژوهشی ما دارد. ودر طول این مدت وضعیت مهاجرت تفاوت زیادی داشته
۲-۵-۲مطالعات خارجی
لی آنگ در مقاله ای تحت عنوان «دوره ی مهاجرت در چین »علل مهاجرت داخلی در این کشور را در دو مقطع زمانی (۱۹۸۷و ۱۹۹۰)مورد بررسی قرار داده است .بررسی وی نشان داد که دلایل مهاجرت در طول زمان تغییر کرده بدین صورت که در گذشته در حدود نیمی از مهاجرت ها به دلایل خانوادگی صورت می گرفته در صورتی که اکنون به دلایل مربوط به کار (جستجوی کار ، کار آموزی انتقال کار و ماموریت برای کار )انجام می گیرد . یعنی مهاجرت ها به احتمال زیاد پاسخی اقتصادی است(لی یانگ۲۰۰۱:۵۱۶٫۵۱۷).
این کار پژوهشی به مقایسه ی علل مهاجرت در دو مقطع زمانی مختلف پرداخته است و تفاوت زیادی بین شرایط نمونه ی مورد بررسی این پژوهش با نمونه ی ما وجود دارد.
در گزارشی از سازمان ملل درباره ی سیاست های توزیع جغرافیایی جمعیت ۱۵۸کشور در سال ۱۹۸۸ صورت گرفت نتایج زیر بدست آمده در بین این کشورها ۷۳کشور از نظر توزیع جغرافیایی جمعیت وضعیت کاملا نا مناسب داشته اند از این تعداد به استثنای ۵کشور همه گی در حال توسعه بوده اند همچنین ۶۶ کشور دارای وضعیت نا مناسب از نظر توضیع جغرافیایی جمعیت بوده اند که از این تعداد ۴۲ کشور جزو کشورهای در حال توسعه بوده اند وتنها ۶کشور وضعیت قابل قبولی داشته اند تقریبا همه ی کشورهایی که از نظر توضیع جغرافیای خود نا راضی بوده اند عامل اصلی رشد جمعیت شهرها را مهاجرت روستایی شهری دانسته اند محاسبات آماری هم ثابت کرد که تقریبا بیش از ۳۵تا۶۵درصد از رشد جمعیت شهرها مربوط به مهاجرت های روستایی بوده ۹۰ کشور در حال توسعه در پاسخ به سازمان ملل اظهار داشتند که سیاست های آنها در کاهش روندهای مهاجرت های روستایی شهری می باشد (فتاحی۱۳۸۸ :۴۷).
یکی دیگر از تحقیقات انجام شده در زمینه تاثیر تحصیلات بر مهاجرت ،تحقیقی است با عنوان «ظرفیت انسانی نا متجانس و مهاجرت :چه کسانی از مکزیک به امریکا مهاجرت می کنند ؟»که توسط کاپونی در سال ۲۰۰۶انجام شده است در این مطالعه از داده های سر شماری مکزیک و امریکا استفاده شده است کاپونی در این مطالعه نشان می دهد که بین ظرفیت انسانی که با تحصیلات اندازه گیری شده است و مهاجرت رابطه وجود دارد وی در این پژوهش نشان می دهد که انتخاب مهاجرت در میان مردم مکزیک به صورتU شکل است شکل Uنشان دهنده ی این است که افرادی که دارای تحصیلات وتخصص بسیار پایین یا بسار بالا هستند ،به دلیل این که به شدت متاثر از عوامل جاذبه ی مقصد و عوامل دافعه ی مبداء هستند ،بیشتر از افراد با تحصیلات و تخصص متوسط به امریکا مهاجرت می کنند(CAPONI2006:29.30) ..
محقق در این پژوهش به بررسی ویژه گی های مهاجرین پرداخته و علل مهاجرت که ما درپی آن هستیم در کار وی وجود ندارد.
«کاپروسکی»«دورهام»و«ری»(۱۹۹۸)در بررسی تاثیر مهاجرت ها در تغییرات شهری لهستان طی دوره ی( ۱۹۸۴-۱۹۹۴)نوعی تحرک مهاجرتی سلسله مراتبی به سوی مرکز را در نظام مهاجرتی لهستان مشاهده کردند .همچنین در دوره ی مورد نظر ،کاهش های اساسی در مهاجرت های روستا به شهر دیده شده است .یکی از نتایج قابل توجه این پژوهش ، تغییرات اساسی در عملکرد شهرهای بزرگ همان نقاط مرکزی در نظام مهاجرتی لهستان بوده است .
این مطالعه نشان داد که شهرهای بزرگ به عنوان مناطق اصلی جذب مهاجران در گذشته ،تبدیل به مناطق مهاجر فرستی شده اند که جمعیت مهاجر آنها بیشتر جذب شهر های همجوار و حومه شده اند و نوعی فرایند حومه گرایی در کلان شهر های لهستان مشاهده شده است (کاپروسکی ،دورهام وری ۱۹۹۸:به نقل از انتظاری و مشفق، ۱۳۸۸: .(۴ نویسنده گان این مقاله به تاثیر مهاجرت در تغییرات شهری پرداخته و به نحوی به بحث تداوم نیافتن تمرکز گرایی در شهر های بزرگ لهستان اشاره دارد.
«منگالام» و«شوارزوللر»در مقاله ی خود مهاجرت را پدیده ای در نظر می گیرد که برخی از جنبه های آن در نظام اجتماعی ،پاره ای از جنبه های آن در نظام فرهنگی و برخی از جنبه های آن در نظام شخصیت سازمان اجتماعی انسان قرار دارد .به نظر آنها مهاجرت یک فرایند اجتماعی است که دو نظام سازمان اجتماعی را به هم پیوند می دزند(حسینی جبلی ،۱۳۸۸ :۱۵۸).این مقاله به خود پدیده ی مهاجرت پرداخته وعلل و عوامل مهاجرت در این مقاله بحث نشده است.
«چانگ»(۲۰۱۱)در پژوهشی در مورد مسئله ی مهاجرت روستا به شهر نشان داد که افزایش درآمد ها ،علت اصلی مهاجرت نیست .وعلت اصلی مهاجرت روستاییان به شهر ها را توزیع نا متوازن منابع فرهنگی و اجتماعی می داند .داده مورد مطالعه ی وی ،دوپیمایش بود متشکل از ۲۰۰مورد برون کوچی و در مطالعه ی دوم ۱۰۰نفر که در بخش وشهرستان خود باقی مانده بودند
وی در مطالعه ی خود به این نتیجه رسید که علت تمرکز مهاجران در شهرها ،منشاءغیر اقتصادی دارد و در این مورد به فراهم بودن زمینه برای تحصیلات بهتر وافزایش منزلت اجتماعی اشاره دارد .
به نظر چانگ توزیع نابرابر منابع(غیراقتصادی)در مناطق شهری و روستایی ،واکنشی به نام مهاجرت از روستا به شهر را در پی دارد و افزایش درآمد صرفایک انگیزه ی سنتی برای مهاجران سطح پایین و نیروی بلقوه فعال محسوب می شود (چانگ،۲۰۱۱). این مطالعه هم در حوزه ی مهاجرت روستا شهری قرار دارد.
در میان مطالعات صورت گرفته بیشتر تمرکز بر مطالعه ی مهاجرت های روستا شهری و علل و پیامد های آن بوده ومطالعه ی مهاجرت های بین شهری کمتر مورد توجه بوده.و از سویی مطالعات صورت گرفته مانند کاری که نصیری در قیدار انجام داده به دلیل تفاوت شرایط دو شهر بیجار وقیدار و وجود تفاوت های قومی مذهبی در بیجار دارای تفاوت زیادی با موضوع مورد بررسی ماست و نمی توان نتایج آن را برای بیجار هم تعمیم داد با این وصف که مطالعه ی کمی به صورت موردی در خصوص علل مهاجر فرستی شهرهای کوچک انجام شده وکارهای معدود صورت گرفته تبیین درست و کاملی از مهاجرفرستی شهرهای کوچک ارائه نکرده اند و از سوی دیگر با توجه به تفاوت داشتن شرایط در نقاط مختلف نمی توان نتایج آنها را به بیجار هم تعمیم کرد .در پایان باید گفت اهمیت وبحرانی بودن وضعیت مهاجرت از بیجار به حدی است که مطالعه ی مجزایی را می طلبد.
۲-۶چارچوب نظری :
چارچوب نظری الگویی است که محقق بر اساس آن درباره ی روابط بین عواملی که در ایجاد مسئله مهم تشخیص داده شده اند نظریه پردازی می کند . این نظریه می تواند ضرورتا سخن پژوهشگر نباشد و به طور ونطقی از نتایج تحقیقات قبلی پیرامون مسئله نشات گیرد .چارچوب نظری می تواند مبنایی برای بررسی موضوع تحقیق باشد . به طور خلاصه چارچوب نظری به رابطه بین متغیر هایی مانند متغیر مستقل و وابسته که تصور می شود در دگرگونی شرایط مورد بررسی نقش دارند می پردازد .ایجاد چنین چارچوب نظری در برقراری و ساخت فرضیه ها، آزمون آنها و همچنین تکمیل درک پژوهش گر از «مسئله ی تحقیق »کمک می کند (سجادی و بیگلریان ،۱۳۸۵ :۲۵).
مهاجرت از شهر های کوچک یکی ازاساسی ترین مسایلی است که کشورهای جهان سوم با آن روبه رو هستند.این نوع مهاجرت ها نشان دهنده ی پیامد عدم تعادل در مجموعه سکونت گاه های شهری و سطح نابرابر توسعه درجوامع شهری است . جمعیت زدایی ناشی از مهاجرت در شهرهای کوچک به عنوان یک عامل خارجی ،نظم طبیعی رشد جمعیت را بر هم می زند و اختلالات عمده ای در وجوه ساختاری جمعیت و حرکات آن ایجاد می کند.
درایران ناهماهنگ بودن تمرکز جمعیت،صنایع و سرمایه در شهرهای بزرگ و مراکز استانها ،علاوه بر این که شهرهای بزرگ رابه صورت یک ایستگاه انتقال ثروت در آورده ،فرصت های پیشرفت وتوسعه را نیز از شهر های کوچک گرفته است وعدم تعادل در موازنه ی توضیع جمعیت در سطح کشور را سبب شده است (مشهدیزاده دهاقانی،۱۳۷۴ :۱۸۳ به نقل از نصیری،۱۳۹۰).جهت گیر مهاجرت از شهرهای کوچک به شهر های بزرگ در سال۱۳۸۵حدود۴۰درصد از ارقام مهاجرت های کشور را تشکیل می دهد طبق بررسی های وزارت اقتصاد ،در شهر های کوچک نرخ رشد جمعیت پایین تر از نرخ رشد طبیعی است(وزارت اقتصاد ،۱۳۷۵ :۲۵).
در اکثر کشور های در حال توسعه شهرهای بزرگ با عدم پیوستگی کامل با شهر های کوچک اکثر سطوح عالی خدماتی اجتماعی و اقتصادی را به خود اختصاص داده است و شهرهای کوچک با ارتباط ضعیف با جوامع پایین تر از خود به صورت فضاهای پیرامونی حاشیه ای و وابسته در آمده اند.(زیاری،۱۳۸۷: ۱۵).
اگر چه ممکن است مهاجرت به دلایل مختلفی انجام پذیرد ،اما شناخت این علل در بین کشورها و حتی شهرها مستلزم شناخت تفاوت هاست(طیبی نیا،۱۳۸۸ :۱۴۴به نقل از ناصری،۱۳۹۰).
درخصوص عوامل موثر بر شکل گیری مهاجرت دیدگاه های متفاوتی وجود دارد. با این وصف یکی از نظریه ها که برای تبیین مهاجر فرستی شهرستان بیجار کاربردی است نظریه ی وابستگی است.
بنابر این در تعیین فرایند مهاجرت ،لازم است نخست به مسئله عدم توسعه توجه نمود ،زیرا در این راستا است که روابط نابرابر ساختی و مکانی بین بخش های مختلف جامعه مد نظرقرار می گیرد.
معتقدین به وابستگی بر این عقیده اند که علتهای مهاجرت را نمی توان از اثرات آن جدا کرد. زیرا مهاجرت از یک طرف معلول توسعه نابرابر است و از طرف دیگر عامل گسترش و رونق و تعمیق توسعه نابرابر در علت یابی مهاجرت از روستا به شهر در کشورهای جهان سوم، نظریه پردازان وابستگی بیان می کنند که باید به مساله عدم توسعه توجه نمود و در این رابطه نابرابری های ساختی و مکانی بین بخش های جامعه رادر نظر گرفت. به طور خلاصه در نظریات وابستگی ،مهاجرت امری اجباری است که بر اساس عدم توسعه یک محیط(روستا)نسبت به محیط دیگر(شهر)و وابسته گی غیر سرمایه داری به وجود می آید و این امر کاملا استثماری و ادامه ی آن باعث گسترش هرچه بیشتر توسعه نیافته گی می گردد.از مدل فوق برای تبیین مهاجرت های شهر به شهر نیز می توان استفاده کرد و مهاجرت از شهر های توسعه نیافته به شهر های توسعه یافته تر در یک کشور را در این چارچوب تبیین کرد.در واقع می توان گفت نابرابری های موجود به لحاظ امکانات رفاهی و اشتغال و توزیع متمرکز امکانات د رپایتخت و مراکز استان باعث ایجاد عقب افتاده گی شهرستان هایی چون بیجار گردیده و اهالی آن برای خارج شدن از این مشکلات به مهاجرت روی می آورند و حاضرند برای رسیدن به وضعیت بهتر مشکلات مهاجرت را به جان بخرند .
دومین نظریه ی کاربردی برای تبیین مهاجرت از بیجار را می توان نظریه ی جاذبه و دافعه ی اورس لی دانست.
لی معتقد است چهار عامل در مهاجرت و تصمیم به مهاجرت با اهمیت است که شامل:
الف- عوامل موجود در مبدأ (برانگیزنده یا باز دارنده))
ب- عوامل موجود در مقصد (برانگیزنده یا بازدارنده)).
) ج – موانع موجود در جریان مهاجرت از مبدأ به مقصد
د- عوامل شخصی.
نظریه ی وی به تئوری عوامل جاذبه و دافعه معروف ا ست. در صورتی که برایند عوامل برانگیزنده و بازدارنده مثبت باشد میل به مهاجرت در فرد ایجاد می شود. و اگر چنان چه عوامل شخصی نتواند این تمایل را از بین ببرد و موانع موجود در جریان مهاجرت نیز تأثیر بازدارنده ای اعمال نکند مهاجرت عینیت می یابد و فرد حرکت خود را از مبدأ ء به مقصد آغاز می کند. وی وجود امکانات بیشتر، آموزش، اشتغال و درآمد را در مقصد را از جمله عوامل جاذبه به حساب می آورد. در مقابل هزینه-های بالای زندگی در محل جدید، دوری از خانه و کاشانه و آلودگی محیط زیست را از عوامل دافعه محسوب می-کند. نکته ی قوت این نظریه تأکید درست بر تأثیر عوامل شخصی است.
در واقع می توان گفت شهرستان بیجار به دلیل نبود امکانات به خصوص امکانات پزشکی (به حدی که حتی برای تمام سوانح بیماران را به شهرهای زنجان یا سنندج اعزام می کنند که معمولا به دلیل فاصله ی نسبتا زیاد تا آنجا صدمات جبران نا پذیری به بیماران وارد می شود وگاهی به فوت بیماران می انجامد. )و اشتغال و قرار گرفتن در استان کردستان و تفاوت مذهبی ساکنین بیجار با سایر شهرستان هاوتفاوت قومیتی (قومیت ترک و کرد)وشرایط آب و هوایی سرد خشک و خشکسالی های متمادی که باعث خشک شدن چشمه ها و سخت شدن ادامه فعالیت کشاورزان به دلیل نبود آب و ندادن مجوز چاه عمیق به کشاورزان تنها راه برای ادامه کشاورزی کشت دیمی می باشد که بازدهی کمی دارد و متاسفانه سد های موجود در حوضه ی این شهرستان به دلیل مدیریت ناصحیح بهره برداری درستی از آن نمی شود وتنها مقدار بسیار کمی از اراضی پشت سد از آب بهرهمند هستند و به تازه گی سدی در شهرستان بیجار افتتاح شده که استان های زنجان و همدان با کانال کش آب این سد را به این دو استان انتقال داده اند و شهرستان بیجار به دلیل مدیریت ضعیف مسئولین شهرستانی و استانی اقدامی برای استفاده از اب این سد برای کشاورزی صورت نگرفته را از علل دافعه ی این شهرستان بر شمرد . واز عوامل جاذبه ی مقصدهای مهاجرتی چون تهران زنجان و همدان با داشتن شرایط بهتر اشتغال و امکانات بهتر رفاهی و خدماتی و دسترسی به راه آهن و فرودگاه و راه های ارتباطی بهتر وامکانات دانشگاهی و تشابه مذهبی وقومیتی را از عوامل جاذبه ی مقصد می توان به حساب آورد .
بر اساس نظریه ی محرومیت نسبی زمانی که فرد یا جمع نتواند در داخل سازمان اجتماعی خود (جامعه ی مبداء)،به اهداف با ارزش دست پیدا کند و احساس کند که منابع لازم برا ی رفع محرومیت هایش در خارج از سازمان اجتماعی وجود دارد به مهاجرت اقدام می کند.
در این فرایند فرد با دو سازمان اجتماعی روبروست .نخست سازمانی که در آن پرورش یافته اما احساس می کند که در آن از فرصت های لازم برای رسیدن به اهداف با ارزش خود محروم است ودوم سازمانی که شاید به گونه ای مبهم آن را می شناسد اما احساس می کند که در آن می تواند به منابع لازم برای رفع محرومیت های خود دست یابد .در این حالت مهاجرت در عین این که نتیجه ی برخی نارسایی هایی است که در کارکرد یک سازمان اجتماعی وجود دارد سلسله ای از تغیرات را در کل سازمان اجتماعی نیز بر می انگیزاند .در صورت برابر بودن شرایط ،محرومیت از دستیابی به اهدافی که ارزش بیشتری دارند نسبت به محرومیت از از دستیابی به اهدافی که ارزش کمتری دارند در تصمیم به مهاجرت موثر ترند در واقع در این رویکرد،مهاجرت پاسخ نهایی به محرومیت های نسبی است(حاج حسینی،۱۳۸۵).در واقع بیجاری ها حس می کنند این شهر توان براورده کردن نیازهای آنها را ندارد و با مهاجرت به شهرهایی چون زنجان وتهران و همدان می توانند به خواسته ای خود برسند.
در نظریه ی شبکه های مهاجرتی ، هزینه و فایده ی مهاجرت ، در قالب شبکه های مهاجرتی مورد تبیین قرار می گیرند . شبکه های مهاجرتی مجموعه ای از روابط بین شخصی است که از طریق نسبت های خویشاوندی ،دوستی و جامعه ی مبداء مشترک ،مهاجران را به مهاجران قبلی در مقصد به غیر مهاجران در نواحی مبدا پیوند می دهد (مسی۱۹۹۰:۷). درون شبکه های مزبور ،حرکات مهاجرتی رو به افزایش می رود ؛به این دلیل که هزینه ها خطرات ناشی از مهاجرت را کاهش داده منافع حاصل از آن را افزایش می دهد . در واقع ارتباطات و تماس های حاصل از این شبکه ها،نوعی سرمایه ی اجتماعی برای افراد محسوب می شود که به وسیله ی آن ،به موقعیت شغلی بهتر ی دست می یابند(حاج حسینی، ۱۳۸۵ :۴۲).نظریه ی شبکه های مهاجرتی از دیگر نظریه هایی است که می تواند برای درک علل مهاجرت از بیجار مفید باشد . تعداد بیجاریی های که هم اکنون در خارج از این شهرستان ساکنند بسیار بیشتر از ساکنین حاضر این شهرستانند .لذا شبکه های مهاجرتی قویی و گسترده ای به خصوص در شهرستان های تهران دارند مانند اسلام شهر شهر قدس و مشکین آباد (کرج).معمولا غالب ساکنین بیجار اقوام وآشنایان زیادی در این مناطق دارند ودارای ارتباطات گسترده ای با این مناطق هستند و در مناسبت های مختلفی مانند عید نوروز و تاسوعا و عاشورا به بیجار بر میگردنند . وهمین ارتباطات گسترده به شناخت امکانات مقصد مهاجرتی و کاهش هزینه های مهاجرت به خصوص هزینه های روانی کمک می کند.
نظریه ی سرمایه ی انسانی :از دید گاه برخی تحلیلگران نیروی انسانی پرورده برای دستاورد های بهتر از جایی به جای دیگر می رود تا بیشترین بازدهی را داشته باشد بنابر این تصمیم گیری افراد متخصص به مهاجرت به مثابه ی نوعی تصمیم گیری برای سرمایه گذاری وبهره برداری از آن تلقی می شود (ارشاد، ۱۳۸۰ :۴۸).بیجاری ها سعی دارند خارج از بیجار سرمایه گذاری کنند ودر صورت تمکن مالی غالبا به فکر خرید مسکن در شهرهای دیگر هستند تا اگر زمانی شرایط مهاجرت فراهم شد در مقصد یک مسکن داشته باشند و در صورت عدم مهاجرت به عنوان یک کالای سرمایه ای استفاده کنند .که غالبا این کار بسیار سود آور تر از سرمایه گذاری در بیجار است .از طرفی غالبا جوانان با استعداد و نخبه ی شهرستان به دلیل نبود دانشگاه قوی در بیجار عازم شهرهای دیگر می شوند و پس از اتمام تحصیل غالبا به بیجار بر نمی گردند چرا که شغلی برای آنها وجود ندارد و صنایع و شرکتی وجود ندارد که به امید اشتغال در آن برگردند. لذا به رفتن از بیجار به عنوان یک سرمایه می نگرند .
در این پژوهش از نظریات فوق استفاده خواهیم کرد تا به توان به تبیین پدیده ی مهاجرت از شهرستان بیجار پرداخت.در واقع نظریات جاذبه و دافعه ،سرمایه ی انسانی،شبکه های مهاجرتی،وابستگی و محرومیت نسبی می توانند هر یک تبیین کننده ی بخشی از عوامل مهاجرت از شهرستان بیجار باشند .اما هیچ یک از نظریه های ذکر شده به تنهایی توانایی تبیین این مسئله را ندارند .با این حال در میان نظریات ذکر شده بیشتر از نظریات شبکه های مهاجرتی محرومیت نسبی وجاذبه و دافعه بهره خواهیم برد.
در واقع علل مهاجرت ساکنین شهرستا بیجار را می توان در چها دسته ی کلی قرار داد : ۱-تفاوت قومیتی و مذهبی در داخل خود شهرستان و با سایر شهرستانهای استان۲-شرایط اقتصادی و نبود اشتغال۳-کمبود امکانات و خدمات در بخشهای آموزشی پزشکی و رفاهی۴-شبکه های مهاجرتی گسترده
شهرستان بیجار دارای دو قومیت کرد وترک است ودو مذهب تشیع وتسنن است و خود کرد ها هم به دو دسته ی اهل سنت وشیعیان تقسیم میشوند که اکثریت با کرد های شیعه است . بیجار تنها شهرستانی است در کردستان که اکثریت جمعیت آن شیعه مذهب اند. این تفاوت مذهبی باعث عدم تمایل بیجاری ها به زندگی در این استان شده است وعلاقه مند به زندگی در استان های هم مذهب خود هستند(مانند همدان و تهران) و این بحث ایجاد شده که تفاوت مذهبی موجود باعث شده در استان کردستان نسبت به بیجار بی مهری صورت می گیرد. و به مشکلات بیجاردر این استان رسیدگی نمی شود. از طرفی قومیت ترک هم احساس تعلق خاصی به کردستان ندارند و در پی مهاجرت به شهرهای ترک نشین چون زنجان هستند.
نبود اشتغال و شرایط رکود اقتصادی در شهر ، به نحوی که اقتصاد بیجار کاملا وابسته به کشت گندم به صورت دیم است که بازدهی کمی دارد و در شرایط خشکسالی اقتصاد شهرستان فلج می شود.
مسئله ی دیگر در بیجار کمبود امکانت در حوزه ی بهداشت ودرمان شامل نبود بیمارستان مجهز و پکمبود پزشکان متخصص است.در خوضه ی آموزش عالی هم نبو دانشگاه ملی(دولتی)باعث مهاجرت جونان جهت ادامه تحصیل شده ودر بخش امکانات زیر ساختی همچون راه مشکلات زیادی وجود دارد به نحوی که اسفالت جاده ی همدان بیجار بیش از دو دهه در حال انجام است و به پایان نرسیده است.
هدف بررسی امکان سنجی اقتصادی،تعیین مزایای مثبت اقتصادی برای سازمانی است که سیستم پیشنهادی برای آن فراهم می شود و شامل اندازه گیری و شناسایی تمام مزایای مورد انتظار می شود.این ارزیابی معمولا دارای یک تحلیل هزینه/سود می شود.
بعد اقتصادی شامل ۳ شاخص تامین منابع مالی، انطباق برآورد هزینه وپرهیز از هزینه نابجا است که بصورت جداگانه مورد بررسی قرار گرفته با توجه به نظر پاسخ دهندگان، شاخص انطباق برآورد هزینه، با میانگین ۳۲/۲ بیشترین و شاخص پرهیز از هزینه نابجا با میانگین ۸۱/۱و شاخص تامین منابع مالی با میانگین ۸۰/۱ کمترین اهمیت را به خود اختصاص داده است که از نظر ارجحیت، انطباق برآورد هزینه بر تامین مالی اهمیت بیشتری دارد اما شاخص پرهیز از هزینه های نابجا نیز برنهادینه شدن صرف هزینه های مورد نیاز طبق برنامه تاکید دارد.
۵-۳-۵ بعد منابع انسانی
بعد منابع انسانی شامل ۲ شاخص تامین نیروی متخصص وآموزش کاربران و تیم سازی است که بصورت جداگانه مورد بررسی قرار گرفته براساس نظر پاسخ دهندگان شاخص تامین نیروی متخصص با میانگین ۰۵/۲ بیشترین و آموزش کاربران و تیم سازی با میانگین ۷۷/۱ کمترین اهمیت را داشته است که نشان میدهد نیروهای موجود آموزش و تیم سازی مناسبی دارند لیکن با توجه به حجم کار نیازمند تامین نیروی متخصص و کاهش بار وارده برنیروهای موجود است.
۵-۳-۶ بعد عملیاتی
امکان سنجی عملیاتی، مقیاسی از این است که یک سیستم پیشنهادی چطور مسایل را حل می کند، از فرصت های شناسایی شده در تعریف اسکوپ بهره می برد و چقدر الزامات شناسایی شده در فاز تحلیل الزامات توسعه سیستم را برآورده می کند.
بعد عملیاتی شامل ۲ شاخص یکپارچه سازی فعالیتها وتبادل اطلاعات فرایندها است که بصورت جداگانه مورد بررسی قرار گرفته با توجه به نظر خبرگان، شاخص یکپارچه سازی فعالیتها با میانگین ۰۰/۴ بیشترین و شاخص تبادل اطلاعات فرایندها با میانگین ۷۵/۳ کمترین میانگین را از نظر پاسخگویان به خود اختصاص داده است که نشانه اهمیت ساماندهی ویکپارچه سازی فعالیتها میباشد وهدایت امور تحت نظر محور واحد مورد انتظار است ولزوم مبادله اطلاعات برنامه اجرایی بین واحدهای مختلف در رتبه اهمیت بعدی قرار دارد.
۵-۳-۷ بعد زمان
در صورتی که زمان تکمیل پروژه بیش از حد طولانی شود،قبل از اینکه مفید باشد ممکن است دچار شکست شود.معمولا این به این معنی است که تخمین بزنیم که توسعه یک سیستم چقدر طول می کشد و آیا می توان آن را در یک بازه زمانی معین و با بهره گرفتن از برخی از روش ها مانند دوره بازگشت[۴۸] تکمیل نمود. امکان سنجی زمان بندی مقیاسی است برای این که زمان بندی یک پروژه تا چه حد منطقی است.با داشتن توان فنی موجود،آیا موعدهای پروژه منطقی هستند؟ بعد زمان شامل ۳ شاخص رعایت زمانبندی اجرا، تعهدات و مواعید تعریف شده واجرای برنامه طی دوره زمانی است که بصورت جداگانه مورد بررسی قرار گرفته با توجه به نظر خبرگان شاخص رعایت زمان بندی و اجرا با میانگین ۰۳/۲ بیشترین و شاخص اجرای برنامه طی دوره زمانی با میانگین ۰۲/۲ وشاخص تعهدات و مواعید تعریف شده با میانگین ۹۴/۱ کمترین اهمیت را از نظر پاسخگویان به خود اختصاص داده است که نشان از اهمیت تعریف صحیح زمانبندی پروژه دارد و در مرحله دوم رعایت زمان بندی اجرای پروژه و در مرحله آخرمحدود بودن زمان شروع و پایان پروژه که نشان از صحت و دقت برنامه ریزی مدیران دارد.
۵-۴ آمار استنباطی متغیرهای اصلی تحقیق (پاسخ به سوالات تحقیق)
۵-۴-۱ آزمون نرمال بودن داده ها (کلموگروف – اسمیرونف)
باتوجه به اینکه نرمال بودن داده هاجهت برخی از آزمونهای آمار استنباطی ضروری است وبا عنایت به اینکه تعداد جامعه آماری ۷۷ است لذا گرایش به نرمال بودن داده ها در اکثرابعاد اصلی تحقیق نیز مشهود است و از توزیع نرمال برخوردارندو در سطح اطمینان ۹۵%قرار دارند.
۵-۴-۲ نتایج حاصل از آزمون یک جامعه مستقل[۴۹]
برای تعیین وضعیت ابعاد وشاخصهای تحقیق از آزمون میانگین یک جامعه مستقل استفاده میشود زمانی که قصد داریم با بهره گرفتن از میانگین مستقل یک نمونه، در خصوص میانگین یک جامعه نظر دهیم و یا به عبارت دیگر نتیجه میانگین نمونه رابه میانگین جامعه تعمیم دهیم از این آزمون استفاده میکنیم.
چون حد متوسط در پرسشنامه عدد ۳ در نظر گرفته شده است لذا برای تعیین وضعیت مولفه نسبت به سطح متوسط، آزمون فرض صفر ۳≥µ و فرضیه مخالف آن۳< µ برروی هریک از ابعاد و شاخصها صورت میگیرد و وضعیت متغیر نسبت به حد متوسط مشخص خواهد شد و درنهایت به این سوالات تحقیق پاسخ داده خواهد شدکه:
آیا براساس قسمت ۱ بند ج ماده ۴۶ قانون برنامه پنجم توسعه کشور، استعلام بین دستگاهی و واحدهای تابعه آنها با بهره گرفتن از شبکه ملی اطلاعات با رعایت امنیت صورت میگیرد؟ یا بهتر بگوییم:
آیا امکان اجرای استعلام الکترونیکی بین دستگاه های دولتی استان مرکزی وجود دارد؟
آیا دستگاه های اجرایی استان برابر ماده۴۶قانون برنامه پنجم توسعه پیش رفته اند؟
آیا آمادگی تبادل اطلاعات بین دستگاه های دولتی استان وجود دارد؟
آیا زیرساختهای سخت افزاری و نرم افزاری اجرای برنامه ایجاد گردیده است؟
در فصل چهارم بصورت آماری از ابعاد ۷گانه تحقیق در پاسخ به سوال تحقیق از هریک ابعاد بررسی بعمل آمد که نتیجه گیری لازم بشرح ذیل ارائه میگردد.
۵-۴-۲-۱ نتیجه گیری بعد حقوقی- قانونی
براساس نتایج بدست آمده از خروجی داده های نرم افزارمقدار عدد معناداری کمتر از ۵% است و مقادیر حد بالا و پایین هردو منفی هستند بنا بر این فرض H0 بر اساس امتیازات داده شده به بعد حقوقی و قانونی رد نمی شود و با عنایت به عدد معناداری وحد بالا و پایین و میانگین حاصله در این تحقیق میتوان ادعا کرد در سطح اطمینان ۹۵%، میانگین بعد حقوقی و قانونی کمتر از حدمتوسط است با عنایت به اینکه در فصل ۲ درخصوص تغییر بنیادین سیستم دولت الکترونیکی انگلستان بیان گردید هماهنگ کردن برنامه کار الکترونیکی دولت انگلستان بین سازمانهای مختلف و تغییر شکل، دولتها راملزم به ساماندهی و بهسازی خدمات عمومی نموده و جزء برنامه های اولیه خود در سال ۲۰۰۵ قرار داده اند وموانع قانونی را با هماهنگی بین دستگاه های مختلف رفع نموده اند (یعقوبی، ۱۳۸۷).
نظر خبرگان و متخصصین حوزه فناوری اطلاعات در دستگاه های موردتحقیق در استان مرکزی آمادگی لازم برای اجرای استعلام الکترونیکی برابرجزء ۱قسمت (ج) بندالف ماده ۴۶ قانون برنامه پنجم توسعه فراهم نشده است و هنوز موانع قانونی علیرغم مصوبات متعدد دولت برسرراه مجریان وجود داردو بدلیل عدم وجود اعتقاد نیاز جامعه به خدمات سریع – دقیق و ایمن بدون حضور در مراجع مختلف، تاکنون کاری منطبق با قانون برنامه پنجم توسعه با گذشت دو سال از سرآمد موعد، صورت نگرفته ودستگاههای اجرایی تاکنون آمادگی لازم جهت تبادل اطلاعات را از لحاظ زیرساختهای سخت افزاری و نرم افزاری کسب ننموده است.
۵-۴-۲-۲ نتیجه گیری بعد فنی و تکنولوژیکی
براساس نتایج بدست آمده از خروجی داده های نرم افزارمقدار عدد معنا داری کمتر از ۵% است و مقادیر حدبالا وپایین هردو منفی هستند بنا بر این فرض H0 بر اساس امتیازات داده شده به بعد فنی و تکنولوژیکی رد نمی شود و باعنایت به عدد معناداری وحد بالا و پایین و میانگین حاصله در این تحقیق میتوان ادعا کرد در سطح اطمینان ۹۵%، میانگین بعد فنی و تکنولوژیکی کمتر از حدمتوسط است.
با عنایت به آنچه در فصل دوم ارائه شد کشور آلمان بخصوص در بخش شرقی دارای یکی از مدرنترین و پیشرفته ترین شبکه های سراسری فیبرنوری است. از آنجاییکه یکی از موارد بسیار مهم موردنظر کشورها سرعت در انجام فعالیتها از طریق اینترنت می باشد، آلمان نیز برروی مخابره سریعتر اطلاعات کار میکند (همان منبع).
نظر خبرگان و متخصصین حوزه فناوری اطلاعات در دستگاه های مورد تحقیق در استان مرکزی آمادگی لازم برای اجرای استعلام الکترونیکی از نظر زیرساختها،تولید نرم افزار مورد نیاز و تمهیدات لازم درجهت امنیت حفظ داده ها برابرجزء ۱ قسمت (ج) بندالف ماده ۴۶ قانون برنامه پنجم توسعه فراهم نشده است. زیرساخت فنی و تکنولوژیکی مبنای ارائه خدمات بهینه است لیکن با گذشت ۱۳ سال از آغاز همزمان پروژه های فناورانه در ایران واغلب کشورها، تاکنون فقط برای ۲استان قم و کرمان زیرساخت فیبر نوری فراهم گردیده است (مهر، ۲۱مرداد ۱۳۹۱). یعنی در مقیاس درصد استانها بدون در نظر گرفتن مساحت و مسافت فقط ۶٫۵%مرکز استانهای کشور دارای شبکه فیبر نوری و زیرساخت مورد انتظار گردیده اند که با گذشت دو سال از پایان موعد قانونی برنامه ۹۳٫۵ درصد مراکزاستانهای کشور موفق به اجرای برنامه نشده اند وبرنامه با عدم موفقیت همراه بوده است.
۵-۴-۲-۳ نتیجه گیری بعد اقتصادی
براساس نتایج بدست آمده از خروجی داده های نرم افزارمقدار عدد معنا داری کمتر از ۵% است و مقادیر حد بالا و پایین هردو منفی هستند بنابراین فرض H0 بر اساس امتیازات داده شده به بعد اقتصادی رد نمی شود و با عنایت به عدد معناداری وحد بالا و پایین و میانگین حاصله در این تحقیق میتوان ادعا کرد در سطح اطمینان ۹۵%، میانگین بعد اقتصادی کمتر از حدمتوسط است
با بهره گرفتن از مطالب ارائه شده در فصل دوم، کشور آلمان در سال مالی ۲۰۰۰ در حدود ۲۴/۳۷ درصد بودجه وزارتخانه آموزش و پرورش و تحقیقات صرف فعالیتهایی در زمینه فنآوری و نوآوری شده است (یعقوبی، ۱۳۸۷).وجهش فناورانه خود را با ارزیابی که در سالهای ۱۹۹۶ تا ۱۹۹۸ به اجرا گذاشت و این اراده را در عمل به اقتصاد خود باوراند که باید از یک نقطه عطف تغییر جهت را شروع کند و کشور آمریکادر طی یک دوره ۳ ساله ۲۰۰۱ الی ۲۰۰۳ بودجه تخصیصی به ایجاد زیرساخت دولت الکترونیکی خود را تا ۶ برابر افزایش داد[۵۰].
نظر خبرگان و متخصصین حوزه فناوری اطلاعات در دستگاه های موردتحقیق در استان مرکزی آمادگی لازم برای اجرای استعلام الکترونیکی از نظر تامین منابع مالی مورد نیاز وپرهیز از هزینه های مکررو انطباق برآورد و هزینه برابرجزء ۱ قسمت (ج) بندالف ماده ۴۶ قانون برنامه پنجم توسعه فراهم نشده است. با عنایت به اینکه هزینه های اجرای زیرساخت داخلی دستگاه ها توسط طرح تکفا انجام شده و تمامی دستگاه ها دارای اینترنت – اتوماسیون اداری و شبکه داخلی و تجهیزات لازم جهت کاربران هستند بخش عمده کار صورت گرفته است و نیازی به تحمیل هزینه های مکرر به بودجه سالانه نیست.
۵-۴-۲-۴ نتیجه گیری بعد منابع انسانی
براساس نتایج بدست آمده از خروجی داده های نرم افزارمقدار عدد معنا داری کمتر از ۵% است و مقادیر حدبالا وپایین هردو منفی هستند بنا بر این فرض H0 بر اساس امتیازات داده شده به بعد منابع انسانی رد نمی شود و با عنایت به عدد معناداری و حد بالا و پایین و میانگین حاصله در این تحقیق میتوان ادعا کرد در سطح اطمینان ۹۵%، میانگین بعد منابع انسانی کمتر از حدمتوسط است
با بهره گرفتن از آنچه در تجربه مالزی طی فصل دوم آوردیم آنچه دولت مالزی در زمینه منابع انسانی خود اجرا نمود استخدامهای گسترده نبود بلکه معتقدهستندبرای تحقق موفقیتآمیز دولت الکترونیکی، باید نحوهٔ عملکرد دولت بهطور اساسی تغییر کند و مسئولیتهای جدیدی برای کارمندان دولت، صاحبان مشاغل و شهروندان ایجاد شود. بدیهی است که برای تعامل بین اجزاء مختلف، همه طرفهای درگیر باید بافنآوری جدید آشنا شوند و مهارتهای جدیدی بیاموزند[۵۱].
نظر خبرگان و متخصصین حوزه فناوری اطلاعات در دستگاه های موردتحقیق در استان مرکزی آمادگی لازم برای اجرای استعلام الکترونیکی ازنظرتامین نیروی متخصص و آموزش کاربران برابرجزء ۱قسمت (ج) بندالف ماده ۴۶ قانون برنامه پنجم توسعه فراهم نشده است
با ملاحظه برخی عناوین شغلی که در دستگاه ها بعنوان کارشناسان فناوری جذب شده و بدلیل احساس بیکار بودن به واحدهای دیگر مامور یا منتقل شده اند، نیاز به استخدام نیروهای فناوری اطلاعات نیست بلکه باید منابع انسانی موجود به کاربران فنی مورد نیاز تبدیل گردند و این کار انجام نشده است. با بهره گرفتن از تجربه مالزی استنباط میشود درگیر نمودن گروه های هدف و کسانی که ضرورت دارد از فناوری بهره مندگردند اهمیت بسزایی در پذیرش عمومی یک تکنولوژی داشته باشد.
۵-۴-۲-۵ نتیجه گیری بعد عملیاتی
براساس نتایج بدست آمده از خروجی داده های نرم افزارمقدار عدد معنا داری کمتر از ۵% است و مقادیر حد بالا و پایین هردو منفی هستند بنابراین فرض H0 براساس امتیازات داده شده به بعد عملیاتی رد نمی شود و با عنایت به عدد معناداری وحد بالا و پایین و میانگین حاصله در این تحقیق میتوان ادعا کرد در سطح اطمینان ۹۵%، میانگین بعد عملیاتی کمتر از حدمتوسط است
با توجه به مطالب ارائه شده در فصل دوم کشور مالزی بعد از ژاپن جزء الگوهای دولت الکترونیکی در آسیا بشمار میرود و در اجرای تبادل ا طلاعات یک بانک اطلاعاتی مشترک بین وزارتخانهها و ادارات جریان خواهند یافت و سیستمهای سازگار از طریق یک شبکۀ پرسرعت مطمئن به هم متصل خواهند شد. بنابراین، سرعت و کیفیت تصمیمگیری بهنحو چشمگیری بهبود خواهد یافت. هنگامیکه این شبکه از طریق اینترنت یا کیوسکهای ارائه خدمات، با شهروندان و صاحبان مشاغل مرتبط شود، ارائه مستقیم خدمات دولتی امکانپذیر خواهد شد. تعامل با دولت بسیار آسانتر و مناسبتر خوهد شد و میتوان اطلاعات را بدون نیاز به کاغذ با دولت مبادله کرد و کارها را بهصورت همزمان انجام داد[۵۲].
نظر خبرگان و متخصصین حوزه فناوری اطلاعات در دستگاه های موردتحقیق در استان مرکزی آمادگی لازم برای اجرای استعلام الکترونیکی از لحاظ ایجادسیستم یکپارچه سازی فعالیتهاو راه اندازی سیستم تبادل اطلاعات فرایندها برابر جزء ۱ قسمت (ج) بند الف ماده ۴۶ قانون برنامه پنجم توسعه فراهم نشده است. ازلحاظ عملیاتی لازم به ذکراست استفاده از منابع موجود وبه اجرا گذاشتن آنچه در برنامه ریزی آورده ایم بخشی از آن به هدایت منابع مربوط میشودکه در این خصوص راه های دور زدن قانون جهت گریز از تمکین یکپارچه سازی اهداف و منابع باید بسته شود که تاکنون به تجربه وگواهی پرونده های دیوان محاسبات چنین امری واقع نگردیده است.
۵-۴-۲-۶ نتیجه گیری بعد زمان
براساس نتایج بدست آمده از خروجی داده های نرم افزارمقدار عدد معنا داری کمتر از ۵% است و مقادیر حدبالا وپایین هردو منفی هستند بنا بر این فرض H0 بر اساس امتیازات داده شده به بعد زمان ردنمی شود و با عنایت به عدد معناداری وحد بالا و پایین و میانگین حاصله در این تحقیق میتوان ادعا کرد در سطح اطمینان ۹۵%، میانگین بعد زمان کمتر از حدمتوسط است.
با عنایت به تجربه آمریکا که در فصل دوم آوردیم در ژوئیه ۲۰۰۱، برنامه ریزی استراتژیک برای دولت الکترونیک را تدوین کردند. به هرحال، بهره گیری از امکانات دولت الکترونیک می تواند موجب ارائه بهتر خدمات دولتی به شهروندان شود و امکان استفاده و دسترسی برابر کلیه شهروندان، تعامل اثربخش تر با طرفهای درگیر و غنی سازی شهروندان را فراهم آورد و درمجموع، به ایجاد مدیریت دولتی اثربخش تر منجر شوددر سال ۲۰۰۳ اجرای زیرساخت شروع شد و درسال ۲۰۰۵ به بهره برداری اولیه رسید[۵۳]..درامارات متحده عربی سابقه استراتژی های دولت الکترونیکی به سال ۲۰۰۰ باز می گردد. اولین سرویس در این خصوص نیز در سال ۲۰۰۱ با عنوان eDirham جایگزین روش های سنتی جمع آوری مالیات گردید. بعد از آن پورتال اولیه ارائه خدمات دولت الکترونیکی ایجاد شد که امکان ارائه سرویس های مختلف الکترونیکی را برای کاربران فراهم می نمود.و بهسازی و گسترش روز افزون شبکه را تا سال ۲۰۰۵ به اجرا گذاشت (مدیانیوز[۵۴]، ۲۰۱۴).
نظر خبرگان و متخصصین حوزه فناوری اطلاعات در دستگاه های موردتحقیق در استان مرکزی آمادگی لازم برای اجرای استعلام الکترونیکی ازحیث رعایت زمان بندی اجرا ی بخشهای پروژه وتعهدات سپرده شده برابرجزء ۱ قسمت (ج) بندالف ماده ۴۶ قانون برنامه پنجم توسعه فراهم نشده است. با توجه به اینکه از آغاز طرح تکفا درسال ۱۳۸۱ تاکنون برنامه مکانیزاسیون و اتوماسیون اداری و گسترش شبکه اینترنت کلید زده شده است لیکن با اجرای قانون برنامه پنجم دوسال اول برنامه فقط شاهد اجرای ۵/۶% اهداف در مراکز استانها بوده ایم که دولت مسئول اصلی توقف وکندی برنامه بوده است و بدلیل مسایل سیاسی واجتماعی بین المللی تمام قدرت خود را معطوف مسایل برون مرزی نموده است لیکن اگر قرار باشد اتفاق خاصی از سوی کشورهای دیگر رخ دهد یقینا ابتدا نارضایتی های داخلی آغاز میگردد لذا حذف توجه به رفاه و آرامش داخلی خود باعث دستیابی بیگانگان به اهدافشان خواهد شد.