۱۱۷۸ g/mol
به منظور ساخت نانو کامپوزیت از خاک رس آلی ، سدیم مونت موریلونیت طبیعی اصلاحشده با اصلاحکنندهی آلی bis(2-hydroxyethyl) methyl tallow، که ساختار شیمیایی آن در شکل ۳-۲ نشان داده شده است، با نام تجاری Cloisite 30B که تولید شرکت سوترن کلی[۵۳] میباشد، استفادهشده است . چگالی این نوع نانو خاک رس آلی gr/cm3 ۹۸/۱ ، ظرفیت تبادل یونی آن meqiv/100gr 91 و فضای بین لایهای آن A◦ ۵/ ۱۸ است.
شکل ۳‑۳ ساختار شیمیایی یون الکیل آمونیوم در Cloisite 30B.
از اکسترودر دو مارپیچه همسوگرد ZSK25 ساخت شرکت کاپریون[۵۴] آلمان که دارای ۶ المان حرارتی و مجهز به گرانول ساز رشتهای است به منظور ساخت گرانول استفاده شد این اکسترودر دارای . L/D برابر۴۰ ، سرعت پیج rpm 1500 و دبی خروجیKg/h 70 است.
دستگاه پرس مورد استفاده مدل mini test press ساخت شرکت تویوسکی[۵۵] ژاپن بود. این دستگاه حداکثر تا فشار MPa 35 و دمای◦C 400 را تأمین میکند. سیستم گرمایش آن، المان حرارتی و سیستم سرمایش آن آب سرد است. اعمال فشار توسط اهرم هیدرولیک انجام میشود. این دستگاه امکان تهیه نمونههای مختلف را در ضخامتهای دلخواه فراهم میکند.
برای تعیین میزان درصد ژل در نمونهها (اتصالات عرضی ایجادشده) آزمایش تعیین درصد ژل طبق استاندارد D2765 ASTMانجام شد. برای این منظور نمونهها به قطعات خیلی ریز خرد شدند و محتوای ژل نمونهها توسط استخراج با حلال زایلن جوشان تعیین شد. در این روش وزن مشخصی از نمونه داخل توری با مش ۱۲۰ قرار داده شد و به مدت ۱۶ ساعت در زایلن جوشان قرار گرفت. برای جلوگیری از بالا رفتن درصد اتصالات عرضی حین آزمایش ۳% آنتی اکسیدانت به زایلن پیش از شروع آزمایش افزوده شد. در نهایت محتوای ژل نمونهها با اندازه گیری وزن نمونه قبل و بعد از استخراج طبق رابطه زیر به دست آمد.
(۱-۳)
این روش بر پایه خاصیت موجی اشعه ایکس استوار است. هسته اتم ها در یک شبکه بلوری به فاصله کمی )در حدود چند آنگستروم) از یکدیگر قرار گرفتهاند. بازتابش اشعه ایکس از این صفحات متوالی منجر به تداخل سازنده یا ویرانگر امواج ایکس میشود. بررسی چگونگی پراکنش سیلیکاتهای لایهای نانو خاک رس در ماتریس پلیمری با بهره گرفتن از دستگاه تفرق اشعه ایکس با نام Hecus S3-MICROpix ساخت اتریش و در محدوده زاویههای۰ – ۱۰◦=?۲ صورت گرفت. جریان دستگاه ۱ میلیآمپر و ولتاژ آن ۱کیلوولت بود . در این دستگاه از پرتو اتم مس با طول موج Å ۵۴۰۵۶/ ۱ λ = به عنوان آشکارساز[۵۷] استفاده شد . فاصله بین صفحات سیلیکاتی از محل پیک مشخصهی طیف حاصله و با بهره گرفتن از قانون براگ[۵۸] (d=n?/۲sin?) تعیین میشود.
این میکروسکوپ از جمله میکروسکوپهای الکترونی است که در آن از پرتو الکترونی متمرکز شده برای بهدست آوردن تصاویر استفاده میشود. در این میکروسکوپ یک پرتو الکترونی مثل نور از درون نمونه عبور کرده و ساختار درونی نمونه را مشخص میکند. هنگامی که الکترونها در TEM از نمونه عبور میکنند، انرژی خود را از دست میدهند و از طرف دیگر نمونه خارج میشوند. الکترونهای خروجی دارای توزیع خاصی از انرژی هستند که مخصوص به عنصر یا عناصر تشکیلدهندهی نمونه است. پرتو الکترونی عبور کرده از نمونه روی یک صفحهی فسفری متمرکز شده و برای پردازش رایانهای فرستاده میشود. دستگاه TEM میتواند در هر زمینهای از علم که مطالعه ساختمان درونی نمونهها تا سطح اتمی آنها مورد نیاز باشد، به کار رود. ولی باید امکان پایدار ساختن نمونه و کوچک کردن آن برای وارد ساختن به ستون خلأ میکروسکوپ و نازک کردن آن برای عبور الکترونها از میان آن، وجود داشته باشد. اولترامیکروتومی، فنی برای بریدن نمونهها به صورت برشهای فوقالعاده نازک جهت مشاهده توسط TEM است. برشها باید فوقالعاده نازک باشند چون الکترونها با ولتاژ حدود ۱۲۰-۵۰ کیلوولت در میکروسکوپهای الکترونی استاندارد، نمیتوانند از مادهی ضخیمتر از ۱۵۰ نانومتر عبور کنند. در واقع برای وضوح بهتر، برش ها باید حدود ۶۰-۳۰ نانومتر ضخامت داشته باشند. پس از آن که نمونه آماده شد آن را با بهره گرفتن از اولترامیکروتوم با چاقویی از جنس الماس برش داده و به قطعات بسیار نازکی تقسیم میکنند. قطعات را روی صفحهی نگهدارندهای از جنس مس که به گرید[۶۰] معروف است قرار میدهند. قبل از قرار دادن نمونه روی صفحهی گرید، آن را با یک لایهی محافظتکننده از جنس نیترو سلولز[۶۱] به ضخامت ۵۰-۲۰ نانو متر میپوشانند. این مواد باید از پایینترین توان برای پراکندگی الکترون برخوردار باشند.
در این پژوهش مشاهدهی نانو ساختار و توزیع ذرات نانو رس در ماتریس پلیمری در دستگاه TEM با نام philips مدل EM 208 ساخت کشور هلند و با ولتاژ KV 90 انجام شد. قبل از انجام این آزمون، نمونهها توسط دستگاه اولترامیکروتوم برش داده شدند.
آزمون رئولوژی با بهره گرفتن از رئومتر Rheoplus مدل MCR 300 ساخت شرکت paar Anton اتریش در محدوده ویسکو الاستیک خطی و حالت نوسانی انجام گرفت.
جهت بررسی رفتار پخت نمونهها از آزمون روبش زمان در کرنش ۱% ، فرکانس rad/s 5/0 و دماهای ◦C130 و◦C 150 استفاده شد. برای این آزمون، نمونهها به صورت قرصهایی با قطر mm25 و ضخامت mm1 تهیه شدند.
مطالعه رفتار دینامیکی- مکانیکی- گرمایی نمونهها با بهره گرفتن از دستگاه مدل ۲۰۰۰DMA Titec ساخت شرکت فناوری تریتون[۶۲] انگلستان و بر اساس استاندارد ASTM E1630-04 انجام شد. نمونهها به ابعاد ۲ Cm 3×۱ و با ضخامت mm1 با بهره گرفتن از دستگاه پرس تهیه شدند و تحت آزمونDMTA در محدوده دمایی ◦C 120- تا ◦C 150 با سرعت افزایش دمای °C/min 3، بسامد rad/s 1 و کرنش ۱% قرار گرفتند. خنکسازی دستگاه با نیتروژن مایع انجام شد.
رفتار گرمایی نمونهها با بهره گرفتن از دستگاه گرماسنج پویشی تفاضلی با نام تجاریMaia DSC 200F3 ساخت شرکت NETZSCH آلمان و تحت اتمسفر نیتروژن مورد بررسی قرار گرفت. با بهره گرفتن از این دستگاه میتوان رفتار حرارتی نمونهها را در دو حالت همدما و غیر همدما مطالعه کرد.
به منظور بررسی پایداری گرمایی از دستگاه TGA مدل PL-1500 ساخت مجموعه Thermal science division انگلستان استفاده شد.سرعت گرمادهی °C/min10 از دمای اتاق تا °C 600 تحت اتمسفر نیتروژن انجام گرفت.
بررسی خواص مکانیکی (تنش در نقطه شکست و میزان ازدیاد طول در نقطه شکست) نمونهها، با بهره گرفتن از دستگاه Instron مدل ۶۰۲۵ انجام شد. این آزمون مطابق استاندارد ASTM D638 با سرعت کشش mm/min 5 در دمای اتاق انجام شد.طول gauge length برابر mm 40 بود و از هر فرمولاسیون ۳ مرتبه تکرار شد تا تکرارپذیری دادهها تأیید شود.
الف ) اندازهگیری ثابت دی الکتریک و فاکتور اتلاف
آزمونهای تعیین ثابت دی الکتریک و فاکتور اتلاف با بهره گرفتن از دستگاه CEAST مدل ۶۱۳۶ ، ساخت ایتالیا و مطابق با استاندارد ASTM D150 انجام شد. آزمونها در دمای محیط، فرکانس Hz60 و ولتاژ V 220 انجام شدند. ضخامت نمونهها در نقاط مختلف نباید اختلافی بیش از ۱۰% داشته باشند. در این آزمون نمونه به گونهای در مدار قرار میگیرد که نقش خازن را ایفا کند. دو مقاومت R1 و R2 یک خازن قابل کنترل نیز در جریان قرار دارند. مقادیر مقاومت مربوط به مقاومتها و ظرفیت خازن قابل کنترل آن قدر تغییر میکند تا مقدار جریان عبوری از بخش معینی از مدار به صفر میل کند. با بهره گرفتن از مقادیر مربوط به مقاومتها و ظرفیت خازن، با بهره گرفتن از رابطههای ۳-۲ و ۳-۳ و ۳-۴ ، مقدار ثابت دی الکتریک و فاکتور اتلاف محاسبه میشود.
(۳-۲)
منش توسعه نیافته ،به ویژه خود راهبری پایین و همکاری پایین، پیش بینی کنندگان اختلال شخصیت اجباری به علاوه اختلال شخصیتی خود شیفتگی هستند(دی فرویت[۱۰۸]، دی کلرک[۱۰۹]،وان دی وایل[۱۱۰] ،وان هیرینجن[۱۱۱]،۲۰۰۶). نوجویی بالا و پاداش وابستگی بالا پیش بینی کنند گان استعداد برای اعتیاد به مواد می باشند در حالی که آسیب پرهیزی بالا وخود فراروی بالا با پاداش وابستگی پایین، زمینه را برای جنون جوانی(اسکیزوفرنی)فراهم می آورد(کلونینجر، ۲۰۰۴،اسمیت[۱۱۲]، کلونینجر، هارمز[۱۱۳]، سینریسکی[۱۱۴]،۲۰۰۸).
آسیب پرهیزی بالا وپاداش وابستگی پایین، آغاز افسردگی اساسی و واکنش رفتاری مربوط به بیماران با افسردگی اساسی را پیش بینی می کند(کلونیجر، شوراکیک، پرزبیک، ۲۰۰۶).
به گفتۀ آدا وکلونینجر(۲۰۱۱)، شخصیت تنها مورد مهم برای پیش بینی یا شرح علم آسیب شناسی روانی به شمار نمیرود بلکه بر روی وضعیت های موثر، تنظیم احساسات و درک آسایش دارای اهمیت میباشد. کلونینجر در سال(۲۰۰۴)، مدعی شد افرادی که آسیب پرهیزی کمتر و پاداش وابستگی بیشتر دارند و کسانی که خود راهبرتر و وابسته به همکاری و خود فراروی تری هستند، افرادی سالم ترو شادتری خواهند بود که منجر به زندگی رضایت مندتری خواهد شد.
فهم ساختاری ابعادی طبقه بندی های تشخیصی موجود می تواند در تشخیص اختلالات شخصیت و افتراق آنها از یکدیگر کمک کننده باشد که این موضوع در مطالعات غربی با بهره گرفتن از پرسشنامه سرشت و منش روی بیماران بستری و سر پایی به اثبات رسیده است(شوراکیک، وایتهد[۱۱۵]، پرزبیک، کلونینجر، ۱۹۹۳؛ شوراکیک و همکاران، ۲۰۰۲).
پرسشنامه سرشت و منش همچنین در ارزیابی آسیب شناسی روانی همبود کمک کننده است. به این دلیل که تفاوت های بالینی بین و درون انواع مختلف نشانگان های آسیب شناسی روانی شامل اختلالات اضطرابی، خلقی و خوردن وهمچنین سوء مصرف مواد با تفاوت در نیمرخ های پرسشنامه سرشت و منش مرتبط است، پاسخ متفاوت به داروهای روان گردان شامل داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی به طور قوی با متغیرهای سرشتی پرسشنامه سر شت و منش در ارتباط است. برعکس مقیاس های منش به عنوان اهدافی برای گسترش روان درمانی تخصیص یافته اند ودر برخی از روان در مانیها که در حال حاضر مورد استفاده می باشند، به کار گرفته می شوند(کلونینجر و شوراکیک، ۱۹۹۲،۱۹۹۴).
نظر به این که استفاده ازیک ابزار با اهداف پژوهشی و بالینی، مستلزم وارسی ویژگی های روان سنجی آن ابزار در جمعیت مورد نظر است و با توجه به کاربردگسترده این ابزار در جمعیت های بهنجار و نابهنجار، علاقه فزاینده ای به وارسی ویژگی های روان سنجی TCI در پژوهش های مختلف مشاهده می شود. ضرورت وارسی شاخص های روان سنجی این ابزار در داخل کشور از اهمیت بیش تری برخوردار است.
اهداف پژوهش
۱-۴-۱ هدف کلی
بررسی ویژگی های روان سنجی پرسشنامه سر شت و منش(TCI) در گروهی از همراهان مراجعه کنندگان به درمانگاه های شیراز.
۲-۴-۱ اهداف کاربردی:
یافته های این پژوهش درکار های بالینی می تواند برای بسیاری از مشکلات تشخیصی راه گشا باشد. با تحقیق بر روی جمعیت های بالینی از جمله بیماران مبتلا به اختلال های خلقی، اختلال های اضطرابی، اختلال های افسردگی و غیره، می توان نیمرخ روانی هر یک از این اختلال ها را ارائه داد. بی شک، نیمرخ بالینی به دست آمده از واحدهای تشخیصی مختلف می تواند متخصصان بالینی رادر امر تشخیص یاری رساند.
آماده کردن آزمون برای استفاده در محیط های آموزشی و احتمالاً دستیابی به معیارهایی برای شغل یابی وانتخاب رشته، از دیگر اهداف کاربردی مورد نیاز جامعه ما است. دستیابی به معیار هایی برای کار روان درمانی و مشاوره واحتمالا مشاوره های قبل از ازدواج می تواند از دیگر اهداف کاربردی این پرسشنامه است. ارزیابی ویزگی های شخصیتی زوج های موفق و خوشبخت، سرنخ های مهمی را برای مشاورههای قبل از ازدواج ودر جهت زوج یابی بهینه در اختیار قرار می دهد. همچنین ارزیابی ویژگی ها وخصلت های شخصیتی مراجعه کنندگان برای روان درمانی، کار حرفه ای کمک به مراجعان را سامانمندتر می کند.
۵-۱ سوال های پژوهش
۱- آیا پرسش نامه سرشت و منش از روایی قابل قبولی برخوردار است؟
۲- آیا پرسش نامه سرشت و منش از پایایی قابل قبولی برخوردار است؟
۳-آیا پرسشنامه سرشت و منش با سن همبستگی معنی داری دارد؟
۴-آیا بین دو جنس در مقیاس های پرسش نامه سرشت و منش تفاوت وجود دارد؟
۶-۱ تعاریف نظری وعملیاتی متغییر ها
۱-۶-۱ تعریف نظری
در سطح نظری؛ شخصیت از اجزای سرشتی و منش تشکیل شده است. سامانه های سرشتی در مغز دارای سازمان یافتگی کار کردی متشکل از سامانه ای متفاوت و مستقل از یکدیگر برای فعال سازی، تداوم و بازداری رفتار در پاسخگویی به گروه های معینی از محرک هاست. منش شناسی شخصیت به تفاوت های بین فردی در پندارهای مربوط به خویشتن و به اهداف و ارزش های فردی اشاره دارد، ب
ه عبارت دیگر منش شامل دریافت های منطقی درباره خود، دیگران ودنیا است و بیشتر ویژگی هایی را شامل می شود که تحت تأثیر عوامل محیطی در ساختار شخصیتی فرد پدید آمده است(کلونینجر،۱۹۸۷، کلونینجر و همکاران، ۱۹۹۳).
نوجویی: فعال سازی رفتار در پاسخ به محرک های جدید و نشانه های پاداش و رهایی از تنبیه است. تفاوتهای فردی در چنین قابلیتی نوجویی نامیده می شود(کلونینجر،۱۹۹۱،۱۹۸۷).
آسیب پر هیزی: بازداری رفتاری در پاسخ به محرک های تنبیه یا نبودن پاداش است که در هنگام بروز چنین علایمی در محیط فعال می گردد پس تفاوتهای فردی راکه با قابلیت وقفه یا بازداری رفتاری مرتبط می گردد، آسیب پرهیزی نامیده می شود(کلونینجر،۱۹۹۱،۱۹۸۷).
پاداش وابستگی: رفتاری که با پاداش تقویت می شود معمولاً تا مدتی پس از قطع پاداش ادامه می یابد که تفاوتهای فردی در تداوم پاسخ پس از قطع پاداش، پاداش وابستگی نامیده میشود(کلونینجر،۱۹۹۱،۱۹۸۷).
پشتکار: سخت کوشی، تداوم در عمل علیرغم فشارها، پیش قدم در انجام امور و عدم خستگی و رنجش در مقابله با انتقاد است، انطباق پذیری با شرایط پیش بینی نشده وچالشگر در برابر سختی کار(کلونینجر،۱۹۹۱،۱۹۸۷).
خود راهبری: بر پایه پنداشت از خویشتن به عنوان یک فرد مستقل که دارای زیر مجموعه های وحدت، احترام، عزت، تاثیر بخشی، رهبری و امید است تعریف شده است(کلونینجر،۱۹۹۴).
همکاری:همکاری برپایه پنداشت از خویشتن به عنوان بخشی از جهان انسانی و جامعه قرار دارد که از آن حس اجتماعی، رحم، شفقت، وجدان و تمایل به انجام امور خیریه مشتق می شود(کلونینجر،۱۹۹۴).
خود- فراروی: بر پایه مفهومی از خویشتن به عنوان بخشی از جهان و منابع پیرامون آن مطرح شده است که با پندار های حضور راز گونه، ایمان مذهبی، متانت و صبوری غیر مشروط همراه است(کلونینجر،۱۹۹۴).
۲-۶-۱ تعریف عملیاتی متغیر ها:
ویژگی های روان سنجی: تحلیل های تخصصی نمراتی که آزمودنی از پاسخ دادن به آزمون سرشت و منش کلونینجر(TCI) بدست می آورد که از طریق محاسبه ضریب همبستگی بین مقیاس ها وزیر مجموعه آنها ثبات وپایایی آزمون صورت می گیرد و هم چنین از طریق تحلیل عاملی روایی این پرسشنامه تبیین می گردد.
نوجویی: نمرهای که آزمودنی از پاسخ دادن به سئوالات خرده مقیاس نوجویی به تست I TC بدست می آورد.
آسیب پرهیزی: نمرهای که آزمودنی از پاسخ دادن به سئوالات خرده مقیاس آسیب پرهیزی به تست TCI بدست می آورد.
پاداش وابستگی: نمرهای که آزمودنی از پاسخ دادن به سئوالات خرده مقیاس پاداش وابستگی به تست TCI بدست می آورد.
پشتکار: نمرهای که آزمودنی از پاسخ دادن به سئوالات خرده مقیاس پشتکار به تست TCI بدست می آورد.
خود راهبردی: نمرهای که آزمودنی از پاسخ دادن به سئوالات خرده مقیاس خودراهبردی به تست TCI بدست می آورد.
همکاری: نمرهای که آزمودنی از پاسخ دادن به سئوالات خرده مقیاس همکاری به تست TCI بدست می آورد.
خودفراروی: نمرهای که آزمودنی از پاسخ دادن به سئوالات خرده مقیاس خودفراروی به تست TCIبدست می آورد.
فصل دوم
ادبیات پژوهش
در این فصل ابتدا درباره مفهوم شخصیت از دیدگاه مختلف بحث شده سپس به عوامل موثر بر شخصیت و تحلیل عوامل و نظریه های عاملی شخصیت مورد بحث قرار گرفته است و آنگاه به نظریه زیستی شخصیت که نظریه شخصیتی سرشت و منش است پرداخته وسرانجام تعدادی از پژوهشهای که مربوط به ویژگیهای روان سنجی پرسشنامه سرشت و منش و همچنین پژوهشهای مرتبط با آن ارائه شده است.
۱-۲ شخصیت
شخصیت از بنیادی ترین مفاهیم روان شناسی است که در بین روان شناسان در تعریف شخصیت تفاوت و اختلاف نظر وجود دارد. اکثر آنها اتفاق نظر دارند که ریشه کلمه شخصیت کلمه لاتین"persona"به ماسکی یا نقابی اشاره دارد که توسط هنر پیشه های نمایشنامه های داستانی در یونان باستان به کاربرده می شد.این هنر پیشه های یونانی، ماسکی را برای نمایش یک نقش به صورت خود می زدند، اما این نگاه سطحی از شخصیت در این مسیر یک تعریف پذیرفتنی نبوده است و هنگامی که روان شناسان از واژه شخصیت استفاده می کنند، اشاره به این مطلب دارند که گاهی اوقات افراد بیش از یک نقش را بازی می کنند(فیست،فیست[۱۱۶]).
اتکینسون و هیلگارد[۱۱۷] (۱۹۹۳)، شخصیت را الگوهای رفتار و شیوه های تفکرکه سازگاری فرد با محیط راتعیین می کنند، می داند و به نظر فرگوسن[۱۱۸](۱۹۷۰)شخصیت الگویی از رفتار اجتماعی و روابط اجتماعی متقابل است. بنابراین، شخصیت یک فرد مجموعه راه هایی است که او نوعاً به دیگران واکنش و یا با آنها تعامل می کند(کریمی،۱۳۸۶)
بنیانگذار مطالعات نوین شخصیت گوردن آلپورت[۱۱۹](۱۹۳۷)، شخصیت را بدین گونه تعریف می کند، سازمان پویایی از سیستم های روان تنی فرد است که رفتار وافکار خاص او را تعیین می کند. شخصیت الگوی منحصر به فرد صفات شخصیتی است (کر یمی ،۱۳۸۸)
شخصیت مفهومی است که هم به صورت عامیانه وهم به صورت کاربردی مورد استفاده قرار می گیرد .اصولاً هر کسی خوصیات، منش، توانایی هاو ویژگی های منحصر به فردی دارد که ال
گوی رفتاری، شیوه های پاسخ دهی، واگنش های وی را به محیط درونی وبیرونی نشان می دهد که این خوصیات شخصیت وی را شکل می دهند. شخصیت انسان ها همیشه مورد توجه بوده و توجه محققان و صاحب نظران بسیاری را به خود جلب کرده است(کریمی،۱۳۸۶).
شکل ۴‑۲۴: درصد نمونه های مثبت برای دو ژن aph(3’)-IIIa و aac(6’)-Ie-aph(2”)-Ia در دو ژن
شکل ۴‑۲۵: درصد نمونه هایی که نتایج ژن ant(4’)-Ia در آنها مثبت شده است
شکل ۴‑۲۶: درصد نمونه هایی که ژن aph(3’)-IIIa در آنها مثبت است
شکل ۴‑۲۷: نمودار مقایسه نتایج حضور ژن های مقاومت به جنتامایسین در نمونههای مورد بررسی.
شکل ۴‑۲۸: نمودار مقایسه نتایج حضور ژن های مقاومت به استروپتومابسین در نمونه های مورد بررسی
فصل پنجم
بحث و پیشنهادات
بحث
انتروکوکها را میتوان به صورت فلور نرمال درمدفوع افراد بالغ یافت. با این حال این باکتری ها یک پاتوژن مهم بیمارستانی نیز هستند (۶۰, ۱۷۲) و می توانند عامل شیوع عفونت ادراری، اندوکاردیت و مننژیت شوند.(۱۷۳) در مطالعه حاضر ۱۰۰ نمونه این باکتری ها از نمونههای ادرار، زخم، آسیت، بیوبسی، مایع نخاع، پلور، خلط، مایع مفصل، برنش، پرستات، بیضه، خون، واژن، ترشحات سینوسی، جفت، پریکارد و آبسه بدست آمد.
گفته می شود که انتروکوکوس فکالیس با نود درصد بروز، و بعد از آن انتروکوکس فاسیوم با ۱۰ تا ۱۵ درصد بروز، شایع ترین علت در عفونت های انتروکوکی هستند ظهور آنها در دو دهه اخیر به صورت چشمگیری افزایش پیدا کرده است. (۱۷۳, ۱۷۴) مصرف بی رویه آنتی بیوتیک هایی مانند آمینوگلیکوزید ها، سفالوسپورین ها، آزترئونام ها، خانواده بتالاکتام ها، تری متوپریم و … موجب افزایش مقاومت و پیشرفت باکتری شده است(۱۷۵). هرچند که به نظر می رسد انتروکوک ها برای بدست آوردن ژن های مقاومت و انتقال آنها بسیار مستعد هستند(۱۷۶). این دو عامل سبب شده است که امروزه با پدیده HLAR مواجه شویم.
در مطالعه حاضر ۱۶% نمونه ها انتروکوکوس فاسیوم و ۸۴ % انتروکوکوس فکالیس بودند که با میزان بروز در مطالعات دیگران که در بالا اشاره شد برابری می کند.
از ۱۶ نمونه مربوط به انتروکوکوس فاسیوم، ۶ مورد مربوط به مردها و ۱۰ مورد در زنان شناسایی شده است. همین طور از ۸۴ مورد انتروکوکوس فکالیس ۲۸ مورد از مردان و ۵۶ مورد در زنان شناسایی شده است. رابطه معنی داری میان ارتباط عفونت بین زنان و مردان با در نظر گرفتن آزمون معنی داری آنووا (P value <0.05) دیده می شود. زنان بیشتر از مردان به انتروکوکوس آلوده میگردند.
شکل۴‑۲ جداسازی نمونهها به تفکیک محل بدست آمدن نمونه و جنسیت را نشان میدهد. در بین نمونه های کلینیکی بیشترین موارد انتروکوکوس از ادرار به تعداد ۵۴ نمونه از زنان و ۱۸ نمونه از مردان جدا گردیدند. کمترین تعداد نمونه مربوط به خلط با مجموع ۷ نمونه میباشد. ۴ نمونه مثبت از مردان و ۳ نمونه مثبت از زنان بدست آمد. همین طور ۸ نمونه از زخم و ۱۴ نمونه از بافت بدست آمد. نتایج مربوط به تفکیک جنسیت و نوع نمونه، فقط در مورد نمونههای ادرار معنی دار بوده و نشان می دهد که زنان از مردان بیشتر به عفونت ناشی از انتروکوک مبتلا میشوند (P value <0.05). سایر نمونه هابه دلیل کم بودن تعداد نمونهها، اعتبار محاسبه آماری نداشتند.
نتایج مربوط به گروه های سنی که در نمودار شکل۴‑۵ مشاهده می کنید. در گروه سنی ۲۵ تا ۴۴ ساله چه در زنان و چه در مردان به صورت معنی داری، عفونت با انتروکوکوس بیشتر مشاهده می شود. به طوری که ۳۸ % نمونه ها به تنهایی مربوط به این گروه سنی میباشد. در این گروه سنی از ۳۸% کل گروه ۲۶% را زنان و ۱۲% را مردان تشکیل می دهند. این بدین معناست که در گروه ۲۵ تا ۴۴ ساله، ۴۲/۶۵ درصد را زنان و باقی را مردان تشکیل می دهند.
همین طور این آمار در مورد انتروکوکوس فکالیس نیز صادق بوده و مشخص شده است که در گروه سنتی ۲۵ تا ۴۴ نیز بیشترین عفونت ناشی ازآلودگی به انتروکوکو فکالیس مشاهده میگردد.
نتایج مربوط به گروه های سنی نمونههای انتروکوکس فاسیوم را در شکل۴‑۷ مشاهده میکنید، اطلاعات نشان میدهد که گروه ۷۵ سال به بالا در مردان و گروه سنی کودکان، ۲۵ تا ۴۴ و ۷۵ سال به بالا در زنان، مستعد آلودگی به انتروکوک فاسیوم می باشند. معنی دار بودن اطلاعات به دلیل کم بودن تعداد نمونهها قابل بررسی نیست.
انتروکوکها به صورت ذاتی حساسیت کمی، خصوصاً مقاومت متقاطع به خانواده آنتی بیوتیکهای آمینوگلیکوزیدی را نشان می دهند. تصور می شود که این مقاومت ذاتی به دلیل کم بودن میزان جذب آنتی بیوتیک توسط باکتری است (۱۷۷). بنابراین مطابق فرض مطالعه ما، در حساسیت سویههای بالینی بدست آمده به آنتی بیوتیک های آمینوگلیکوزیدی، سطح پایینی از مقاومت باید مشاهده می شد. اما انتروکوکهای این مطالعه، توانسته بودند سطح بالایی از مقاومت به آنتی بیوتیکها را بدست آورند. در پزوهش ما برای غربالگری نمونهها و تشخیص HLAR از روش دیسک دیفیوژن (کربی بائر) با غلظت های بالای جنتامایسین (۱۲۰ میکروگرم) و استرپتومایسین (۳۰۰ میکروگرم) استفاده گردید. این بررسی نشان داد که خلاف تصور عمومی، درصد بالایی، مقاومت افزایش یافته به آمینوگلیکوزیدها وجود دارد. با این حال این مقاومت افزایشی یه صورت کاملاً مشخص مربوط به نمونههای بدست آمده از انتروکوکوس فاسیوم بود. البته در بین نمونه های انتروکوکوس فکالیس نیز به وضوح نشان داده شد که در حال گسترش است (۱۷۸).
مقاومت انتروکوکها نسبت به آنتی بیوتیکهای مورد استفاده در مطالعه ما به ترتیب تتراسایکلین (۹۵%)، استرپتومایسین (۵۶%)، جنتامایسین (۵۶%)، سیپروفلوکساسین (۵۳%)، پنی سیلین (۲۶%)، آمپی سیلین (۲۳%) و نیترفورانتوئین (۱%) بود. بدین معنا که تمام نمونه ها به یک آنتی بیوتیک خاص مقاومت کامل نشان ندادهاند. در عفونتهای جدی در بیماران دارای نقص و یا سرکوب سیستم ایمنی یک آنتی بیوتیک فعال بر روی دیواره سلولی مانند پنی سیلین و ونکومایسین به همراه آمینوگلیکوزیدهایی مانند جنتامایسین و استرپتومایسین باید استفاده شود. خانواده بتالاکتامها با ناپایدار کردن و ایجاد اختلال در دیواره می توانند جذب آمینوگلیکوزیدها را افزایش داده و یک اثر سینرژیسم در درمان عفونت داشته باشند.
در مواردی که دیسک گذاری یک سویه HLAR را مشخص می کند و همین طور استفاده از آنتی بیوتیکهای موثر بر روی دیواره کارایی ندارند، درمان ناموفق خواهد بود. این دلیلی ارزشمند برای تشخیص میزان مقاومت باکتری عامل عفونت قبل از تجویز دارو است. روند رو به گسترش مقاومت نسبت به آمینوگلیکوزید ها باعث شده است که مشکل درمان انتروکوکی در آتی به شدت مشخص و دچار ناکارآمدی شود.
مطالعه ما نشان میدهد که استفاده از روش دیسک گذاری برای تعیین مقاومت کاملا کاربردی و قابل استفاده نیست و همین طور توصیه میکنیم که هرچند، کربی بائر روش رایجی است ولی از بررسی به روشهای مولکولی نیز به دلایل مذکور استفاده شود.
از مجموع ۱۰۰ نمونه بدست آمده، تعیین حساسیت آنتی بیوتیکی به روش دیسک دیفیوژن که در شکل۴‑۸ آمده است، مشخص شد که ونکومایسین (میکروگرم ۳۰) ، ۹۸/۲% نمونه ها، به سیپروفلاکساسین ، ۹۶/۳% تعداد نمونه ها برای جنتامایسین (میکروگرم۱۲۰) ۶۶/۳۳% نمونهها و استرپتومایسین (میکروگرم ۳۰۰) ۶۲/۳۷% مقاوم هستند. ۴۳/۵۶% به سیپروفلاکساسین حساس، ۹۶/۳% حدواسط و ۴۸/۵۲% مقاوم هستند. از تعداد ۱۰۰ نمونه ۹۴/۵% به تتراسایکلین حساس و ۶/۹۴% مقاوم گزارش شدند. ۲۷/۵۳%در مورد پنی سیلین (۱۰ U) حساسیت و ۹۹/۰% حد واسطه و ۸۸/۲۲% مقاوم گزارش شده اند. برای آمپی سیلین (۱۰ میکروگرم) ۷۷/۲۲% حساس و بقیه مقاوم گزارش شده اند. نتیروفورانتوئین با ۴/۹۷% حساسیت بیشترین تاثیر را بر روی نمونه ها داشته است. جنتامایسین (۱۲۰ میکروگرم) با ۱۱ نمونه حساس و ۶۶/۳۳% حد واسط و ۵۵/۴۵% مقاومت یک آنتی بیوتیک در استانه مقاومت گزارش می شود. استرپتومایسین (۳۰۰ میکروگرم) با ۶/۹۳% حساسیت، ۳۷/۶۲% حدواسط و ۵۵/۴۵% مقاومت نیز مشاهده شد. از انتروکوکوس فکالیس ATCC29212 نیز به عنوان کنترل منفی همواره استفاده شد.
در تعیین حساسیت نمونههای انتروکوکوس فکالیس بدست آمده از بیماران، ۷۵% حساسیت به ونکومایسین، ۴۲% به سیپروفلاکساسین، ۷۲% به پنی سیلین، ۸۲% به نیتروفوروتزین، ۱۱% به جنتامایسین و ۷% به استرپتومایسین حساسیت مشاهده شد. بیشترین درصد مقاومت مربوط به تتراسایکلین با ۸۴% گزارش گردید.
مطابق نتایج بدست آمده شکل۴‑۸ که در جدول ۴‑۲ قابل مشاهده است، بیش از نیمی از نمونه ها (۵۶%) به غلظتهای افزایش یافته جنتامایسین و همین طور استرپتومایسین مقاومت کامل نشان دادند. همین طور ۶۶/۳۳ % نمونه ها در برابر آنتی بیوتیک جنتامایسین، در گروه حد واسطه قرار گرفتند. برای استرپتومایسین ۶۲/۳۷ % نمونهها گزارش شد. پیش بینی می شود که در چند سال آتی، مقاومت افزایشی به گروه خانواده آمینوگلیکوزید ها به شدت افزایش پیدا کرده و مقاومت کاملی به دوزهای بالای این آنتی بیوتیکها پیدا گردد
همین طور از ۱۰۰ نمونه بدست آمده، تعیین حساسیت آنتی بیوتیکی به روش دیسک دیفیوژن که در شکل۴‑۸ آمده است، مشخص گردید که به ونکومایسین (۳۰ میکروگرم) ، ۹۸/۲% نمونهها، به سیپروفلاکساسین ، ۹۶/۳% تعداد نمونهها برای جنتامایسین (۱۲۰ میکروگرم) ۶۶/۳۳% نمونهها و استرپتومایسین (۳۰۰ میکروگرم) ۶۲/۳۷% نمونه ها مقاومت حدواسط داشتند که فقط با روش های مولکولی، مقاومت به آنتی بیوتیک در آنها مشخص می شود. آزمایشگاه های تشخیص طبی، که از روش های واکنش زنجیره ای پلی مراز استفاده نمیکنند، نمی توانند به طور دقیق مقاومت و یا حساسیت نمونه بالینی خود را به آنتی بیوتیک های فوق خصوصا خانواده آمینوگلیکوزیدی مشخص نمایند.
در نمودار شکل۴‑۱۰ مقاومت افزایش یافته به جنتامایسین به تفکیک مرد و زن به نمایش در آمده است. به طوری که از کل نمونه های ادرار (۶۶ نفر شامل ۴۴زن و ۲۲مرد) ۳۳ نمونه (۵۰%) مقاوم، ۴ نمونه (۶%)حساس و ۲۹ نمونه (۴۳%) حد واسط شدند. در ۷ نمونه زخم، ۵ نمونه مقاوم و ۲ نمونه حد واسط بودند. در ۴ نمونه مایع نخاع، ۲ نمونه مقاوم و ۲ نمونه حد واسط بودند. در ۳ نمونه پلور، هر ۳ نمونه مقاوم بودند. در سه نمونه آسیت، هر ۳ نمونه مقاوم بودند. در ۲ نمونه خلط، هر ۲ نمونه مقاوم بودند. در ۲ نمونه مایع مفصلی، هر ۲ نمونه مقاوم بودند. نمونه های BAL، برونش، پروستات، ترشحات سینوس و نمونه واژینال هر یک ۱ نمونه همه حد واسط و نمونه های بیضه، هیپ، خون، پریکارد، آبسه و بیوپسی هریک ۱ نمونه و همه مقاوم و تنها ۱ نمونه جفت حساس بود.
در نمودار شکل۴‑۱۱ مقاومت افزایش یافته به استرپتومایسین به تفکیک مرد و زن به نمایش در آمده است. به طوری که از گل نمونه های ادرار (۶۶ نفر شامل ۴۴زن و ۲۲مرد) ۳۳ نمونه (۵۰%) مقاوم، ۵ نمونه (۵/۷%) حساس و ۲۸ نمونه (۴۲%) حد واسط شدند. در ۷ نمونه زخم ، ۴ نمونه مقاوم و ۳ نمونه حد واسط بودند. در ۴ نمونه مایع نخاع، ۱ نمونه مقاوم و ۳ نمونه حد واسط بودند. در ۳ نمونه پلور، هر ۳ نمونه مقاوم بودند. در سه نمونه آسیت، ۲ نمونه مقاوم و ۱ نمونه حد واسط بود. در ۲ نمونه خلط، هر ۲ نمونه مقاوم بودند. در ۲ نمونه مایع مفصلی، هر ۲ نمونه مقاوم بودند. نمونه های BAL، بیضه، آبسه و نمونه واژینال هر یک ۱ نمونه همه حد واسط و نمونه های برونش، پروستات، هیپ، خون، جفت، پریکارد، ترشحات سینوس و بیوپسی هریک ۱ نمونه و همه مقاوم بودند.
تشخیص زود هنگام مقاومت انتروکوکی و استفاده از راه های درمانی مناسب به از بین بردن عامل عفونت و جلوگیری از روند رو به رشد مقاومت افزایشی خواهد انجامید. هرچند که هم اکنون نیز با بروز پدیده مقاومت چند دارویی بعلاوه مقاومت به ونکومایسین ها و آمینوگلیکوزید ها، پروتکل درمانی مشخصی ارائه نشده است.
در مطالعه حاضر همچنین مواردی وجود داشت ( تقریبا کمتر از ۵ درصد) که نمونهها در تست دیسک دیفیوژن میزان حدواسط را نشان دادند در حالی که در آزمون واکنش PCR، ژن مقاومت حضور داشت. حدس زده می شود که حضور این ژنها به واسطه پلاسمید، عامل اصلی مقاومت نمی باشد. بلکه میزان بیان ژنها، تحت فاکتورهای متفاوت ( نوع میزبان، تعداد کپی نامبر) عامل اصلی تولید مکانیسمهای مقاومت میباشد که باید در مطالعات آینده به بررسی میزان بیان ژن ها نیز پرداخته شود.
در مطالعه حاضر نمونههایی که از ادرار افراد مبتلا گرفته شده بود، به شدت ژنهای مقاومت را از خود بروز دادهاند. در حالی که بقیه نمونههایی که از محل های دیگر بدست آمده بود، دارای مقاومت آنتی بیوتیک نبوده است.
در PCR ژن aac(6’)-Ie-aph(2’’)-Ia از کل نمونه های ادرار ۳۸% ، زخم ۵%، پلور ۳%، آسیت ۳%، خلط، مایع مفصلی، BAL، برونش، پروستات، بیضه، بافت هیپ، خون و نمونه واژینال وسینوس هر یک ۱% مثبت شد و PCR مایع نخاعی منفی گردید.
در PCR ژن ant(4’)-Ia از کل نمونه های ادرار ۱۹% ، زخم ۴%، مایع نخاعی ۳%، پلور، آسیت، خلط ، نمونه واژینال هر یک ۱% PCR مثبت شدند و در مایع مفصلی، BAL، برونش، پروستات، بیضه، بافت هیپ، خون وسینوس PCR منفی گردید
در PCR ژن aph(3’)-IIIa از کل نمونه های ادرار ۳۷% ، زخم ۴%، مایع نخاعی ۱%، پلور۲%، خلط۲%، آسیت، مایع مفصلی، بافت هیپ هر یک ۱% PCR مثبت شدند و در نمونه واژینال، BAL، برونش، پروستات، بیضه، و سینوسPCR منفی گردید.
در مولتی پلکس PCR سه ژن aac(6’)-Ie-aph(2’’)-Ia و ant(4’)-Iaو aph(3’)-IIIa از کل نمونه های ادرار ۶% ، زخم ۲%، پلور۱% PCR مثبت شدند و مایع نخاعی، خلط، آسیت، مایع مفصلی، بافت هیپ و نمونه واژینال، BAL، برونش، پروستات، بیضه وسینوس PCR منفی گردید.
در مولتی پلکسPCR دو ژن aac(6’)-Ie-aph(2’’)-Ia و ant(4’)-Ia از کل نمونههای ادرار ۹% ، زخم ۳%، پلور۱%و خلط ۱% PCR مثبت شدند و مایع نخاعی، آسیت، مایع مفصلی، بافت هیپ و نمونه واژینال، BAL، برونش، پروستات، بیضه وسینوس PCR منفی گردید.
در مولتی پلکس PCR دو ژن aac(6’)-Ie-aph(2’’)-Ia و aph(3’)-IIIa از کل نمونههای ادرار ۲۵% ، زخم ۳%، پلور۲% PCR مثبت شدند و آسیت، خلط، مایع مفصلی و پروستات، بافت هیپ و نمونه خون هر یک ۱% مثبت شدند و مایع نخاعی، نمونه واژینال، BAL، برونش، بیضه وسینوس PCR منفی گردید.
پیشنهادات
باتوجه به اینکه میزان مقاومت آنتیبیوتیکی در سطح بالایی قرار دارد، پیشنهاد می شود میزان حضور ژنهای مقاومت به ونکوومایسین و جنتامایسین و استرپتومایسین با هم مقایسه و معنی دار بودن یا نبودن آن بررسی شود.
همچنین مطالعه ما میزان بیان ژن های مقاومت به آنتی بیوتیکهای موجود را بررسی نکرده است که پیشنهاد می شود در ادامه مطالعات، میزان بیان ژنها نیز تحت فاکتورهای متفاوت بررسی و معنی دار بودن آنها مشخص شود.
از روشهای مولکولی واکنش زنجیرهای پلیمراز برای تشخیص سریع و قطعی مقاومت در کنار روشهای دیسک گزاری استفاده شود. تشخیص درست، سریع و قطعی، تنها راه جلوگیری از افزایش مقاومت به آنتی بیوتیک ها و گسترس پدیده HLAR است.
منابع:
غلامعباس, موسوی سید, قاسمی احمد, و رضوان, منیری. (۱۳۸۸). بررسی مقاومت چند دارویی در سویه های انتروکوکوس فکالیس جدا شده از نمونه های بالینی در بیمارستان شهید بهشتی و زایشگاه شبیه خوانی کاشان در سال مجله میکروب شناسی پزشکی ایران, ۳(۲), ۲۱-۲۶.
Manero A, Blanch AR. Identification of Enterococcus spp. with a biochemical key. Appl Environ Microbiol. 1999;65(10):4425-30.
Arias CA, Murray BE. The rise of the Enterococcus: beyond vancomycin resistance. Nat Rev Microbiol. 2012;10(4):266-78.
Conceicao N, de Oliveira Cda C, da Silva LE, de Souza LR, de Oliveira AG. Ampicillin susceptibility can predict in vitro susceptibility of penicillin-resistant, ampicillin-susceptible Enterococcus faecalis Isolates to amoxicillin but not to imipenem and piperacillin. J Clin Microbiol. 2012;50(11):3729-31.
Diaz L, Kiratisin P, Mendes RE, Panesso D, Singh KV, Arias CA. Transferable plasmid-mediated resistance to linezolid due to cfr in a human clinical isolate of Enterococcus faecalis. Antimicrob Agents Chemother. 2012;56(7):3917-22.
Seputiene V, Bogdaite A, Ruzauskas M, Suziedeliene E. Antibiotic resistance genes and virulence factors in Enterococcus faecium and Enterococcus faecalis from diseased farm animals: pigs, cattle and poultry. Pol J Vet Sci. 2012;15(3):431-8.
Djahmi N, Boutet-Dubois A, Nedjai S, Dekhil M, Sotto A, Lavigne JP. Molecular epidemiology of Enterococcus sp. isolated in a university hospital in Algeria. Scand J Infect Dis. 2012;44(9):656-62.
de Regt MJ, van Schaik W, van Luit-Asbroek M, Dekker HA, van Duijkeren E, Koning CJ, et al. Hospital and community ampicillin-resistant Enterococcus faecium are evolutionarily closely linked but have diversified through niche adaptation. PLoS One. 2012;7(2):e30319.
Chouchani C, El Salabi A, Marrakchi R, Ferchichi L, Walsh TR. First report of mefA and msrA/msrB multidrug efflux pumps associated with blaTEM-1 beta-lactamase in Enterococcus faecalis. Int J Infect Dis. 2012;16(2):e104-9.
Lopez M, Alvarez-Martinez MJ, Marco F, Torres C. [Glycopeptide-resistant Enterococcus faecium. Analysis of the resistance genotype, virulence and genetic lines]. Enferm Infecc Microbiol Clin. 2013;31(1):10-4.
۲٫۱۶۰۱
با توجه به مقدار sig که برابر با ۰٫۰۰۰ بدست آمده که مقدار کوچک تر از مقدار ۰٫۰۵ است، فرض صفر آماری در سطح معناداری ۹۵ درصد مردود و فرض یک پذیرفته می شود. در نتیجه گفته می شود حفظ مناظر زیبا و نگهداری از آنها می تواند به جذب بیشتر مسافران کمک کرده تا این مناطق را به عنوان مقصد مسافرتی خود انتخاب کنند. همچنین نتایج این فرضیه با مطالعات مارتین و سوریا[۸۶](۲۰۱۰)، قاضی میرسعید و صفری(۱۳۷۸)، سراقی و همکاران(۱۳۸۷)، ابراهیمی فینی( ۱۳۸۷)، فرجزاده اصل و کریم پناه (۱۳۸۷)، کاظمی (۱۳۸۷)، تقوایی و همکاران(۱۳۸۸)، کریمی پور و همکاران(۱۳۸۸)، قرخلو و همکاران (۱۳۸۸)، حمدی و همکاران(۱۳۸۸)، نوری کرمانی و همکاران (۱۳۸۸)، سرائی و همکاران(۱۳۸۹)، کاظمی و همکاران(۱۳۸۹)، رنجبر و همکاران(۱۳۸۹)، گندمکار(۱۳۸۹)، فرهودی و شورچه(۱۳۸۹)، فاضل نیا و هدایتی(۱۳۸۹)، فرزین و نادعلی پور(۱۳۹۰)، همخوانی دارد بدین معنی که عامل جغرافیایی- طبیعی در انتخاب مقصد مسافرتی تأثیر دارد.
۵-۴-۵ فرضیه پنجم : عوامل فردی بر انتخاب مقصد مسافرتی در مشتریان آژانس های مسافرتی استان مازندران تأثیر دارد.
One-Sample Test
Test Value = 3
t
df
Sig. (2-tailed)
Mean Difference
۹۵% Confidence Interval of the Difference
Lower
Upper
IF
-.۸۰۲
۳۸۳
.۴۲۳
-.۰۳۵۹۴
-.۱۲۴۱
.۰۵۲۲
با توجه به مقدار sig که برابر با ۰٫۴۲۳ بدست آمده که مقدار بالاتر از مقدار ۰٫۰۵ است، فرض صفر آماری در سطح معناداری ۹۵ درصد تایید و فرض یک پذیرفته نمی شود. در نتیجه گفته می شود اگر مقصد و مکانی در مسافران وارد شده به آن نگرش مثبتی ایجاد کنند باعث توسعه جهانگردی و پذیرش مسافران بیشتری خواهد شد. اگر مسافری برای بار اول از مکان و مقصد راضی بوده باشد باعث مسافرت دوباره وی به آن مقصد خواهد شد. نیز گفته می شود آژانس ها سعی کنند مکان های جدید را در تورهای خود برای مسافران جای دهند. لازم به ذکر است که نتایج این فرضیه با پژوهش های، تری لام و کاسی[۸۷](۲۰۰۶)، بالوگلو و مانگالوگلو[۸۸](۲۰۰۱)، سنگ پیکل[۸۹](۲۰۰۸)، و علی پور(۱۳۸۷) در یک راستا می باشد.
۵-۴-۶ فرضیه ششم : برنامه های آژانس بر انتخاب مقصد مسافرتی در مشتریان آژانس های مسافرتی استان مازندران تأثیر دارد.
One-Sample Test
اولاً: خود تشکیل حکومت داد. و تاریخ گواهی می دهد که تشکیل حکومت داده, و به اجرای قوانین و برقراری نظامات اسلام پرداخته و به اداره جامعه برخاسته است: والی به اطراف می فرستاده, به قضاوت می نشسته, و قاضی نصب می فرمود, یا سفرایی به خارج و نزد ر…سای قبایل و پادشاهان روانه می کرده; معاهده و پیمان می بسته; جنگ را فرماندهی می کرده و خلاصه, احکام حکومتی را به جریان می انداخته است.
ثانیاً: برای پس از خود به فرمان خدا تعیین (حاکم) کرده است. وقتی خداوند متعال برای جامعه پس از پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم تعیین حاکم می کند, به این معناست که حکومت پس از رحلت رسول اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم نیز لازم است. و چون رسول اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم با وصیت خویش فرمان الهی را ابلاغ می نماید، ضرورت تشکیل حکومت را نیز می رساند. [۱۶۳]
از دیدگاه فقهی امام خمینی سلاماللهعلیه (ضرورت اجرای احکامِ شرع) همان طور که تشکیل حکومت اسلامی را در زمان رسول اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم ایجاب می نموده, دلیلی است بر لزوم ایجاد حکومت اسلامی و تشکیل آن در عصر حاضر. بدیهی است ضرورت اجرای احکام, که تشکیل حکومت رسول اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم را لازم آورده, منحصر و محدود به زمان آن حضرت نیست; و پس از رحلت رسول اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم نیز ادامه دارد. [۱۶۴]
هم چنین لزوم وحدت اسلامی، دلیلِ عقلی دیگری است بر ضرورت ایجاد حکومت اسلامی که توسط امام خمینی سلاماللهعلیه ارائه شده است: ما برای این که وحدت اسلام را تائمین کنیم, برای این که وطن اسلام را از تصرّف و نفوذ استعمارگران و دولت های دست نشانده آن ها خارج و آزاد کنیم, راهی نداریم جز این که تشکیل حکومت بدهیم .[۱۶۵]
از سوی دیگر, پیرامون ضرورت ایجاد ارکان حکومتی برای حکومت اسلامی, امام خمینی سلاماللهعلیه ایجاد قوه مجریه و تصدی حاکم اسلامی برای اجرای احکام و مجموعه مقررات و قوانین شریعت الهی را ضروری و الزامی دانسته اند: مجموعه قانون برای اصلاح جامعه کافی نیست. برای این که قانون مایه اصلاح و سعادت بشر شود, به قوه مجریه احتیاج دارد. به همین جهت, خداوند متعال در کنار فرستادن یک مجموعه قانون, یعنی احکام شرع, یک حکومت و دستگاه اجرا و اداره مستقر کرده است. رسول اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم در راس تشکیلات اجرایی و اداری جامعه مسلمانان قرار داشت. علاوه بر ابلاغ وحی و بیان و تفسیر عقاید و احکام نظامات اسلام, به اجرای احکام و برقراری نظامات اسلام همت گماشته بود تا دولت اسلام را به وجود آورد. [۱۶۶]
از دیدگاه فقهی امام خمینی سلاماللهعلیه, تشکیل حکومت اسلامی یکی از احکام اولیه اسلام است به طوری که ایجاد آن مقدم بر تمامی احکام فرعیه حتی نماز, روزه و حج است. چه این که حکومت اسلامی شعبه ای از ولایت مطلقه رسول اللّه صلیاللهعلیهوآلهوسلم است. [۱۶۷]
امام خمینی سلاماللهعلیه حفظ نظام جامعه اسلامی, جلوگیری از بی نظمی و هرج و مرج در میان امت اسلامی, حفظ حدود و ثغور کشور اسلامی از هجوم بیگانگان و اجرای احکام الهی را از جمله اهداف اصلی در استقرار حکومت اسلامی می دانند: با توجه به این که حفظ نظام جامعه از واجبات مورد تائکید شرایع الهی است و بی نظمی و پریشانی امور مسلمانان نزد خدا و خلق امری نکوهیده و ناپسند است, و پر واضح است که حفظ نظام و سدّ طریق اختلال, جز به استقرار حکومت اسلامی در جامعه تحقق نمی پذیرد, لذا هیچ تردیدی در لزوم اقامه حکومت باقی نمی ماند. علاوه بر آن چه گفتیم, حفظ مرزهای کشور اسلامی از هجوم بیگانگان و جلوگیری از تسلط تجاوزگران بر آن, عقلاً و شرعاً واجب است. تحقق این امر نیز جز به تشکیل حکومت اسلامی میسّر نیست. [۱۶۸]
از دیدگاه امام خمینی سلاماللهعلیه یکی از ویژگی های اساسی حکومت اسلامی این است که در آن حاکمیت مطلق و انحصاری از آنِ خداوند است. در حکومت اسلامی حاکمیت مطلقه از آنِ خداوند به مثابه (سلطان حقیقی) است.
حاکمیت منحصر به خداست و قانون، فرمان و حکم خداست. قانون اسلام, یا فرمان خدا, برهمه افراد در دولت اسلامی حکومت تام دارد. همه افراد, از رسول اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم گرفته تا خلفای آن حضرت و سایر افراد, تا ابد تابع قانون هستند: همان قانونی که از طرف خدای تبارک و تعالی نازل شده و در لسان قرآن و نبی اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم بیان شده است. [۱۶۹]
بنابراین در زمان غیبت امام دوازدهم (عج) احکام الهی نمی بایست معطل بماند و اجرا نشود, بلکه:امروز و همیشه وجود (ولی امر) (زمامدار اسلامی), یعنی حاکمی که قیّم و برپا نگهدارنده نظم و قانون اسلام باشد, ضرورت دارد, وجود حاکمی که مانع تجاوزها و ستمگری ها و تعدی به حقوق دیگران باشد; امین و امانت دار و پاسدار خلق خدا باشد; هادی مردم به تعالیم و عقاید و احکام و نظامات اسلام باشد; و از بدعت هایی که دشمنان و ملحدان در دین و در قوانین و نظامات می گذارند جلوگیری کند. [۱۷۰]
ب: دیدگاه آیت الله مکارم شیرازی
«تحقق» بسیاری از واجبات دینی منوط به وجود حکومت اسلامی است. یعنی اگر حکومت طاغوت حاکم باشد بسیاری از احکام اسلام تعطیل می شوند همچون اجرای حدود و حفظ استقلال سیاسی و اقتصادی مسلمین.
از سوی دیگر تقریباً همه ی احکام اسلامی وقتی «تحقق کامل» خود را خواهند یافت که حکومت اسلامی وجود داشته باشد، احکامی چون حجاب و حفظ جان و ناموس مسلمین . حتی احکام عبادی اسلام مثل نماز و روزه نیز وقتی حکومت اسلامی نباشد، آرام آرام کمرنگ شده و حتی ممکن است به ضد ارزش تبدیل شوند چرا که در حکومت طاغوت (یعنی حکومتی که بی اذن خداوند تشکیل شده) از سویی امر به معروف و نهی از منکر به درستی اجرا نمی شود و از سویی با اشاعه ی فرهنگ دنیاپرستی، عقائد و اعمال مردم سست می گردد. تازه اینها همه با فرض این است که آن حکومت آزاد باشد و به زور (مثل فرانسه و آذربایجان) حجاب و احیاناً قوانین دیگری از اسلام را ممنوع نکند. [۱۷۱]
برای روشن تر شدن نقش کلیدی حکومت اسلامی در تحقق احکام اسلام ، تعدادی از احکام این دین مبین ذکر می شود تا شما خود کیفیت و میزان تحقق این احکام را در دو حکومت اسلامی و حکومت غیردینی (مثل زمان رضاشاه) تصور فرمائید و قضاوت کنید که حکومت اسلامی تا چه اندازه در تحقق احکام اسلام نقش دارد:
اجرای احکام قصاص و دیات، امر به معروف و نهی از منکر، حفظ سرزمین های مسلمین در مقابل هجوم نظامی کفار (وضعیت امروز فلسطین و افغانستان و عراق نمونه های خوبی برای درک اهمیت این مسأله است)، حفظ استقلال سیاسی و اقتصادی مسلمین در مقابل کفار (قاعده ی نفی سبیل) ، حفظ جان و مال و نوامیس مسلمین، حفظ و اشاعه ی فرهنگ اسلامی، تحقق محیط پاک و سالم اجتماعی به گونه ای که بستر تعالی انسان باشد (الآن در کشورهای ترکیه و امارات به عنوان کشورهایی لائیک (غیردینی) چقدر مشروبخانه و سواحل «آزاد» و رقاص خانه و … وجود دارد؟ با اینکه مردمش مسلمانند)، تحقق حجاب، جلوگیری از اشاعه ی فحشاء، مقابله با ظلم و حمایت از مظلومین، حفظ عقائد مسلمین و شیعیان، تحقق خمس و زکات و جزیه و سایر مالیاتهای اسلامی (اخذ، حفظ و توزیع)، تحقق عدالت اجتماعی، جلوگیری از حاکمیت طاغوت در حکومت و قضاوت، تحقق وحدت مسلمین، عدم تکیه به کفار … [۱۷۲]
کنون که دانستیم حکومت چه نقش کلیدی ای در تحقق احکام اسلامی دارد و نبودن آن باعث تعطیلی بسیاری از احکام اسلامی و یا ناقص اجرا شدن آنها می شود، از آنجا که واجب است احکام اسلام هرچه بیشتر محقق شوند، تشکیل حکومت اسلامی واجب خواهد بود.
خوب است یکی دو شاهد هم برای این استدلال بیاوریم تا باورپذیرتر باشد:
شاهد اول: اگر در اسلام تنها قانونگذاری مهم بود و حکومت اهمیتی نداشت اهل بیت علیهم السلام این همه در مقابله با طاغوت زمان خودشان آزار نمی دیدند بلکه به گوشه ای می رفتند و بسیار محترم به عبادت مشغول می شدند. حالا آیا قابل قبول است که این همه رنج ها و تلاشها یک دفعه با غیبت امام عصر عج الله تعالی فرجه، ابتر مانده و سرنوشت مسلمین و احکام اسلام به دست طواغیت سپرده شود و اسلام برنامه ای برای حکومت در زمان غیبت نداشته باشد؟
شاهد دوم: روایات متعددی داریم که طبق فرموده ی امام خمینی (ره) دالّ بر ولایت فقیه می باشند. و این یعنی خود اهل بیت (ع) نیز (علیرغم وجود دلیل عقلی بر ولایت فقیه و نبودن نیاز به دلیل نقلی) بر این مطلب تصریح فرموده اند. (برای مطالعه بیشتر در مورد سند و همچنین کیفیت دلالت این روایات مراجعه فرمائید به کتاب «حکومت اسلامی» امام خمینی (ره).
شاهد سوم: پیامبر (ص) و امام علی (ع) تشکیل حکومت اسلامی دادند و همچنین نصب استاندارن و والیان غیرمعصوم را برای حکومت بر نواحی مختلف جامعه اسلامی منصوب نمودند. حتی اهل تسنّن نیز اگر چه جانشینی حضرت علی (ع) را قبول نکردند اما باز در این اختلافی نداشتند که بعد از پیامبر (ص) باید حکومت اسلامی برقرار باشد و لذا خودشان کسی را به عنوان «جانشین» پیامبر (ص) برگزیدند.
نکته: از آنجا که اصل تحقق و یا تحقق هرچه بیشتر بسیاری از احکام اسلامی منوط به وجود حکومت اسلامی است پس وجوب حکومت اسلامی بسیار مؤکد و جدی خواهد بود و اصطلاحاً از اوجب واجبات است. یعنی حتی از نماز و روزه هم بریک مسلمان واجب تر است که در پی تحقق و حفظ حکومت اسلامی باشد.
خلاصه اینکه تا اینجا ثابت شد که تلاش برای تشکیل حکومت اسلامی (و پس از تشکیل، تلاش برای حفظ آن) بر همه ی مسلمین از اوجب واجبات است. [۱۷۳]
حضور مردم در صحنه اجرای حدهای الهی از چند جهت اهمیت دارد:
الف) درس عبرتی برای همگان و سبب پاکسازی اجتماع است.
هدف از حقوق کیفری و برخی مجازات ها تنها این نیست که گناهکار عبرت گیرد بلکه عبرت آموزی دیگران نیز هست. به عبارت دیگر با توجه به بافت زندگی اجتماعی بشر، چون آلودگیهای اخلاقی در یک فرد ثابت نمی ماند و به جامعه سرایت میکند، برای پاکسازی نیز باید همان گونه که گناه بر ملا شده، مجازات نیز بر ملا شود. مادامی که گناه آشکار نشده و به دادگاه اسلامی کشیده نشده خداوند ستار العیوب بوده و راضی به پرده دری نیست ولی بعد از اثبات جرم و آلوده شدن جامعه و کم شدن اهمیت گناه، مجازات باید به گونه ای صورت گیرد که اثرات منفی گناه خنثی شود.
این واقعیت را نیز نباید از نظر دور داشت که بسیاری از مردم برای حفظ آبروی خود، بیش از اجرای حد، اهمیت قائل هستند و همین علنی شدن کیفر، جلوی بسیاری از هوسهای سرکش را میگیرد.
ب) شرمساری مجرم عاملی است که باعث میشود که در آینده دیگر مرتکب چنین جرائمی نشود.
ج) هرگاه اجرای حدّ در حضور جمع انجام شود قاضی و مجریان حدّ، متهم به سازش یا اخذ رشوه یا تبعیض یا شکنجه و مانند آن نخواهند شد و بدین ترتیب از اتهمات و شایعاتی که احتمالاً ممکن است مطرح شود جلوگیری میشود.
د) حضور جمعیت مانع از افراط و زیاده روی مجریان حد در اجرای حد میشود و سبب میشود مجرم بیش از حدّ دچار عقوبت و کیفر نشود. [۱۷۴]
ج: دیدگاه صاحب جواهر
با توجه به اینکه در صفحات گذشته، نظرات صاحب جواهر آمد از تکرار این دیدگاه خودداری کرده، و به دیدگاه ایشان در باب نظریه ولی فقیه اشاره می کنیم:
صاحب جواهر به صراحت اعلام می کند که بسیاری از ابعاد و زوایای مسئله ولایت فقیه در پرده ابهام باقی مانده و فقیهان برای روشن کردن ابهامات، تحقیق بایسته ای عرضه نکرده اند. وی پس از ذکر بخشی از این ابهامها وعده می دهد که در فرصت مناسب به حل آنها بپردازد:
«به نیکی تأمل کن، همانا بسیاری از مباحث مقام در کلام اصحاب تحریر نشده است که به بعضی از آنها پیش تر اشاره کردیم، از جمله این مسائل ولایت حاکم است. فقیهان تحریر نکرده اند که آیا ولایت حاکم از باب حسبه است یا غیر حسبه. بنابر اول، وجه تقدیم ولایت حاکم بر ولایت مؤمنان عادل چیست؟ بنابر دوم (غیر حسبه» آیا به صورت انشاء ولایت از جانب خداوند به زبان امام ـ علیه السلام ـ است یا به عنوان نیابت وکالت از امام است؛ والا ولایت خدایی تنها از آن امام است. بنابر اخیر آیا این وکالت مطلق است، به گونه ای که می تواند وکیل مجتهد دیگر را عزل کند و برای او وکالت از امام معصوم ـ علیه السلام ـ است نه از او (مجتهد) پس با مرگ یا جنون یا غیر آن دو از وکالت عزل نمی شود. یا اینکه وکالت از مجتهد دارد (نه از امام) به هر حال در صورتی که وکالت به طور مطلق باشد به اولی منصرف است یا دومی؟ گرچه در باب وکیل مجتهد، ظاهر دومی است. همچنان که وکالت حاکم از جانب امام در منصب امامت و ولایت عامه است و شامل امور شخصی و مختص به امام مانند زمینها، کنیزها و … نمی شود، مگر از باب ولایت بر غایب. اما اگر چیزی که بخواهد در ملک امام زمان (عج) داخل شود متوقف بر قبول و امثال آن باشد، حاکم نمی تواند از جانب امام زمان (عج) قبول کند؛ چون ولایت بر غایبین شامل این موارد نمی شود؛ بلکه در خصوص حفظ اموال غایبان و ادای حقوق آن اموال حاکم ولایت دارد. بخشی از این بحثها در کتاب قضا تحقیق و تحریر خواهد شد. [۱۷۵]
صاحب جواهر به شدت با نظر مخالفان اجرا مخالفت می کند و نظریه جواز اقامه را قول مشهور فقهای امامیه می داند و خطاب به مخالفین می گوید:
فمن القریب وسوسه بعض الناس فی ذلک، بل کانّه ما ذاق من طعم الفقه ثیئاً و لا فهم من لحن قولهم و رموزهم امراً … و بالجمله فالمسأله من الواضحات التی لا یحتاج الی ادلّهٍ؛ [توجه به آنچه گذشت] شگفتا که بعضی در این امر وسواس به خرج می دهند؛ بلکه گویی [این گونه افراد] نه چیزی از طعم فقاهت چشیده اند و نه از لحن گفتار ائمه و رموز کلمات آنان چیزی فهمیده اند … خلاصه آنکه مسأله از واضحات [مسلمات] است و نیازی به اقامه دلایل ندارد. [۱۷۶]
گفتار دوم: دیدگاه مخالفین اجرای حد در زمان غیبت
بسیاری دیگر از علما و فقها و اندیشمندان متقدم و متأخر عقیده بر عدم جواز اجرای حدود در زمان غیبت امام معصوم را دارند.
از جمله مخالفین متقدم ابن زهره و ابن ادریس حلی است سیدبن زهره در غنیه النزوع و ابن ادریس در سرائر تصریح کرده است:
« الاجماع حاصل منعقد من اصحابنا ومن المسلمین جمیعاً انه لا یجوز اقامه الحدود و لا المخاطب بها الا الائمه و الحاکم القائمون باذنهم فی ذلک فاما غیر هم فلا یجوز له التعرض بها علی حال، و لا یرجع عن هذا الاجماع باخبار الاحاد بل باجماع مثله، أو کتاب الله تعالی، أو سنه متواتره مقطوع بها » اجماع امامیه بلکه همه مسلمانان بر این امر منعقد است که اقامه حدود و مخاطب آن جز برای ائمه (ع) و حکامی که به اذن ایشان بر آن مأمور شده اند جایز نیست، اما غیر ایشان در هیچ حالی مجاز به اقدام به اقامه حدود نیستند، از این اجماع با اخبار واحد نمی توان بازگشت، بلکه تنها اجماعی همانند آن، یا آیات قرآن کریم یا سنت متواتر قطعی توان نقض چنین اجماعی را دارند (که چنین ادله ای در دست نیست ). [۱۷۷]
ولی در رأس مخالفان دو فقیه بزرگ قرن هفتم و هشتم محقق و علامه حلی قرار گرفته اند.
صاحب جواهر در کتاب جواهر الکلام به نقل از محقق حلی می گوید:
لا یجوز الاَحدٍاقامه الحدود الا الامام علیه السلام فی وجود، أو من نصبه لاقامتها؛ در زمان حضور امام (ع) هیچ کس جز او یا کسی که از سوی او برای این سمت منصوب شده است، مجاز نیست که اقامه حدود نماید.
محقق حلی، در ادامه اشاره می کند که عده ای نظر به جواز اقامه حدود در زمان غیبت را دارند اما از آنها نامی نمی برد:
و قیل یجوز للفقهاء العارفین اقامه الحدود فی حال الغیبه؛ گفته شده که فقیهان آگاه (جامع الشرایط) می توانند در حال غیبت امام معصوم (ع) اقامه حدود نمایند.
همچنین محقق حلی در اثر دیگرشان، مختصر النافع، می فرماید:
و کذا الحدود لا ینفدها الّا الامام أو من نصبه و قیل یقیم الرجل الحد علی زوجه و سده و مملوکه و کذا قیل یقین الفقهاء الحدود فی زمانه الغیبه اذا آمنوا.
از دیگر مخالفان اجرا فقیه نامـــدار معاصر مرحـــوم آیت الله حاج سید احمد خوانساری است که اختصاص اقامه حدود را به امام معصوم اقوی دانسته و در نتیجه اجرای حدود را در زمان غیبت امام معصوم (ع) مجاز نمی داند. [۱۷۸]
عمده دلایل موافقان اجرا دو مورد است که قبلاً به آنها اشاره شده و به طور خلاصه عبارتند از: ۱- اقامه حدود به منظور مصلحت عامه و ۲- مطلق بودن ادله حدود. در پاسخ به این دلایل آیت الله خوانساری می گوید:
لازمه این دو دلیل آن است که اقامه حدود شرعیه در تمام ازمنه مطلقاً واجب باشد؛ بدون آنکه به نصب معصوم (ع) نیازی وجود داشته باشد. اقامه حدود حتی بدون صدور مقبوله [عمر بن حنظله] و توقیع مبارک و واگذاری این امر به فقها، نیز باید لازم و وظیفه شرعی شود. چنانکه مقتضای حکمت تشریع حدود بر محور مستحقین مجازات دور بزند و اقامه کننده و مجری ان نقشی نداشته باشد بایستی در فرض عدم دسترسی به مجتهدین واجد شرایط و عدول مومنین، حتی فساق آنان، بایستی متصدی اقامه حدود شرعیه شوند و هیچ گاه این امر تعطیل نشود؛ همانند حفظ اموال غائبین و محجورین که در غیاب حاکم شرعی، عدول و سپس فسّاق هم موظف به انجام این وظیفه شرعی هستند. [۱۷۹]