خونریزی غیر طبیعی رحمی شایعترین علامت همراه با فیبروئیدها است و اندیکاسیون اصلی درمان می باشد. این علامت بطور مشخص بصورت منوراژی خونریزی رحمی شدید یا درازمدت که با فواصل منظم اتفاق می افتد، (یا پلی منوره (خونریزی مکرر که هر ۲۱ روز یا کمتر اتفاق می افتدکه اغلب همراه با لخته می باشد ظهور می کند.اغلب خونریزی ما بین قاعدگی (یا مترومنوراژی (خونریزی قاعدگی که شدید بوده و دوره های آن نامنظم است نیزبروز می کندو باید به منظور افتراق آن از بیماریهای آندومتر مانند پولیپها، هایپر پلازی یا کارسینوم مورد بررسی بیشتر قرارگیرد. خونریزی غیر طبیعی رحمی ممکن است منجر به کم خونی فقر آهن شده و در فعالیتهای اجتماعی، کاری و جنسی اختلال ایجاد کند.محل ، اندازه و تعدادفیبروئیدها خطر خونریزی را مشخص می کند. فیبروئیدهای بزرگترو متعدد همانند فیبروئیدهای ساب موکوزال یا آنها که به درون حفره اندومتر پیشروی کرده باشند نسبت به سایر انواع خونریزی بیشتری ایجاد می کنند.مکانیسم دقیق ایجاد خونریزی غیر طبیعی دراثر فیبروئید هنوز ناشناخته است. اگر چه چند مکانیزم مطرح شده است، مانند این نظریه که فیبروئیدها الگوی انقباض رحمی را تغییر میدهند که به نوبه خود موجب جلوگیری از کنترل رحم بر روی میزان خونریزی در طول دوره قاعدگی می شود، یا این نظریه که فیبروئیدهای حجیم بر روی وریدهای دیواره رحم فشار وارد نموده و باعث اتساع آنها و افزایش خونریزی می شوند. شواهد نشان دهنده آن هستند که غیر نرمال بودن عروق خونی و فاکتورهای رشد و ایجاد کننده عروق ممکن است بیش از فاکتورهای مکانیکی در خونریزی وابسته به فیبروئید تاثیر داشته باشند(۳۹و۹۸و۱۱۸).
۱-۳-۱-۳ اثرات فشاری و درد
اثرات فشاری با افزایش اندازه فیبروئید افزایش می یابند.علائم فشاری شامل احساس سنگینی، درد مبهم یا احساس تورم در ناحیه لگن هستند.هنگامی که فیبروئید روی اعصابی که به ناحیه لگن و پاها می روند فشار وارد کند باعث ایجاد درد در پشت، پاها یا ناحیه سوپراپوبیک می شود. فیبروئید ها ممکن است اعضای مجاور را تحت فشار قرار دهند، علائم ادراری دراثر فیبروئیدهای قدامی، یبوست در اثر فیبروئیدهای خلفی و دیس پارونی بعلت اثر فشاری کلی فیبروئیدها می توانند بوجود آیند. بندرت ممکن است در اثر دژنراسیون فیبروئید یا چرخش فیبروئیدهای پدانکوله درد شدید ایجاد شود. دیسمنوره حاد می تواند هم دراثر فیبروئید به تنهایی و هم دراثر فیبروئید همراه با سایر وضعیتها مانند بیماریهای التهابی لگن، چسبندگی ها یا اندومتریوز بوجود آید(۶۷و۱۱۳).
۱-۳-۱-۴ فیبروئیدها وبارداری
ارتباط بین فیبروئیدها و ناباروری هنوز بحث برانگیزاست.پیشرفتهای ایجاد شده در درمان فیبروئیدو راه های باروری کمکی شانس بارداری در بیماران مبتلا به فیبروئید را بطور شگرفی افزایش داده است. هر چند جابجایی حفره اندومتر توسط فیبروئیدهای ساب موکوزال می تواند باعث افزایش ریسک ناباروری شود(۹۴و۹۹).نقش فیبروئیدهای اینترامورال یا ساب سروزال در ناباروری یا اثرمنفی بر روی نتیجه باروری هنوز مورد بحث است (۱۶).بنابراین در زوجهای نابارور قبل از تصمیم گیری در مورد فیبروئیدهای رحمی باید سایر عوامل ناباروری ارزیابی شوند.فیبروئیدها می توانند باعث مشکلات بارداری نظیر سقط خود بخود، زایمان زودرس، جفت سرراهی، نقص قرارگیری جنین (Malpresentation) و زایمان سخت شونداگر یک میوم در زیرجفت قرارگرفته باشد ریسک کنده شدن جفت بطور مشخص افزایش می یابد(۲۲و۱۱۳).
۱-۳-۱-۵ تشخیص فیبروئیدها
شک به وجود فیبروئیدها اغلب توسط لمس رحم بزرگ و دارای لبه های نامنظم که می تواند علامت دار باشد یا نباشد آغاز شده و توسط سونوگرافی لگن به اثبات می رسد(۴).اندازه رحم که در معاینه دو دستی ارزیابی می شود، حتی برای اکثریت زنان با BMI بزرگ تر از ۳۰، به خوبی با اندازه رحم و وزن آن در معاینه پاتولوژیک مرتبط است(۱۵).سونوگرافی یک روش رایج بسیار دقیق برای تشخیص فیبروئیدها بوده و طبق گزارشهای موجود کارآیی آن برای تشخیص وجود میومها در حد MRI می باشد(۳۳).
سونوگرافی همچنین تشخیص وجود نئوپلاسمهای احتمالی تخمدان و تعیین اندازه و موقعیت فیبروئیدها را ممکن می سازد. MRI قدرت تفکیک بهتری در مورد فیبروئیدهای مجزا داشته بنابراین بهتر موقعیت فیبروئید ها را مشخص می کند.گرچه برای اکثراندیکاسیونهای کلینیکی، هزینه MRI بسختی قابل توجیه است.بنابراین سونوگرافی ترانس واژینال علیرغم حساسیت و ویژگی پایین به دلیل هزینه پایین و غیر تهاجمی بودن، اولین روش تصویربرداری مورد بر خلاف باور شایع مبنی بر اینکه رشد سریع فیبروئید دلالت بر تغییرات بدخیمی به سمت لیومیوسارکوم دارد، ثابت شده که این موضوع صحت ندارد سن یا سابقه رادیاسیون قبلی با ریسک بالاتری برای ایجاد لیومیوسارکوم همراه است هم بیوپسی اندومتر ویا فیبروئید و هم MRI گاهی ممکن است در افتراق فیبروئیدها از لیومیوسارکوم کمک کننده باشند ولی این روشها دارای محدودیت خاص خود هستند(۴۴و۵۲).
۱-۳-۲ ویژگی های میکروسکوپیک
از نقطه نظر میکروسکوپیک، فیبروئیدها مانند میومتر مجاور خود، دارای سلول های دوکی شکل عضله صاف هستند که در فاسیکول ها قرار گرفته اند.سلول ها حاوی مقدارزیادی سیتوپلاسم ائوزینوفیل و هسته های دراز با شکل و اندازه و رنگ یکسان هستند.این سلول ها هیچ میتوز، آتیپی یا نکروز مشخصی نشان نمی دهند اما توسط مقادیر فزاینده ای ماتریکس خارج سلولی احاطه شده اند.بخش اعظم این ماتریکس خارج سلولی از جنس کلاژن نوع Іو ІІІ است که فیبروئیدها را از میومتر طبیعی اطراف متمایز می کند(۱۱۸).تبدیل یک فیبروئید به یک لیومیوسارکوم بسیار نادر بوده واحتمال آن در صورت وقوع کمتر از ۱٪ است(۱۱و۲۰و۹۰).هر چند نادر است ولی ایجاد لیومیوسارکوم از نظر کلینیکی مهم است، چرا که بدون تشخیص بافتی، لیومیوسارکوم ها و فیبروئیدها غیرقابل افتراق هستند.برخلاف فیبروئیدها، لیومیوسارکوم ها پر سلول بوده و الگوی فاسیکولار کمتری دارند وحاوی سلول های عضلات صاف آتیپیک همراه با هسته های بزرگ می باشند و هایپر کروماسی (افزایش رنگ)، پلی مورفیسم، افزایش فعالیت میتوزی و نکروز انعقادی ازخود نشان می دهند.شاخص میتوزی به عنوان تعداد میتوز به ازای ۱۰ میدان پر قدرت تعریف می شود و برای افتراق یک فیبروئید خوش خیم از لیومیوسارکوم مورد استفاده قرار می گیرد.یک شاخص ۱۰ یا بالاتر از نظر بسیاری از متخصصین برای لیومیوسارکوم جنبه تشخیصی محسوب می شود ولی سایرین با بیان شمارش میتوزی موافق نیستند(۵۵). مطالعات اخیر بر تعیین احتمال بدخیمی فیبروئیدها براساس کاریوتیپ و بیان ژن تکیه دارند.شناخت انواع فیبروئیدهای خوش خیم مهم است، هر دو نوع لیومیوماهای سلولار و سیمپلاستیک یک یا چند مشخصه بدخیمی که قبلاً اشاره شد رادارند که پیش بینی بدخیمی بالقوه ی یک فیبروئید را مشکل می کنند، بعلاوه، هم لیومیوماتوز داخل وریدی و هم لیومیوماتوز صفاقی منتشر الگوی رشد غیر عادی دارند هر چند این انواع خصوصیات بافت شناسی، پاسخ به هورمون و مشخصه های سیتوژنیک مشابه با فیبروئیدهای خوش خیم دارند موجب متاستاز داخل صفاقی و ریوی می شوند(۹۷).برخی تغییرات دژنراتیو خو ش خیم می توانند در فیبروئیدها اتفاق بیفتند .دژنراسیون [۱]هیالین شایعترین نوع بوده ونباید با نکروز انعقادی سلولهای تومورال که در لیومیوسارکوم مشاهده می شود اشتباه شود(۲۱).
۱-۴ فاکتورهای موثر در ایجاد فیبروئیدهای رحمی شامل
فاکتورهای کاهش دهنده ریسک
-
- بیش از ۵ بارداری
-
- پس از یائسگی
-
- مصرف قرص های خوراکی جلوگیری از بارداری
-
- کشیدن سیگار
-
- استفاده از دموکسی پروژسترون استات
فاکتورهای افزایش دهنده ریسک
-
- قاعدگی زودرس
-
- نژاد سیاه
-
- سابقه خانودگی مثبت
-
- چاقی
۱-۴-۱مطالعات سیتوژنتیکی
لیومیوم شایع ترین توده ی نئوپلاسمی در دستگاه تولید مثلی خانم هاست. از اولین گزارش اختلال کروموزومی در لیومیوم رحمی در ۲۰ سال گذشته، نزدیک به تعداد ۴۵۰ تومور با کاریوتایپ غیر نرمال کشف شد(۵۰).فیبروم ها منوکلونال هستندو در حدود ۴۰%، آن ها اختلالات کروموزومی دارند که شامل ترانسلوکاسیون بین کروموزم ۱۲و۱۴، حذف درکروموزوم ۷ و تریوزومی ۱۲ (۴۸و۵۰و۶۴و۷۸) و تغییراتی در کروموزوم x(50و۷۸) و نوترتیبی هایی درکروموزوم ۱و۳ و ۱۳ است (۷۸). بیش از ۱۰۰ ژن یافت شده اند که در سلول های فیبروئید تنظیم افزایشی یا کاهشی داشته اند.بسیاری از این ژن ها به نظر می رسد رشد سلولی، تمایز، تکثیر و میتوژنز را تنظیم می کنند (۶۱).
. این تنوع بازآرایی های کروموزمی محدود به جابجایی، حذف و تریزومی نمی شوند، بلکه مکانیسم های مولکولار ژنتیکی متفاوتی برای تشکیل و رشد میوم پیشگویی می شود.مطالعات اندکی وجود دارد که نشان می دهد بین انحرافات سیتوژنتیکی و موقعیت میوم ارتباط مثبتی وجود دارد به عنوان مثال، میوم های اینترامورال (۳۵ ٪)و ساب سروزول (۲۹٪)دارای کاریوتیپ غیر نرمال هستنددرحالیکه درنوع ساب موکوز(۱۲٪)می باشد(۱۳).همچنین یک وابستگی بین ناهنجاری های کروموزومی و اندازه متوسط تومور وجود داردکه القاء کننده نظریه ای است مبنی بر اینکه ناهنجاری کروموزومی همراه با هر فیبروئید موجب افزایش رشد فیبروئید می شوند و بر عکس(۱۰۱)مطالعات دیگر بین کاریوتایپ و اندازه میوم ارتباط نشان داده اند به این ترتیب که تومورهای بزرگتر جابجایی t(12 : 14) را دارا می باشند.در مقایسه، تومورهای با حذف در کروموزوم ۷ کوچکتر دیده شدند و آنها با کاریوتایپ های موزائیک[۲] از نظر اندازه متوسط بودند( ترکیبی از سلول ها با یا بدون ناهنجاری)(۴۳و۵۰و۱۰۱).
شکل۱ـ۳ : (۲۴-۲۳ q: 15-14q)(14:12) t که شایع ترین نوترکیبی کروموزومی در میوم رحمی است(۵۰)
۷ del(7)(q21q31)
شکل۱ـ۴ : حذف بازوی بلند کروموزوم شماره ۷ به طور خاص (۷) (q21 و q2..312) که در لیومیوم رحمی شایع است(۵۰)
فیبروئید های متعدد درون یک رحم تغییرات کروموزومی متفاوتی را در خود دارند(۶۴).که بر دخالت داشتن ژن های متعدد دلالت داشته و طبیعت کلونال پیدایش فیبروئیدها را تائیدمی کنند.این حقایق ممکن است توضیحی باشند بر تفاوت های فاحش دراندازه، رشدوپاسخ به درمان هورمونی که در فیبروئید های یک بیمار مشاهده می شوند.بسیاری از ژن های مطرح در الگوی ژنتیکی فیبروئید در گروه های کاریوتیپی که قبلا عنوان شد قرار دارند.اختلال ناشی از بازآرایی کروموزومی در ژن های HMGA2 و HMGA1 در ایجاد میوم رحمی دخیل هستند.این ژن ها بطور طبیعی پروتئین هایی را که بوسیله نسخه برداری DNA در کنترل رشد سلولی دخالت حیاتی دارندکد می کنند. HMGA2 ( با نام قبلی HMGI-C) روی کروموزوم ۱۲ قرار دارد، با وجود آنکه بیشتر موتاسیون ها داخل ژنی نیستند اما به جای آن در ناحیه ۵ این ژن الگو برداری می شود(۱۱). HMGA1( با نام قبلی HMGI-Y ) یک پروتئین وابسته به HMG راکد می کنند که ژن آن روی کروموزوم ۶p قرار دارد(۵۶و۱۲۳).
یک ژن دیگر RAD51L1 ( که با نام hREC2 نیز خوانده می شود ) است که روی کروموزوم ۱۴q23-24 قرار دارد و یک آنزیم را که شکست های زنجیره DNA را ترمیم می کند کد کرده و همچنین در ایجاد میوم رحمی دخالت دارد(۹۸و۱۱۱و۱۱۹).
۱-۴-۲ قاعدگی
خطر تشکیل فیبروم های رحمی کمی با قاعدگی زودرس افزایش می یابد اگر چه خطر آن از لحاظ آماری زیاد مهم نیست(۲۵و۷۲و۶۱و۸۷و۱۰۸).
اخیراً گزارشی از ارتباط بین خطر تشکیل فیبروم و سن قاعدگی منتشر شد که مقایسه ای بود بین زمانی که سن قاعدگی آن ها ۱۲ سال بود و زنانی که سن قاعدگی آن ها ۱۰ سال و یا کمتر بود که خطر تشکیل میوم ۲۴/۱ برابر افزایش داشت در صورتی که زنانی که در زمان قاعدگی ۱۶ سال و یا بالاتر از ۱۶ سال بودند خطر کمتری حدود ۶۸% داشتند(۲۴و۲۵و۷۱و۷۲). قاعدگی زودرس باعث افزایش تعداد تقسیم های سلولی در لایه ی میومتریوم در طی سال های باروری می شود و این سبب افزایش جهش در ژن های کنترل کننده ی تکثیر میومتر می شود(۲۴و۲۵و۷۱و۷۲و۱۲۴).
۱-۴-۳ سن
بروز فیبروم با سن افزایش می یابد . احتمالا تشخیص میوم در چهلمین سال زندگی زنان صورت می گیرد ، اگرچه علت این افزایش شکل گیری یا افزایش رشد میوم ناشی از تغییرات هورمونی مربوط به این دوره می باشد یا نه هنوز مشخص نیست .از طرفی زنان آمریکایی آفریقایی تبار در سن پایین تری نسبت به سفید پوستان به فیبروم مبتلا می شوند(۹۱).
۱ـ۴ـ۴فاکتورهای هورمونی آندروژن
تماس بیشتر با هورمون های آندروژن ، مثل منارک زودرس(جوان تر از ۱۰ سالگی ) سبب افزایش و منارک دیررس سبب کاهش احتمال داشتن فیبروم می شود.فیبروم های کوچکتر ، با تعداد کمتر و سلول های کوچکتر در نمونه های هیسترکتومی زنان پس از یائسگی دیده می شود که سطح استروژن آندوژن پایینی دارند(۹۱).
۱-۴-۵سابقه خانوادگی
بستگان درجه اول زنان مبتلا به فیبروم رحمی ۵/۲ برابر خطر بیشتری برای ابتلا به میوم دارند . دوقلوهای مونوزیگوت برای درمان فیبروم بیشتر از دوقلوهای هتروزیگوت بستری می شوند، اما این علائم ممکن است ناشی از تورش گزارش باشد(۹۱).
۱-۴-۶ نژاد
آمریکایی های آفریقایی تبار ۹/۲ برابر بیشتر از سفیدپوستان در معرض خطر ابتلا به فیبروم هستند، که غیر وابسته به دیگر عوامل خطر شناخته شده است(۷۱). زنان آمریکایی آفریقایی تبار فیبروم هایی دارند که در سن پایین تر و با تعداد بیشتر ، بزرگتر و علامت دارتر هستند(۵۸). مشخص نیست که آیا این اختلاف منشاء ژنتیک دارند یا ناشی از اختلالات شناخته شده در سطح استروژن در گردش خون ، متابولیسم استروژن ،تغدیه یا عوامل محیطی هستند(۹۱).
۱۳
شهیده‌طیبه‌واعظی
۳۰۶
۵۸
۵
شهری
دخترانه
۱۴
زهره‌کاردانپور ۱
۸۹۲
۳۰۴
۳۰
شهری
دخترانه
-
جمع
-
-
۲۵۰
-
-
تذکر: لازم به توضیح است که منظور از تعداد انتخابی در جدول فوق مجموع چهار گروه انتخابی است که نسبت دانش‌آموزان به بقیه دو برابر است.
فصل چهارم
ارائه یافتههای تحقیق و
تجزیه و تحلیل آنها
نتایج فرضیه‌ها:
به منظور آزمودن فرضیه‌های تحقیق از آزمون آماری مجذور خی استفاده شده است برای استفاده از این آزمون ابتدا جدول توافقی جهت متغیرهای وضعیت مشاوره و نوع افراد برای هر یک از فرضیه‌ها به طور جداگانه تشکیل شده سپس با محاسبه فراوانی‌های مشاهده شده و فراوانی‌های مورد انتظار برای هر یک از خانه‌های جدول نتایج زیر حاصل شد:
فرضیه ۱ : چون خی ۲ محاسبه شده برابر ۱۹/۸ کوچکتر از خی ۲ جدول ۰۷/۱۴ در سطح معناداری ۵ درصد است لذا با اطمینان ۹۵ درصد فرضیه اول تحقیق رد می‌شود. یعنی با توجه به ضرورت مشاوره تعداد مشاور نسبت به دانش‌آموز کافی است.
فرضیه ۲ : در این فرضیه خی ۲ محاسبه شده برابر با ۴۶/۷ کوچکتر از خی ۲ جدول ۰۷/۱۴ در سطح معناداری ۵ درصد است لذا با اطمینان ۹۵ درصد فرضیه دوم تحقیق رد می‌شود. یعنی والدین، دبیران، دانش‌آموزان و عوامل آموزشی معتقدند که مشاوران و شرایطی که در آن کار می‌کنند، توانای مناسبی را در برقراری ارتباط و رفع مشکلات کسب کرده و بهتر است رابطه دانش‌آموز و مشاور به نوعی آسان‌تر گردد.
فرضیه ۳ : خی ۲ محاسبه شده در این فرضیه برابر با ۶۴/۶ که کوچکتر از خی ۲ جدول در سطح معناداری ۵ درصد است. بنابراین میتوان گفت که عملکرد مشاوران با توجه به اهداف مشاوره زیر سؤال است که در فصل بعد بدان اشاره خواهد شد.
فرضیه ۴ : این فرضیه با خی ۲ محاسبه شده ۴۲/۴ در سطح معناداری ۵ درصد و با اطمینان ۹۵ درصد رد میگردد. به بیان دیگر میتوان گفت کم و کیف و چگونگی رشته‌های تحصیلی و هدایت تحصیلی در حد مطلوب است.
فرضیه ۵ : در فرضیه مذکور خی ۲ محاسبه شده برابر ۸۲/۸ است که کوچکتر از خی ۲ جدول (۷۰/۱۴) در سطح معناداری ۵ درصد است. لذا با اطمینان ۹۵ درصد میتوان گفت که سیستم مشاوره در سطح ناحیه نتوانسته است دقیقاً جایگاه خود را برای دانش‌آموزان، اولیا، دبیران و عوامل اجرایی مدارس تبیین کند.
یافتههای فرعی تحقیق:
به منظور دستیابی به نتایج بهتر و دقیق‌تر در مورد ضرورت و اهمیت مشاوره و همچنین سئوالات پرسشنامه تنظیم شده، محقق با بهره گرفتن از آزمون آماری مجذور خی (χ۲) که ذیلاً بدان اشاره میگردد به تجزیه و تحلیل پرداخته است.
نتایج به دست آمده همراه با جداول توافقی و نمودارهای مربوطه در صفحات بعدی همین مبحث آورده شده است که با توجه به دیدگاه «فراگیران، ولی فراگیران، دبیران و عوامل اجرایی» استنباط و استخراج شده است.
مجذور کا یا خی ۲ : در کلیه آزمونهای آماری که مورد بحث قرار گرفته‌اند اطلاعات جمع آوری شده به صورت پیوسته بوده است. به عبارت دیگر داده‌های گرد‌آوری شده با بهره گرفتن از مقیاس فاصله‌ای مورد اندازه‌گیری قرار گرفته است. در پژوهش مواقعی وجود دارد که اطلاعات جمع آوری شده به صورت گسسته و یا طبقه‌ای هستند و مقیاس اندازه‌گیری آنها اسمی یا رتبه‌ای است. به عنوان مثال، آیا بیشتر دانش‌آموزان آموزش فردی را بر آموزش گروهی ترجیح میدهند؟ آیا بیشتر دانش‌آموزان به تشویق بهتر جواب میدهند یا تنبیه؟ آیا نسبت پسرانی که در فعالیتهای فوق برنامه مشارکت می‌کنند بیشتر از دختران است؟
آزمون آماری که برای پاسخگویی به سؤالات فوق به کار برده می‌شود مجذور کا نامیده می‌شود. این آزمون جمله آزمونهای غیرپرامتریک است که استفاده از آن نیاز به رعایت مفروضات دشواری ندارد. برای محاسبه مجذور کا از فرمود زیر استفاده می‌شود.[۸۳]
فراوانی‌های مشاهده شده = O
فراوانی‌های مورد انتظار = E
برای آشنایی با نحوه استفاده از آزمون مورد بحث به مثال زیر توجه کنید:
البته این مثال با توجه به نتایح بدست آمده از پرسشنامه توزیعی مربوط به بررسی وضعیت موجود مشاوره در دبیرستا‌ن‌های نظام جدید طرح شده است.
فرمول محاسبه خی ۲ :
Fo = فراوانی‌هایی که در عمل روی داده است.
Fe = فراوانی‌هایی مورد انتظار که از این فرمول محاسبه می‌شود.
Fe =
مثلاً برای محاسبه نمونه زیر این گونه عمل شده است:
پس از محاسبه Fe برای تمام خانه‌های جدول، (χ۲) هر جدول را حساب می‌کنیم، پس از محاسبه (χ۲) تمام خانه‌های جدول آنها را با هم جمع کرده و در نتیجه خی ۲ جدول به دست می‌آید.
۱-۵-سوالهای پژوهش
سوال اصلی
-
- آیا بین حمایت اجتماعی ادراک شده و مهارت های اجتماعی با خودپنداره در دختران مدارس تیزهوشان متوسطه اول شهر لاهیجان رابطه وجود دارد؟
سوالات فرعی
- آیا بین حمایت اجتماعی ادراک شده با خودپنداره در دختران مدارس تیزهوشان متوسطه اول رابطه وجود دارد ؟
- آیا بین مهارت های اجتماعی با خودپنداره در دختران مدارس تیزهوشان متوسطه اول رابطه وجود دارد ؟
آیا حمایت اجتماعی ادراک شده و مهارت های اجتماعی میزان خودپنداره را در دانش آموزان دختر مدارس تیز هوش تبیین می کند؟
۱-۶- فرضیه های پژوهش
فرضیه اصلی:
بین حمایت اجتماعی ادراک شده و مهارت های اجتماعی با خودپنداره در دختران مدارس تیزهوشان متوسطه اول شهر لاهیجان رابطه وجود دارد.
فرضیه های فرعی:
- بین حمایت اجتماعی ادراک شده با خودپنداره در دختران مدارس تیزهوشان متوسطه اول رابطه وجود دارد.
- بین مهارت های اجتماعی با خودپنداره در دختران مدارس تیزهوشان متوسطه اول رابطه وجود دارد.
- حمایت اجتماعی ادراک شده و مهارت های اجتماعی میزان خودپنداره را در دانش اموزان دختر مدارس تیز هوشان متوسطه اول تبیین می کند.
۱-۷- تعریف واژه ها( تعاریف مفهومی و عملیاتی)
۱-۷-۱-تعریف مفهومی حمایت اجتماعی ادراک شده: میزان برخورداری از محبت، همراهی و توجه به اعضای خانواده، دوستان و سایر افراد( زمیت،۱۹۹۰). مفهوم حمایت اجتماعی ادراک شده به حمایت از منظر ارزیابی شناختی فرد از محیط و روابطش با دیگران می نگرد. نظریه پردازان حمایت اجتماعی ادراک شده بر این امر اذعان دارند که تمام روابطی که فرد با دیگران دارد حمایت اجتماعی محسوب نمی شوند. به بیان دیگر روابط منبع حمایت اجتماعی نیستند، مگر آنکه فرد آن ها را به عنوان منبعی در دسترس یا مناسب برای رفع نیاز خود ادراک کند( وایسز،۲۰۱۲).
۱-۷-۲- تعریف مفهومی مهارت های اجتماعی: لیبت[۲۵] و لوینسون (۱۹۷۳، به نقل از سیگرین و تایلر، ۲۰۰۷) مهارت های اجتماعی را به عنوان توانایی انجام دادن رفتارهایی که به طور مثبت یا منفی تقویت شده اند، تعریف نموده اند. همچنین، مهارت های اجتماعی به عنوان توانایی نشان دادن احساسات مثبت و منفی در حوزه بین فردی، بدون از دست دادن تقویت اجتماعی، تعریف شده است (هرسن[۲۶] و بلاک[۲۷]، ۱۹۹۷، به نقل از سیگرین و تایلر، ۲۰۰۷).
۱-۷-۳-تعریف مفهومی خودپنداره: مجموعه ای از عقاید فرد درباره ی خود است که بیشتر مبنای توصیفی دارد تا قضاوتی. به عبارت دیگر خود پنداره توصیفی است که فرد از نظرگاه خود درباره ی خویشتن دارد(بیابانگرد، ۱۳۸۴). مجموعه ی کلی باورهای فرد در زمینه ی اسنادهای شخصی وی راجع به خودش می باشد. خودپنداره سازمان دهی کلی ادراکاتی است که فرد نسبت به خود دارد. در ضمن خودپنداره سازمان یافته ی چندوجهی، سلسله مراتبی و نسبتا ثابت است(پورآقا، ۱۳۹۲).
۱-۷-۴-تعریف عملیاتی حمایت اجتماعی ادراک شده: منظور نمره ای است که آزمودنی از پرسشنامه حمایت اجتماعی ادراک شده شربان و ساگرمن(۱۹۹۱) کسب می کند.
۱-۷-۵-تعریف عملیاتی مهارت های اجتماعی: مهارت های اجتماعی نمرهای است که فرد در مقیاس مهارت های اجتماعی (ریجیو[۲۸]، ۱۹۸۹، به نقل از خجسته مهر، ۱۳۸۵) به دست می آورد. مقیاس مهارت های اجتماعی دارای ۶ مؤلفه (خرده مقیاس) می باشد که عبارتند از: بیانگری هیجانی[۲۹]، حساسیت هیجانی[۳۰]، کنترل هیجانی[۳۱]، بیانگری اجتماعی[۳۲]، حساسیت اجتماعی[۳۳] و کنترل اجتماعی[۳۴].
۱-۷-۶- تعریف عملیاتی خودپنداره: خود پنداره در پژوهش حاضر خود پنداره براساس نمره ای است که فرد در آزمون خود پنداره راجرز(۱۹۶۱) کسب می کند.
فصل دوم
ادبیات و پیشینه پژوهش
در این فصل ابتدا به تعریف مفاهیم مورد بررسی می پردازیم و سپس مباحث نظری در خصوص متغیرهای پژوهش ارائه خواهند شد و در انتها پیشینه های داخلی و خارجی پژوهش بیان می شود.
۲-۱-تعریف هوش و تیزهوشی
گروهی هوش را چیزی می دانند که با تست های هوشی اندازه گیری می شود. این تعریف را نخستین بار بورینگ (۱۹۹۲) به کار برد و از آن پس متداول شد. روشن است که چنین تعریفی نمی تواند از “چیستی” هوش خبر دهد. به همین دلیل باید حدود هوش مشخص شود و از اینکه بتوان ابزار و وسایل اندازه گیری آن را شناخت (جی و دیگران، ۲۰۰۳؛ به نقل از امیری مجد، ۱۳۸۵).
باید دانست که تا کنون تعریف واحدی از تیزهوشی که مورد قبول همه علما و تربیت باشد، ارائه نشده است. بعضی ها توانایی بالقوه، گروهی توانایی بالفعل کودکان و عده ای نیز هر دو مورد را مورد توجه قرار داده اند. واقعیت این است که همواره با شناخت بیشتر و عمیق تر انسان و توانایی های او واژه تیزهوش نیز تغییر کرده است.زمانی تیزهوش پدیده ای واحد تلقی می شد و کودکی تیزهوش شناخته می شد که نسبت به کودکان همسن و سال خود دارای توانایی عمومی بیشتر بود که بهترین شاخص آن عملکرد در تست های متعدد از جمله تست هوش استنفورد، بینه یا وکسلر است.در سال های اخیر، نارضایتی زیادی در مورد استفاده از هوش بهر به عنوان ملاکی واحد برای تعریف تیزهوشی به چشم می خورد و دلایل نارضایتی شامل شناخت محدودیت های آزمون های هوش، مفهوم سازی مجدد از ماهیت هوش و پژوهش های مکمل در خصوص ماهیت تیزهوشی است(رنزوی و دمکرات، ۱۹۸۶؛ نقل از امیر مجد، ۱۳۸۵). پیاژه هوش را توانایی سازگاری و انطباق با محیط تعریف کرده است. وی از دانشمندانی است که از پرورش پذیری هوش افراد پشتیبانی کرده و در پرورش مراحل مختلف تحول شناختی خود فرد را موثر می داند و معتقد است هوش فرد نتیجه منفعل فعالیت های ذهنی به ارث رسیده و مستقل از محیط و تجارب او نیست.کودکان تیز هوش و با استعداد، آنهایی هستند که اشخاص مجرب و واجد شرایط آنان را شناسایی می کنند و به دلیل برخورداری از توانایی های درخشان و عالی در آموزش، عملکرد بالایی دارند. این کودکان به برنامه ها و خدمات آموزشی متمایزی فراتر از آنچه در برنامه مدارس عادی ارائه می شود نیاز دارند (میلانی فر،۱۳۸۶). این کودکان توانایی های بالقوه اثبات شده ای در چندین زمینه دارند:
-توانایی هوش عمومی.
- استعداد فرهنگی خاص.
-تفکر خلاق یا سازنده.
-توانایی رهبری.
- توانایی روانی – حرکتی.
۲-۲-خلاصه ای از نظریات مربوط به تیزهوشان
تفکر پیرامون افراد تیزهوش و با استعداد، سابقه طولانی دارد و احتمالاً به زمانی برمی گردد که انسان متوجه تفاوت فردی شد، در یونان قدیم افلاطون عقیده داشت که کودکان باهوش باید در سنین کودکی انتخاب شده و به آنها به طور اختصاصی علوم و فلسفه تعلیم داده شود. او می گفت سرآمد افراد باید فرمانروا باشد. بقای دموکراسی یونان بستگی به توانایی آن کشور در آموزش و پرورش افراد برجسته و با استعداد دارد. طرز تفکر و آداب و رسوم جوامع نقش مؤثری در شناسایی و تعلیم و تربیت کودکان سرآمد دارد. در یونان عقیده این بود که تیزهوشی موهبتی الهی است و دریچه ای به جهان نامتناهی. مفهوم نبوغ و استعداد همیشه نسبی بوده و در طول تاریخ در بین جوامع مختلف به یک معنی نبوده است. تفاوت های جوامع در طول تاریخ همیشه در تغییر و تکامل بوده و ترغیب و تشویق افراد سرآمد دستخوش تحولات گوناگونی بوده است. به طور مثال بعد از ظهور مسیحیت و گرایش های مذهبی در جوامع غربی، مردم افراد سرآمد را پیامبران و بعد رهبران مذهبی، کشیش ها و کسانی می دانستند که قدرت بیشتری در تفسیر روشن احکام الهی و چگونگی بهشت و دوزخ داشتند (میلانی فر،۱۳۸۶).
با ظهور اسلام در شرق و تبلیغ و تشویق تحصیل در بین مسلمانان، تاریخ شاهد نوابغ بزرگی در علوم ریاضی و پزشکی، فلسفه و ادبیات و هنر است. با آغاز رنسانس در اروپا، پذیرش مفهوم افلاطونی نبوغ و تیزهوشی به تدریج موجب بروز تحولات وسیعی در زمینه های فلسفی، علمی و صنعتی شد. این نهضت باب تازه ای را در تمدن و فرهنگ غرب گشود. در واقع از این دوران بود که در غرب فکر پرورش استعدادهای درخشان به شکل پیوسته و سازنده نضج گرفت و تا به حال ادامه یافت است. از جمله عقاید منفی رنسانس در مورد نبوغ این بود که ابداع و خلاقیت اهانت به آداب و رسوم جامعه است. از جمله دیگر عقاید منفی این بود که نبوغ را مساوی با بیماری روانی می دانستند و این امر پایه تحقیقات زیادی را بنیان نهاد. تحقیقات ترمن و کاکس (۱۹۲۵) نشان داد هیچ گونه رابطه ای بین تیزهوشی و غیرعادی بودن وجود ندارد تفاوت افراد عادی با سرآمد در درجه اول میزان هوشی آنهاست، نه در نوع انسان بودن و میزان هوش هم قابل اندازه گیری می باشد(میلانی فر،۱۳۸۶).
مطالعه دقیق علمی پیرامون افراد با استعداد در اواسط قرن نوزدهم توسط داروین تنوع انواع منجر به بررسی ها و مطالعات مشابه در تفاوت های افراد انسان در توانایی فکری، احساسات، هیجانات و خصوصیات اجتماعی گردید. در انگلستان، گاتسن (۱۸۶۹) در کتاب “نبوغ ارثی” اولین بار به بررسی کمی توانایی انسان پرداخت و نتیجه گرفت وراثت بهترین عامل توانایی هوشی است و همین سبب پیدایش بحث ارثی یا اکتسابی بورن هوش بین علمای تعلیم و تربیت شد.در ادامه تحقیقات گالتن و دانشمندان دیگر جهت ساخت وسایل و ابزار برای بررسی تفاوت های افراد باهوش با دیگران، بینه و سیمون در سال ۱۹۰۵ موفق به تهیه و انتشار تست هوش شدند. در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم توجهات بیشتری به کودکان و جوانان سرآمد مبذول گردید و مدارس درصدد تشکیل کلاس های آزمایشی ویژه برای کودکان تیزهوش برآمدند (جی و همکاران، ۲۰۰۳؛ به نقل از امیری مجد، ۱۳۸۵). در سال ۱۹۰۰ در شهر نیویورک اولین کلاس های مخصوص کودکان تیزهوش تاسیس شد که این کودکان می توانستند سه کلاس را در دو سال با موفقیت به پایان برسانند. بدین ترتیب مدارس مسئولیت آموزش و پرورش ویژه کودکان تیزهوش را به عهده گرفتند (میلانی فر،۱۳۸۶).
بعد از جنگ جهانی دوم (۱۹۴۵)، توجه و علاقه به شناسایی و تعلیم و تربیت کودکان تیزهوش (به ویژه در آمریکا، انگلستان، فرانسه و شوروی) به وجود آمد. تالیفات زیادی در زمینه تیزهوشی و خلاقیت و ارزیابی استعدادها صورت گرفت و مراکز گوناگونی برای نگهداری و آموزش این کودکان تاسیس شد.
۲-۳-ضرورت شناسایی استعدادهای درخشان
-
- تفاوت های فردی در برنامه ریزی آموزش از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
-
- در بین دانش آموزان استعدادها و توانایی های گوناگونی موجود است که لازم است به آنها توجه شود.
-
- تنوع استعدادها را می توان هر چه زودتر در بین کودکان شناخت.
-
- ایجاد امکانات و تسهیلات ویژه برای شکوفایی استعدادهای درخشان
-
- در رشد و تعالی فرهنگ و تمدن ملت ها و افراد تیزهوش و سرآمد نقش اساسی دارند.
-
- پی بردن به قوانین ارث و شرایط محیطی در مورد افراد تیزهوش.
-
- ایجاد غنای فرهنگی و آموزشی در ارتباط با تیزهوشان.
۲-۴-نقش والدین در تعلیم و تربیت کودکان تیزهوش و با استعداد
با گسترش فزایندهی مصرف برق، نیاز به افزایش تولید انرژی و استفاده از منابع تجدیدپذیر در تولید انرژی الکتریکی به دلایل زیستمحیطی و اقتصادی افزایش یافته است که در این میان واحدهای تولید پراکنده مورد توجه قرار گرفتهاست ]۱[. انتظار میرود در آیندهای نزدیک استفاده از واحدهای تولید پراکنده در بخش خردهفروشی بازار برق بطور قابل ملاحظهای افزایش یابد. شرکتهای خردهفروشی در بازار برق به عنوان واسط بین تولیدکنندگان و مصرف کنندگان فعالیت مینمایند. فعالیت خردهفروشان شامل خرید انرژی از بازار عمدهفروشی به منظور فروش آن به مصرف کنندگان میباشد. برای یک بازه زمانی میانمدت، این شرکتها باید برای غلبه بر ریسکی که به دلیل متغیر بودن قیمتهای بازار اشتراکی به وجود می آید، در مورد جایگاه خود در بازار آینده تصمیم گیری کنند. مسئله مهم این است که خردهفروشان به یک دانش و آگاهی دقیق در مورد قیمتهای بازار اشتراکی در طول بازه زمانی قراردادهای آینده دست یابند تا بتوانند تصمیمات درستی را در مورد این قراردادها اتخاد نمایند.
امروزه با ایجاد رقابت در سیستمهای قدرت و تجدید ساختار آن، بسیاری از مسائل گذشته تغییر کرده و مسائل جدید و عدمقطعیتهایی در مسائل وارد شده که این مسئله انگیزهای بسیار قوی جهت استفاده از برنامه ریزی تصادفی را در حل مسائل ایجاد نموده است. برنامه ریزی تصادفی یک چارچوب مدلسازی مناسب را فراهم می آورد بطوریکه در آن مسائل تصمیمگیری تحت شرایط عدم قطعیت به طور مناسب فرمولبندی می شود ]۲[ و ]۳[ . برنامه ریزی تصادفی به داشتن اطلاعاتی در مورد توابع توزیع پارامترهای غیرقطعی مثل، قیمت بازار اشتراکی متکی است. هنگامیکه پارامترهای غیرقطعی با بهره گرفتن از توابع توزیع پیوسته یا گسسته مدل میشوند، امکان فرمولنویسی یک مسئله برنامه ریزی ریاضی که عدمقطعیت در این پارامترها را در نظر میگیرد امکان پذیر خواهد شد. هر پارامتر غیرقطعی توسط مجموعه ای از نتایج یا سناریو مدل می شود، بطوریکه هر کدام از سناریوها یک تحقق محتمل از پارامترهای غیرقطعی را با یک احتمال وقوع مربوطه نشان میدهد. معمولا تعداد سناریوهای مورد نیاز برای نشان دادن یک پارامتر غیرقطعی بسیار زیاد است. برای این منظور از روشهای کاهش سناریو برای کاهش تعداد سناریوها استفاده می شود در حالیکه مشخصات تصادفی پارامترهای غیرقطعی محفوظ بماند.
عمدهترین هدف شرکت در بازار آینده غلبه بر ریسک مربوط به عدمقطعیت قیمت بازار اشتراکی است. بنابراین، مدل کردن ریسک مرتبط با تصمیمات گرفته شده توسط نمایندگان بازار منطقی است. این کار را میتوان مستقیمأ از طریق وارد کردن مقدارهای ریسک در مسئله برنامه ریزی تصادفی انجام داد ]۴[ .
پایان نامه حاضر ضمن ارائه یکی از مصادیق تجدیدساختار در صنعت برق(نقش واحد تولید پراکندهی مقیاس کوچک بر عملکرد خردهفروش در بازار برق) نتایج حاصل از حضور آن در بازار برق را مورد بررسی قرار خواهد داد. در این فصل به معرفی اهداف کلی طرح و محتویات فصلهای آینده پرداخته می شود.
خردهفروش در نظر گرفته شده در این پایان نامه برای تعیین قرارداد آینده و قیمت فروش پیشنهادی به مصرف کنندگان خود باید عدمقطعیت در قیمتهای بازار اشتراکی و تقاضای مصرف کننده را در نظر بگیرد، همچنین باید این احتمال را در نظر بگیرد که اگر قیمت فروش پیشنهادی به مصرف کنندگان تا حد کافی رقابتی نباشد مصرف کننده ممکن است خردهفروش دیگری را انتخاب کند. پس از تصمیم گیری در مورد بازار آینده و انتخاب قیمت فروش، خردهفروش باید خرید و فروش خود را در بازار اشتراکی تعیین کند.
نوآوری این پایان نامه این است که فرض شده است خردهفروش واحد تولید پراکندهی مقیاس کوچک از نوع حرارتی در اختیار دارد و می تواند علاوه بر مشارکت در بازار اشتراکی و آینده، در برخی از ساعتها بخشی از بار مورد نیاز خود را از طریق واحد مقیاس کوچک تأمین نماید و از این طریق به حداکثر سود دست یابد. با توجه به اینکه قیمت بازار اشتراکی و تقاضای مصرف کنندگان در مدل پیشنهادی دارای عدم قطعیت میباشد، مدل ارائه شده از نوع تصادفی است. مدل برنامه ریزی میانمدت تصادفی دو مرحله ای ارائه شده یک مسئله برنامه ریزی آمیخته عدد صحیح (MILP) است که با بهره گرفتن از نرمافزار GAMS مدل شده است.
معرفی ساختار پایان نامه
در فصل ۲، به معرفی مفاهیم اساسی بازار برق پرداخته می شود و ویژگیهای برجستهی آن بیان می شود. این مفاهیم شامل بازار برق، نمایندگان مختلف شرکتکننده در بازار برق، بازار اشتراکی ، بازار آینده و منابع تولید پراکنده میباشند. سپس، برنامه ریزی تصادفی معرفی شده و روش تولید سناریوی استفاده شده در این پایان نامه ارائه می شود. این روش مبتنی بر مدلهای سری زمانی و یک روش کاهش سناریو میباشد. فصل۲ با معرفی اندازه های ریسک که در برنامه ریزی تصادفی از آن استفاده می شود و مروری بر تحقیقات انجام شده پایان مییابد.
در فصل ۳، روش پیشنهاد شده به منظور حل مسئله برنامه ریزی میانمدت حضور واحد تولید پراکنده مقیاس کوچک به طور کامل مورد بررسی قرار میگیرد. خردهفروش مورد نظر به دنبال تعیین مسائل بازار آینده و تعیین قیمت فروش پیشنهادی به مصرف کنندگان است. در این فصل تقاضای برق مصرف کنندگان توسط خردهفروش و از طریق خرید از بازار آینده، بازار اشتراکی و واحد تولید حرارتی تأمین می شود. قیمت بازار اشتراکی و تقاضای مصرف کنندگان به صورت یک فرایند تصادفی با بهره گرفتن از مجموعه ای از سناریوهای مناسب مدل می شود. پاسخ مصرف کنندگان به قیمت پیشنهادی توسط خردهفروش توسط منحنی سهمیهبندی قیمت مدل می شود. از منحنیهای قرارداد آینده برای مدل کردن توان بازاری خردهفروش در بازار آینده استفاده می شود. مدلسازی ریسک توسط CVaR انجام شده است. در آخر فرمولبندی مسئله ارائه می شود.
در فصل ۴، دو مطالعه موردی به منظور تحلیل فرمولبندی پیشنهاد شده در فصل ۳ بیان می شود و نتایج به دست آمده توسط نرمافزار GAMS مورد بررسی قرار میگیرد. مطالعه موردی اول مربوط به بازه زمانی کوتاهمدت و مطالعه موردی دوم مربوط به بازه زمانی میانمدت میباشد.
در انتها، خلاصلهای از پایان نامه و همچنین نتایج و نکات مربوط به مدلهای بیان شده در این پایان نامه در فصل ۵ بیان می شود و کارهای تحقیقاتی آینده پیشنهاد می شود.
فصل دوم
برنامه ریزی تصادفی و مروری بر تحقیقات انجام شده در زمینه عملکرد خرده فروش در بازار برق
مقدمه
در این فصل مباحث اساسی موضوع پایان نامه به اختصار مطرح میگردد. این مباحث شامل معرفی تجدید ساختار،بازار برق، نمایندگان مختلف شرکتکننده در بازار برق، بازار اشتراکی، بازار آینده و منابع تولید پراکنده میباشند. سپس، چارچوب برنامه ریزی تصادفی و روش تولید و کاهش سناریو معرفی می شود.
تجدید ساختار
صنعت برق به عنوان یک صنعت زیربنایی در دهههای اخیر دستخوش تغییرات بنیادی گردیده است، که از آن به عناوین مختلفی چون تجدید ساختار یاد می شود. در ساختار جدید صنعت برق برخلاف ساختار قدیم آن که مدیریت تولید، انتقال و توزیع مدیریتی واحد بود، سیستمهای نامبرده به صورت مستقل عمل می کنند و از حالت عملیاتی مرکزی به شکل رقابتی تبدیل شده اند.
عوامل مختلفی باعث تجدید ساختار صنعت برق شده است که از آن جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
-
- جبران کمبودهای سرمایه گذاری توسط بخش دولتی و مشارکت بخش خصوصی
-
- افزایش بهرهوری
-
- شفافیت هزینهها در بخشهای تولید، انتقال و توزیع به منظور فراهم کردن شرایط منطقیتر برای برنامه ریزی و گسترش شبکه و تأسیسات برق
-
- ایجاد محیط رقابت و جلوگیری از انحصار
-
- کشف قیمت واقعی برق در بازار رقابتی
-
- تبعیت از قوانین بین المللی و یا منطقهای
با راه اندازی بازار برق ساختار عمودی بین بخشهای تولید، انتقال و توزیع (انحصار طبیعی) به ساختار افقی (رقابتی) تبدیل شده است. شروع تجدید ساختار در ایران نیز با جداسازی بین بخشهای تولید، انتقال و توزیع انجام پذیرفت. نمونه این تجدید ساختار در شکل (۲-۱) آمده است.
تجدید ساختار چهار مرحله دارد:
-
- مجزاسازی[۱]: هدف تفکیک مالکیتها و ساختارشکنی عمودی (انحصارزدایی) و همچنین جدایی شرکتهای تولید، انتقال و توزیع از یکدیگر میباشد. شکل (۲-۲) این مرحله را نشان میدهد.
ساختار جدید(افقی)
ساختار سنتی(عمودی)
شکل (۲-۱): روند تجدید ساختار
شکل (۲-۲): مرحله مجزا سازی در تجدید ساختار
-
- بازنگری در مقررات: هدف آن اصلاح قوانین و مقررات جهت تغییرات ساختاری در صنعت برق یعنی، تغییرات مالکیتی، مدیریتی، فنی و اقتصادی میباشد.
-
- ایجاد محیط رقابتی: هدف آن ایجاد بازار آزاد، برقراری عدم تبعیض از طریق فراهمآوری سرویسهای موجود برای دستاندرکاران بازار، کشف قیمت برق، امکان بهرهوری اقتصادی و ایجاد مکانیزم های قیمت گذاری بهینه و همچنین سادهسازی معاملات برق بر اساس دسترسی آسان به تعرفهها میباشد.
از جمله خصوصیات بازار رقابتی عبارت است از:
-
- ورود و خروج آزادانه به بازار
-
- تعداد زیاد فروشندگان
-
- همگن بودن کالا
-
- وجود اطلاعات کامل در بازار
-
- خصوصیسازی: هدف آن جذب منابع غیر دولتی (بخش خصوصی)، کاهش هزینه تولید و مصرف، کاهش تلفات برق، بهرهوری بالا و عملکرد بهینه و همچنین رقابت هرچه بیشتر میباشد.
بازار برق
لازم به ذکر است که قبل از انجام فرایند مذکور، تعداد یک آزمودنی در یک مطالعه آزمایشی (با شرایط فوق الذکر) شرکت نموده و آزمونگر با آشنایی نسبی بر مراحل مختلف و رفع اشکالاتی مانند جداشدن مارکرها در زمان انجام حرکت برشی و تثبیت مکان دوربینها برای بهتر دیدن مارکرها در حین اجرای حرکت برشی تحقیق حاضر را اجرا نمود.
۳-۱۱٫ طرح تحقیق و روند اندازه گیریهای تحقیق
۳-۱۱-۱٫ روند کلی تحقیق
در این تحقیق، تعداد ۳۶ نفر از دانش آموزان مقطع متوسطه دوره دوم شهرستان سبزوار که دارای ناهنجاری زانوی پرانتزی بودند شناسایی و به طور تصادفی در سه گروه تمرینات اصلاحی (۱۲=n)، تمرینات عصبیعضلانی (۱۲=n) و کنترل قرار گرفتند. سپس از گروه های مذکور در آزمایشگاه تربیتبدنی دانشگاه حکیم سبزواری دعوت به عمل آمد. قبل از انجام پیش آزمون، فرایند اجرای تحقیق به طور کامل برای افراد تشریح شده و اطمینان داده شد که اطلاعات شخصی و داده های استخراج شده از فرایند تحقیق، کاملا محرمانه خواهد ماند. سپس فرم مربوط به مشخصات فردی (پیوست ۲) در اختیار افراد قرار گرفت و پس از آنکه مشخص شد چه افرادی شرایط ورود به تحقیق را دارند، از آنان خواسته شد در صورت تمایل به همکاری، فرم رضایتنامه (پیوست ۱) را مطالعه و امضاء نمایند. قبل از اجرای آزمون ابتدا قد و وزن افراد اندازه گیری شد و با بهره گرفتن از فرمول نسبت وزن بر مجذور قد، شاخص توده بدن محاسبه گردید. در مرحله بعدی بروی اندام تحتانی هر کدام از افراد با روش مشخص شده مارکرگذاری شد (بخش ۳-۱۰-۲) و در مرحله آخر از آنان با دستگاه تجزیه و تحلیل حرکت از حالت استاتیک (آناتومیکی) و وضعیت «برش با پای برتر»، جهت بررسی سینماتیک دو بعدی حرکات مفصل زانو در صفحه فرونتال از لحظه تماس پا با زمین تا لحظه جدا شدن، به طور جداگانه فیلمبرداری انجام گرفت. ضمنا با توجه به اینکه ممکن است شرایط یادگیری بر نتیجه آزمون اثر داشته باشد، قبل از اجرای آزمون برای تسلط پیدا کردن به نحوه اجرای آن، افراد ۳ الی ۵ مرتبه به طور آزمایشی تمرین کردند. سرانجام پس از انجام محاسبات در دو وضعیت آناتومیکی و «برش با پای برتر» و بررسی اختلاف آن، زاویه زانو در صفحه فرونتال مشخص گردید.
بعد از انتخاب نمونهها، به مدت ۴۵-۲۵ دقیقه در هر جلسه، ۳ جلسه در هفته و به مدت ۶هفته به تمرینات مربوطه در گروه های خود پرداختند (پیوست ۳ و ۴). پس از دوره تمرینی، مجددا از هر سه گروه مطابق شرایط پیش آزمون، آزمون دیگری انجام پذیرفت و در نهایت نتایج پیش آزمون و پس آزمون با هم مقایسه گردید.
۳-۱۱-۲٫ روش مارکرگذاری
برای ارزیابی راستای دو بعدی زانو، ابتدا نیاز به نصب مارکرهایی بر نقاطی در اندام تحتانی بود. برای اجرای این عمل از روش مارکرگذاری پلاگین گیت مدل[۶۰] استفاده شد (لی و هرتل[۶۱]، ۲۰۱۲؛ ناکوا[۶۲] و همکاران، ۲۰۱۱). به همین منظور مکانهایی که مارکرها با این روش بر روی اندام تحتانی مورد نیاز در حالت استاتیک نصب شدند عبارتند از: خار خاصرهای قدامی[۶۳] سمت برتر، تروکانتر بزرگ ران هر دو پا، وسط ران، کندیل داخلی و خارجی زانو، ساق، قوزکهای داخلی و خارجی، برجستگی پاشنه، مفصل دومین استخوان کف پا با انگشت دوم (شکل ۳-۷).
شکل ۳-۷٫ محل قرارگیری مارکرها بر اساس مدل پلاگین گیت
۳-۱۱-۳٫ آزمون ارزیابی سینماتیکی سه بعدی مفصل زانو
دستگاه تجزیه و تحلیل حرکت SIMI MOTION، با سه دوربین و با سرعت تصویربرداری ۱۵۰ فریم در ثانیه در دو وضعیت استاتیک و اجرای برش با پای برتر در یک فضای سه بعدی کالیبراسیون شده در لحظه اولین تماس پا با زمین تا لحظه جدا شدن پا از زمین به عنوان یک متغیر اصلی و با بهره گرفتن از فیلتر زیرگذر و فرکانس برشی ۷Hz ردیابی شد.
تصاویر بدست آمده از زوایای خط بین مارکرهای روی ران و کندیل خارجی زانو از ران و مارکرهای کندیل خارجی و قوزک خارجی از ساق پا بر روی سطح فرونتال، توسط نرم افزار مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و پارامتر والگوس/ واروس در این صفحه مورد ارزیابی قرار گرفت.
پس از پایان هفته ششم تمرین، مجددا از نمونههای تحقیقی هر سه گروه آزمونهای مذکور با روش و شرایط قبلی (پیش آزمون) گرفته شد و نتایج بدست آمده از هر دو آزمون با توجه به روشهای آماری ذیل مقایسه گردیدند.
۳-۱۲٫ روشهای آماری
اطلاعات بدست آمده از تحقیق در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی با بهره گرفتن از نرمافزار SPSS نسخه ۲۰ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این خصوص معیارهای مهم تمایل مرکزی از قبیل میانگین و پراکندگی از قبیل دامنه تغییرات و انحراف استاندارد محاسبه شدند. در بخش آمار استنباطی، از آزمون نرمال بودن جهت اطمینان از نرمال بودن داده های هر سه گروه استفاده شد و در ادامه برای بررسی همسان بودن دو گروه در پیشآزمون و مقایسه تفاضل میانگینهای پیشآزمون و پسآزمون (مقایسه بین گروهی) هر دو گروه از آزمون آنوای یک طرفه[۶۴] و آزمون تعقیبی LSD استفاده شد. همچنین جهت مقایسه میانگینها در پیشآزمون و پسآزمون (مقایسه درون گروهی) در هر گروه از آزمون تی زوجی[۶۵] استفاده گردید. در نهایت اندازه اثر آماری[۶۶] متغیر مستقل با توجه به فرمول دی-کوهن[۶۷] مورد محاسبه قرار گرفت و سطح معنیداری در سراسر تحقیق در سطح ۹۵% با آلفای ۵% در نظر گرفته شد.
۳-۱۳٫ برنامه تمرینی
۳-۱۳-۱٫ برنامه تمرینات اصلاحی موضعی
منظور از برنامه تمرینات اصلاحی موضعی در تحقیق حاضر، همان تمرینات رایجی است که بر اساس تئوریهای کندال، صرفا به منظور کاهش زاویه بین ران و زانو و اصلاح بافتهای پیرامون آن در افراد مبتلا به ناهنجاری زانوی پرانتزی وضعیتی طراحی شده است. این تمرینات شامل حرکات کششی در قسمت داخل زانو و تمرینات قدرتی در قسمت خارجی زانو است.
در تحقیق حاضر، محقق مدت زمان برنامه تمرینات اصلاحی (کش پتل[۶۸]، ۲۰۰۵) را شش هفته، هفتهای سه جلسه در نظر گرفت. هر جلسه تمرین شامل ۲۵ الی ۴۵ دقیقه به طول میانجامید که شامل تمریناتی مانند گرم کردن (۶-۵ دقیقه)، تمرینات کششی (۲۵-۱۰ دقیقه) و تمرینات مقاومتی (۲۰-۱۵ دقیقه) و تحت نظارت مستقیم آزمونگر انجام شد (پیوست ۳). همچنین در فرایند اجرا نیز، حجم تمرینات (تکرار و مدت زمان) به صورت تدریجی در طول شش هفته برنامه تمرینی و با توجه به ویژگیهای فردی هر آزمودنی افزایش یافت.
۳-۱۳-۲٫ برنامه تمرینات عصبی-عضلانی
منظور از تمرینات عصبیعضلانی در این تحقیق، انجام یکسری تمرینات به منظور بهبود راستای زانو میباشد که به مدت شش هفته، هفتهای سه جلسه، هر جلسه ۲۵ الی ۴۰ دقیقه به طول میانجامید که شامل تمریناتی مانند گرم کردن (۶-۵ دقیقه)، تمرین بر روی اسفنج فشرده[۶۹] (۵-۴ دقیقه)، تمرین روی تخته تعادل[۷۰] (۵-۴ دقیقه)، تمرینات قدرتی دو نفره (۶-۵ دقیقه) و تمرینات پلایومتریک[۷۱] (۵-۴ دقیقه) بودند، تجویز گردید (پیوست ۴).
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل
یافتههای تحقیق
۴-۱٫ مقدمه
در این فصل داده های خام بدست آمده از فرایند اندازه گیری، در دو بخش توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. در بخش توصیفی، به ویژگیهای فردی آزمودنیها و اطلاعات توصیفی متغیرهای تحقیق و در بخش استنباطی، به مقایسه اطلاعات مربوط به متغیر وابسته در پیش آزمون و پس آزمون پرداخته شد.
لازم به ذکر است، از مجموع ۳۶ آزمودنی شرکت کننده در برنامه، تعداد ۱۰ نفر به دلایل مختلف از جمله بیماری و غیبت بیش از حد مجاز در جلسات تمرین، از تحقیق خارج شدند. بنابراین در این فصل، نتایج مربوط به ۲۶ آزمودنی آورده شده است.
۴-۲٫ ویژگیهای آنتروپومتریک
خصوصیات مربوط به قد، وزن، سن و شاخص توده بدن نمونههای مورد آزمایش به تفکیک گروه های مربوط در جدول ۴-۱ گزارش شده است.
جهت بررسی همگن بودن مشخصات آنتروپومتریکی بین گروه های تحقیق از آزمون آنووا یک سویه استفاده گردید، که نتایج آن در جدول ۴-۱ ارائه شده است.
جدول ۴-۱٫ ویژگیهای آنتروپومتریکی سه گروه
| ویژگیهای آنتروپومتریکی | گروه اصلاحی | گروه عصبیعضلانی | گروه کنترل | F | P |
| قد | ۷/۷±۱/۱۷۴ | ۶/۵±۱/۱۷۳ | ۴/۴±۴/۱۷۶ | ۷۳۱/۰ | ۴۹۲/۰ |
