یابند؛ تـا آمادگی لازم برای انجام شایسته وظایف محول را به‌دست آورند. به‌کارگیری امکانات پیشرفت‌های تکنولوژی تولید و ارائه خدمات منجر به توانمندسازی کارکنان و در نتیجه از بروز خطاهای انسانی در مواقع حساس جلوگیری میکند و ارائه خدمات و یا تولیدات متناسب با نیازهای مشتریان و جامعه افزایش خواهد شد. خطاهای انسانی از جمله عوامل مشکلات اساسی و پایه‌ای در سازمان‌ها میباشند که سازمان‌ها را در معرض بحران قرار می‌دهند و موجب می‌شوند که سازمان‌ها از رشد و پیشرفت باز بمانند و این مشکلات سبب کاهش اثر بخشی، کارایی و سر انجام بهره وری نیروی انسانی در سازمان‌ها می‌شود. در دانشگاه پیام‌نور با توجه به تعداد زیاد دانشجو و پرداخت شهریه به‌صورت ترمی و همچنین تعداد زیاد نیروی انسانی شاغل که شامل اعضای هیأت علمی و کارکنان ادرای میباشد در سراسر کشور گسترده است و دارای گردش مالی بسیار زیادی در طول سال میباشد. از این جهت امور مالی دانشگاه پیام‌نوراز بخش‌های بسیار مهم و استراتژیک دانشگاه میباشد که لزوم دقت و کاهش خطاهای انسانی از اهمیت بسزایی برخوردار میباشد. خطاهای انسانی در عملیات مالی دانشگاه باعث ضرر وخسارات زیادی از نظر مالی به دانشگاه پیام‌نور می‌گردد. و در صورت عدم کنترل هزینه‌ها و جرائم زیادی از این رهگذر به دانشگاه تحمیل خواهد شد.
بررسی خطاهای انسانی بر اساس مدل سه شاخگی ساختاری، رفتاری و زمینه‌ای و شناسایی عوامل مؤثر در کاهش خطاهای انسانی و تجزیه و تحلیل و این موارد در جلوگیری از خطاهای انسانی به مدیران و سازمان‌ها کمک میکند تا از ایجاد زمینه‌های بروز این خطاها جلوگیری کنند. در این تحقیق منظور از عوامل ساختاری همه عناصر، عوامل و شرایط فیزیکی و غیر انسانی سازمان است که در برگیرنده مجموعه روابط منظم حاکم بر اجزای داخلی سازمان که بدنه آن را میسازند. مانندساختار سازمانی. و منظور از عوامل رفتاری یا محتوایی کلیه عوامل مربوط به نیروی انسانی و روابط انسانی سازمان است که محتوای سازمان را تشکیل میدهد. مانند انگیزش، روحیه کاری و رضایت شغل، همچنین منظور از عوامل زمینه‌ای عوامل محیطی و شرایط بیرونی سازمان است که به سازمان احاطه دارد و در سیستم‌های اصلی سازمان از قبیل مشتریان، دولت، بازار و سایر سیستم‌های محیطی سازمان است. که با شناخت زمینه‌ای بروز خطاهای انسانی، میتوان نسبت به فرهنگ سازی ونهادینه کردن آنها با توجه به مقتضیات سازمانی اقدام نمود بهطوریکه با مشاهده هر گونه مشکل خطای انسانی در سازمان با دید سیستمی و نظام‌مند به بررسی تعاملات میان مؤلفه مالی مختلف سازمانی پرداخت و ریشه‌های خطاهای انسانی را شناخت، به این ترتیب با اقدام اصولی و پیش‌گیرانه میتوان عواقب زیان‌بار خطاهای انسانی را به حداقل رساند.
دانشگاه پیام‌نور به‌عنوان یک ارگان ارائـه‌دهنـده خـدمات آموزش عالی و بزرگ‌ترین دانشگاه دولتی در ایران بـا پراکندگی جغرافیایی زیاد، نقش مهمی در حفظ و ارتقاء عدالت اجتماعی برای افراد جامعه بر عهده دارد و جهت دستیابی به این مهم همواره کاهش خطاهای کارکنان خود را به‌عنـوان یکـی از سیاست‌های اصلی خود در جهت ارائه هر چه بهتر خدمات به افراد جامعه مد نظـر قـرار داده اسـت از قبیل پراکندگی، از نقاط مختلف جغرافیایی و عدم تجربه کافی همراه با وضعیت تحصیلی (شخصی) موجب شد که از یک طرف دانشگاه نتواند به اهداف خود برسد و از طرف دیگر کارکنان انگیزه خود را از دست بدهند. به‌همین دلیل و با توجه به مباحث مطرح شده محقق به آن است تا با بهره گرفتن از مدل سه شاخگی، ضمن تحقیق جامع، مسئله را بررسی نماید و امید است بررسی مسئله منجر به حل مشکل در زمینه کاهش خطاهای انسانی در عملیات مالی گردد. لـذا مـسئولان ایـن دانشگاه نیـز در صـدد اسـتقرار سیستم مالی جامع به‌عنوان یک راه حل مقرون به صرفه اقتصادی، هستند.
با توجه به‌مسائل عنوان شده محقق بر آن شد تا ضمن تحقیقی با بهره گرفتن از مدل سه شـاخگی (میرزایـی اهرنجانی) از سه بعد ساختاری، رفتاری و زمینه‌ای عوامل مؤثر در کاهش خطاهای انسانی در عملیات مالی دانشگاه پیام‌نور را بررسی نماید.
۱-۲-۲ اهمیت و ضرورت تحقیق:
خطاهای انسانی عوامل و مشکلات اساسی و پایه‌ای در سازمان ما میباشد که سازمان ما را در معرض بحران قرار میدهد و موجب می‌شوند که سازمان ما از رشد و پیشرفت باز بماند و این مشکلات سبب کاهش اثر بخشی، کارایی و سرانجام بهره‌وری نیروی انسانی در سازمان می‌شود.
بررسی خطاهای انسانی بر اساس مدل سه شاخگی ساختاری، رفتاری و زمینه‌ای تجزیه و تحلیل و این موارد در جلوگیری از خطاها به مدیران و سازمان کمک میکند تا از ایجاد زمینه‌های بروز این خطاها جلوگیری کنند. در این تحقیق منظور از عوامل ساختاری همه عناصر، عوامل و شرایط فیزیکی و غیر انسانی سازمان است که در برگیرنده مجموعه روابط منظم حاکم بر اجزای داخلی سازمان که بدنه آن را میسازند. مانند ساختار سازمانی. منظور از عوامل رفتاری یا محتوایی کلیه عوامل مربوط به نیروی انسانی و روابط انسانی سازمان است که محتوای سازمان را تشکیل میدهد. مانند انگیزش، روحیه کاری و رضایت شغل و منظور از عوامل زمینه‌ای عوامل محیطی و شرایط بیرونی سازمان است که به سازمان احاطه دارد و در سیستم‌های اصلی سازمان از قبیل مشتریان، دولت، بازار و سایر سیستم‌های محیطی سازمان است. که با شناخت زمینه‌ای بروز خطاهای انسانی، میتوان نسبت به فرهنگ سازی و نهادینه کردن آنها با توجه به مقتضیات سازمانی اقدام نمود بهطوریکه با مشاهده هر گونه مشکل خطای انسانی در سازمان با دید سیستمی و نظام‌مند به بررسی تعاملات میان مؤلفه مالی مختلف سازمانی پرداخت و ریشه‌های خطاهای انسانی را شناخت، به این ترتیب با اقدام اصولی و پیش‌گیرانه میتوان عواقب زیان بار خطاهای انسانی را به حداقل رساند.
حساب‌ها و مسائل مالی مناسب‌ترین ابزار اطلاعاتی برای تصمیم‌گیری‌ها، سیاست‌گذاری‌ها و تحلیل‌های عملکردی را فراهم می‌آورد و به مسئولین کمک میکند که مفاهیم اساسی را گروه‌بندی کنند. انجام بدون نقص و خطا، ثبت و ضبط صحیح وقایع مالی به‌صورت منظم، نمایان‌کننده مدیریت درست و قوی در سطوح مختلف یک سازمان است. ازاین‌رو ضرورت کاهش خطاها در عملیات مالی خصوصاً خطاهای انسانی مورد توجه سازمان‌ها از جمله دانشگاه پیام‌نور است.
حساسیت عملیات مالی و هزینه‌های بالا و گاهاً جبران‌ناپذیر خطاهای انسانی، اهمیت شـناخت عوامـل مؤثر در کاهش خطاهای انسانی در عملیات مالی را صد چندان میکند، مسلماً شناسایی، تجزیه و تحلیل این عوامل در کاهش خطاهای انسانی مؤثر؛ و باعث استفاده بهینـه و اثـر بخـش از نیروی انسانی خواهد شد. ازاین‌رو و در راستای لزوم شناخت عواملی که در کاهش خطاهای انسانی در عملیات مالی در دانشگاه پیام‌نور مؤثر هستند محقق در این تحقیق با بهره گرفتن از مدل سه شاخگی در صدد بررسی جامع مسئله بر آمده، تا با شناخت بیشتر مدیران دانشگاه پیام‌نور در برنامه‌ریزی، تصمیم‌گیری و استرتژی با توجه به اطلاعات صحیح در جهت نیل به اهداف و مإموریت‌های یاری کند.
۱-۳ سؤال‌های اصلی تحقیق:
-
- عوامل مؤثر در کاهش خطاهای انسانی در عملیات مالی در مدل سه شاخگی کدام‌اند؟
-
- آیا عوامل ساختاری در کاهش خطاهای انسانی در عملیات مالی مؤثرند؟
-
- آیا عوامل رفتاری (محتوایی) در کاهش خطاهای انسانی در عملیات مالی مؤثرند؟
-
- آیا عوامل زمینه‌ای (محیطی) در کاهش خطاهای انسانی در عملیات مالی مؤثرند؟
۱-۴ فرضیه های تحقیق:
۱- عوامل ساختاری در کاهش خطاهای انسانی در عملیات مالی مؤثر است.
۲- عوامل رفتاری در کاهش خطاهای انسانی در عملیات مالی مؤثر است.
۳- عوامل زمینه‌ای در کاهش خطاهای انسانی در عملیات مالی مؤثر است.
۱-۵ اهداف تحقیق:
۱-۵-۱ هدف اصلی تحقیق:
بررسی عوامل مؤثر در کاهش خطاهای انسانی در عملیات مالی با بهره گرفتن از مدل سه شاخگی (ساختاری، رفتاری و زمینه‌ای) که تجزیه و تحلیل این مدل کمک به جلوگیری از بروز خطاهای انسانی در سازمان‌ها می‌شود.
۱-۵-۲ اهداف فرعی تحقیق:
هدف‌های فرعی شناسایی؛ ۱. شناخت عوامل شرایط فیزیکی و غیرانسانی مرتبط با سازمان است که بدنه اصلی ساختار سازمان را تشکیل می‌دهند. ۲. شناخت عوامل عوامل مربوط به نیروی انسانی (محتوایی) و ۳. شناخت عوامل محیطی که ارتباط مستقیم با شرایط فیزیکی و نیروی انسانی سازمان دارند، که باعث جلوگیری از بروز خطاهای انسانی در سازمان می‌شوند.
۱-۶ استفاده کنندگان از تحقیق
کلیه ذی‌نفعان، دست‌اندرکاران مالی، مدیریت، تصمیم‌گیرندگان سازمان‌ها و سیاست‌گذاران از جمله مدیران دانشگاه پیام‌نور، مؤسسات مالی و حسابرسی، امور مالی دانشگاه پیام‌نور و سایر ادارات و سازمان‌ها‌یی که نیروی انسانی در انجام امور مالی آنها نقش اساسی دارد.
۱-۷ روش تحقیق:
تحقیق در لغت به‌معنای درست و راست گردانیدن، پیدا کردن، یافتن یا جستجوی حقیقت آورده شده است. تحقیقات علمی براساس دو مبنا، یعنی هدف و گردآوری داده‌ها به‌صورت زیر تقسیم‌بندی می‌شوند.
الف) تحقیقات علمی بر اساس هدف:
براساس هدف تحقیقات علمی را میتوان به سه گروه بنیـادی، کاربردی و عملی تقسیم کرد.
-
- تحقیقات بنیادی: هدف تحقیق بنیادی تبیین روابط بین پدیده‌ها و افـزودن بـه مجموعـه دانـش موجود در یک زمینه خاص میباشد. در تحقیق بنیادی نظریه مورد بررسی قرار گرفته و تأیید یا تعدیل می‌شود.
-
- تحقیق کاربردی: هدف در این نوع تحقیق، توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص مـی‌باشد. این تحقیقات با بهره گرفتن از زمینه و بستر شناختی و معلوماتی که از طریـق تحقیـق بنیـادی فراهم شده است، برای رفع نیازمندی‌های بشر و بهبود و بهینه‌سازی ابزارها، روش‌ها، اشـیاء و الگوها در جهت توسعه رفاه و آسـایش و ارتقـای سـطح زنـدگی انـسان مـورد اسـتفاده قـرار می‌گیرد.
-
- تحقیق عملی: این تحقیقات را باید تحقیقات حل مسأله یا حل مشکل نامید. این تحقیقات بـا هدف رفع مشکل انجام می‌شوند.
ب) تحقیقات علمی براساس نحوه گردآوری داده‌ها:
-
- تحقیق توصیفی: در تحقیقات توصیفی محقق به‌دنبال چگونه بودن موضوع است و مـی‌خواهـد بدانـد پدیده، متغیر، شیء یا مطلب چگونه است. به‌عبارتی این تحقیق وضع موجود را بررسـی مـی‌کنـد و بـه توصیف نظامند وضعیت فعلی آن مـی‌پـردازد و و یژگی‌هـا و صـفات آن را مطالعـه و در صـورت لـزوم ارتباط متغیرها را بررسی میکند.
-
- تحقیق آزمایشی (تجربی): در اینجا محقق در متغیرها دخل و تصرفی نداشته است اساساً حضور نـدارد و آنها را نمی‌شناسد، بلکه تحقیق علمی را انجام میدهد تا ایـن متغیرهـا و عـواملی را کـه باعـث بـروز واقعه شده است را شناسایی کند.
تحقیق حاضر از نظر هدف، یک تحقیق کاربردی است که کـاربرد مـدل سـه شـاخگی را در بررسی عوامل مؤثر در کاهش خطاهای انسانی در عملیات مالی دانشگاه پیام‌نور، بررسـی میکند و از نظر نحوه گردآوری داده‌ها، یک تحقیق توصیفی از نوع موردی میباشد.
۱- ۸ جامعه آماری:
جامعه آماری عبارت است از مجموعه‌ای از افراد یا واحدها که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند و محقق مایل است به تحقیق درباره آنها بپردازد. با توجه به اینکه تحقیق حاضر در حوزه مالی دانشگاه پیام‌نور اجـرا مـی‌شـود. جامعـه آمـاری تحقیـق، کلیه مسئولین و کارکنان اداری و علمی دارای مدرک دانـشگاهی فـوق دیـپلم، لیـسانس، فـوق‌لیـسانس و دکتـری مرتبط با حـوزه مـذکور میباشند که تعداد آنها ۶۷۲ نفر میباشند. تعداد جامعه آماری براساس میزان تحصیلات در جدول ۱-۱نشان داده شده است.
جدول ۱-۱: تعداد جامعه آماری بر اساس سطح تحصیلات
| میزان تحصیلات | دکترا | فوق لیسانس | لیسانس | فوق دیپلم |
| جامعه آماری | ۶۸ |
۲-۶-۴ تعریف عملیاتی فرسودگی شغلی
در پژوهش حاضر فرسودگی شغلی میزان نمره ای است که آزمودنی ها بر اساس پرسشنامه فرسودگی شغلی ( MBI) مزلچ[۶۰] ( ۱۹۷۸ ) فرم ۲۲ سوالی کسب می کنند .
۲-۶-۵ تعریف نظری تعارض کار و خانواده
تعارض کار و خانواده وقتی اتفاق می افتد که تقاضا یا انتظار ارتباط با یک حیطه ناسازگار هست با تقاضا یا چشم داشت ( انتظار ) ارتباط با دیگر حیطه های شغلی – خانوادگی دارد به نقل از گرینهوث و بیوتل[۶۱] (۱۹۸۵)
۲-۶-۶ تعریف عملیاتی تعارض کار و خانواده
در پژوهش حاضر تعارض کار و خانواده میزان نمره ای است که آزمودنی ها بر اساس پرسشنامه ۱۸ سوالی کارلسون[۶۲] و همکاران (۲۰۰۰)کسب می کنند .
۲-۷- جمع بندی
نیروی انسانی ،مهمترین سرمایه ی سازمان ها است و هر چه این سرمایه کیفیت مطلوب تری داشته باشد، احتمال موفقیت ،بقا و ارتقای سازمان،بیشتر است. یکی از مهمترین عوامل موثر در بهره وری، استفاده بهینه از نیروی انسانی در سازمان است. در نتیچه اگر بخواهیم نیروی انسانی سازمان ها کارآمد وکارایی و بهره وری شغلی در سطوح مطلوب باشد،باید از یافته ها واصول روان شناختی در محیط کار استفاده کنیم .این مباحث رضایت شغلی نگرش کلی فرد در مورد شغلش که بنابراین با فراهم نمودن امکانات پیشرفت و ترقی سپردن مسئولیت ها به افراد با توجه به رغبت های فردی می توان رضایت پایداری ایجاد نمود ،از عوامل تاثیر گذار کاهنده رضایت شغلی ،فرسودگی شغلی کارکنان می باشد. از آنجا که امروز استرس های کاری در همه مشاغل به چشم می خورند مشکلات فراوانی برای سازمان ها و افراد به وجود آورند لذا شناخت عواملی که در انگیزه کارکنان تاثیر گذار است دیگران را قادر میسازد تا بتوانند راهبردهای موثری را در برنامه های رضایت شغلی اتخاذ نمایند.
تعارض کار – خانواده زمانی رخ می دهد که انتظارات مربوط به یک نقش با توانمدنی های شخصی برای اینکه سایر نقش ها را انجام دهد تداخل پیدا می کند .
فصل سوم:
روش پژوهش
۳-۱- مقدمه
در این بخش از پژوهش ابتدا روش پژوهش ، جامعه آماری ، نمونه ، روش نمونه گیری و ابزارهای اندازه گیری متغیرها بیان می گردد و سپس به نحوه ی اجرای آزمون ، روش تجزیه و تحلیل آماری و ملاحظات اخلاقی مدنظر قرار گرفته در پژوهش پرداخته خواهد شد .
۳-۲ - روش پژوهش
این پژوهش از نوع پژوهش های همبستگی[۶۳] است که با هدف تعیین رابطه بین مدل رضایت شغلی بر اساس مولفه های فرسودگی شغلی و تعارض کار-خانواده زنان شاغل دانشگاه های شهر یاسوج انجام شد .
۳-۳- جامعه آماری
جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کارکنان زن شاغل در دانشگاه های شهر یاسوج بوده است ، که تعداد کل کارمندان ۲۶۰ نفر می باشد .
۳-۴- نمونه پژوهش و روش نمونه گیری
برای نمونه گیری از جامعه آماری مزبور بر اساس جدول کرجسی و مورگان (۱۹۷۰)از بین جامعه آماری تعداد ۱۵۵ نفر به عنوان نمونه تعمیم و به صورت نمونه گیری دردسترس مورد آزمون قرار گرفتند.
۳-۵- ابزار گردآوری داده ها
ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش ، پرسش نامه بود که در چهار بخش ، سؤالات جمعیت شناختی ، پرسش نامه های رضایت شغلی ، فرسودگی شغلی تغارض کار - خانواده (به همراه راهنمایی تکمیل آن ) درچندبرگ تنظیم گردید که با مراجعه ی پژوهشگر در محل خدمت کارکنان ، با توجه به حجم نمونه تعیین شده ، پس از انتخاب نمونه به آنها ارائه شد .
۳-۵-۱- در این قسمت اطلاعات جمعیت شناختی در جداول ۳-۱ ، ۳-۲ ،۳-۳ ،۳-۴ به شرح زیرآورده شده است.
جدول ۳-۱: حجم نمونه بر اساس سن
| وضعیت سنی | فراوانی | درصد فراوانی |
| زیر ۳۰ سال | ۱۳ | ۳۵/۸ |
| ۳۱ تا ۴۰ سال | ۶۶ | ۲/۴۳ |
| ۴۱ تا ۵۰ سال | ۶۶ | ۲/۴۳ |
| بالاتر از ۵۱ سال | ۸ | ۲۵/۵ |
.۴۶۸
رگرسیون درجه سه
.۰۹۶
.۳۷۰
۲
۷
.۷۰۳
.۱۵۲
-.۰۸۹
.۰۰۰
.۰۱۴
.۱۲۶
.۴۲۱
.۰۰۰
.۴۴۵
اگر مقادیر احتمالی t در مورد متغیرها کمتر از ۰٫۰۵ باشد فرض صفر مطرح شده در بالا در سطح اطمینان ۹۵ درصد رد می شود . بنابراین با توجه به ضرایب بدست آمده از متغیرها در جدول فوق می توان گفت که ارتباطات خطی و غیر خطی تغییرات سود عملیاتی به فروش با نوسانات قیمت سهام در مدل فوق معنی دار نمی باشد ، چرا که در مدل های خطی و غیر خطی مقادیر احتمال مورد نظر از ۵ درصد بزرگتر (t>0.05) است.
در نوع درجه یک مقادیر احتمال (سطح معنی داری) تغییرات سود عملیاتی به فروش ، عرض از مبدأ و شیب به ترتیب برابر با .۰۱۴ و.۷۷۲ می باشد . که فرض صفر در مورد عرض از مبدأ رد می شود اما در مورد شیب رد نمی شود. بنابراین می توان نتیجه گرفت که مدل برای ارتباط خطی از نوع درجه یک معنی دار نمی باشد.
در نوع درجه دو مقادیر احتمال (سطح معنی داری) تغییرات سود عملیاتی به فروش، عرض از مبدأ و شیب به ترتیب برابر با .۱۹۴ و .۴۵۱و .۴۶۸ می باشند که فرض صفر هم در مورد عرض از مبدأ و هم در مورد شیب رد نمی شود . بنابراین می توان نتیجه گرفت که مدل برای ارتباط غیر خطی از نوع درجه دو معنی دار نمی باشد.
نهایتاً در نوع درجه سه مقادیر احتمال (سطح معنی داری) تغییرات سود عملیاتی به فروش، عرض از مبدأ و شیب به ترتیب برابر با .۱۲۶ و .۴۲۱و .۰۰۰ و .۴۴۵می باشند که فرض صفر هم در مورد عرض از مبدأ و هم در مورد شیب های درجه یک و سه رد نمی شود . بنابراین می توان نتیجه گرفت که مدل برای ارتباط غیر خطی از نوع درجه سه نیز معنی دار نمی باشد.
با توجه به نتایج فرضیات فوق می توان گفت که مدل های خطی در نشان دادن روابط بین متغیرها نسبت به مدل های غیر خطی در اولویت قرار دارند.
نتیجه گیری و پیشنهادات
۵-۱ مقدمه :
در این فصل پس از گردآوری، استخراج و طبقه بندی داده‌های تحقیق ، آزمون های آماری لازم انجام و جداول و نمودارهای لازم تهیه گردید . در مرحله تجزیه و تحلیل آنچه که مهم است این است که محقق باید اطلاعات و داده‌ها را در مسیر هدف تحقیق، پاسخگویی به سؤالات تحقیق و نیز ارزیابی فرضیه‌های خود ، جهت داده و مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد . تجزیه و تحلیل روشی است که از طریق آن، داده هایی که از طریق به کارگیری ابزارهای تحقیق فراهم آمده‌اند ؛ خلاصه ، کدبندی ، دستهبندی و در نهایت پردازش می‌شوند. ارزش هر تحقیق یا پژوهش به نتایج یا یافته هایی است که آن تحقیق ارائه می کند. همانطور که قبلاً گفته شد هدف این تحقیق بررسی رابطه بین اهرم عملیاتی و کفایت سرمایه با نوسان قیمت سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهرانمی باشد.پس از انتخاب اعضای نمونه، داده های مورد نیاز برای محاسبه متغیرهای تحقیق از منابع مختلف از قبیل صورت های مالی شرکتها و گزارش های ماهانه سازمان بورس جمع آوری شد . بعد از محاسبه متغیر های تحقیق ، برای آزمون فرضیات تحقیق از نرم افزار اقتصاد سنجی و آماری , Eviewsspss استفاده شد و آزمون های لازم انجام و نتایج زیر بدست آمد .
۵-۲ تحلیل نتایج تحقیق
دراین تحقیق به منظور تجزیه و تحلیل داده ها ، ابتدا برای پایایی متغیر های مدل ، آزمون دیکی فولر تعمیم یافته (ADF) گرفته شد. وبه منظور بررسی فرضیات تحقیق از آنجایی که نوع فرضیات رابطهای است و داده های ما کمی است از آزمون پیرسون استفاده شده است. برای فرضیاتی که رابطه آنها تایید شده است از آزمون رگرسیون برای بررسی تاثیر متغیر مستقل بر وابسته استفاده شده است.
۵-۳ آزمون پایایی متغیر های مدل:
برای این منظور از آزمون دیکی فولر تعمیم یافته (ADF) استفاده می کنیم.
از آنجایی که سطح معنی داری (Prob) برای تمامی متغیرهای ما کوچکتر از ۰٫۰۵ است لذا متغیرهای ما دارایی ریشه واحد نیستند پس میتوان در سطح اطمینان ۹۵% بر پایایی متغیرهای تحقیق رای داد.
۵-۴ نتایج حاصل از آزمون فرضیات:
۵-۴-۱ نتیجه آزمون فرضیه فرعی اول:
فرضیه فرعی اول عبارت بود از:
بین جمع حقوق صاحبان سهام به تسهیلات اعطایی با نوسان قیمت سهام در طی سال مالی رابطه معناداری وجود دارد.
همانطور که در فصل چهارم گفته شد ، فرضیه اول تحقیق تایید شد و می توان گفت که بین جمع حقوق صاحبان سهام به تسهیلات اعطایی با نوسان قیمت سهام رابطه معنادار و منفی وجود دارد.که این نتایج با مسائل تئوریک که در فصل دوم بیان شده است تا حدودی سازگاری دارد .
۵-۴-۲ نتیجه آزمون فرضیه فرعی دوم :
فرضیه دوم فرعی عبارت بود از:
بین جمع حقوق صاحبان سهام به سپرده ها با نوسان قیمت سهام در طی سال مالی رابطه معناداری وجود دارد .
همانطور که در فصل چهارم گفته شد، بین جمع حقوق صاحبان سهام به سپرده ها با نوسان قیمت سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معناداری وجود دارد اما نوع رابطه منفی میباشد. که این نتایج با مسائل تئوریک که در فصل دوم بیان شده است تا حدودی سازگاری دارد.
۵-۴-۳ نتیجه آزمون فرضیه فرعی سوم :
فرضیه سوم فرعی عبارت بود از:
بین نرخ کفایت سرمایه با نوسان قیمت سهام در طی سال مالی رابطه معناداری وجود دارد .
همان طور که در فصل چهارم گفته شد بین نرخ کفایت سرمایه با نوسان قیمت سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معنادار و منفی وجود دارد. که این نتایج با مسائل تئوریک که در فصل دوم بیان شده است تا حدودی سازگاری دارد.
۵-۴-۴ نتیجه آزمون فرضیه فرعی چهارم :
با توجه به اینکه سطح معناداری در آزمون ام باکس باید از ۰۵/۰ بزرگتر باشد، در این آزمون نیز بزرگتر از ۰۵/۰ و برابر با ۷۵/۰ گزارش شده است که نشان میدهد پیش شرط آزمون یعنی برابری کوواریانس ها برقرار است.
با توجه به مقادیر بدست آمده در جدول آمار توصیفی فوق در این آزمون میانگین نمرات پیش آزمون متغیر اختلال در خواندن در گروه های کنترل و آزمایش به ترتیب برابر با ۹٫۶۰ و ۱۳٫۲۰ می باشد که این میانگین ها در پس آزمون گروه های کنترل و آزمایش به ترتیب برابر با ۹٫۸۶ و ۱۰٫۲۶ گزارش شده اند که دارای تفاوت قابل توجهی بوده و شاهد کاهش میانگین در پس آزمون گروه آزمایش می باشیم.
آزمون لاندای ویلکز Wilk’s Lambda
مقدار آزمون
مقدار F
سطح معناداری
۰٫۴۹
۲۸٫۷۹
۰۰۰۱/۰
هرچه مقدار آزمون لاندای ویلکز به صفر نزدیکتر باشد نشان میدهد که میانگین ها دارای تفاوت بیشتری با یکدیگر می باشند و هرچه به ۱ نزدیکتر باشد عدم تفاوت میانگین ها را گزارش می کند. در این آزمون مقدار آزمون لاندا برابر با ۴۹/۰ گزارش شده است که با صفر دارای فاصله اندکی می باشد و سطح معناداری نیز برابر با ۰۰۰۱/۰ می باشد که از ۰۵/۰ کوچکتر است و بیانگر آنست که: میانگین ها در پیش آزمون و پس آزمون تفاوت معناداری با یکدیگر دارند.
آزمون اثرات درون آزمودنی ها
آزمون پذیرش Covariate
درجه آزادی
مقدار F
سطح معناداری
۶۰
۱
۵۴٫۶۶
۰۰۰۱/۰
آزمون آزمون پذیرش Covariate به ما نشان می دهد که آیا متغیر آزمایشی به کار گرفته شده در این پژوهش (آموزش مبتنی بر موسیقی) اثر گذار بوده است یا خیر؟
با توجه به آزمون فوق، چون سطح معناداری در این آزمون برابر با ۰۰۰۱/۰ می باشد و از ۰۵/۰ کوچکتر است پس می توان چنین استنباط نمود که: متغیری که در این پژوهش بصورت آزمایشی به کار گرفته شده است (آموزش مبتنی بر موسیقی) اثر گذار بوده و باعث کاهش اختلال خواندن در دانش آموزان می گردد.
بطور کلی با توجه به آزمون های تعقیبی (لاندای ویلکز و آزمون آزمون پذیرش Covariate) می توان گفت که: آموزش مبتنی بر موسیقی بر کاهش اختلال خواندن آموزان موثر بوده و فرضیه فوق تایید می شود.
نمودار گرافیکی زیر و نقاط در دو سر خطوط ترسیم شده در آن میانگین های حاشیه ای برآورد شده متغیر اختلال خواندن گروه های کنترل و آزمایش در پیش آزمون و پس آزمون را نمایش می دهد.
جدول آمار استنباطی شماره ۵ :
آزمون تحلیل کوورایانس برای بررسی فرضیه فرعی شماره ۲-۱ :
” آموزش مبتنی بر موسیقی، بر کاهش اختلال نوشتن دانش آموزان تأثیر دارد”
جدول آمار توصیفی
آزمون ها
گروه ها
تعداد
میانگین
انحراف معیار
= فروش
+ خالص دارایی های ثابت
-هزینه عملیاتی
-مالیات
۲-۱۰-تعدیلات حسابداری
یکی از ویژگی های محاسبه ی EVA برخی تعدیلات حسابداری است. این تعدیلات، عمدتا مربوط به نتایج اصل محافظه کاری در حسابداری است. انجام این تعدیلات باعث می شود که سوگیرهایی که ناشی از بازی با سود است، حذف گردد. به طور خلاصه می توان گفت تعدیلات حسابداری طراحی شده اند تا :
سوگیری های ناشی از اصل محافظه کاری در حسابداری را از بین ببرند.
نرخ بازده حسابداری به نرخ بازده اقتصادی و نرخ بازده داخلی نزدیک تر شود.
توانایی مدیریت در دستکاری سود از طریق بازی کردن با ذخیره مطالبات مشکوک الوصول و سایر ذخایر کاهش یابد.
در ابتدا استیوارت ۱۶۴ تعدیل، پیشنهاد می کند که به علت حجم زیاد این تعدیلات و انتقادات وارد بر آن، این تعدیلات را کاهش داده و به حدود ۵ الی ۱۵ تعدیل می رساند. زیرا برخی از این تعدیلات با توجه به زحمات و هزینه لازم ، قابل توجیه نمی باشد. استیوارت این تعدیلات را تحت عنوان معادل های حقوق صاحبان سهام یاد می کند. استیوارت فقط تعدیلاتی را برای محاسبه EVA توصیه می کند که از عهده ۴ آزمون زیر بر آیند :
الف) تاثیر با اهمیتی بر EVA داشته باشد.
ب) مدیران بتوانند بر نتایج حاصله تاثیر گذار باشند.
ج) برای افراد سطوح عملیاتی قابل درک باشد.
د) اطلاعات مورد نیاز برای تجزیه و تحلیل و یا ردیابی ساده باشند. (محمودزاده، ۱۳۸۹)
که مهمترین این تعدیلات عبارت است از :
۲-۱۰-۱-ذخیره مالیات بر درآمد معوق Deferred Income Tax Reserve
حساب مالیات معوق موقعی ایجاد می گردد که شرکت ها دو نوع صورت مالی تهیه کنند : صورت مالی اول جهت ارائه به وزارت دارایی و صورت مالی دوم جهت ارائه به سهام داران. سود ابزاری مشمول مالیات که بر اساس قوانین و مقررات مالیاتی محاسبه می شود و اغلب موارد با سود گزارش شده در صورت های مالی تهیه شده بر اساس GAAP مغایر است. لذا بدهی مالیات بر درآمد ابزاری با هزینه مالیات بر درآمد بر اساس GAAP تفاوت دارد. که تفاوت مذکور را در حساب مالیات های معوق منظور می گردد.
استیوارت اعتقاد دارد زمانی مالیات جزء هزینه ها محسوب می شود که پرداخت شود و نه زمانی که توسط حسابداران ثبت گردد. با برگرداندن افزایش طی دو دوره در این حساب بوجود می آید به سود در NOPAT فقط مالیات پرداخت شده را خواهیم داشت. (محمودزاده، ۱۳۸۹)
۲-۱۰-۲-اندوخته ارزیابی موجودی کالا به روش LIFO
برخی شرکت ها به منظور استفاده از صرفه جویی مالیاتی در زمان افزایش قیمت ها از روش LIFO (اولین صادره از آخرین وارده) برای ارزیابی موجودی استفاده می کنند. به این ترتیب موجودی کالا به بهای تمام شده سنوات گذشته محاسبه می گردد و در طرف دیگر در ترازنامه حساب سرمایه کمتر نشان داده می شود.
لذا در محاسبه EVA بایستی موجودی کالای ارزیابی با روش LIFO را به ارزش های جاری تعدیل کرد. عملا اضافه کردن ذخیره LIFO به سرمایه موجب ارزیابی موجودی FIFO (اولین صادره از اولین وارده) می گردد. همچنین اضافه نمودن این ذخیره به NOPAT، سود شناسایی نشده مربوط به نگهداری موجودی که ایجاد ارزش نموده است را در حساب NOPAT منعکس می کند. (محمودزاده، ۱۳۸۹)
۲-۱۰-۳-استهلاک انباشته سرقفلی
سرقفلی زمانی به وجود می آید که شرکتی، شرکت دیگر را به قیمتی بیش از ارزش بازار آن شرکت تحصیل کند. حسابداران معتقدند که سرقفلی ناشی از تحصیل یک واحد تجاری به روش خرید بایستی طی دوره هایی که بیش از ۴۰ سال نباشد مستهلک گردد. از آن جا که هزینه مذکور غیر نقدی و غیر قابل قبول از نظر مالیاتی است آن را به سود اضافه می کنیم و به منظور حفظ رویه استهلاک انباشته آن را نیز به سرمایه منتقل نمود. (محمودزاده، ۱۳۸۹)
۲-۱۰-۴-سرقفلی ثبت نشده
هنگامی که در مورد تحصیل یک شرکت از روش اتحاد منافع استفاده می شود سرقفلی شناسایی نمی گردد. در روش اتحاد منافع دارایی ها و بدهی های شرکت سرمایه پذیر به ارزش دفتری ثبت می شوند. اما از نظر سهام داران شرکت خریدار هزینه واقعی این تحصیل ارزش بازار سهام شرکت در تاریخ معامله است. اختلاف بین ارزش دفتری و ارزش بازار سهام پیشنهادی، سرقفلی ثبت نشده می باشد. لذا سرقفلی شناسایی نشده به عنوان یک دارایی ثبت نشده که مستهلک نمی گردد به حساب سرمایه اضافه می گردد. (محمودزاده، ۱۳۸۹)
۲-۱۰-۵-دارایی های نامشهود
مخارج تحقیق و توسعه چون دارای انتفاع متصور می باشند باید به سرمایه اضافه شوند و طی دوره مشخصی از عمر پروژه به حساب سود و زیان منظور گردد. بنابراین از یک سو تحقیق و توسعه به عنوان یکی از معادل های حقوق صاحبان سهام به سرمایه اضافه می گردد و از طرف دیگر هزینه استهلاک آن به NOPAT اضافه می گردد. از طرف دیگر هزینه هایی مانند تبلیغات و بازاریابی و شرکت در نمایشگاه ها و آموزش… را نیز می توان سرمایه ای تلقی کرد. (محمودزاده، ۱۳۸۹)
۲-۱۰-۶-هزینه یابی کامل در مقابل کوشش های موفقیت آمیز
صورت های مالی شرکت هایی که از روش حسابداری کوشش های موفقیت آمیز استفاده می کنند بایستی به روش هزینه یابی کامل اصلاح و ارائه مجدد گردد، چرا که قسمتی از سرمایه ای که برای تولید محصولات موفق مورد نیاز است ناشی از سرمایه گذاری در تولیدات ناموفق است. به همین جهت کلیه هزینه هایی که در روش کوشش های موفقیت آمیز به حساب هزینه منظور می گردد باید سرمایه ای گردند. (محمودزاده، ۱۳۸۹)
۲-۱۰-۷-سایر ذخیره ها
دخیره های احتیاطی، زمان واقعی دریافت ها و پرداخت های نقدی را مبهم می سازد. ذخیره هایی مانند ذخیره مطالبات مشکوک الوصول، ذخیره موجودی های از رده خارج و ذخیره گارانتی در صورتی که در فعالیت های شرکت وقوع مکرر داشته باشند که بایستی به عنوان معادل های حقوق صاحبان سهام به شمار آیند. باید هر گونه افزایش در این ذخایر را به حساب سود اضافه نماییم. (محمودزاده، ۱۳۸۹)
۲-۱۱-هزینه سرمایه Cost of Capital
هزینه سرمایه، هزینه تامین مالی بلند مدت شرکت است. شرکت ها از طریق بدهی ها و حقوق صاحبان سهام، منابع مالی را تامین می کنند و آنها را در دارایی ها بکار می گیرند. هزینه ای که شرکت ها بابت تامین مالی از طریق بدهی بلند مدت و حقوق صاحبان سهام متحمل می شوند، هزینه سرمایه نام دارد.
وجوه تامین شده به امید کسب بازده در دارایی ها به کار برده می شوند و شرکت وقتی عقلایی و بهینه عمل می کند که بازده حاصل از هزینه تامین مالی بیشتر باشد. بنابراین هزینه سرمایه حداقل نرخ بازدهی است که تحصیل آن برای حفظ ارزش شرکت (یا قیمت سهام) ضروری است.
مدیران باید راجع به هزینه سرمایه که غالبا حداقل نرخ بازده مورد انتظار نامیده می شود، برای مواردی مانند ۱) اتخاذ تصمیمات بودجه بندی سرمایه ای، ۲)استقرار ساختار بهینه سرمایه و ۳) تصمیم گیری نسبت به اجاره بلند مدت، جایگزینی اوراق قرضه، مدیریت سرمایه در گردش و…، اطلاعات کافی داشته باشند. هزینه سرمایه با میانگین موزون اجزای مختلف ساختار سرمایه شرکت مانند بدهی بلند مدت، سهام ممتاز، سهم عادی و سود انباشته محاسبه می شود.(مدرس و عبداله زاده، ۱۳۹۱)
۲-۱۱-۱-هزینه بدهی (اوراق قرضه)
هزینه بدهی، هزینه ای است که شرکت بابت وجوه تامین شده از طریق اخذ وام یا انتشار اوراق قرضه بلند مدت متحمل می شود. هزینه بدهی قبل از مالیات را می توان از طریق تعیین نرخ بازده داخلی یا بازده تا سررسید جریان های نقدی اوراق قرضه به دست آورد. فرمول زیر را نیز می توان برای تقریب بازده تا سررسید اوراق قرضه مورد استفاده قرار داد:
که در آن:
I= مبلغ بهره پرداختی سالانه
M= ارزش اسمی
V= خالص وجوه حاصل از فروش اوراق قرضه (ارزش جاری)
n= مدت به سال
