وبلاگ

 

 

یافته­های تحقیق
نقشه۴-۱۱: تعیین مکان بهینه برای توسعه فیزیکی و اسکان جمعیت آتی شهر نورآباد

یافته­های تحقیق
۴-۳) تناسب مکان­گزینی شهر نورآباد در رابطه با مدل اکولوژیکی توسعه شهری
اصولا استقرار و پیدایش یک شهر بیش از هر چیز تابع شرایط محیطی و موقعیت جغرافیایی است، زیرا عوارض و پدیده ­های طبیعی در مکان­گزینی، حوزه نفوذ، پراکندگی، توسعه فیزیکی و امثال آن اثر قاطعی دارند و گاه به عنوان یک عامل مثبت و زمانی به عنوان یک منفی و بازدارنده عمل می­ کند. در گذشته در مکان­گزینی شهرها بیشتر به مطالعات انسانی و اجتماعی اکتفا می­شد ولی امروزه غفلت از مطالعاتی نظیر زمین شناسی، ژِئومورفولوژی، هیدرولوژی و … خسارات هنگفتی را برای شهرها در پی خواهد داشت(نگارش، ۱۳۸۲). در این قسمت، مکان­گزینی شهر نورآباد در مقایسه با مدل اکولوژیکی ارزیابی شده است.
با توجه به مدل اکولوژیکی، ارتفاع مناسب برای توسعه شهری در ایران، ارتفاع ۱۲۰۰-۴۰۰ متر از سطح دریاست. نقشه۴-۱۲ نشان دهنده تناسب مکان­گزینی شهر نورآباد براساس عامل ارتفاع است که حاکی از این است ارتفاع شهر نورآباد مناسب فعالیتهای توسعه شهری و مطابق مدل اکولوژیکی است. بر طبق مدل اکولوژیکی مورد استفاده، شیب مناسب برای توسعه شهری، شیب ۶ درجه است. جدول ۴-۱۲ نشان می­دهد ۶۰/۹۹ درصد از مکان گزینی شهر نورآباد براساس عامل شیب مناسب و تنها ۴/ ۰ درصد از سطح آن نامناسب می­باشد. نقشه ۴-۱۳ نشان دهنده تناسب مکان­گزینی شهر نورآباد براساس عامل شیب است. براساس مدل اکولوژیکی، مناسب­ترین جهت دامنه برای نواحی نیمه گرمسیری، جهت شرقی است طبق جدول ۴-۱۲، ۵۲/۹۶ درصد از شهر نورآباد براساس عامل جهت دامنه مکان­گرینی نامناسبی دارد و تنها ۵۷/۳ درصد مناسب است. نقشه ۴-۱۴ نشان دهنده تناسب مکان­گزینی شهر نورآباد با توجه به عامل جهت دامنه است. زمین مناسب برای مکان­گزینی و فعالیتهای توسعه شهری براساس مدل اکولوژیکی، ماسه سنگ، روانه­های بازالت و رسوبات آبرفتی است. جدول ۴-۱۲ نشان می­دهد که ۸۲/۹۷ درصد از اراضی که شهر در آن مکان­گزینی و توسعه یافته است مناسب و تنها ۱۸/۲ درصد نامناسب است. همچنین نقشه۴-۱۵تناسب مکان گزینی شهر نورآباد را براساس عامل زمین شناسی نشان می دهد. طبق مدل اکولوژیکی بارش مناسب برای مکان­گزینی شهرها ۸۰۰-۵۰۰ میلی متر در سال است. نقشه ۴-۱۶ نشان می­دهد که تناسب مکان­گزینی شهر نوراباد براساس عامل بارش مناسب است. براساس همین مدل، دمای مناسب برای توسعه شهری۲۴-۱۸ درجه سانتیگراد است. نقشه ۴-۱۷ نشان می­دهد که تناسب مکان­گزینی شهر نوراباد براساس عامل دما مناسب است.
همچنین براساس مدل اکولوژیکی فاصله مناسب برای مکان­گزینی شهر تا مسیل بیش از ۵۰ متر است. جدول ۴-۱۲ نشان می­دهد که ۹۳/۸۹ درصد از شهر دارای فاصله مناسب تا مسیل و ۰۷/۱۰ از اراضی سطح شهردرصد، فاصله نامناسبی دارند. نقشه ۴-۱۸ نشان دهنده تناسب مکان­گزینی شهر نورآباد براساس عامل فاصله تا مسیل است. براساس مدل اکولوژیکی، خاک مناسب برای مکان گزینی، دارای عمق زیاد و از نظر ساختمان باید نیمه تحول یافته تا تحول یافته با دانه بندی متوسط باشد. جدول ۴-۱۲ نشان می­دهد که ۸۷/۸۷ درصد از شهر در خاک نامناسب و ۱۳/۱۲ درصد در خاک مناسب مکان­گزینی شده ­اند. نقشه ۴-۱۹ نشان دهنده تناسب مکان گزینی شهر نورآباد براساس عامل خاک است. بر طبق مدل اکولوژیکی، پوشش گیاهی مناسب برای توسعه شهری کمتر از ۳۰ درصد است. جدول ۴-۱۲ نشان می دهد که ۵۵/۵۵ درصد از مکان گزینی شهر نورآباد از نظر پوشش گیاهی و کاربری اراضی مناسب و ۴۴/۴۵ نامناسب است. نقشه ۴-۲۰ نشان دهنده مکان­گزینی شهر نورآباد براساس پوشش گیاهی و کاربری می­باشد. در مرحله آخر، تمامی لایه­ های عوامل اکولوژیکی با بهره گرفتن از منطق بولین در محیط GIS ترکیب و همپوشانی شده است. همپوشانی کلیه عوامل نشان می دهد که تنها ۹ هکتار از سطح شهر نورآباد که معادل۲۰/۱ درصد می باشد، مناسب در رابطه با مدل اکولوژیکی مکان گزینی شده است و ۸۰/۹۸ درصد از سطح شهر نامناسب است.البته نتایج نشان داد که ارتفاع، بارش و دما مناسب­ترین، شیب، جهت دامنه و خاک نامناسب­ترین عوامل اکولوژیکی در مکان­گزینی شهر نورآباد ممسنی بوده است. نقشه ۴-۲۱ نشان دهنده مکان­گزینی شهر نورآباد براساس کلیه عوامل اکولوژیکی است
جدول ۴-۱۲: مکان­گزینی شهر نورآباد در مقایسه با مدل اکولوژیکی توسعه شهری

 

نامناسب(درصد)

مناسب(درصد)

عوامل اکولوژیکی

 

۶۰/۹۰

۴/۹

شیب

 

۵۲/۹۶

۵۷/۳

جهت دامنه

 

۱۸/۲

۸۲/۹۷

زمین­ شناسی

 

۰۷/۱۰

۹۳/۸۹

فاصله تا مسیل

 

۸۷/۸۷

۱۳/۱۲

خاک

 

۴۵/۴۵

۵۵/۵۵

پوشش و کاربری اراضی