وبلاگ

منبع: (آقاجانی و همکاران ،۱۳۸۸ )
۳-۱-۲- ارتباطات^[۷۳]
واژه ارتباط در فرهنگ های لغت فارسی به معنای مشارکت یافتن، رساندن، بخشیدن، انتقال دادن، آماده ساختن ، مکالمه و مراوده داشتن آمده است . واژه ارتباط که در علوم ارتباطات کاربرد دارد مفاهیم گوناگونی نظیر انتقال و انتشار آگاهی ها و اندیشه ها ایجاد پیوستگی اجتماعی و اشتراک فکری و همکاری عمومی را در برمیگیرد. ارتباط در زبان لاتین و دیگر زبانهای اروپائی از کلمه COMMUNICATION گرفته شده است و معنی های گوناگونی مانند گزارش دادن، بیان نمودن، منتقل کردن، پیوند دادن، تماس گرفتن، منتشر کردن و عمومی ساختن از آن استنباط میشود . میکی اسمیت ارتباطات را فراگرد اتتقال اطلاعات احساس ها حافظه ها و اندیشه ها در میان مردم تعریف کرده است . دیوید برلو ارتباط را جستجوی پاسخ از سوی گیرنده می داند و به نظر رایت فراگرد انتقال معنی بین دو نفر است . ویلبر شرام در فراگرد و تاثیر ارتباط همگانی می گوید در فراگرد ارتباط بطور کلی می خواهیم با گیرنده پیام خود در یک مورد یا مسئله معینی اشتراک فکر ایجاد کنیم . چارلز کولی یکی از مهمترین روانشناسان اجتماعی ارتباط را مکانیزمی می داند که از خلال آن روابط انسانها پدید می آید برقرار میشود و گسترش پیدا می کند . شاید بتوان تعریف ذیل را یک تعریف جامع و مانع از ارتباط قلمداد کرد که ارتباط عبارتست از فراگرد انتقال پیام از سوی فرستنده برای گیرنده به شرط آنکه در گیرنده پیام شباهت معنی با معنی مورد نظر فرستنده پیام ایجاد شود . ( فلاحی،۱۳۸۴: ۱۷-۲۱ ).

بنابراین ارتباطات برای هر گروه و سازمان مجرد از بزرگی و کوچکی و حتی برای هر فرد انسانی در زندگی اجتماعی لازم است. علاوه بر آن هر عضو گروه برای برقراری ارتباط مناسب با دیگران باید قادر باشد خوب صحبت کند، خوب گوش کند و سنجیده جواب دیگران را در مواقع لازم بدهد. اعضای گروه باید قادر باشند که به نحو مؤثر و مناسبی با یکدیگر و دیگران ارتباط برقرار کنند تا بتوانند به اهداف مورد نظر برسند.
در ذیل برای آشنائی بیشتر با ارتباطات انواع مدلهای ارتباطی را بیان می نمائیم.
۱-۳-۱-۲- انواع مدلهای ارتباطی
مدل بیکر و ریموند
بیکرو ریموند یک الگوی عملی از فرایند ارتباطات ارائه داده اند. با توجه به جامعیت این الگو ابعاد آن مدل، مورد بررسی قرار می گیرد. این مدل در نمودار۲-۴ آمده است .
فرستنده پیام: فرستنده پیام یا منبع پیام، آغازگر ارتباطات است. در یک سازمان، دهنده پیام کسی است که دارای اطلاعات، نیاز یا نوعی تمایل است و هدف وی این است که آن را به یک یا چند نفر رساند.
به رمز درآوردن پیام: به رمز درآوردن پیام زمانی انجام می شود که دهنده پیام،‌ اطلاعات را به صورت یک رشته علامت یا نماد درآورد. به رمز در آوردن پیام از آن نظر لازم است که اطلاعات باید تنها بین یک نفر و نفر دیگری از طریق علامت و نشانه مبادله شود.
منبع پیام
کانال ارتباطی
دریافت کننده
بازخورد
پاسخ
نمودار۴-۲ : مدل بیکر و ریموند از فرایند ارتباطات (Kotler , 2000 : 551)
از آنجا که هدف از به رمز درآوردن پیام این است که دهنده پیام باید با گیرنده آن از طریق علائم نشانه ها «یک رابطه متقابل» ایجاد کند، معمولاً دهنده پیام بر این باور است که گیرنده هم از این علائم و کلمات،‌معنا و مقصود مورد نظر او را دریافت خواهد کرد. نبودن درک متقابل، مهمترین عامل سوء تفاهم یا ضعف پیام به حساب می آید.
پیام: پیام اطلاعاتی است که دهنده پیام آن را از نظر فیزیکی، به صورت رمز در می آورد. پیام ممکن است به هر شکل و صورتی باشد که فرد دیگری آن را تجربه یا درک کند.
کانال ارتباطی: کانال وسیله ای است برای ایجاد ارتباط بین دهنده و گیرنده پیام که غالباً نمی توان آن را از پیام جدا کرد. به طور کلی برای اینکه ارتباطات به صورت موثر و با راندمان بالا صورت بگیرد، نوع کانال باید مناسب باشد.
دریافت کننده پیام: گیرنده پیام، شخصی است که اندامهای حسی او احساس می کنند که پیام را دریافت کرده اند.
از رمز خارج کردن پیام: از رمز خارج کردن پیام فرآیندی است که بدان وسیله گیرنده پیام را تفسیر می کند. و آن را به صورت اطلاعات معنی دار در می آورد که آن یک فرایند دو مرحله ای است گیرنده باید نخست پیام را بگیرد سپس آن را تفسیر کند. به طور کلی از رمز خارج کردن پیام تحت تأثیر عوامل زیر قرار می گیرد: تجربیات گذشته گیرنده پیام،‌ ارزیابی ها قضاوت های شخصی و داشتن درک یا پنداشت متقابل بین گیرنده و دهنده پیام. به طور کلی هر قدم فرایند از رمز خارج کردن پیام به وسیله گیرنده آن با پیامی که مقصود دهنده پیام بوده است هماهنگی و سازش بیشتری داشته باشد ارتباطات به شیوه ای موثر تر انجام خواهد شد. در جدول ذیل انواع مدلهای ارتباطی به همراه شاخص های آنان آمده است :
جدول ۵-۲: خلاصه ای از انواع مدل های ارتباطی

نام متغیر
انواع طبقه بندی
شاخص های طبقه بندی فرایند ارتباطات

فرایند ارتباطات
مدل کانر
سه وجهی: دهنده پیام، پیام، گیرنده پیام

مدل شاتون- وبور
پنچ وجهی: منبع اطلاعات، وسیله انتقال، سروصدا، دریافت کننده، مقصد

مدل میچل و رایس
پنج وجهی: رمز گذاری، انتقال، وسیله، دریافت، رمزگشایی

مدل کتز و کان
هشت وجهی: منبع، به رمزدرآوردن، کشف کردن،‌دریافت کننده از رمز خارج کردن، حلقه بازخور کشف کردن