وبلاگ

جدول (۴-۱۶): تحلیل واریانس

 

 

 

سطح معناداری

 

آماره F

 

درجه آزادی

 

خطاها

 

 

 

۰/۰۰۰۰

 

۳۳/۵

 

۶

 

بین گروهی

 

 

 

۵۴۳

 

درون‌گروهی

 

 

 

۵۴۹

 

مجموع

 

 

 

علاوه بر آزمون معنی‌داری تک‌تک پارامترهای برآوردی با بهره گرفتن از معیار تی استیودنت به شرحی که در بند “ب “ مطرح شد، در این قسمت با بهره گرفتن از تحلیل واریانس رابطه خطی بین متغیرهای مستقل و وابسته مورد آزمون قرارگرفته است. استفاده از این آزمون به‌تبع تحقیقات مرتبط یا مشابه و با معیار فیشر بوده است. در این آزمون فرض صفر خطی نبودن رابطه برآوردی در مقابل فرض مخالف رابطه خطی بین ریسک شرکت به‌عنوان متغیر وابسته و نوسانات سرمایه، عملکرد شرکت، کارایی بازار، کارایی بازار نشأت‌گرفته از عملکرد شرکت به‌عنوان متغیرهای مستقل اصلی و اهرم مالی و اندازه شرکت، به‌عنوان سایر متغیرهای مستقل تعریف شده است. نتایج آزمون تعمیم رابطه خطی بین متغیرهای وابسته و مستقل، با بهره گرفتن از آزمون تحلیل واریانس را می‌توان به‌صورت جدول ۴-۱۶ خلاصه نمود:
طی جدول شماره ۴-۱۶ آماره فیشر و متناظر با آن سطح معنی‌داری محاسبه شده است.
با توجه به جدول فوق ازآنجایی‌که سطح معناداری کمتر از ۱ درصد بوده و به سمت صفر میل کرده است، لذا فرض H₀ مبنی بر خطی نبودن رابطه برآوردی رد شده و فرض H₁ مبنی بر این‌که حداقل یکی از متغیرهای مستقل دارای رابطه خطی با متغیر وابسته هستند، پذیرفته می‌شود.
جمع‌بندی
هدف از این تحقیق، تعیین رابطه بین عملکرد، نوسانات سرمایه و کارایی بازار سهام شرکت‌ها، کارایی بازار سهام نشأت‌گرفته از عملکرد شرکت با ریسک شرکت بوده است. در این راستا از عملکرد، نوسانات سرمایه و کارایی بازار سهام شرکت‌ها، کارایی بازار سهام نشأت‌گرفته از عملکرد شرکت به‌عنوان متغیرهای مستقل اصلی و از اندازه شرکت و اهرم مالی به‌عنوان سایر متغیرهای مستقل استفاده شده است.
شرکت‌های منتخب بورس اوراق بهادار تهران واجد شرایط پیوست به فعالیت در طی بازه زمانی ۵ ساله موردبررسی یادشده و در دسترس بودن کلیه داده‌های موردنیاز به‌عنوان جامعه آماری تعریف شد. از بین این شرکت‌ها بر مبنای فرمول مناسب آماری ۱۱۰ شرکت به‌عنوان نمونه تصادفی تعیین که به روش تصادفی ساده انتخاب گردیدند.
پس از توصیف داده‌ها با بهره گرفتن از شاخص‌های آماری مرکزی، پراکندگی و نسبی به ارزیابی پیش‌فرض‌های استفاده از رگرسیون خطی مرکب مبادرت شد. تحلیل پیش‌فرض‌ها نشان داد که توزیع متغیرهای مستقل و تابعی به جهت استفاده از تغییر متغیرهای لگاریتمی و مقادیر نسبی به‌جای کمیت‌های مطلق، نرمال بوده و توزیع باقی‌مانده‌های خطاهای در مدل برآوردی نیز تقریباً نرمال بوده است. دیگر آزمون‌ها نشان داد که متغیرهای مستقل خود از یکدیگر استقلال خطی داشته و باقی‌مانده‌ها نیز خودهمبستگی نداشته و ثبات و همگنی واریانس‌ها نیز برقرار می‌باشد. آزمون‌های چاو و هاسمن نیز نوع تحلیل داده‌های ترکیبی با اثرات تصادفی را موردحمایت قرار داد.
با عنایت به برقراری همه پیش‌فرض‌های رگرسیون کلاسیک و تحلیل داده‌های تابلویی امکان استفاده از رگرسیون خطی مرکب را به‌عنوان روشی برای تعیین ارتباط بین متغیرهای مستقل و تابعی را فراهم ساخت. با بهره گرفتن از این روش برآورد پارامترهای رابطه خطی مشتمل بر عرض از مبدأ و شیب متغیرهای مستقل برآورد و با جای گذاری در رابطه پارامتریک پیش‌فرض که بر مبنای مدل مفهومی تعریف شده بود، رابطه ریاضی بین میزان متغیرهای عملکرد، نوسانات سرمایه و کارایی بازار سهام شرکت‌ها، کارایی بازار سهام نشأت‌گرفته از عملکرد شرکت با ریسک شرکت، تعیین شد. بر مبنای رابطه برآوردی خطی بین متغیرها، تحلیل شیب متغیرها و آزمون مبتنی بر معنی‌داری تعمیم پارامترها از نمونه تصادفی به جامعه آماری نشان داده شد که:

۱) رابطه بین عملکرد شرکت و ریسک شرکت: بین عملکرد شرکت و ریسک شرکت رابطه مستقیمی وجود داشته است. سطح معنی‌دار آن‌که در ستون آخر آورده شده و متناظر با آماره تی استیودنت می‌باشد، برابر با ۰۴۴/۰ و کمتر از پنج درصد می‌باشد. لذا فرض H₀ مبنی بر فقدان رابطه خطی بین عملکرد شرکت و ریسک شرکت در جامعه آماری یا شرکت‌های منتخب بورس اوراق بهادار تهران رد شده است. به عبارتی در سطح ۹۵ درصد اطمینان فرض H₁ مبنی بر وجود رابطه خطی بین عملکرد شرکت و ریسک شرکت پذیرفته می شود.
۲) رابطه بین نوسانات سرمایه شرکت و ریسک شرکت: بین نوسانات سرمایه شرکت در شرکت‌های نمونه تصادفی و میزان ریسک شرکت رابطه مستقیمی وجود داشته است. سطح معنی‌دار آن‌که در ستون آخر آورده شده و متناظر با آماره تی استیودنت می‌باشد، برابر با ۹۴۵/۰ و بیشتر از پنج درصد می‌باشد. لذا فرض H₀ مبنی بر فقدان رابطه خطی بین نوسانات سرمایه شرکت و ریسک شرکت در جامعه آماری یا شرکت‌های منتخب بورس اوراق بهادار تهران تأیید شده است. به عبارتی در سطح ۹۵ درصد اطمینان فرض H₁ مبنی بر وجود رابطه خطی بین نو نوسانات سرمایه شرکت و ریسک شرکت رد شده است.
۳) رابطه بین کارایی بازار سهام و ریسک شرکت: بین میزان کارایی بازار در شرکت‌های نمونه تصادفی و میزان ریسک شرکت رابطه مستقیمی وجود داشته است. سطح معنی‌دار آن‌که در ستون آخر آورده شده و متناظر با آماره تی استیودنت می‌باشد، برابر با ۰۳۷/۰ و کمتر از پنج درصد می‌باشد. لذا فرض H₀ مبنی بر فقدان رابطه خطی بین کارایی بازار با میزان ریسک شرکت در جامعه آماری یا شرکت‌های منتخب بورس اوراق بهادار تهران رد شده است. به عبارتی در سطح ۹۵ درصد اطمینان فرض H₁ مبنی بر وجود رابطه خطی بین کارایی بازار و میزان ریسک شرکت پذیرفته می شود.
۴) رابطه بین کارایی بازار سهام نشأت‌گرفته از عملکرد شرکت و ریسک شرکت: بین میزان کارایی بازار سهام نشأت‌گرفته از عملکرد شرکت در شرکت‌های نمونه تصادفی و میزان ریسک شرکت رابطه معکوسی وجود داشته است. سطح معنی‌دار آن‌که در ستون آخر آورده شده و متناظر با آماره تی استیودنت می‌باشد، برابر با ۰۴۱/۰ و کمتر از پنج درصد می‌باشد. لذا فرض H₀ مبنی بر فقدان رابطه خطی بین کارایی بازار سهام نشأت‌گرفته از عملکرد شرکت با میزان ریسک شرکت در جامعه آماری یا شرکت‌های منتخب بورس اوراق بهادار تهران رد شده است. به عبارتی در سطح ۹۵ درصد اطمینان فرض H₁ مبنی بر وجود رابطه خطی بین کارایی بازار سهام نشأت‌گرفته از عملکرد شرکت و میزان ریسک شرکت پذیرفته می شود.
۵) رابطه بین اهرم مالی و ریسک شرکت: بین اهرم مالی در شرکت‌های نمونه تصادفی و میزان ریسک شرکت رابطه معکوسی وجود داشته است. سطح معنی‌دار آن‌که در ستون آخر آورده شده و متناظر با آماره تی استیودنت می‌باشد، برابر با ۳۳۳/۰ و بیشتر از پنج درصد می‌باشد. لذا فرض H₀ مبنی بر فقدان رابطه خطی بین اهرم مالی با ریسک شرکت در جامعه آماری یا شرکت‌های منتخب بورس اوراق بهادار تهران تأیید شده است. به عبارتی در سطح ۹۵ درصد اطمینان فرض H₁ مبنی بر وجود رابطه خطی بین اهرم مالی با ریسک شرکت رد ‌شده است.
۶) رابطه بین اندازه شرکت و ریسک شرکت: بین اندازه شرکت در شرکت‌های نمونه تصادفی و میزان ریسک شرکت رابطه مستقیمی وجود داشته است. سطح معنی‌دار آن‌که در ستون آخر آورده شده و متناظر با آماره تی استیودنت می‌باشد، برابر با ۰٫۰۱۲ و کمتر از پنج درصد می‌باشد. لذا فرض H₀ مبنی بر فقدان رابطه خطی بین اندازه شرکت با میزان ریسک شرکت در جامعه آماری یا شرکت‌های منتخب بورس اوراق بهادار تهران رد شده است. به عبارتی در سطح ۹۵ درصد اطمینان فرض H₁ مبنی بر وجود رابطه خطی بین اندازه شرکت با میزان ریسک شرکت پذیرفته می شود.
تحلیل روابط بین متغیرها نشان داد که بین عملکرد شرکت و کارایی بازار به‌عنوان متغیر مستقل اصلی رابطه مستقیمی و بین کارایی بازار نشأت‌گرفته از عملکرد رابطه معکوس، و بین اندازه شرکت با ریسک شرکت به‌عنوان سایر متغیرهای مستقل رابطه مستقیمی وجود داشته است، به سمت صفر میل کردن سطوح معنی‌دار متناظر با آماره تی استیودنت به ازای متغیرهای عملکرد شرکت، کارایی بازار، کارایی بازار نشأت‌گرفته از عملکرد و اندازه شرکت به‌عنوان متغیرهای مستقل نشان داد که در سطح ۹۵ درصد اطمینان، تعمیم رابطه خطی برآوردی، از نمونه تصادفی به کلیه شرکت‌های منتخب بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته‌شده است. تحلیل واریانس یک‌طرفه با معیار فیشر نیز تعمیم رابطه خطی به جامعه آماری را مبتنی بر ادعای وجود رابطه خطی در بین اقلاً یکی از متغیرهای مستقل با میزان ریسک شرکت را موردحمایت قرار داد.
اعتبار سنجی رابطه برآوردی بین متغیرها بر مبنای معیار ضریب تعیین و ضریب تعیین استانداردشده نیز نشان داد که رابطه رگرسیون خطی مرکب برآوردی بین ۴۵ تا بیش از ۵۵ درصد از تغییرات واقعی را بیان کرده و از قدرت توضیح دهندگی در حد متوسط برخوردار بوده است. بنابراین در سطح ۹۵ درصد اطمینان، رابطه متوسط خطی بین عملکرد شرکت، کارایی بازار، کارایی بازار نشأت‌گرفته از عملکرد و اندازه شرکت با ریسک شرکت‌ها پذیرفته‌شده است.
مبتنی بر آزمون‌ها و تحلیل‌های انجام‌شده در این فصل می‌توان جمع‌بندی نتایج مربوط به تحلیل ارتباط بین متغیرهای مستقل اصلی و اندازه شرکت و اهرم مالی به‌عنوان سایر متغیرهای مستقل و میزان ریسک شرکت به‌عنوان متغیر تابعی یا وابسته طی جدول شماره ۴-۱۷ خلاصه گردیده که مبتنی بر این نتایج خلاصه می‌توان نسبت به استنتاج پیرامون فرضیات تحقیق مبادرت نمود:

 

 

جدول (۴-۱۷): جمع‌بندی ارتباط بین متغیرها

 

 

 

متغیر مستقل

 

نماد

 

قضاوت آماری

 

نتیجه‌گیری