وبلاگ

۲-۲-۵-۸ زنجیره تأمین هوشمند:
زنجیره تأمین هوشمند به داشتن هوش مصنوعی در راه­حل­هــای نرم­افزاری زنجیره تأمین اشاره دارد. زنجیره تأمین هوشمند توانایی تصمیم ­گیری استراتژیک به وسیله تجزیه و تحلیل داده ­ها طی کل زنجیره تأمین را فراهم می ­آورد(شارپ و دسی، ۱۹۹۹).
۲-۲-۶ ادغام و یکپارچگی سیستم­ها:
سیستم­های مجزا و وظیفه ­ای به بخش­های مختلف اجازه نمی­داد که با یکدیگر به زبان یکسانی ارتباط داشته باشند و کارکنان در بیشتر مواقع اطلاعاتی را که نیاز دارند به سادگی نمی ­توانند به دست آورند(سرایدار و همکاران، ۱۳۸۸). موارد زیر را می­توان ازمنافع محسوس و نامحسوس یکپارچگی(ادغام) سیستم­ها برشمرد:
۲-۲-۶-۱ منافع محسوس:
کاهش موجودی، کاهش پرسنل، بهبود بهره­وری، بهبود مدیریت فروش، بهبود چرخه مالی، کاهش هزینه فناوری اطلاعات، کاهش هزینه تدارکات، بهبود مدیریت صندوق، افزایش سود، کاهش هزینه لجستیک، کاهش هزینه نگه­داری، تحویل به موقع(شفیعی و همکاران، ۱۳۹۰).
۲-۲-۶-۲ منافع نامحسوس:
وضوح اطلاعات، فرایند بهبودیافته، پاسخ­گویی به مشتری، استانداردسازی، انعطاف، جهانی­شدن. مشهودترین نوع ادغام، ادغام بخش­های زنجیره تأمین و یا ادغام اطلاعاتی است که بین بخش­ها در جریان است. اما نوع دیگری از ادغام نیز وجــود دارد که در زنجیره­های ارزشی اتفاق می­افتد. مفهوم زنجیره ارزشی فعالیت­های اولیه یک سازمان (لجستیک، عملیات و غیره)، فعالیت­های پشتیبانی زیرساختار، منابع انسانی، فناوری و غیره و ارزش خالصی که به وسیله هر فعالیت به طور مکرر به خدمات یا محصول اضافه می­ شود را توصیف می­ کند. و هنگامی که این زنجیره تا تأمین­کنندگان و مشتریان گسترش یابد و یکپارچه شود زنجیره ارزشی یکپارچه حاصل می­ شود. لیکن باید توجه داشت که زنجیره ارزش تنها مجموعه ­ای از فعالیت­های مستقل نیست، بلکه سیستمی از فعالیت­هـــای وابسته به یکدیگرند(جولی و هازرخنی، ۲۰۰۶). این فعالیت­ها می­توانند با بهینه­سازی و ایجاد هماهنگی به مزیت رقابتی منتهی گردند. برای مثال یک طرح محصول هزینه­بر ممکن است هزینه­ های خدمت­رسانی بعدی را کاهش دهد. به عبارت دیگر، زنجیره ارزشی یکپارچه عبارتست از فرایند همکاری که همه فعالیت­های داخلی و خارجی درگیر در تحویل کالاهایی با ارزش دریافتی بیشتر برای مشتری نهایی را بهینـــه می­ کند(شارپ و دسی، ۱۹۹۹). مثالی دیگر از یکپارچگی زنجیره تأمین، سیستم­هـــای توسعه محصول است که به تأمین­کنندگان اجازه می­دهد تا ازطریق اینترنت با مشتریان تماس بگیرند، ویژگی­های محصول را بیرون بیاورند و شرح و تصویری از فرایند تولید ببینند(رامش و دیویدسن، ۲۰۰۷).

۲-۲-۷ تجــــارت الکترونیک و مدیریت زنجیره تأمین
تجارت الکترونیک به عنوان یک نگرش عالی برای ارائه راه­حل­هایی برای مشکلات زنجیره تأمین ارائه شده است. خیلی از فعالیت­های زنجیره تأمین از گرفتن سفارش از مشتری تا تدارک اجزاء می تواند به وسیله تجارت الکترونیک صورت پذیرد(شفیعی و همکاران، ۱۳۹۰). انواع فعالیت­هــــای تجارت الکترونیک در زنجیره تأمین:
۲-۲-۷-۱ فعالیت­های بالادست:
چندین مدل ابداعی تجارت الکترونیک می ­تواند فعالیت­های بالادست زنجیـــره تأمین را بهبود دهد. این مدل­ها به طور عمومی به عنوان تدارک الکترونیکی توصیف شده ­اند که با عناوین مناقصه، ارائه کاتالوگ به خریدار و تدارک از طریق خرید گروهی شناخته می­شوند(اشتدلر و همکاران، ۲۰۰۶).
۲-۲-۷-۲ فعالیت­های داخلی:
فعالیت­های داخلی مشتمل بر فعالیت­های فراتجاری تجارت الکترونیک هستند. این فعالیت­ها از ورود سفارش تا جریان محصول، ثبت فــــــروش و حمل و نقل درجه­بندی می­شوند که معمولاً ازطریق اینترانت منسجم اداره می­شوند(سرحدی و گوکاران، ۱۹۹۹).
۲-۲-۷-۳ فعالیت­های پایین دست:
فعالیت­های مذکور با فروش برخط مرتبطند. دو مدل عمومی این فعالیت­ها عبارتند از:
- فروش در سایت وب شرکت: در این روش خریداران کاتالوگ­های الکترونیکی کالاهای موردنیاز را مورد بررسی قرار می­ دهند(سرایدار و همکاران، ۱۳۸۸).
- مزایده: مزایده­های الکترونیکی چرخه و زنجیره تأمین را کوتاه و در هزینه­ های لجستیکی و اداری صرفه جویی می­ کنند. این مراوده ها معمولا ً B2B و B2C نامیده می­شوند(اشتدلر و همکاران، ۱۳۸۵).
۲-۲-۷-۴ مبادله­ها:
مبادلات الکترونیکی موقعیت­های مرکزی مبتنی بر وب هستند که در آن خریداران و فروشندگان به طور پویا با هم درارتباطند(شارپ و دسی، ۱۹۹۹).
۲-۲-۷-۵ تجارت الکترونیک برنامه­ ریزی منابع موسسه
هنگامی که خیلی از شرکت­ها سیستم برنامه­ ریزی منابع موسسه داشتند و درعین حال نیاز به تجارت الکترونیک در مواجهه با برنامه­ ریزی منابع موسسه، این نیاز احساس شد که این دو ادغام شوند. تجارت الکترونیک و برنامه­ ریزی منابع موسسه ادغامی منطقی به معنی توسعه سیستم برنامه­ ریزی منابع موسسه موجود با پشتیبانی تجارت الکترونیک است(گولدمن و ناجل، ۱۹۹۵). مشکل این نگرش این است که نرم­افزار برنامه­ ریزی منابع موسسه خیلی پیچیده و غیرقابل انعطاف است و این موضوع به دست آوردن ادغامی آسان و کارا را مشکل می­کرد. مشکل دیگر این بود که سیستم­های برنامه­ ریزی منابع موسسه تمایل به تمرکز بر کاربردهای اداری داشتند درحالی که تجارت الکترونیک بر کاربردهای مقابل اداری ازقبیل فعالیت­های فروش، گرفتن سفارش، سرویس مشتری و مدیریت ارتباط با مشتریان تمرکز داشت(شفیعی و همکاران، ۱۳۹۰).
۲-۲-۸ فعالیت­های تجارت الکترونیک
محصولات دیجیتالی در ایجاد و حرکت خیلی ارزانتر و سریعتر از محصولات فیزیکی هستند. جایگزینی اسناد الکترونیکی به جای اسناد کاغذی سرعت، صحت و هزینه انتقال اسناد را بهبود می­دهد. جایگزینی ارتباطات سیستم پیغام الکترونیکی به جای فاکس، تلفن، تلگرام و درنتیجه کاهش هزینه ارتباطات(ریچارد، ۱۹۹۶). تبدیل ساختاربندی زنجیره تأمین از خطی به قطبی که باعث همکاری و ارتباط بهتر می­ شود.
تجارت الکترونیک می ­تواند زنجیره تأمین را کوتاه کند و موجودی را به حداقل برساند(شارپ و دسی، ۱۹۹۹). نوآوری و خود مسیریـــــابی حمل و نقل می ­تواند نیاز به جریان اطلاعات را بین شرکت­ها و تهیه­کنندگان کاهش دهد. مرکز خرید و فروش الکترونیکی باعث کارایی در خرید و فروش می­ شود(براون و همکاران، ۲۰۰۶).
۲-۲-۹ متدهای سنجش چابکی
به منظور کمک به مدیران برای دستیابی بهتر به یک زنجیره تأمین چابک، مطالعات بیشماری در زمینه اندازه ­گیری چابکی سازمانی انجام شده است؛ بعضی نویسندگان(یوسف و همکاران^[۲۴]،۲۰۰۱؛ یوسف^[۲۵]،۱۹۹۳) شاخص چابکی را بعنوان ترکیبی از اندازه ­گیری سطوح قدرت “مشخصه های تواناساز “چابکی تعریف کردند، در حالیکه برخی دیگر از روش­های اندازه ­گیری چابکی(رن و همکاران^[۲۶]،۲۰۰۰؛ میدا و روگرس،۱۹۹۷؛ کریمی، ۱۳۸۱) بر پایه مفاهیم منطقی فرایند سلسله مراتبی تجزیه و تحلیل(AHP) بسط داده شده ­اند. بعلاوه، یک سیستم شاخص ارزیابی چابکی تولید انبوه محصول سفارشی بوسیله یانگ و لی^[۲۷] (۲۰۰۲) پیشنهاد شد(شارپ و دسی، ۱۹۹۹).
با اینحال اگر چه این روش­ها برای استفاده آسان هستند و به مسائل کلیدی توجه دارند، بر پایه تحقیقات پیشین(کارووسکی و میتال^[۲۸]،۱۹۸۶)، در موقعیت­هایی که ارزیابان قادر به ایجاد برآورد قابل توجه­ای نیستند، عبارات زبانی برای تخمین رویدادهای مبهم بکار برده می­شوند، که بعلت تعریف “مبهم” یا “نادرست و غیر دقیق” از مشخصه­های تواناساز چابکی، سنجش­های چابکی با بکارگیری واژه­ های زبانی بطور ذهنی شرح داده شده، که بصورت چند امکانی مشخص می­شوند(براون و همکاران، ۲۰۰۶). از اینرو، امتیازبندی روش­های بالا همیشه مورد نقد قرار گرفته است، زیرا مقیاس بکار برده شده برای امتیازبندی مشخصه­های تواناساز چابکی با دو محدودیت روبرو است: ۱) چنین روش­هایی ابهام را که با تبدیل قضاوت فردی به یک عدد حاصل می­ شود، نادیده می­گیرند. ۲) قضاوت ذهنی ارزیابان بطور معنی­داری بر این روش­ها تأثیر می­ گذارد(تسورولودیز و والاوانیز^[۲۹]،۲۰۰۲).
در روش دیگری به منظور غلبه بر ابهام سنجش چابکی، تسورولودیز و والاوانیز(۲۰۰۲) بر پایه منطق فازی، برخی قوانین اگر- آنگاه را برای اندازه ­گیری چابکی سازمان طراحی کردند؛ اگر چه این چهارچوب نیز بعلت عدم انعطاف­پذیری در زمانیکه قوانین اگر- آنگاه باید برای تناسب با موقعیت جدید، بطوریکه سطوح بیشتری از واژه­ های زبانی یا توابع عضویت مختلف بکار برده شوند، طراحی مجدد شوند، دارای اشکال است؛ با اینحال منطق فازی با ایجاد مفروضات نه جهانی راجع به استقلال، جامعیت و استثناء می ­تواند مرز مبهم در تعاریف را هموار کند و در بکارگیری واژه­ های زبانی برای تعیین شاخص­ هایی در متن عبارات زبان طبیعی و با اختصاص هر واژه زبانی به یک تابع عضویت به ارزیابان کمک کند(لین و چن^[۳۰]،۲۰۰۴). سنجش چابکی زنجیره تأمین بر پایه منطق فازی و تصمیم ­گیری چند معیار(هلین و همکاران^[۳۱]، ۲۰۰۵) برای فراهم کردن ابزاری هم برای اندازه ­گیری چابکی زنجیره عرضه و هم برای تشخیص موانع اصلی بهبود سطوح چابکی شرح داده می­ شود(شارپ و دسی، ۱۹۹۹).
۲-۲-۱۰ زنجیره عرضه چابک و خط سیر چابکی
یک زنجیره عرضه چابک باید دارای توانایی برای پاسخ­گویی مناسب به تغییراتی باشد که در محیط تجاریش اتفاق می­افتد؛ لذا، ممکن است چابکی به­عنوان توانایی زنجیره عرضه در پاسخ­گویی سریع به تغییرات بازار و تقاضای مشتریان تعریف شود(شارپ و همکاران،۱۹۹۹). زنجیره عرضه چابک می ­تواند بعنوان ساختاری با اهداف راضی سازی مشتریان و کارکنان در هر سازمانی که استراتژی­ های تجاری، ساختار سازمانی، فرایندها و سیستم­های اطلاعاتیش را می ­تواند طراحی کند، مورد توجه قرار گیرد. این ساختار توسط چهار اصل حمایت می­ شود(گولدمن و ناجل، ۱۹۹۵).
تسلط یافتن بر تغییر و عدم اطمینان؛ ساختارهای مدیریت خلاق و سازمان مجازی؛ ارتباطات همکارانه و هماهنگ؛ و تکنولوژی هوشمند و منعطف. که خود این چهار اصل نیز بوسیله یک متدلوژی که آنها را درون یک سیستم هماهنگ و وابسته منسجم می­سازد و به قابلیت ­های رقابتی استراتژیک تبدیل می­ کند، پیشتیبانی می­شوند. بر پایه مرور ادبیات اصلی نویسندگان(شریفی و زانگ^[۳۲]،۱۹۹۹؛ یوسف و همکاران،۲۰۰۱؛ وبر،۲۰۰۲) یک مدل مفهومی از زنجیره تأمین چابک طراحی کرده ­اند، که در شکل۲-۳ نشان داده شده است.
محرکهای چابکی( تغییرات در محیط های تجاری)
خواسته مشتری
معیار رقابت
بازار
نوآوری تکنولوژیکی
تعیین سطح چابکی مورد نیاز
اهداف زنجیره عرضه چابک: غنی سازی و خشنودی مشتریان
هزینه
زمان
کارکرد
نیرومندی
توانمندی های چابکی
پاسخگویی
توانایی
انعطاف پذیری
سرعت عمل
توانا سازنده های چابکی
روابط مشارکتی(استراتژی)
یکپارچگی فرایند(کارکرد)
یکپارچگی اطلاعاتی(زیرساخت)