وبلاگ

۱- خطاها به معلم اعلام می‏کنند که اگر وی تحلیل سامانمندی در پیش بگیرد می‏تواند متوجه شود زبان‎آموز در مسیر هدف تا چه حد پیش رفته است و در نتیجه چه چیزی برای یادگیری باقی مانده است.

۲- خطاها برای محققان زبان شواهد روشن کننده‏ای درباره اینکه زبان چگونه یادگرفته یا فراگرفته می‏شوند و اینکه زبان‏آموز چه راهبردها و روال‏هایی را در راه کشف زبان به کار گرفته است، فراهم می‏سازند.
۳- خطاها برای خود زبان‌آموز ضروری هستند. زیرا ما می‏توانیم ایجاد خطا را به عنوان دستگاهی که زبان‏آموز برای پیشبرد یادگیری از آن استفاده می‏کند، در نظر بگیریم. در واقع خطا راهی است که زبان‌آموز در اختیار دارد تا فرضیه های خود را درباره ماهیت زبانی که در حال یادگیری است، به معرض آزمایش بگذارد.
ریچارد (۱۹۷۱) خطاها را برای سه دسته دارای اهمیت می‏داند:
۱- زبان‏شناسان؛ چون چامسکی پیشنهاد می‏کنند که مطالعه زبان انسانی مفیدترین راه کشف چیزهایی که هوش انسانی را ساخته‏اند.
۲- روان‏شناسان زبان؛ زیرا با نگاه به زبان کودکان و مقایسه آن با گفتار بزرگان آنها قادر هستند ماهیت فرایندهای ذهنی را که به نظر می‏رسد در زبان دخیل هستند، بررسی کنند.
۳- معلمان؛ زیرا با تحلیل خطاهای زبان‌آموزان قادر خواهند بود مشکلات آنها را کشف کرده و روشی برای مقایسه آنها با یکدیگر طراحی کنند.
جین(۱۹۷۴) هم معتقد است که خطاها به دو دلیل مهم هستند:
۱- برای فهم فرایند فراگیری زبان دوم.
۲- برای طراحی دوره هایی که روانشناسی یادگیری زبان دوم در آن لحاظ شده است.
۳-۲-۴-۱. شاخه‏های تحلیل خطا
تحلیل خطا هم مانند رویکرد مقابله تقسیم شده و در عمل به دو شاخه نظری و کاربردی منقسم گردیده است.
۱-شاخه نظری:
این شاخه از تحلیل خطا مقدمتا به بحث فرایندها و راهبردهای یادگیری زبان دوم و شباهت‌های احتمالی آن با فراگیری زبان اول می‏پردازد. رواشناسان زبان از طریق تحلیل خطای نظری به طور کلی به دنبال درک ماهیت یادگیری زبان هستند به این معنا که می‏خواهند به این سوال که در هنگام یادگیری زبان در ذهن مردم چه می‏گذرد پاسخ بگویند.
از سوی دیگر شاخه نظری تحلیل خطا به استنتاج و استنباط درباره راهبرد‌های زبان‌آموزان در مواجهه با زبان دوم مانند راهبرد تعمیم افراطی و راهبرد ساده‏سازی می‏پردازد.
یکی دیگر از اهداف شاخه نظری تحلیل خطا کمکی است که به تحقق مفهوم جهان شمولی‏های زبان می‏کند. به نوشته کوردر(۱۹۷۳) موضوع مطالعه یادگیری زبان دوم همچون مطالعات زبان کودک و همچنین مطالعات زبانشناسی عمومی کشف جهانی‏های زبان است. از این نظر مطالعه خطا‏ بخشی از جست‏و‏جوی روانشناختی زبان برای یافتن فرایندهای جهانی یادگیری زبان است.
۲- شاخه کاربردی:
هدف تحلیل خطای کاربردی صرفا کابردی و آموزشی است و به بحث‎هایی چون سازماندهی دوره‏های جبرانی و ‌طراحی مفاد درسی و راهبردهای متناسب تدریس می‏پردازد که مبتنی بر یافته تحلیل خطاست.
سریدهار(۲-۱۹۸۵: ۲۲۱) اهداف تحلیل خطا را به این صورت بر می‏شمارد:
۱- مشخص ساختن توالی معرفی موارد زبان مقصد در کلاس‏ها و کتاب‏های آموزشی به این صورت که می‏توان مسایل آسان‏تر را اول و در پی آنها مسایل سخت‏تر را آورد.
۲-تصمیم‏ گیری درباره میزان نسبی تاکید، توضیح و عمل مطلوب در مسیر روشن کردن موارد مختلف زبان مقصد.
۳- طراحی دروس و تمارین جبرانی.
۴- انتخاب مواردی برای آزمون تبحر زبانی یادگیرنده.
کوردر(۱۹۷۳: ۱۶۵) معتقد است که کاربرد واضح عملی تحلیل خطا برای معلم است. خطاها زمینه ارائه بازخورد را فراهم می‏سازند و به معلم مواردی درباره موثر بودن مفاد و تکنیک‎های درسی می‎‏گویند و به او نشان می‏دهند که چه بخشهایی از برنامه درسی که او از آن پیروی می‏کند، توسط دانش‏آموز به خوبی یادگرفته نشده‏اند یا به خوبی توسط او تدریس نشده‏اند و نیاز بیشتری به توجه دارد.
خطاها معلم را قادر می‏سازند که تصمیم بگیرد آیا می‏تواند سراغ درس بعدی برنامه خود برود یا نه؛ یا باید برود و وقت بیشتری را روی درسی که در حال تدریس است، بگذارد. ‌این ارزش روزانه خطاها است. اما وقتی نوبت به برنامه‏ ریزی وسیع‎تر با یک گروه جدید از یادگیرندگان می‏رسد، خطاها اطلاعاتی درباره اینکه چگونه برنامه درسی جبرانی یا یک برنامه تدریس دوباره طراحی کنیم، فراهم می‏آورد .
۳-۳. جمع بندی
در این فصل ضمن ارائۀ تعاریف و تاریخچۀ فرضیه تحلیل مقابله‌ای و سپس تحلیل خطا، تلاش شده است آثار و نظرات زبانشناسانی که در حوزۀ زبانشناسی مقابله ای مطالعاتی را انجام داده اند به اجمال معرفی شوند. در این مسیر ابتدا توضیح داده شده است که فرضیه تحلیل مقابله‌ای علت خطا در یادگیری زبان خارجی را تنها تداخل از زبان بومی یادگیرنده می‏داند و با تکیه بر مقایسه ساختارهای دو زبان مبدا و مقصد می‏کوشد دست به پیش‌بینی خطاها بزند. باورمندان فرضیه تحلیل مقابله‌ای در مسیر شکل‏گیری خود سه گونه قوی، ضعیف و متعادل از این فرضیه را پیشنهاد کرده اند. انتقادات وارد به زبانشناسی مقابله‌ای مبنی بر اینکه تداخل صرفا تنها منبع خطا نیست و اینکه بسیاری از پیش‌بینی‏های انجام شده در عمل در فرایند یادگیری به وقوع نمی‎پیوست، منجر به ایجاد جریانی شد که تحلیل خطا نام گرفت. در این جریان جدید به جای پیش‌بینی خطا، خطاهای به وقوع پیوسته ضبط و تحلیل می‌شود.
با این حال تمرکز در این پایان‎نامه بر پیش‌بینی خطا خواهد بود و تلاش شده است با جمع آوری یک پیکره قابل ملاحظه این پیش‌بینی تا حد امکان واقعی‎تر و ابژکتیو شود.
در فصل چهارم این پیکره مبنای پیش‌بینی خطای حروف اضافه قرار گرفته و بر اساس تعداد برابرنهادها و همچنین نشانداری آنها، سلسله مراتب سختی یادگیری حروف اضافه فارسی برای عرب‌زبانان و بالعکس در قالب جداول مشخص به دست داده شده است.
فصل چهارم
تحلیل داده‌ها
۴-۱. مقدمه:
در این بخش از تحقیق برای فراهم ساختن یک پیکره قابل استناد از برابرنهادهای حروف اضافه در دو زبان عربی و فارسی بیش از پنج هزار مثال از چهارده اثر ترجمه شده فارسی به عربی (۸ اثر) و عربی به فارسی (۶‎اثر) انتخاب شده است.
آثار انتخاب شده عبارتند از :