« به شما سفارش می کند که شادی ها و لذت ها را برای فرومایگان واگذارید.»
نامی فأن صلاح أمر | فاسد فی أن تنامی |
(جواهری، ۲۰۰۴: ۴/ ۶۱۰ ـ ۶۱۲)
«بخوابید که صلاح کار (وضعیت خراب) در این است که بخوابید.»
۱ـ تنویمۀ و تنویم: مصدر باب تفعیل: به خواب کردن.جیاع: جمع جائع: گرسنه. شاعر قصد تأثیر در توده های مردم گرسنه ای را دارد که تسلیم سرنوشت شده، به خواری و محرومیت تن در داده اند. او خواهان این است که عواطف و احساسات نومید آنها را بر انگیزد؛ مردمی که قربانی حاکمان خود کامه خود شده اند. از این رو، لزوم قیام بر ضد چنین حاکمانی را یاد آور می شود.
۳ ـ ۵ ـ موضع گیری های جواهری
محمد مهدی که از خانواده ای دینی (خاندان شیخ محمد حسن صاحب جواهر الکلام) برآمده و در محیطی شیعی پرورش یافته بود، زمانی که ستم انگلیس نسبت به مردم عراق و اشغال سرزمین عزیز خود را به دست استعمارگر پیر دید، در شعرش سخت بر آن شورید. از این رو با بهره گرفتن از سلاح شعر، پرچمدار آزادی و مبارزه در کنار ملت عراق گردید که جسورانه و شجاعانه بر ضد زورگویی حاکمان، وارد آوردگاه مبارزات ملی میهنی شد.
جواهری به دلیل همت بلند، اصالت خانوادگی و توانایی زیادش در سرودن شعر و پرداختن به انواع فنون آن برجایگاه والای ملک الشعرایی دست یافته است. (آل محبوبه، ۱۹۸۶: ۲/ ۱۳۶ ـ ۱۳۷)
او در نبوغ شعری به مرحله ای رسیده است که برخی از ادیبان معاصر، لقب متنبی سبز فایل را به او داده اند (بیضون، ۱۹۹۳: ۶۷).
ناقدان بر این عقیده اند که جواهری بزرگترین شاعری است که وضعیت پر تلاطم جامعه عراق را از دهه بیستم میلادی به تصویر کشیده است (جیوسی،۲۰۰۱: ۲۶۴)
بکیت و ما نفسی ولکن علی وطن مضام مستهان
«گریستم، لکن نه بر خویش، بلکه بر وطن ستم دیده و خوار.»
علی وطن عجیف لیس یقوی علی نوب مسلسله سمان
(جواهری، ۲۰۰۴: ۱/۱۸۱)
«بر وطنی که در برابر بلاهای عظیم و پی در پی، نزار و ناتوان است.»
او پس از عمری طولانی و پر فراز و نشیب، سرانجام در سال ۱۹۹۷ م در سوریه در گذشت (دیب،۲۰۰۴: ۱۹۶).
دیوان اشعارش که چهار مجلد است، تا کنون چندین بار به چاپ رسیده است.
۳ ـ ۶ ـ نقد گزنده جواهری (طنز)
مرحله تحولی که شعر دوره معاصر عرب پشت سر گذاشته در همه دوره های تاریخ ادبیات آن بی سابقه است. این مرحله به تغیراتی مسبوق بوده که از چندی پیش در همه شؤون سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی روی داده است.
در دوره معاصر همه چیز به نوعی با جامعه و مردم ارتباط پیدا می کند. بنابراین ادبیات هم مثل دیگر مظاهر اندیشه و فرهنگ به مردم روی آورده، انعکاس مسائل اجتماعی را وجهه همت خود قرار داده است. به همین دلیل از شعر این دوره، دیگر نه به عنوان پدیده ای تجملی و منحصر به گروه های محدود حاکم یا برگزیدگان فکری، بلکه همچون امری عمومی و متعلق به گروه های وسیع جامعه باید سخن گفت که به جای ارتباط مستقیم با دربار و گروه های بالای اجتماع، محتوای سیاسی و اجتماعی مورد علاقه همگان را به مخاطبان خود در گوشه و کنار شهر ها و حتی روستاها می رساند.
در این میان محمد مهدی جواهری از مشهورترین شاعران معاصر در کشور ی عربی است که با جامعه خود پیوند عمیقی برقرار ساخته، سروده های بسیاری در نقد مسائل سیاسی و اجتماعی از خود به یادگار گذاشته است. جامعه عراق در دوره جواهری از مشکلات و گرفتاری های بسیاری از جمله فقر، بی عدالتی، اختلاف طبقاتی، نبود آزادیهای سیاسی، عدم استقلال و وابستگی به ابر قدرت ها رنج می برد. این امر سبب شده بود بسیاری از مردم از داشتن حتی زندگی عادی محروم باشند.
جواهری به عنوان یک ناقد اجتماعی به خوبی می دانست که بسیاری از این مشکلات و گرفتاری ها از جمله اختلاف شدید طبقاتی برخاسته از اصول سیاسی حاکم بر جامعه عراق است که از سوی بریتانیا بر این ملت تحمیل شده است؛ سیاستی که مشکلات متعدد دیگری از جمله فقر، بینوایی و محرومیت توده عظیمی از مردم را به دنبال داشته است.
مزیت بزرگ جواهری از یک طرف حساسیت بسیار او در مقابل این مسائل و گرفتاری هایی است که در جامعه عراق رخ نموده است (أبوحاقه، ۱۹۷۹: ۲۳۷ ) و از سوی دیگر، عکس العمل سریع و بموقع او در رویارویی با این مسائل است (الخیّاط، ۱۳۸۵: ۳۵ ــ ۳۶).
او در این حوادث در کنار توده عظیم مردم ایستاده، از حقوق اکثریت دفاع نموده، خواهان عدل و انصاف بوده است و با انتقاد از وضعیت اجتماعی حاکم بر جامعه، ستمدیدگان را به دفاع از حقوق غصب شده و آزادی از دست رفته شان بر می انگیزد:
یدی بید المستضعفین اُریهم من الظلم ما تعیا به الکلمات
(الجواهری۲۰۰۴: ۱/۲۰۷)
« دست در دست مستضعفان دارم، آن ستم هایی را به ایشان می نمایانم که کلمات از بیان آن قاصر است»
او با انتقاد از مسائل و مشکلات اجتماعی، خود را زبان گویای مردم قرار داده، از شکایت ها، دردها و رنجهای آنان سخن گفته است؛ ضمن اینکه مصیبتها و گرفتاری های آنها را نیز بر دوش کشیده است:
و أنا لسان الشعب کل بلیه تأتیه أحمل ثقلها و أصور
(همان: ۳۶۶)
« من زبان مردم هستم؛ هر بلایی که به ایشان می رسد به تصویر کشیده، سنگینیش را تحمل می کنم.»
او با مخالفت شدید با این طبقه حاکم برخاسته، به بازگرداندن اموالی که غارت کرده اند اکتفا نکرده، بلکه با لحنی تمسخر آمیز خواهان این است که زیرکی و فهم را از آنان بگیرد:
و أنکأ من هذا التغابنِ قرحهً غباوه مخدومٍ و فطنهُ خادمِ.
(همان)
و دردآورترین از این کلاه گذاری، کودنی ارباب و زیرکی خدمت کار است.
وکم من خمولٍ لاح فی وجه مترفٍ و کم من نبوغ شعَّ فی عین عادمِ
(جواهری، ۲۰۰۴: ۲/۳۷۸)
چه بسیار سستی و تنبلی که در چهره خوش گذاران نمایان شد و چه استعداد و نبوغی که در چشم فقیر نادار درخشید.
جواهری تناقض شدید بین زمینداران فئودال و فقیران و گرسنگان اطراف او را به تصویر می کشد. او از دست های بی رحم و فرومایه ای می گوید که بر پشت انسان های بی گناه تازیانه فرو می آورند:
تلوّت سیاطٌ فوق ظهر مکرمٍ من اللئوم مأخوذ بسوط الألم
(جواهری، ۲۰۰۴: ۲/۳۷۸)
۱-۲-۲ تاریخچه ……… …………………………………………………………………………………………………………………………………….
۲-۲-۲ تعریف هوش سازمانی…………………………………………………………………………………………………………………………….
۳-۲-۲ تعریف هوش رقابتی …………………………………………………………………………………………………………………………….
۴-۲-۲ ابعاد هوش رقابتی ……………………. ………………………………………………………………………………………………………..
۵-۲-۲ فرایند هوش رقابتی……………. ………………………………………………………………………………………………………………
۶-۲-۲ مدل های هوشمندی رقابتی …………………………………………………………………………………………………………………..
۱-۶-۲-۲ مدل تحلیلی swot ……… ……………………………………………………………………………………………………………..
۷-۲-۲ رابطه هوش رقابتی با هوش تجاری…………………………………………………………………………………………………………
۸-۲-۲ اهمیت هوش رقابتی …………………………………………………………………………………………………………………………….
۹-۲-۲ خواص پنج گانه هوش رقابتی…………………………………………………………………………………………………………………
۱۰-۲-۲ نقش هوش رقابتی در افزایش توان رقابی ……………………………………………………………………………………………..
۱۱-۲-۲ مدیریت هوش رقابتی …………………………………………………………………………………………………………………………..
۱۲-۲-۲ انواع هوشمندی رقابتی ………………………………………………………………………………………………………………………..
۱۳-۲-۲ هدف سیستم هوشمندی رقابتی………………………………………………………………………………………………………………..
۱۴-۲-۲ تکنولوژی کامپیوتری یا توانمندی های انسان ………………………………………………………………………………………….
۴۸
۵۱
۵۲
۵۳
۵۵
۵۶
۵۷
۵۷
۵۸
۵۹
۵۹
۶۰
۶۰
۶۳
۶۶
۶۷
۶۸
۶۹
۶۹
۷۳
۷۴
۱۵-۲-۲ تاثیراطلاعات و هوشمندی بر تصمیم گیری استراتژیک……………………………………………………………………………
۱۶-۲-۲ هوشمندی رقابتی در عمل …………………………………………………………………………………………………………………
۱۷-۲-۲ واحد های سازمانی برای هوشمندی رقابتی …………………………………………………………………………………………….
۱۸-۲-۲ هوشمندی رقابتی و بازاریابی هوشمند چیست ………………………………………………………………………………………….
۱۹-۲-۲ تمایز هوشمندی رقابتی و بازار یابی هوشمند با جاسوسی صنعتی ونتایج ان ………………………………………………
۲۰-۲-۲ دیدگاه های نادرست راجع به جمع اوری اطلاعات……………………………………………………………………………………
۲۱-۲-۲ اخلاق وهوشمندی رقابتی …………………………………………………………………………………………………………………….
۲۲-۲-۲ وظایف متخصصین هوشمندی رقابتی …………………………………………………………………………………………………..
۲۳-۲-۲ مقابله با هوشمندی …………… ………………………………………………………………………………………………………………..
تضییع حقوق مالکیت فکری نوع دیگری از زیان های معنوی است، موضوع حقوق مالکیت فکری که ریشه در هنر ادبیات و ابتکارات بشر داشته قدمت آن به در ازای عمر بشریت است، منظور از مالکیت فکری حقوقی است که نشأت گرفته از فکر، اندیشه و قوه تعقل انسان است، مالکیت فکری حقوقی است که به صاحب آن اختیار و اجازه می دهد تا با اانحصار از منافع و شکل خاص انتفاع از فعالیت و فکر انسان استفاده کند حقوقی که دارای ارزش اقتصادی و قابل داد و ستد است بدون اینکه موضوع آن شیء مادی باشد بلکه موضوع آن فعالیت و اثر فکری انسان است. و مالکیت صنعتی نیز شاخه ای از مالکیت فکری است که حمایت از اختراعات صنعتی، علائم تجاری، و… را به عهده دارد، در قوانین ایران نیز موادی به حمایت از مالکیت فکری اختصاص داده شده و مالکین فکری را زیر پرچم حمایتی خویش قرار داده است.
اما در قسمت دیگری باید ضرر را به اعتبار شخصیت زیان دیده مورد نقد و بررسی قرار داد
گاهی زیان به اشخاص حقیقی وارد می آید یعنی شخصی که می تواند دارای حق و تکلیف باشد و برعکس زمانی ضرر به اشخاص حقوقی می رسد، گروه هایی که با تشکیل سرمایه واحد اهداف انتفاعی یا غیرانتفاعی را دنبال می کنند و می توانند همانند انسان دارای دارائی و اقامتگاه و … باشند مانند دولت شهرداری های و دانشگاه ها انجمن ها و موقوفات ،…
اشخاص حقوقی دارای قواعد مشترکی می باشند که عبارت از اینکه تصمیمات اشخاص حقوقی توسط اشخاص حقیقی اعمال می گردد و هر شخص حقوقی فقط می تواند در مورد تخصص و صلاحیت قانونی خود براساس اساسنامه و قانون اقدام کند ، دیگر آنکه تنها تصمیمات قانون دارای ضمانت اجراء داشته و گرنه مورد حمایت قانون گذار واقع نمی گردد.
اشخاص حقوقی را می توان به اشخاص حقوقی، حقوق عمومی، و حقوق خصوصی تقسیم نمود اشخاص حقوقی عمومی نیروی خود را صرف امنیت حاکمیت و رفاه و خدمات عمومی جامعه می نمایند و اشخاص حقوق خصوصی اشخاصی هستند که با اهدافی اغلب انتفاعی دست به تشکیل گروه هایی با دفاع از حقوق خصوصی می زنند و حقوق خصوصی خود دارای شعباتی از شرکت های تجاری، شرکت های غیر تجاری و موقوفات می باشد که هدف از تشکیل شرکت های تجاری کسب سود و منفعت بوده که برعکس آن شرکت های غیر تجاری دارای هدف تجاری نبوده اگرچه ممکن است در لوای فعالیت سودی هم کسب نمایند مانند آموزشگاههای علمی، هنری،…زیرا موضوع فعالیتشان تجاری نیست.
موقوفات یک نهاد مستقل است که عین مال در حقیقت حبس و منفعت آن تسبیل می گردد وقف ممکن است خاص باشد که به افراد مشخص و معینی اختصاص داده شود مانند اولاد و احفادویا عام که راجع به جهات عامه است مانندمساجد ومدارس.
چنانچه اشخاص حقوقی زیانی به افراد برسانند همانند شخص حقیقی می بایست خسارت را جبران نمایند لیکن این جبران مستلزم شروطی است.
اول اینکه کارمند باید زیان را به واسطه عمد یا بی احتیاطی وارد نموده باشد دوم خسارت ناشی از نقص وسائل دولتی نباشد و سوم اینکه مبنای ضرر ضرورت و منافع جامعه نباشد.
مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی یکی از نکات مهمی است که پیوسته محل اختلاف نظر بوده که منجر به بیان نظریه مسئولیت و عدم مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی گردیده .
پذیرش نظریه کیفری اشخاص حقوقی براین مبنا استوار است که این اشخاص حقیقی هستند که مرتکب عملی می شوند که مسئولیت کیفری را به دنبال دارد و جمع عناصر مادی، معنوی و قانونی را نمی توان در پیکر شخص حقوقی جمع نمود و این شخصیت را مستلزم مسئولیت کیفری دانست، در کشور ما نص صریحی در این رابطه در دست نیست، اما در مواردی برمی خوریم که قانون مجازاتی را برای اشخاص حقوقی در نظر گرفته است قانون بنا به مصلحت گاه ترجیح داده در مواردی شخص حقوقی را مسئول بداندوگاه او را از این مسئولیت برحذر داشته و بیشتر در اینگونه موارد تمایل داشته تا مجازات را متوجه اشخاص حقیقی بداند که مرتکب عمل زیان بار گردیده اند.
ضرر را می توان به اعتبار زیان دیدگان به ضرر شخصی و جمعی تفکیک کرد.
ضرر شخصی ضرری است که متوجه افرادی محدود محسور و معین است که تسلط، احاطه و توزیع عدالت با ابزار قانونی برای این جماعت معمولا ٌ میسر و امکان پذیر است. اما ضرر جمعی نقطه مقابل ضرر شخصی است، ایجاد این نوع ضرر می تواند در برگیرنده ی عده ی کثیری از اشخاص باشد که کل جامعه یا جمعی از آنان را که جزء انجمن احزاب و تشکل ها و… می باشند را شامل می شود.
در زیان جمعی به سختی می توان زیان را منتسب به شخص یا اشخاص معلوم و معین دانست. این نوع از زیان چنان منتشر است که هیچ کس به تنهایی نمی تواند مدعی باشد که او زیانده اصلی است و از این بابت اقامه دعوا کند. در هر دو نوع از ضرر شخص و جمعی عامل ورود زیان می تواند شخص حقیقی یا حقوقی باشد. برای اینکه زیانی قابل جبران باشد مستلزم شروطی است که باید ضرر مسلم، مستقیم و جبران نشده، قابل پیش بینی و ویژه باشد تا بتوان آن را مطالبه نمود.
یکی دیگر از شرایط ایجاد مسئولیت مدنی ارتکاب فعل زیانبار است تا بتوان مولد ورود زیان را وادار به جبران زیان نمود اما این فعل نیز باید شرایطی را دارا باشد از جمله فعل زیان بار نامشروع و غیرقانونی باشد و دارای توجیهات قانونی از قبیل دفاع مشروع و استثنائات دیگر قانونی نباشد. ضمنا ٌ احراز رابطه سببیت است که در نظر عرف و قانون توجیه کننده جبران ضرر است که بین ضرر و سبب رابطه ای عرفی و عقلی برقرار کند.
گفتار دوم- خلاصه فصل دوم
همانگونه که بیان شد در ضررهای جمعی به دشواری می توان تحمل وجود ضرر را منتسب به شخص یا اشخاص معین و معلوم دانست، و هر کس نمی تواند مدعی باشد که زیان دیده ی اصلی است و از این بابت اقامه دعوا نماید.
زمانی که فرد یا گروهی اقدام به قطع درختان جنگل می نمایند و یا با انفجار در رودخانه صید بی رویه می نمایند و زیست گاه آب زیان را در معرض خطر قرار می دهند و یا کارخانه دارای که با تولید گازهای گلخانه ای باعث آلودگی هوا می شود. همه از مصادیق ضررهای جمعی است که احدی نمی تواند به تنهایی مدعی جبران آن زیان باشد.
قانون این امکان را به نمایندگان حقوقی (سندیکاها و اتحادیه ها…) داده که به عنوان شخص حقوقی از منافع عمومی مربوط به حرفه یا منفعت خاص خود و یا حقوق اختصاصی صنف دفاع نماید،اعمال زیانباری که از ناحیه افرادیا اشخاص صادر می شود می تواند تجاوز از حقی باشد که در سلطه و اختیار آن شخصیت حقوقی است تا مدافع آن باشد،در مواردی شخص ازاعمال زیانباری که در محدوده سلطه ومالکیت وحقوق وی بوده تجاوزوباعث بروز ضرر میگردد، مانند اینکه شخصی دیوار ملک خود را به اندازه ای بالا برد که باعث مسدود شدن پنجره همسایه شود و یا اصلا ٌ عمل تجاوز به مالکیت و حق دیگری باشد نه تجاوز از حق فرد مانند اینکه شخصی دام خود را به مزرعه دیگران گسیل دهد بدون اینکه در آن ملک حقی داشته باشد.
به هر حال، درست است که قاعده ی تسلیط افراد را مسلط به مالکیت خود می نماید. اما این حکومت تا جایی صادق است که به ضرر جمعی و یا زیان عمومی نینجامد، چرا که سود شخصی را نمی توان بر منفعت عمومی ترجیح داد.
وجوه اشتراک ضرر شخصی و جمعی از این قرار است که وجود ضرر در هر دو الزامی است و می تواند به صورت ضرر مادی و یا معنوی باشند و نیز عامل ورود زیان می تواند شخص حقیقی یا حقوقی باشد.
اما تمایز این دو زیان یکی آنست که در ضرر جمعی پیوسته زیان متوجه اشخاص حقیقی است برخلاف ضرر شخصی که ممکن است ضرر به شخص حقیقی یا حقوقی وارد آید. آن جا که ضرر متوجه شخص حقوقی است نه افراد این ضرر شخصی محسوب می گردد، پس زمانی که به ساختمان انجمن یا سندیکا خسارتی وارد می گردد این ضرر در جرگه زیان های شخصی است تفاوت دیگر این است که در ضرر جمعی بر خلاف ضرر شخصی اشخاص قادر نیستند راسا ٌ مطالبه جبران خسارت نمایند به عنوان مثال ضرر جمعی که بر جامعه پزشکان وارد شده را یک پزشک نمی تواند اقامه دعوا کند با این وجود این حق در نظام حقوقی کامن لا به رسمیت شناخته شده است.
در محافل حقوق بشر بین الملل، سخن از حق نسل اول، دوم و سوم به میان آمده حق نسل اول همان آزادی های سنتی و امتیازات شهروندی است مانند تساهل دینی، آزادی بیان، حق رأی و… که فرد را محور جامعه قرار می دهد و حقوق نسل دوم این حق رابه شدت تحت تأثیر حقوق جمعی قرار می دهد و با طرح ادعای اجتماعی و اقتصادی، حقوقی مانند آموزش، بهداشت و اشتغال دولت را به مداخله در امور دعوت می نمایدو حق نسل سوم کلیت مردم و نه فرد فرد اشخاص را در برمی گیرد و در این میان مرزی را نمی شناسد و بر آزادی زبان جمعیت پراکنده و اقلیت صلح و سلامت محیط زیست و توسعه اقتصادی فرا ملیتی نظر دارد. بسیاری بر این باورند که حق نسل دوم با نسل سوم تفاوت دارد چرا که نسل دومی های در لوای حکومت داری بسیاری از حقوق افراد جامعه را به زعم خود تعبیر و به بهانه نظم عمومی حقوق افراد را نادیده می گیرند.
افرادی وجود دارند که وابسته به تشکل های حقوقی مانند اتحادیه ها و انجمن ها نیستند و به علت عدم انسجام و نامحدود بودن افرادزیان دیدگان از اثبات ورود زیان عاجزند و بسته به اینکه ضرر مادی و یا معنوی باشد دارای آثار جداگانه ای است چرا که ضرر وارده در صورتی به شخص حق اقامه دعوا را می دهد که یا شخص متضرر شخص طبیعی باشد و یا دارای شخصیت حقوقی که گروه های غیر متشکل فاقد هردو شخصیت می باشند پس جبران زیان معنوی برای این افراد غیرممکن است.
اما در ضرر مادی به اشخاص غیر متشکل که بارزترین مصداق آن خسارت محیط زیستی است که می توان برای آن دو حالت را متصور شد که این زیان به تمامیت جسمانی و روانی یا به اموال و اشخاص معینی لطمه وارد می کند که در این حالت خاص، ضرر شخصی به حساب می آید اما در شکل دیگر گاهی ز یان وارده صرفا ٌ به سلامت محیط زیست آسیب می رساند و شخص یا اشخاص معینی قربانی ضرر معرفی نمی شوند که قسم اخیر از خسارت زیست محیطی را باید« ضرر جمعی اشخاص غیر متشکل دانست» که امکان مطالبه آن برای این افراد نیز ممکن نمی باشد.
اما در ضرر جمعی اشخاص متشکل ضرری که بوجود می آید متوجه شخص یا اشخاص معینی نبوده بلکه اشخاص که عضو تشکل خاصی هستند ممکن است، به صورت جمعی متحمل زیان شوند. در حقوق ایران این زیان تحت عنوان زیان جمعی«انجمن»شناخته شده. جمعیت های متشکل واجد شخصیت حقوقی بوده و معمولا ٌ مطابق اساسنامه فعالیت می نمایند مانند کانون وکلا، صنف طلافروشان، بنیاد خیریه بیماری های خاص، ستاد دیه هوا داران این اصناف جزءتشکل محسوب نمی گردند،در حقیقت دفاع از محیط زیست در گرو دفاع از حقیقت جمعی بودن این منافع است، تصور می شود که چنانچه این بحران زیست محیطی را به عنوان فاجعه فردی بنگریم و اجتماع و جامعه را نسبت به آن مسئول ندانیم دیگر لازم نیست که عزم ملی را به مقابله و پیشگیری از آن وادار کنیم، همین امر باعث شده که حتی نسبت به این پدیده زیست محیطی کشورهای دیگر هم خود را صاحب حق بدانند تا نسبت به رفع آن اقامه دعوا نمایند.
در حقوق ایران نیز می توان آثار این رویکرد را به وضوح مشاهده نمود که در اصل ۱۴۵ قانون اساسی بهره برداری از عناصر محیط زیست از جمله کوه ها، دره ها، رودخانه ها ، جنگل ها و… را در راستای مصالح عمومی مجاز شمرده، گرچه مشهور حقوقدانان نظریه جمعی بودن حق بر محیط زیست را پذیرفته اند، اما همواره نظریه پردازانی با این استدلال که صاحبان حق گسترده بوده و در تقسیم حق و توزیع حق شناخته نیستند و گستردگی موضوع محیط زیست و مصادیق آن و مضافا ٌ به خاطر آنکه جامعه واقعیتی قرار دادی است و عینیت ندارد و در آخر به علت اینکه این حق و پذیرش این استدلال زنگ خطری برای حقوق فردی است تا به نفع حقوق جمعی کنار بکشد را فراهم نموده مخالفت کرده اند و گروه مقابل در دفاع مطرح نموده اند که مقتضیات زندگی مدرن حق محیط زیست سالم برای همه، و نیاز به منابع ، ذخایر ، میراث مشترک، عدالت و… توجیهی برای پذیرش نظریه جمعی بودن محیط زیست است و مصادیقی که حقوق ایران از این نظریه حمایت نموده جلوگیری از تخریب محیط زیست ممانعت از شکار و صید غیر قانونی منع تخریب جنگل ها، درختان و مراتع، وسائل و تاسیسات عمومی، و اقدامات علیه بهداشت عمومی و حمایت از اموال تاریخی در قوانین مختلف است.
بازرگان، عباس (۱۳۸۰)، ارزشیابی آموزشی، تهران: امیرکبیر.
بازرگان، عباس (۱۳۸۳ )، ارزشیابی آموزشی، تهران، سمت .
بامبرگر، پیتر و مشولم، لین، (۱۳۸۱) . استراتژی منابع انسانی : تدوین، اجرا، کنترل، ترجمه علی پارساییان و محمد اعرابی، تهران : انتشارات دفتر پژوهش های فرهنگی، چاپ اول .
بورل، گیبسون و مورگان، گارت (۱۳۸۳). نظریه های کلان جامعه شناختی و تجزیه و تحلیل سازمان: عناصر جامعه شناختی حیات سازمانی، ترجمه محمد تقی نوروزی؛ تهران: انتشارات سمت، چاپ اول.
پیتر آ. سامونس(۱۳۸۵)"برون سپاری تحقیق و توسعه” مترجم : میرکاظمی سید مسعود، تهران، دانشگاه امام حسین(ع).
تیموری ابراهیم، علی اکبری محمدحسین(۱۳۸۸).” اندازه گیری عملکرد کسب و کار"، تهران، دانشگاه علم و صنعت ایران
تمیمى امدى، عبدالواحد بن محمد (۱۳۶۶)، غرر الحکم و درر الکلم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، قم.
جزینی، علیرضا (۱۳۹۰)، سازمان و وظایف یگانهای انتظامی با رویکرد پیشگیری، تهران، معاونت آموزش ناجا، جلد اول، چاپ اول.
جیمز براین کوبین، هنری مینتزبرگ، رابرت جیمز، (۱۹۹۷). مدیریت استراتژیک: فرایند استرتژی، ترجمه محمد صائبی، تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی، صص۴۳-۷۸.
خداداد حسینی، حمید و انوار رستمی، آذر (۱۳۸۰)، طرح تعیین شاخصهای اندازه گیری عملکرد فعالیت های ناجا، تهران: مرکز مطالعات و مدیریت وبهره وری ایران(وابسته به دانشگاه تربیت مدرس).
دانایی فرد، حسن؛ سید مهدی الوانی و عادل آذر (۱۳۸۸)،"روش شناسی پژوهش کیفی در مدیریت: رویکردی جامع"، چاپ سوم، انتشارات صفار، تهران.
دراکر، پیتر (۱۳۹۰)اندیشه های نو در دانش مدیریت؛ مباحثی برای بهبود و کارآمدی کارکنان، مدیران و سازمانها)؛ ترجمه: حمید تنکابنی، چاپ اول، تهران: انتشارات مروارید.
دفت، ریچارد ال (۲۰۰۵)، تئوری و طراحی سازمان، ترجمه علی پارساییان و سید محمد اعرابی، چاپ چهارم، دفتر پژوهشهای فرهنگی، تهران.
دکارت، رنه، (۱۳۷۶).” قواعد هدایت ذهن"، ترجمه منوچهر صانعی در: فلسفه دکارت، تهران، انتشارات بینالمللی الهدی.
دوچ، مورتون و روبرت م. کراوس(پاییز ۱۳۷۴ ).” نظریهها در روانشناسی اجتماعی"، مترجم: مرتضی کتبی، انشارات دانشگاه تهران.
دیوید، فردآر( ۱۳۸۱). مدیریت استراتژیک، ترجمه علی پارساییان و محمد اعرابی، تهران: انتشارات دفتر پژوهشهای فرهنگی، چاپ سوم.
دهخدا، علی اکبر(۱۳۸۵). فرهنگ نامه، انتشارات امیرکبیر.
رازانی، عبدالمحمد، (۱۳۸۳). الگوهای بین المللی ارزیابی عملکرد، مجموعه مقالات اولین همایش ملی مدیریت عملکرد، جهاد دانشگاهی تهران.
متاسفانه در اکثر موارد آزمایشها نشان میدهد که مقاومت به وجود آمده در اثر DI-DNA به علت وجود اختصاصیت تنوع در میان سویههای BCTV در طبیعت قابل اجرا نمیباشد (Stenger, (1994b. امروزه محقیقن جهت ایجاد مقاومت بر علیه جمینی ویروسها از جمله ویروسهای ایجاد کننده بیماری پیچیدگی بوته چغندرقند از طریق مهندسی گیاهی رو به روشهای دیگری آوردهاند که ایجاد سطح وسیعتری از مقاومت را به همراه داشته است. از جمله این روشها میتوان به ایجاد مقاومت مشتق از بیمارگر از طریق بیان پروتینهای ویروسی، ایجاد مقاومت براساس خاموش سازی ژنهای ویروسی، ایجاد مقاومت از طریق بیان عوامل ضد ویروسی مشتق شده از بیمارگر و استفاده از پپتیدهای آپتامری (Peptide optamers) اشاره نمود.
۲-۱۱-مقاومت به ویروس پیچیدگی بوته چغندرقند
تاکنون مطالعات زیادی در مورد مقاومت به ویروس پیچیدگی بوته چغندرقند انجام شده است. این روش کنترل ویروس برای تولید چغندرقند در غرب ایالات متحده بسیار حائز اهمیت است. یک بررسی گلخانهای توسط Wintermantel و Kaffka در سال ۲۰۰۶ برای یافتن فاکتورهای موثر بر میزان بیماری کرلی تاپ انجام شد. در این تحقیق رابطه بین سن گیاه در زمان آلودگی، شدت بیماری، تجمع ویروس و میزان خسارت در رقمهای جدید و تفاوت این گیاهان از لحاظ مقاومت به ویروس که در سنین دو برگی، چهار برگی و شش برگی بوسیله زنجرک Circulifer tenellus مایهزنی شده بودند و به مدت ۶ هفته در گلخانه نگهداری شده بودند مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد گیاهانی که در مرحله دو برگی آلوده شدند همگی به شدت کوتوله شده و سرعت توسعه بیماری و علائم در آنها بسیار بالا بود و تفاوت زیادی بین ارقام مقاوم و حساس دیده نمیشد در حالی که در گیاهانی که در مراحل چهار و شش برگی مایهزنی شده بودند تفاوت چشمگیرتری بین ارقام مقاوم و حساس از لحاظ میزان علائم دیده میشد و ارقام مقاوم میزان بسیار کمتری از علائم را نشان میدادند (Wintermantel and Kaffka, 2006).
Strausbaugh و همکاران تاثیر دو حشره کش تیمار کننده بذر (Poncho beta و Gaucho) و ۴ هیبرید چغندر قند که از لحاظ مقاومت به کرلی تاپ مختلف بودند را نسبت به حساسیت به کرلی تاپ مقایسه کردند. طرح آزمایش در دو مکان در جنوب Idaho در سال ۲۰۰۵ برای بررسی کرلی تاپ انجام شد. کاهش پیچیدگی شدید به واسطه آلودگی طبیعی و هجوم برگ خوارها در هر دو مکان اتفاق افتاد. تیمار با هر دو حشرهکش باعث کاهش بیماری پیچیدگی در مقایسه با نمونههای تیمار نشده شد، اما Poncho Beta باعث کاهش بیشتر علائم نسبت به Gaucho در طی فصل رشد شد. Poncho Beta منجر به افزایش محصول و میزان شکر به دست آمده در همه هیبریدها، مخصوصاً در هیبریدهای حساستر، شد. با توجه به پارامترهای محصول در مورد هیبریدهای مقاوم Poncho Beta همیشه بهتر از Gaucho نیست. Poncho Beta سطحی از کنترل را ایجاد میکند که کاربرد آن را به عنوان یک مکمل مقاومت میزبانی در شرایط Idaho توجیه میکند (Strausbaugh et al., 2006).
در بعضی تحقیقات گذشته در زمینه مقاومت ارقام چغندر به بیماری پیچیدگی بوته از مایهزنی توسط زنجرکهای ناقل در مزرعه (آلودگی طبیعی) یا تحت شرایط کنترل شده استفاده شده است. (صالحی و همکاران، ۱۳۸۵). در این مطالعات معلوم نیست زنجرک ها کدام ویروس عامل بیماری پیچیدگی بوته را منتقل کردهاند و مشخص نیست حساسیت یا مقاومت مشاهده شده در برابر یکی از ویروسهای تازه توصیف شده بوده است یا چند ویروس. استفاده از همسانه عفونت زای این ویروس ها که هر یک حاوی یک گونه ویروس و حتی یک استرین است و کاملا اختصاصی است میتواند این نقیصه را برطرف کرده و تصویر درست تری از مقاومت یا حساسیت ارقام به ویروسهای پیچیدگی بوته چغندرقند به دست دهد. بر همین اساس مطالعهای در این زمینه توسط فتاحی (۱۳۹۱) برای بررسی مقاومت ارقام چغندرقند در برابر جدایه ایرانی ویروس شدید پیچیدگی بوته چغندر قند انجام شد. در این مطالعه از ۱۸ رقم چغندرقند استفاده شد که به دو طریق مایهزنی با همسانه عفونتزای BSCTV-IR از طریق آگرواینوکولیشن و همچنین مایهزنی گیاهان با زنجرک ناقل BSCTV-IR انجام پذیرفت. ۲۱ و ۳۵ روز بعد از مایه زنی گیاهان شدت علایم بیماری از طریق علائم ظاهری و استخراج دی ان ای و تکثیر آن مورد بررسی قرار گرفتند که در نهایت ارقام هیچدهگانه در ۳ گروه متحمل شامل ارقام BR1،FIMMA ،HM1990 ،۷۲۳۳ ،H5505 ، حساس شامل ارقام رسول، افشاری، هیبرید بالک شیراز، P.P.8، P.P.22، Dorothea، زرقان، ریزوفورت، IC، Flores، Hilma و Polyrow و خیلی حساس که تنها رقم Brigita بود طبقه بندی شدند. قبل از انجام این مطالعه، در مورد مقاومت ارقام چغندرقند در برابر گونه BCTIV تحقیقی صورت نگرفته است.
فصل سوم
مواد و روشها
۳-۱ کشت و پرورش گیاهان مورد استفاده در این تحقیق
در این تحقیق از ۱۱ رقم مهم گونه زراعی چغندر قند (Beta vulgaris L.) که بطور عمده در سطح استان فارس کشت میشوند شامل ارقام Brigita ، Dorothea، Rosier، Isella، Flair، Jolge، ۷۲۳۳، ۰۰۶(تربت)، ۰۰۴، (پارس) ۰۰۵و ۰۰۷ (اکباتان) از مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی استان فارس واقع در شهرستان زرقان تهیه شد. بذور این گیاهان در سینیهای حاوی خاک برگ و شن (به نسبت مساوی) کشت و آبیاری گردیدند. سپس یک گیاهچه در مرحله دو تا سه برگی در هر گلدان که حاوی خاک گلخانه، خاک برگ و شن (به نسبت ۱:۲:۳) بودند، نشاء گردید. به منظور جلوگیری از تاثیر سایر عوامل بیماریزا برروی عملکرد ارقام چغندر کاشته شده در این پژوهش لازم بود قبل از کشت تمام خاک و وسایل مورد استفاده ضدعفونی شوند. به همین منظور خاک مورد استفاده در دستگاه اتوکلاو موجود در مرکز تحقیقات ویروس شناسی دانشگاه شیراز ضدعفونی شد و تمامی گلدانها و سینی ها مورد استفاده به مدت ۱۲ ساعت در محلول هیپوکلریت سدیم ۱۰% قرار داده شد و سپس بطور کامل شسته شدند. گلدانهای کشت شده در گلخانه در دمای ۲۵ تا ۳۵ درجه سانتی گراد نگهداری و مطابق معمول آبیاری و تغذیه شدند. تعداد ۱۵ گیاه از هر رقم در ۱۵ گلدلن جداگانه کشت داده شد.
۳-۲- همسانههای عفونتزای مورد استفاده
از همسانههای عفونتزای ویروس ایرانی پیچیدگی بوته چغندر قند (۴ BCTIV pBin20-1.) موجود در مرکز تحقیقات ویروس شناسی گیاهی (عینی و بهجت نیا، منتشر نشده) و ویروس پیچیدگی شدید بوته چغندرقند (pBin20-1.7 BSCTV-IR) (عباد زاد صحرائی و همکاران، ۱۳۸۷) در آزمایشهای ارزیابی مقاومت ارقام مختلف چغندرقند و برهمکنش این ویروس در سه رقم چغندرقند استفاده شد.
۳-۳- کشت باکتری حاوی سازههای دوپار ناقص ویروسها
در این تحقیق از محلول ذخیره باکتری Agrobacterium tumefaciens سویه C58 (نگهداری شده در شرایط ۷۰- درجه سانتی گراد) که حاوی همسانه عفونت زای BCTIV یا BSCTV- IR بود، استفاده شد. بدین منظور ۵۰ میکرولیتر از محلول ذخیره باکتری به سه میلی لیتر محیط کشت مایع سترون LB حاوی ۵۰ میکروگرم در میلی لیتر آنتی بیوتیکهای ریفامپسین و کانامایسین اضافه و باکتری در شرایط تاریکی و دمای ۲۸ درجه سانتی گراد در حالت تکان خوردن رشد داده شد. برای تهیه ۱۰۰ میلی لیتر محیط کشت مایع LB یک گرم تریپتون (Tryptone)، ۵/۰ گرم عصاره مخمر (Yeast extract) و ۵/۰ گرم کلرید سدیم در ۱۰۰ میلی گرم آب مقطر حل و بعد از استریل شدن توسط دستگاه اتوکلاو با کاهش دمای آن به حدود ۵۵ درجه سانتیگراد به داخل لولههای کشت استریل شده ریخته شد.
۳-۴- تهیه زادمایه باکتری حاوی همسانه عفونتزای BCTIV و BSCTV-IR برای مایهزنی و ایجاد آلودگی بوتههای چغندرقند
میزان چگالی نوری (optical density, OD) سوسپانسیون باکتری کشت داده شده مرتباً با دستگاه اسپکتروفتومتر اندازه گرفته شد. غلظت باکتری کشت شده معادل چگالی نوری ۵/۰ در طول موج ۶۰۰ تنظیم گردید. در این حالت، واحد پرگنه ساز (CFU،colony forming unit ) باکتری cells/ml 107×۰۸/۲ می باشد (فتاحی،۱۳۹۱). سپس از این سوسپانسیون به مقدار ۵۰ میکرولیتر به جوانههای جانبی و طوقه هر یک از گیاهان سالم چغندر قند با بهره گرفتن از سرنگ Hamilton تزریق گردید. گلدان های کشت شده در گلخانه در دمای ۲۵ تا ۳۵ درجه سانتی گراد نگهداری و مطابق معمول آبیاری و تغذیه شدند. گیاهان مایهزنی شده مرتباٌ از نظر بروز علائم بیماری مورد بازدید قرار گرفته و در زمان های ۲۱ و ۳۵ روز پس از مایه زنی برای تعیین شدت علایم یادداشت برداری صورت گرفت (برای اطلاعات بیشتر به بخش ۳-۱۸ مراجعه شود). پس از ۲۱ روز و ۳۵ روز از زمان مایهزنی از گیاهان آلوده استخراج DNA صورت گرفت و با انجام PCR وجود ویروس در آنها مورد بررسی قرار گرفت.
۳-۵- استخراج دی.ان.ای از بافت گیاهی
استخراج دی. ان. ای از بافتهای گیاهی به دو روش، CTAB و استفاده از کیت Genomic DNA isolation kit (Denazist, Iran) انجام شد.
۳-۵-۱- استخراج DNA از بافت های گیاهی با بهره گرفتن از محلول CTAB
مقدار ۲۰۰ میلی گرم بافت برگ را درون لوله های اپندورف ۵/۱ میلی لیتری با بهره گرفتن از ازت مایع کاملاُ خرد و مقدار ۷۰۰ میکرولیتر بافر CTAB 2.5% CTAB, 1.4 M NaCl, 20 mM EDTA pH=8.0) , 100 mM Tris-HCl pH=8, 2% 2-mercaptoetanol) به بافت مورد نظر اضافه گردید و سپس به مدت نیم ساعت در دمای C◦۶۵ قرار داده شد و هر از چند دقیقه لولهها به هم زده شدند. بعد از آن ۶۰۰ میکرولیتر محلول کلروفرم- ایزوآمیل الکل (به نسبت ۱:۲۴) به عصاره افزوده شد و پس از ۵ دقیقه تکان دادن، به مدت ۵ دقیقه در ۱۳۰۰۰ دور در دقیقه سانتریفوژ گردید.
پس از انتقال ۵۰۰ میکرولیتر لایه رویی به یک لوله جدید، هم حجم آن ایزوپروپانول سرد اضافه شد و سپس محلول به مدت ۸ دقیقه در ۱۳۰۰۰ دور در دقیقه سانتریفوژ شد. بعد از حذف ایزوپروپانول، رسوب DNA با ۳۰۰ میکرولیتر اتانول ۷۰ درصد شستشو و مطابق قبل سانتریفوژ شد؛ و سپس در در دستگاه تغلیظ کننده ( (concentrator خشک گردید و در ۶۰ میکرولیتر آب مقطر سترون حل شد ( Gawel and Jarret., 1991).
۳-۵-۲ استخراج DNA از بافت های گیاهی با بهره گرفتن از کیت
مقدار ۲۰۰ میلی گرم بافت برگ از هر نمونه درون لوله های اپندورف ۵/۱ میلی لیتری بطور جداگانه با بهره گرفتن از ازت مایع کاملاُ خرد شد و سپس با بهره گرفتن از (Genomic DNA isolation kit (DENAzist, (Iran طبق دستورالعمل خود شرکت سازنده استخراج دی ان ای صورت گرفت.
۳ – ۶- آزمون زنجیره ای پلیمراز ((PCR
به منظور ردیابی جدایهی ایرانی ویروس پیچیدگی شدید بوتهی چغندرقند (BSCTV-IR ) از یک جفت آغازگری اختصاصی این ویروس (جدول ۳-۱) که یک قطعهی ۴۹۶ جفت بازی از ژنوم این ویروس را تکثیر می کند و برای ردیابی ویروس ایرانی پیچیدگی بوتهی چغندرقند (BCTIV) از یک جفت آغازگر اختصاصی این ویروس (جدول ۳-۲) که یک قطعهی ۶۸۲ جفت بازی از ژنوم این ویروس را تکثیر می کند در واکنش زنجیره ای پلی مرآز استفاده شد. واکنش PCR به دو صورت که شامل استفاده از ترکیبات جدول ۳-۳ و استفاده از مسترمیکس شرکت amplicon بود، انجام شد. واکنش PCR در دستگاه Thermocycler شرکت Eppendorf و یا مدل FTGENE2D شرکت Techne با سیکل دمای ذکر شده در جدول ۳-۴ انجام شد.
محصول PCR با بهره گرفتن از الکتروفورز در ژل آگاروز ۱ درصد در بافر TBE (8/10 گرم تریس، ۵/۵ گرم بوریک اسید و ۷۳/۰ گرم EDTA در ۱۰۰۰ میلی لیتر آب مقطر، ۳/۸pH=) بررسی گردید.
رنگ آمیزی ژل با اتیدیوم بروماید صورت گرفت. با دستگاه UV transilluminator باندهای نوکلئیک اسید مشاهده گردید و به وسیله دستگاه gel documentation از ژل عکسبرداری شد.
جدول ۳-۱ آغازگرهای مورد استفاده برای تکثیر قطعهی ۴۹۶ جفت بازی از ژنوم BSCTV-IR
ترادف (۵ʹ ۳ʹ)
جهت
نام آغازگر
GTGGATCAATTTCCAGACAATTATC
Virion-sense strand
BSCTV-IR358V
CCCCATAAGACCCATATCAAACTTC
Complementary-sense strand
BSCTV-IR853C
مکان نوکلئوتیدی BSCTV-IR با رس شمار بانک ژن X97203