2. 2. ۶۱٫ ۶٫ لغت

الاعراض: ج: عرض: آبروها. فدام: دهان بند. السُّلُو: خوشحالی، آرامش خاطر پس از دوری و فراموشی از چیزی. یناضلُ: ناضلَ ـ مناضلهً: مسابقه داد، دفاع کرد. الحِدْثان: شب و روز، سختیها و بلاهای روزگار.

3. 3. ۶۱٫ ۶٫ توضیحات صرفی

إستغنی: فعل، ماضی، للغائب، ثلاثی مزید (باب استفعال)، مبنی، معتل (ناقص). الغنی: اسم، مفرد، مذکر، مقصور، معرب با اعراب تقدیری، معرفه به"ال.” أمیر: اسم، مفرد، مذکر، مشتق (صفت مشبهه)، معرفه، معرب. مستفاده: اسم، مفرد، مونث، مشتق (اسم مفعول از ثلاثی مزید)، معرب. ملولاً: اسم، مفرد، مذکر، مشتق (اسم مبالغه)، معرب، نکره.

4. 4. ۶۱٫ ۶٫ توضیحات نحوی

کَمْ: کَمْ خبری، مبتدا و مرفوع محلاً. من عقلٍ: تمییز أسیرٍ: صفت هوی: مضاف الیه و مجرور تقدیراً. من التوفیقِ: جار و مجرور، خبرمقدم، مرفوع محلاً. حفظُ: مبتدای مؤخر. لاتامننَّ: فعل مضارع مجزوم به لای نهی. ملولاً: مفعولٌ به و منصوب.

5. 5. ۶۱٫ ۶٫ توضیحات بلاغی

معانی: در بیشتر جملات به خاطر وجود تناسب وصل صورت گرفته و در هر یک از جملات ایجاز قصر به کار رفته است.
بیان: درپنج جمله نخستین تشبیه بلیغ وجود دارد. همچنین درعبارت «الصبرُینازلُ الحدثانِ» استعارهٔ مکنیه به کار رفته است چون صبر به انسانی تشبیه شده که توانایی مقابله کردن با حوادث روزگار را دارد. در عبارت «الجزع من أعوان الزمان» استعاره تشخیصی و نیز میان «عقل و هوی» استعاره تشخیصی (استعاره از آدمی) به کار رفته است. میان «الغنی و ترک المنی» تشبیه تفصیل به کار رفته است.
بدیع: میان «الفاظ أمیر و أسیر» صنعت جناس ناقص وجود دارد.

6. 6. ۶۱٫ ۶٫ ترجمه حکمت

امام (×) فرمود: «بخشندگى، نگاهدارندهٔ آبروست و شکیبایى دهان بند بی خردان و عفو زکات پیروزی و دوری کردن کیفر خیانتکار و مشورت چشم هدایت است. آن کس که با رأى خود احساس بى نیازى کند به کام خطرها افتد، شکیبایى با مصیبت هاى شب و روز پیکار کند و بى تابی، زمان را در نابودى انسان یارى دهد و برترین بى نیازى ترک آروزهاست و چه بسا عقل که اسیر فرمانروایى هوس است. حفظ و به کار گیرى تجربه رمز پیروزى است و دوستى نوعى خویشاوندى به دست آمده است و به آن کس که به ستوه آمده و توان تحمل ندارد اعتماد نکن.»

7. 7. ۶۱٫ ۶٫ شرح

در این قسمت از حکمت مورد نظر سعی بر آن شده که تمام عبارات حکمت همراه با آرایه های ادبی و دلیل به کار گرفتن این آرایه ها توضیح داده شود تا مفهوم حکمت و مراد اصلی امام از بیان حکمت برای مخاطب روشن گردد.

۱ـ بخشش پاسدار آبروهاست. تشبیه کلمهٔ «الجود» به «حارس» به خاطر این است که بخشندگى چون پاسدارى، آبروى صاحبش را از ناسزا حفظ مى‏کند.
۲ـ بردبارى دهان‏بند نادان است. «فدام» چیزى است که یک نفر دهانش را با آن مى‏بندد، امام این تشبیه را به کار برده است، از آن‏ جهت که شخص بردبار وقتى که در برابر نادان قرار مى‏گیرد به جاى مجازات او، سکوت اختیار مى‏کند و مانع از کار سفیهانه میشود این گونه است که این عمل براى او به منزلهٔ دهان‏بند است .
۳ـ گذشت، زکات پیروزى است، تشبیه لفظ گذشت به زکات پیروزی از آن جهت است که پیروزى را مانند مالى در نظر گرفتهاند که زکات بر آن تعلق گرفته است و این حکمت ترغیبی به صفت زیبای گذشت و فداکاری نیز میباشد.
۴ـ دورى کردن از آدم بى‏ وفا از جانب تو عوضى است نسبت به کسى که به تو خیانت کرده و تو را فریب داده است و این عبارت نوعى ترغیب به دوری از دوست بی وفاست.
۵ـ مشورت با دیگران عین هدایت است و امام (×) مشورت را عین هدایت قرار داده است و براى تأکید بر این که رابطه و وابستگى استوارى بین مشورت و هدایت وجود دارد این عبارت را به کار برده است.
۶ـ کسى که تنها به رأى خود متکى باشد، یعنى آن که مستبد الرّأى است در معرض نابودى است. زیرا این چنین خصوصیتی مستلزم هلاکت و نابودى است.
۷ـ شکیبایى ناملایمات و سختیها روزگار را برطرف مى‏کند، کلمهٔ « مناضله » را براى صبر از آن جهت استعاره آورده است که صبر باعث دفع ضرر و زیانی است که در نتیجه گرفتاریها به وجود آمده است.
۸ـ بى‏تابى از یاوران روزگار است. روزگار وسیله‏اى براى پیرى و مرگ است و بى‏تابى نیز مقدمات آن را فراهم میکند پس در این راه میتواند یاور و کمک روزگار باشد.
۹ـ بالاترین ثروت ترک آرزو است. زیرا برترین بى‏نیازى، بى‏نیازى نفس است و این خود باعث ترک آرزوهاى مادى میشود.
۱۰ـ بسا خردى که زیر فرمان هوی نفس اسیر و دربند اوست. عقل یا توان غلبه بر نفس امّاره و منصرف کردن خود را از خواست خویشتن دارد و یا چون کشتى‏گیر در برابر آن مى‏ایستد که در این صورت گاهى عقل غالب است و گاهى نفس و یا عقل مغلوب هواى نفس است که در این صورت همچون اسیرى در دست هواى نفس مى‏باشد و این نوع در عالم انسانها فراوان است و واجب است که عقل حاکم و هوی نفس محکوم باشد. امام (×) لفظ «اسیر» را برای عقل به خاطر پیرویش از هوی نفس استعاره آورده است و نیز لفظ «امیر» را برای هوی نفس به خاطر فرمانرواییش برای عقل استعاره آورده است و این گونه امام(×)خواسته که عاقل را آگاه کند که همواره عقل را امیر و فرمانروا و هوی نفس را اسیر خود قرار دهد و با دست عقلش به هوی نفس فرمان دهد و او را تحت تسلط خود در آورد.
۱۱ـ از جمله اسباب توفیق کسب تجربه است بدیهى است که اندوختن تجربه از توفیقات الهى است، یعنى خداوند ابزار تجربه را براى بنده فراهم مى‏سازد و چنین مقدّر مى‏کند تا او با تجربه بار آید.
۱۲ـ محبّت، خویشاوندى سودمند است، چون قرابت اسم مصدر از ریشه قُرب است و این قرابت یا از طریق نسبی برای انسان به وجود میآید یا از طریق دوستی و محبت که این گونه قرابت یعنی قرابتی که از راه محبت و دوستی خالصانه و واقعی به دست میآید چه بسا از قرابت خویشاوندی قویتر و محکمتر نیز باشد. پس این فراز از سخن امام نیز تشویقی بر حفظ دوستیهای واقعی است.
۱۴ـ نباید از کسى که از تو رنجیده است ایمن باشى، زیرا چه بسا رنجیدگى‏ باعث شود که فرد رنجیده از دوستی و رازداری تو منصرف گردد. پس دور اندیشی ایجاب میکند که انسان خود را از دست چنین اشخاصی در امان نبیند.
به این ترتیب امام (×) یک دنیا مکارم الاخلاق را در چند سطر کوتاه از این حکمت به صورتی ساده، فصیح و بدون تکلف گنجانیده است که هر جمله آن خود به اندازه یک کتاب تفسیر دارد و همانگونه که اشاره شد سعی بر آن نهاده شد در حد توان و با کمک از شروح متعدد این عبارات شریف توضیح داده شود.

62. 62. ۶٫ حکمت شماره ۲۱۲: خود پسندى آفت عقل (اخلاقى)

62. 62. ۶۲٫ ۶٫ متن حکمت

«عُجْبُ الْمَرْءِ بِنَفْسِهِ أَحَدُ حُسَّادِ عَقْلِهِ.»

2. 2. ۶۲٫ ۶٫ لغت

حُسّاد: بسیار رشک برنده.

1. 1. با مقدار اولیه که ، شروع می­کنیم.

1. 1. با بهره گرفتن از مقدار اخیر ، نقطه کاندید از توزیع جهشی که احتمال بازگشت مقدار به شرط مقدار قبلی است، نمونه گیری می­ شود. تنها محدودیت روی چگالی جهش در الگوریتم متروپلیس این است که آن متقارن است یعنی، .

1. 1. به شرط نقطه کاندید ، نسبت چگالی در و نقاط اخیر به صورت زیر محاسبه می­ شود:

1. 1. اگر چگالی پرش افزایش یابد ()، آن­گاه نقطه کاندید پذیرفته می­ شود () و به گام ۲ برمی­گردیم. اگر چگالی جهشی کاهش یابد ()، آن­گاه با احتمال نقطه کاندید پذیرفته می­ شود در غیر این صورت رد می­ شود و به گام ۲ برمی­گردیم.

می­توان نمونه گیری متروپلیس را به این صورت خلاصه کرد که ابتدا
را محاسبه کرد، سپس نقطه کاندید را با احتمال (احتمال یک حرکت) می­پذیریم. این روش زنجیر مارکوف را تولید می­ کند، به طوری که، احتمالات انتقال از به تنها وابسته به است. با دنبال کردن یک دوره داغیدن مناسب، زنجیر توزیع ایستایش را تقریب می­زند و نمونه­های بردار از نمونه گیری می­شوند.
هستینگس (۱۹۷۰) الگوریتم متروپلیس را با بهره گرفتن از تابع احتمال انتقال دلخواه ، انجام داد و احتمال پذیرش نقطه کاندید را به صورت زیر تعیین کرد:
به این رابطه الگوریتم متروپلیس هستینگس گویند.

۱-۶-۵ نمونه گیری متروپلیس هستینگس به عنوان یک زنجیر مارکوف

برای نشان دادن این که نمونه گیری متروپلیس هستینگس، زنجیر مارکوفی تولید می­ کند که چگالی تعادل، چگالی کاندید است، کافی است نشان دهیم که هسته انتقال متروپلیس هستینگس در معادله تعادل با صدق می­ کند.

بر اساس الگوریتم متروپلیس هستینگس از نمونه گیری می­کنیم سپس، انتقال با احتمال را می­پذیریم بنابراین، هسته احتمال انتقال عبارت است از:
پس اگر هسته متروپلیس هستینگس در یا
صدق کند آن­گاه، توزیع ایستا از این هسته مطابق نمونه گیری از توزیع هدف به دست می ­آید. لازم است معادله تعادل با این هسته، به ازای هر جفت و خاص، با در نظر گرفتن سه حالت ممکن ، مطابقت کند.

1. 1. . در این جا، دلالت بر این دارد که و و بنابراین با نشان دادن این که معادله تعادل برقرار است، در این حالت داریم:

1. 1. ، در این حالت

بنابراین

1. 1. ، در این حالت

بنابراین

۱-۶-۶ نمونه گیری گیبز

نمونه­بردار گیبز حالت خاصی از نمونه گیری متروپلیس هستینگس است که در آن متغیر تصادفی همیشه پذیرفته می­ شود (یعنی ). کلید نمونه گیری گیبز این است که وقتی همه متغیرها جز یکی از آن­ها، مقادیر ثابت می­گیرند، توزیع­های شرطی، تک متغیره در نظر گرفته شوند. چنین توزیع­های شرطی راحت­تر از توزیع­های توأم پیچیده شبیه­سازی می­شوند (اغلب نرمال، وارون خی­دو و دیگر توزیع­های پیشین متداول). بنابراین، به جای تولید یک بردار بعدی یکتا در یک مرحله با بهره گرفتن از توزیع توأم کامل، متغیر تصادفی از توزیع تک متغیره شبیه­سازی می­ شود.
برای توضیح نمونه­بردار گیبز، متغیر تصادفی دو متغیره را در نظر بگیرید و فرض کنید که هدف محاسبه توزیع­های کناری و یا یکی از آن­ها باشد. نمونه­برداری که دنباله­ای از توزیع­های شرطی و در نظر گرفته شود راحت­تر از نمونه­برداری است که از حاشیه­هایی که از انتگرال چگالی توأم (مثلاً ) تعیین می­ شود، است. نمونه­بردار برای ، با مقدار اولیه شروع می­ کند و به وسیله تولید یک متغیر تصادفی از توزیع شرطی تعیین می­ شود. سپس از توزیع شرطی مبتنی بر مقدار ، ، برای تولید مقدار جدید استفاده می­ شود. نمونه­بردار از روابط زیر پیروی می­ کند:

با تکرار بار این فرایند، دنباله گیبز به طول تولید می­ شود، به طوری که، به ازای هر زیرمجموعه­ای از نقاط به عنوان شبیه­سازی­امان از توزیع توأم کامل، تعیین می­ شود. تکرار همه توزیع­های تک متغیره اغلب کاوش نمونه­بردار نامیده می­ شود. برای تعیین نقطه دلخواه (در این جا هر نقطه روی نمونه­بردار، برداری از دو پارامتر است) از زنجیر، به روش­های زیر نمونه گیری می­ شود:

بعد از داغیدن مناسب برای حذف اثرهای مقادیر اولیه نمونه گیری.

در مجموعه نقاط زمانی (مثلاً هر نمونه)، با پیروی از داغیدن.

دنباله گیبز به توزیع ایستایی که مستقل از مقادیر شروع است همگرا می­ شود و این توزیع ایستا توزیع هدف است.

وقتی بیشتر از دو متغیر موجود باشد، نمونه­بردار به صورت واضحی بسط داده می­ شود. به طور خاص، مقدار متغیر -ام از توزیع به دست می ­آید به طوری که بردار شامل همه متغیرها به جز است. بنابراین، در طول تکرار -ام نمونه برای تعیین مقدار از توزیع زیر استفاده می­کنیم:

به عنوان مثال، اگر چهار متغیر تصادفی داشته باشیم، نمونه­بردار عبارت است از:

۱-۶-۷ استفاده از نمونه گیری گیبز برای تقریب زدن توزیع­های کناری

هر شکل دلخواهی برای حاشیه­ها را می­توان از تحقق دنباله گیبز محاسبه کرد. به عنوان مثال، امیدریاضی هر تابع متغیر تصادفی ، با رابطه زیر تقریب زده می­ شود:
وقتی و ، این رابطه برآورد مونت کارلوی است. هم­چنین، برآورد مونت کارلو به ازای هر تابع متغیر عبارت است از:
در حالی که، محاسبه برآورد مونت کارلوی هر گشتاور با بهره گرفتن از نمونه­بردار درست است، اما محاسبه شکل درست چگالی کناری واضح­تر است. در حالی که، دنباله­ی گیبز مقادیر را می­توان برای تقریب توزیع کناری به کار برد اما آن به خصوص برای تعیین دم­های توزیع ناکارا است. رویکرد بهتر استفاده از میانگین چگال­های شرطی است، به عنوان مثال، شکل تابعی چگالی شرطی، شامل اطلاعات بیشتری در مورد شکل توزیع کامل نسبت به دنباله تحقق­های منحصربه­فرد است. چون
پس می­توان چگالی کناری را به صورت زیر تقریب زد:

فصل۲٫ بیز و چندگانگی در مسئله انتخاب متغیرها و رگرسیون بر پایه مفصل

۲-۱ انتخاب متغیرهای مدل

۲-۱-۱ نمادگذاری

موضوع انتخاب متغیر در رگرسیون خطی را در نظر بگیرید. با داشتن بردار متغیرهای وابسته تایی و ماتریس طرح ، ، هدف انتخاب پیشگوکننده از مشاهده برای برازش مدلی به شکل زیر است :
به ازای برخی ، به­ طوری­که به ازای واریانس نامعلوم .
فرض می­ شود که همه مدل­ها، شامل بخش ثابت هستند. فرض کنید مدل صفر تنها با بخش ثابت با و مدل کامل با همه متغیرهای کمکی تحت بررسی با نمادگذاری شود.
بنابراین مدل کامل شامل بردار پارامتر است که در آن . زیر مدل­های ، با بردار دودویی به طول اندیس­گذاری می­ شود. که مجموعه ­ای از ضرایب رگرسیونی غیرصفر را نشان می­دهد:
عدم حتمیت مدل متناظر با عدم حتمیت ، متغیری تصادفی است که در مقادیر فضای گسسته قرار می­گیرد و عضو دارد. استنباط، به احتمال پیشین هر مدل، ، همراه با درستنمایی کناری داده ­های هر مدل، وابسته است:

. غافر/۶۴: «خدا [همان‏] کسى است که زمین را براى شما قرارگاه ساخت و آسمان را بنایى [گردانید] و شما را صورتگرى کرد و صورت­هاى شما را نیکو نمود » ↑
. حشر/۲۴: «اوست خداى خالق نوساز صورتگر» ↑
. تغابن/۳: « آسمان­ها و زمین را به حقّ آفرید و شما را صورتگرى کرد و صورت­هایتان را نیکو آراست» ↑
. انفطار/۸: «به هر صورتى که خواست، تو را ترکیب کرد» ↑
. قزوینی، سید محمدکاظم، پیشین، ص ۳۷۵ ↑
. منتظری، حسینعلی، پیشین، ص۷۱ ↑
. مجلسی، محمد باقر بن محمدتقی، پیشین، ج‏۸۴ ، ص۳۱۰: من گنج پنهان بودم، دوست داشتم که شناخته شوم، پس خلق را آفریدم تا شناخته شوم.» ↑
. بقره/۲۶۹: «[خدا] به هر کس که بخواهد حکمت مى‏بخشد، و به هر کس حکمت داده شود، به یقین، خیرى فراوان داده شده است» ↑
. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، پیشین، ص ۵۴۲     ↑
. ذاریات/۵۶ : «و جنّ و انس را نیافریدم جز براى آن­که مرا بپرستند» ↑
. منافقون/۸ : «و عزّت از آنِ خدا و از آنِ پیامبر او و از آنِ مؤمنان است.» ↑
. آل عمران/۱۹۵ :« پس، پروردگارشان دعاى آنان را اجابت کرد [و فرمود که:] من عملِ هیچ صاحب عملى از شما را، از مرد یا زن، که همه از یکدیگرید، تباه نمى‏کنم پس، کسانى که هجرت کرده و از خانه‏هاى خود رانده شده و در راه من آزار دیده و جنگیده و کشته شده‏اند، بدیهایشان را از آنان مى‏زدایم، و آنان را در باغهایى که از زیر [درختان‏] آن نهرها روان است درمى‏آورم [این‏] پاداشى است از جانب خدا و پاداش نیکو نزد خداست.» ↑
. غافر/۳: « گناه‏بخش و توبه‏پذیر [و] سخت‏کیفر است» ↑
. فصلت/۴۳: « به راستى که پروردگار تو داراى آمرزش و دارنده کیفرى پردرد است» ↑
. الرحمن/۷ : « و آسمان را برافراشت و ترازو را گذاشت» ↑
. زمر/۱۶: « آن­ها از بالاى سرشان چترهایى از آتش خواهند داشت و از زیر پایشان [نیز] طَبَق‏هایى [آتشین است‏]، این [کیفرى‏] است که خدا بندگانش را به آن بیم مى‏دهد. اى بندگان من، از من بترسید.» ↑
. یونس/۲۵: « و خدا [شما را] به سراى سلامت فرا مى‏خواند، و هر که را بخواهد به راه راست هدایت مى‏کند.» ↑
. فجر/۳۰: « و در بهشت من داخل شو.» ↑
. تهرانی، مجتبی، پیشین، ص۵۳ ↑
. مدرسی وحید تبریزی، احمد بن عبدالرحیم، پیشین، ص ۱۴۴ ↑
. موسوی خمینی، سید روح الله، آداب الصلاه، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، هفتم، تهران، ۱۳۷۸ش،ص۳۶۵ ↑
. منسوب به جعفر بن محمد ، مصباح الشریعه و مفتاح الحقیقه ، ترجمه: مصطفوى، اول ،انجمن اسلامى حکمت و فلسفه ایران، تهران، ۱۳۶۰ش، ص۴۵۳ : بندگی گوهری است که باطن و حقیقت آن، ربوبیت است، پس هرچه از بندگی بدست نیامده باشد، در ربوبیت یافت می­ شود، و هرچه از ربوبیت پوشیده و پنهان باشد، در بندگی حاصل می­گردد.» ↑
. اسراء/۱: «منزّه است آن [خدایى‏] که بنده‏اش را شبانگاهى از مسجد الحرام به سوى مسجد الأقصى» ↑
. موسوی خمینی، سیدروح الله، پیشین، ص۱۰ ↑
. ملبوبی، محمد باقر، پیشین، ص۱۵۳ ↑
. جن/۱۹: « و همین که «بنده خدا» برخاست تا او را بخواند، چیزى نمانده بود که بر سر وى فرو افتند» ↑
. زمر/۳۶: « آیا خدا کفایت‏کننده بنده‏اش نیست؟» ↑
. اللهیاری، علیرضا، پیشین، ص۱۸۵ ↑
. احزاب/۳۳: «خدا فقط مى‏خواهد آلودگى را از شما خاندان [پیامبر] بزداید و شما را پاک و پاکیزه گرداند.» ↑
. زمر/۳۶: «آیا خدا کفایت‏کننده بنده‏اش نیست؟ و [کافران‏] تو را از آن­ها که غیر اویند مى‏ترسانند و هر که را خدا گمراه گرداند برایش راهبرى نیست.» ↑

. اسراء/ ۱: «منزّه است آن [خدایى‏] که بنده‏اش را شبانگاهى از مسجد الحرام به سوى مسجد الأقصى- که پیرامون آن را برکت داده‏ایم- سیر داد» ↑
. کهف/۱: «ستایش خدایى را که این کتاب [آسمانى‏] را بر بنده خود فرو فرستاد و هیچ گونه کژى در آن ننهاد» ↑
. نجم/ ۱۰: «آن گاه به بنده‏اش آن­چه را باید وحى کند، وحى فرمود.» ↑
. احزاب/۴۰: «محمّد پدر هیچ یک از مردان شما نیست، ولى فرستاده خدا و خاتم پیامبران است.» ↑
. فتح/ ۲۹: «محمّد پیامبر خداست» ↑
. نهج البلاغه، خطبه۱۰۸: پیامبر را از درخت تنومند پیامبران، از سرچشمه نور هدایت، از جایگاه بلند و بى‏همانند، از سرزمین بطحاء، از چراغ‏هاى برافروخته در تاریکى‏ها، و از سر چشمه‏هاى حکمت برگزید. » ↑
. ابن بابویه، محمد بن على، من لا یحضره الفقیه، ج‏۴ ، ص۳۷۴ : «به‏راستى که خداى متعال به دنیا نظرى کرد پس مرا از بین آن همه بر تمام مردان جهان انتخاب نمود.» ↑
. ابن بابویه، محمد بن على، عیون أخبار الرضا ، چ اول، نشرجهان، تهران، ۱۳۷۸ق ابن بابویه، ج‏۱، ص۲۶۲: «یا علی! همانا خداوند پیامبران مرسلش را بر ملائکه مقربش برتری داد و مرا بر تمام پیامبران و فرستادگانش برتری وفضیلت داد.» ↑
. قزوینی، سید محمد کاظم، پیشین، ص۳۷۸ ↑
. فتح/۲۹: « محمّدپیامبر خداست و کسانى که با اویند، بر کافران، سختگیر [و] با همدیگر مهربانند.» ↑
. اعراف/ ۱۵۷: « همانان که از این فرستاده، پیامبر درس نخوانده- که [نام‏] او را نزد خود، در تورات و انجیل نوشته مى‏یابند- پیروى مى‏کنند» ↑
. بقره / ۷۶: « و [همین یهودیان‏] چون با کسانى که ایمان آورده‏اند برخورد کنند، مى‏گویند: «ما ایمان آورده‏ایم.» و وقتى با همدیگر خلوت مى‏کنند، مى‏گویند: «چرا از آن­چه خداوند بر شما گشوده است، براى آنان حکایت مى‏کنید تا آنان به [استناد] آن، پیش پروردگارتان بر ضد شما استدلال کنند؟ آیا فکر نمى‏کنید؟» ↑
. مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج‏۱، ص ۲۸۶ ↑
. صف/۶: « و هنگامى را که عیسى پسر مریم گفت: «اى فرزندان اسرائیل، من فرستاده خدا به سوى شما هستم. تورات را که پیش از من بوده تصدیق مى‏کنم و به فرستاده‏اى که پس از من مى‏آید و نام او «احمد» است بشارت­گرم.» پس وقتى براى آنان دلایل روشن آورد، گفتند: «این سحرى آشکار است.» ↑
. اللهیاری، علیرضا، پیشین، ص۱۹۶ ↑
. انجیل برنابا، ترجمه: فهیمی کرمانی، مرتضی، بی­چا، بی­جا،۱۳۴۷ش ، فصل ۹۷، فقره: ۱۵- ۱۹ ↑
. طه / ۳۸-۴۰ : إِذْ أَوْحَیْنا إِلى‏ أُمِّکَ ما یُوحى‏ أَنِ اقْذِفیهِ فِی التَّابُوتِ فَاقْذِفیهِ فِی الْیَمِّ فَلْیُلْقِهِ الْیَمُّ بِالسَّاحِلِ یَأْخُذْهُ عَدُوٌّ لی‏ وَ عَدُوٌّ لَهُ وَ أَلْقَیْتُ عَلَیْکَ مَحَبَّهً مِنِّی وَ لِتُصْنَعَ عَلى‏ عَیْنی‏ إِذْ تَمْشی‏ أُخْتُکَ فَتَقُولُ هَلْ أَدُلُّکُمْ عَلى‏ مَنْ یَکْفُلُهُ فَرَجَعْناکَ إِلى‏ أُمِّکَ کَیْ تَقَرَّ عَیْنُها وَ لا تَحْزَنَ ↑
. مریم/ ۱۸-۳۳ ↑
. یعقوبى، احمد بن ابى یعقوب ابن واضح ‏، پیشین، ج۲، ص۸ ↑
. شریف الرضى، محمد بن حسین، پیشین، ص، خطبه۱۰۵ : تا این­که خدا محمّد را برانگیخت، گواهى دهنده، بشارت دهنده، هشدار دهنده. پیامبرى که بهترین آفریدگان در خردسالى، و در سنّ پیرى نجیب‏ترین و بزرگوارترین مردم بود، اخلاقش از همه پاکان پاک‏تر و باران کرمش از هر چیزى با دوامتر بود.» ↑
. شریف الرضى، محمد بن حسین، پیشین، خطبه۱۹۲(خطبه قاصعه) : از همان لحظه‏اى که پیامبر را از شیر گرفتند، خداوند بزرگ‏ترین فرشته (جبرئیل) خود را مأمور تربیت پیامبر کرد تا شب و روز، او را به راه‏هاى بزرگوارى و راستى و اخلاق نیکو راهنمایى کند.» ↑

در طی چند نسل متوالی هیچ‌گونه بهبودی دریافتن بهترین شایستگی ایجاد نگردد و یا تا زمان مشخصی تغییری نکند.
می‌توانیم ترکیبی از موارد فوق را به عنوان شرط خاتمه به کار ببندیم.
۳-۷ الگوریتم تجمع ذرات( Particle Swarm Optimization)
الگوریتم تجمع ذرات که به‌اختصار به آن PSO نیز می‌گویند، یک الگوریتمی هوشمند و مبتنی بر ازدحام است که تحت تأثیر رفتار اجتماعی جانوران می‌باشد، همانند ازدحام پرندگان هنگام یافتن یک منبع غذایی یا دسته‌ای از ماهیان که از خود در برابر دشمن محافظت می‌کنند. یک‌ذره در PSO متقارن است با یک پرنده یا ماهی که در فضای جستجو (مسئله) در حال جست‌وخیز و حرکت می‌باشد. موقعیت هر ذره در هرلحظه زمانی تحت تأثیر بهترین موقعیت خودش و موقعیت بهترین ذره در یک فضای مسئله است. عملکرد و کارایی یک‌ذره توسط مقدار تناسب اندازه‌گیری می‌شود که مخصوص مسئله می‌باشد.
برای فهم الگوریتم به مثال زیر توجه نمایید:

فرض می‌کنیم که ما برای اینکه در درس خود پیشرفت داشته باشیم دو کار را می‌توانیم انجام دهیم یا اینکه بر اساس تجربیات خود جلو رویم و یا از تجربیات شخصی دیگر الگوبرداری کنیم. اگر به دنبال تجربیات خود برویم یک تصمیم خودخواهانه را انجام دادیم یعنی به دانش خود اعتماد کامل داریم و ممکن است دانش ما اشتباه باشد و اگر فقط از تجربه‌ی شخصی دیگر الگوبرداری کنیم ممکن است یک خودباختگی برای ما پیش آید که به دانش خود اعتماد نداریم. بهترین کار این است که از ترکیب این دو استفاده کنیم.
در الگوریتم pso ما np تا ذره داریم که در فضای مسئله به‌صورت کاملاً تصادفی پخش گردیده‌اند و هر ذره‌ای برای خود یک موقعیت و هزینه‌ای دارد.
برای جابجایی هر ذره از ترکیب خطی تجربیات خود و تجربیات الگو استفاده می‌کنیم:
xi_jadid=xi_ghadim + Vi_jadid (3-1)
که V‌ سرعت حرکت ذره است که از فرمول زیر به دست می‌آید:
Vi_jadid=c1r1(xi_localBest – xi_ghadim) +c2r2 (x_globalBest – xi_ghadim) + wvi_ghadim
(۳-۲)
xi_localBest تجربیات خودمان و x_globalBest تجربیات شخص الگو می‌باشد. برای هر ذره‌ای یک xi_localBest و برای تمام ذرات یک x_globalBest داریم.
c1, c2‌ ضریب‌های تصمیم‌گیری می‌باشند بیان‌کننده این موضوع هستند که کدام‌یک برای ما بیشتر اولویت دارد و اینکه بیشتر به سمت تجربیات خود حرکت کنیم یا به سمت تجربیات شخص الگو که در پیاده‌سازی‌ها معمولاً c1+c2=4 در نظر می‌گیرند مثلاً:
c1=c2=2 (3-3)
r1 و r2 هم اعداد تصادفی که از توزیع یکنواخت بین صفر و یک به دست می‌آیند و معادل دستور rand در متلب می‌باشند.
wvi_ghadim هم به ضریب اینرسی معروف است و در نظر داشته باشید در الگوریتم pso دو ضریب اول مهم هستند و می‌توانیم از ضریب اینرسی چشم‌پوشی کنیم.
اول np ذره را در فضای مورد جستجو به‌صورت کاملاً ً تصادفی قرار داده و سپس برای هر ذره‌ای نسبت به موقعیت آن ذره، هزینه‌اش را حساب می‌کنیم. برای جابه‌جایی موقعیت هر ذره از فرمول بالا
استفاده می‌کنیم و در گام اول xi_localBest مقدار ذره و برای x_globalBest بهترین مقدار ذره‌بین تمام ذرات می‌باشد. طبق فرمول بالا موقعیت هر ذره و هزینه آن آپدیت می‌گردد. بعد از آپدیت شدن موقعیت هر ذره نوبت به آپدیت کردن نقاط xi_localBest و x_globalBest می‌رسد. برای هر ذره تصمیم می‌گیریم که آیا هزینه موقعیت جدید از xi_localBest آن بهتر است یا نه اگر بهتر بود xi_localBest را آپدیت می‌کنیم و درنهایت موقعیت بهترین ذره را در x_globalBest قرار می‌دهیم و این فرایند را به تعداد مشخصی تکرار می‌کنیم.
۳-۸ الگوریتم رقابت استعماری
شکل ۳-۶ شمای کلی الگوریتم رقابت استعماری^[۴۹] (ICA) را نشان می‌دهد.
الگوریتم رقابت استعماری نیز مانند سایر الگوریتم‌های تکاملی، دارای چندین جمعیت اولیه می‌باشد. به هر عنصر جمعیتی، یک کشور می‌گویند. در کشورها از مفاهیم مستعمره و استعمارگر استفاده می‌کنیم. هر استعمارگر، با توجه به قدرت خود، تعدادی کشور (مستعمره) را کنترل می‌کند. هسته اصلی در این الگوریتم را سیاست جذب و رقابت استعماری، تشکیل می‌دهد. شکل ۳-۷ حرکت دادن مستعمرات یک امپراطوری را نشان می‌دهد.
شکل ۳-۶: الگوریتم رقابت استعماری [۶]

شکل ‏۰‑۷: حرکت مستعمرات به سمت امپریالیست [۶]
اگر در حین حرکت، موقعیت مستعمره از استعمارگر بهتری شود جای آن‌ها باهم عوض می‌گردد. از مجموع قدرت‌های کشور استعمارگر به‌علاوه درصدی از قدرت میانگین مستعمراتمان، قدرت کل یک امپراطوری بیان می‌شود.
(۳-۴)
در حین رقابت استعماری، امپراطوری‌های ضعیفی که قدرت خود را ازدست‌داده‌اند، از بین می‌روند. می‌روند. در رقابت استعماری باگذشت زمان حالتی پیش می‌آید که تنها یک امپراطوری در دنیا وجود دارد که آن را اداره می‌کند و این حالت درزمانی اتفاق می‌افتد که الگوریتم رقابت استعماری با رسیدن به نقطه بهینه تابع هدف، متوقف شود. شکل ۳-۸ زیر شمای رقابت استعماری را بیان می‌کند.
شکل ۳-۸: شمای کلی رقابت استعماری [۶]
۳-۹ حل مسئله زمان‌بندی با بهره گرفتن از الگوریتم ترکیبی
مسئله زمان‌بندی وظایف مستقل شامل n وظیفه و m ماشین می‌باشد که هر وظیفه باید با هرکدام از ماشین‌ها مورد پردازش قرار بگیرد به‌طوری‌که زمان انجام کار کمینه شود. ICA اورجینال برای مقادیر حقیقی و فضاهای پیوسته تعریف‌شده بود درصورتی‌که زمان‌بندی وظایف گسسته می‌باشد بنابراین نسخه گسسته این الگوریتم]۳۱[موردنیاز است. در این نسخه الگوریتم ICA با ترکیب شدن با الگوریتم‌های ژنتیک و ازدحام ذرات، به حالت فضای گسسته تبدیل می‌شود.
الگوریتم ترکیبی را با افزودن گروه دیگری به نام کشورهای مستقل بررسی می‌کنیم. علی‌رغم ایده اصلی الگوریتم ICA که مبتنی بر استعمارگر و کلونی(مستعمره) بود، یک گروه از کشورهای بی‌طرف و صلح‌آمیز در اینجا در نظر گرفته‌شده است. این کشورها متحده هستند و با بهره گرفتن از هوش ازدحامی با همدیگر ارتباط برقرار می‌کنند.

1. 1. ۱. تولید جمعیت اولیه

جمعیت اولیه در این الگوریتم به‌صورت تصادفی تولید می‌شوند. هر کشور یک آرایه با ابعاد ۱*n می‌باشد که در آن n تعداد وظایف ورودی می‌باشد. مقادیر موجود در هر کشور، تعداد منابع هستند. شکل ۳-۹ یک مثال از مسئله زمان‌بندی مستقل را نشان می‌دهد. در این مثال ۹ وظیفه و ۳ منبع داریم که وظایف T1 , T2 , T6 و T9 روی منبع R3 اجرا می‌شوند. هزینه هر کشور مطابق رابطه زیر می‌باشد.
fitness (country) = makespan (country) (3-5)
شکل ۳-۹ مسئله زمان‌بندی با ۹ وظیفه و ۳ منبع [۱۴]
مطابق تابع هزینه، کمترین زمان اجرای کشورها برای راه‌حل ارائه‌شده جهت حل مسئله زمان‌بندی مناسبت‌تر است. در جمعیت اولیه، به تعداد Nimp کشور (آن‌هایی که کمترین هزینه رادارند) را به عنوان امپریالیست و به تعداد Nind کشور( آن‌هایی که از میان کشورهای باقی‌مانده بهترین هستند ) را به عنوان کشورهای مستقل و باقی‌مانده کشورها را که در مستعمره امپریالیست‌ها هستند را با Ncol نشان می‌دهیم. کلونی‌ها در میان استعمارگرها به‌تناسب قدرت استعمارگرها تقسیم می‌شوند. برای انجام این کار هزینه نرمال Ci از هر استعمارگر i بر اساس هزینه همه استعمارگرها محاسبه می‌شود. معادله زیر:
Ci = maxj(cj) – ci (3-6)
که در آن ci، هزینه استعمارگر i و maxj(cj) ، بیشترین هزینه استعمارگرها می‌باشد. استعمارگری با بالاترین هزینه ( ضعیف‌ترین آن‌ها ) کمترین هزینه نرمال را خواهد داشت. با بهره گرفتن از هزینه نرمال، قدرت نرمال Pi هر استعمارگر توسط معادله ۵ به دست می‌آید. این مقادیر در فرایند پخش مستعمره‌ها کاربرد دارند.
تعداد N.Ci از کلونی‌های آغازین استعمارگر i سپس مطابق معادله زیر تعریف می‌شود:
N.Ci = round(Pi * Ncol) (3-6)
که در آن round ، تابعی است که نزدیک‌ترین عدد صحیح یک مقدار اعشاری را تولید می‌کند. تعداد اولیه کلونی‌ها برای هر استعمارگر به‌طور تصادفی انتخاب می‌شود، بعد از مشخص شدن وضعیت اولیه استعمارگرها، رقابت استعماری آغاز می‌شود و فرایند تکامل تا رسیدن به شرایط توقف، ادامه می‌یابد.
مرحله ۲. اعمال الگوریتم ژنتیک برای هرکدام از کلونی‌های موجود در امپریالیست‌ها
با الهام گرفتن از الگوریتم ژنتیک، عملگرهای این الگوریتم (انتخاب، تلفیق و جهش) جهت متنوع ساختن جمعیت امپریالیست‌ها روی کلونی‌ها اعمال می‌شوند.
۱) عملگر انتخاب بالاترین رتبه: در این روش، اولین کلونی که بیشترین سازگاری را داشته باشد انتخاب می‌کنیم درحالی‌که بقیه به‌طور تصادفی انتخاب می‌شوند. این روش کلونی‌ها را با گرفتن خصوصیات خوب از کلونی با بیشترین سازگاری، بهبود می‌بخشد.
۲) عملگر تلفیق تک نقطه‌ای: در تلفیق تک نقطه‌ای یک موقعیت تلفیق (k) به‌طور یکپارچه و تصادفی در دوره‌های [۱,۲,…,N_var – ۱]، انتخاب می‌شود. سپس متغیرها میان کلونی‌های موجود در آن نقطه تعویض و مبادله می‌شوند و دو کلونی جدید ایجاد می‌شود. شکل (۳ -۱۰)این فرایند را نشان می‌دهد.
شکل (۳-۱۰) فرایند تلفیق تک نقطه‌ای [۱۴]
با این عملگر تلفیق، طرح ژنتیکی بهتر در یک کشور با احتمال تلفیق از پیش تعیین‌شده (P_c) از نسل جاری به نسل بعدی به ارث برده می‌شود. هنگامی‌که دو کلونی والد در یک بهینه محلی واقع شوند، عملگر تلفیق، شانس پرش فرزند را از بهینه محلی فراهم می‌کند. در این الگوریتم وقتی‌که تلفیق میان دو کلونی نتیجه بدی داشته باشد، به مرحله قبل از تلفیق و کلونی قبلی بازمی‌گردیم.

توانایی سازمان در انجام فعالیت ها

۲۵%

توانمندی خارجی

۲۵%

پتانسیل و توانایی بخش غیردولتی در انجام فعالیت ها

۱۲٫۵%

تعداد تامین کنندگان بیرونی

۱۲٫۵%

ج) سناریوی ترکیبی:
ترکیبی دو سناریوی کیفی و کمی است که فعالیت ها بر اساس استراتژی واگذاری/ عدم واگذاری و روش Topsis رتبه بندی می شوند.
مرحله۴) شناسایی روش های مناسب برای واگذاری فعالیت های قابل واگذاری:

بر اساس داده ها، نحوه، سطح و میزان واگذاری فعالیت های قابل واگذاری، تعیین می گردد.
فصل سوم:
روش تحقیق
۳-۱- مقدمه
هر تحقیق تلاشی است نظام مند به منظور دست یافتن به پاسخ یک پرسش یا راه حلی برای یک مسئله است. با توجه به اینکه پرسشها و مسئله ها ماهیت های گوناگونی دارند لذا می توان بر پایه چگونگی این پرسشها و مسئله ها تحقیقات را طبقه بندی کرد. نوع جهت گیری پژوهشی که در برخی کتابها از آن تحت عنوان طبقه بندی تحقیقات بر حسب هدف نام برده می شود (سرمد و دیگران،۱۳۸۴)، کلیه پژوهشها در حقیقت سه هدف متفاوت را دنبال می کنند. گاهی هدف تحقیق حل یک مشکل متداول و معمول در محیط کسب و کار است و گاهی هدف تحقیق افزودن به مجموعه کلی دانش در یک حوزه خاص است و گاهی اوقات هدف تحقیق بررسی اثرات پیشنهادی تحقیقات کاربردی است (ساروخانی،۱۳۸۳).
در این فصل به تشریح روش تحقیق، جامعه آماری، ابزار جمع آوری داده ها، روایی و پایایی ابزار، و روش تجزیه و تحلیل داده ها خواهیم پرداخت.
۳-۲- نوع تحقیق
۱- تحقیق بنیادی: پژوهشی است که به کشف ماهیت اشیاء،‌ پدیده ها و روابط بین متغیرها، اصول و قوانین و ساخت یا آزمایش تئوری ها و نظریه ها می‌پردازد و به توسعه مرزهای دانش رشته علمی کمک می کند.
۲- تحقیق نظری: نوعی پژوهش بنیادی است و از روش های استدلال و تحلیل عقلانی استفاده می کند و بر پایه مطالعات کتابخانه ای انجام می‌شود.
۳- تحقیق کاربردی: پژوهشی است که با بهره گرفتن از نتایج تحقیقات بنیادی به منظور بهبود و به کمال رساندن رفتارها، روش ها، ابزارها و وسایل انجام می­ شود.
۴- تحقیق علمی: پژوهشی است که با بهره گرفتن از نتایج بنیادی و با هدف رفع مسائل و مشکلات جوامع انسانی انجام می‌شود.
با توجه به توضیحات فوق، این تحقیق از نظر هدف کاربردی می­باشد.
۳-۳- روش تحقیق
ماهیت مطالعات پژوهشی ممکن است اکتشافی یا توصیفی باشد و یا صرفاً به شکل آزمون فرضیه طراحی و به اجرا در آید. سرشت بررسی، به سطوح پیشرفت دانش در قلمرو پژوهش مورد نظر بستگی دارد. همین که از گام اکتشافی به سوی توصیفی و سپس به آزمون فرضیه روی می آوریم بر استحکام نتایج و یافته های پژوهش افزوده می شود.
برای تعیین و توصیف ویژگی های متغیر های یک پدیده، از روش مطالعه توصیفی استفاده می شود، بنابراین، هدف هر مطالعه توصیفی عبارت است از تشریح جنبه هایی از پدیده مورد نظر پژوهشگر و با دیدگاهی فردی، سازمانی، صنعتی و نظایر آن. به عبارت دیگر تحقیق توصیفی شامل مجموعه روش هایی است که هدف آنها توصیف کردن شرایط یا پدیده های مورد بررسی است. اجرای تحقیق توصیفی می تواند صرفاً برای شناخت شرایط موجود یا یاری دادن به فرایند تصمیم گیری باشد، تحقیقات توصیفی را می توان به دسته های زیر تقسیم کرد. (سرمد و همکاران، ۱۳۸۴، ص ۸۲)

• تحقیق پیمایشی

• تحقیق همبستگی

• تحقیق اقدام پژوهی

• بررسی های موردی

• تحقیق پس رویدادی

تحقیق حاضر از نوع تحقیقات توصیفی پیمایشی بوده که در طی مراحل آن به دنبال توصیف فعالیت های دانشگاه کاشان به تفکیک حوزه های مختلف و همچنین نحوه واگذاری این فعالیت ها به بخش غیر دولتی می باشد. در واقع تحقیقات پیمایشی، که به نام های دیگری مانند تحقیق زمینه یابی و تحقیق نظرخواهی نیز به کار برده می شود، هنگامی به کار می رود که محقق بخواهد با نظر خواهی از یک گروه نمونه انتخاب شده، نظر یک جامعه ی آماری بزرگ را درباره موضوعات خاصی بداند و اطلاعاتی درباره دیدگاه ها، نظرات، رفتارها، یا مشخصات گروهی از اعضای جامعه آماری از راه انجام تحقیق به دست آورد. (رضایی،۱۳۸۷،ص۱۵۶)
۳-۴- روش­های گردآوری اطلاعات
دراین پژوهش، به منظور بررسی مبانی نظری، از روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای استفاده شد. بدین ترتیب که با مراجعه به کتب مربوطه، مقالات، مجلات، اینترنت، پایان نامه ها، آرشیو سازمان، قوانین، آئین نامه ها، تصویب نامه ها، بخشنامه ها، دستورالعمل ها و … اطلاعات مورد نظر جمع آوری و در بخش میدانی نیز از ابزار مصاحبه با خبرگان و مدیران و پرسشنامه برای اندازه گیری هریک از متغیرهای مدل تحقیق استفاده گردید.
۳-۵- جامعه آماری
جامعه آماری به کل گروه افراد، وقایع یا چیزهایی اشاره دارد که محقق می خواهد به تحقیق درباره آنها بپردازد. (سکاران، ۲۴۹،۱۳۸۵) در تحقیق حاضر جامعه آمار‌ی‌‌‌‍‌؛ کلیه مدیران، رؤسای ادارات و خبرگانی که در دانشگاه کاشان مشغول فعالیتند، می باشند که از نظر تعداد ۷۱ نفر می باشند. (N=71)
البته لازم به ذکر است که برای هر مجموعه فعالیت مرتبط با هر حوزه، تعدادی از مدیران و خبرگان فعلی و گذشته مرتبط با آن مجموعه فعالیت ها مد نظر قرار گرفته است. از آنجایی که در این تحقیق، برای تجزیه و تحلیل داده ها، از روش تصمیم گیری چند معیاره Topsis نیز استفاده شده، لذا نیازی به نمونه گیری نمی باشد.
۳-۶- داده های اولیه و ابزار جمع آوری داده های تحقیق
به منظور جمع آوری داده های تحقیق، از منابع اولیه و ثانویه استفاده می شود. داده های ثانویه از اسناد تحقیقات گذشته، آمارهای غیررسمی، و اسناد و مدارک سازمانی به دست می آید. داده های اولیه، داده هایی هستند که محقق به صورت دست اول و بیشتر از طریق مصاحبه و پرسشنامه به دست می آورد.(رضایی، ۱۳۸۷،ص۱۶۰) با توجه به این تقسیم بندی، در تحقیق حاضر از هر دو نوع منبع اطلاعات اولیه و ثانویه استفاده شده است. برای گردآوری اطلاعات مورد نیاز در زمینه ادبیات تحقیق و پیشینه تحقیق، از مطالعه کتابخانه ای و اطلاعات ثانویه، و برای گردآوری داده های آماری مورد نیاز از مصاحبه، پرسشنامه و منابع اطلاعات اولیه استفاده شده است. تعیین ابزار تحقیق مهمترین مرحله ی طرح تحقیقاتی پیمایشی است، و باید روشن، شفاف و واضح باشد.
۳-۶-۱- ابزار جمع آوری داده های تحقیق:
به منظور جمع آوری اطلاعات پیرامون موضوع و هدف تحقیق از ابزار پرسشنامه استفاده شد. و بر اساس این اهداف و با توجه به مدل کلی و جزئی تحقیق که در انتهای فصل دوم این پایان نامه ارائه شد؛ محقق سؤالاتی را مطرح کرده که پاسخ دهنده با مطالعه آن و انتخاب پاسخ های مناسب، داده های تحقیق را تولید کرده تا از طریق آن، محقق به باور ها، نگرش ها، و تجربه های آزمودنی های جامعه در رابطه با موضوع تحقیق پی ببرد.