۵- یک دوره برنامه­ی تمرینی پیلاتس بر میزان چابکی دختران غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۴-۱۲ ساله اثر معنی داری دارد.
۶- یک دوره برنامه­ی تمرینی پیلاتس بر میزان هماهنگی دختران غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۴-۱۲ ساله اثر معنی داری دارد.
۷- یک دوره برنامه­ی تمرینی پیلاتس بر میزان تعادل دختران غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۴-۱۲ ساله اثر معنی داری دارد.
۸- یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر درصد چربی دختران غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۴-۱۲ ساله اثر معنی داری دارد.
۹- یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر BMI دختران غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۴-۱۲ ساله اثر معنی داری دارد.
۱۰- یک دوره برنامه تمرینی پیلاتس بر میزان افسردگی دختران غیرورزشکار دارای اضافه وزن ۱۴-۱۲ ساله اثر معنی داری دارد.
۱-۶. محدودیت­های پژوهش
۱-۶-۱. محدودیت های قابل کنترل
سن نمونه­ مورد مطالعه (دانش آموزان دختر) ، ۱۲ تا ۱۴ سال بود؛
افراد نمونه از طریق تکمیل برگه­ی آگاهی از سلامت انتخاب شدند.
۱-۶-۲. محدودیت های غیرقابل کنترل
عدم کنترل بر تغذیه، خواب و استراحت افراد نمونه؛
عدم همسانی شرایط عاطفی، روانی، فرهنگی، اقتصادی احتمالی افراد نمونه؛
میزان انگیزه و تجربه­ افراد نمونه در اجرای آزمون­های آمادگی جسمانی.
۱-۶. تعاریف مفهومی و عملیاتی
- ترکیب بدنی: ترکیب بدنی عبارت است از تشریح بدن بر حسب عضله، استخوان، چربی و دیگر عناصر در رابطه با آمادگی تندرستی است. منظور از واژه ی ترکیب بدن، توده ی چربی و بدون چربی است(۲۷).
منظور از ترکیب بدنی در پژوهش حاضر نمره­ای است که شرکت کنندگان در تست­های مربوط به ترکیب بدنی(درصد چربی بدن و MBI) بدست آوردند.
- آمادگی جسمانی: آمادگی جسمانی، اصطلاحی با مفاهیم وسیع است. سازمان بهداشت جهانی، آمادگی جسمانی را توانایی اجرای کار عضلانی به صورت رضایت بخش تعریف می­ کند. از نظر دانشکده طب ورزش آمریکا، آمادگی جسمانی قابلیت اجرای سطوح متوسط تا شدید فعالیت بدنی بدون خستگی بی مورد و حفظ این قابلیت در سراسر دوره ی زندگی است(۲۸).
منظور از آمادگی جسمانی در این پژوهش مقادیری است که شرکت کنندگان در تست­های آمادگی جسمانی مربوط به سلامت(استقامت عضلانی، استقامت قلبی- تنفسی، انعطاف پذیری، چابکی، سرعت، هماهنگی و تعادل) کسب می­ کنند.
- استقامت عضلانی: استقامت عضلانی، به توانایی عضله یا گروه عضلانی برای اجرای مجموعه ای از انقباض­های تکراری یا تولید نیروی ثابت در یک دوره­ زمانی گفته می­ شود(۲۸).

در تحقیق حاضر منظور از استقامت عضلانی، نمره ای است که شرکت کننده از طریق تعداد دراز و نشست با پای جمع در یک دقیقه بدست می آورد.
- استقامت قلبی- تنفسی: توانایی مقاومت در یک فعالیت جسمانی که با وجود اکسیژن و بدون خستگی بی مورد انجام می شود. در واقع، استقامت قلبی- تنفسی توانایی بدن برای مقاومت در برابر خستگی در ورزش های طولانی مدت و همچنین بازیافت سریع تر بعد از تمرین یا مسابقه است(۲۸).
منظور از استقامت قلبی- تنفسی امتیازی است که شرکت کننده از طریق آزمون دو ۵۴۰ متر کسب می­ کند.
- چابکی: به توانایی تغییر سریع و ناگهانی جهت حرکت و سرعت همراه با حفظ تعادل گفته می شود. به عبارت دیگر، چابکی، به توانایی تغییر مسیر سریع و دقیق بدن، حین فعالیت گفته می شود(۲۸).
در تحقیق حاضر، منظور از چابکی بهترین امتیازی است که هریک از شرکت کننده ها از طریق دو نوبت دوی رفت و برگشت ۹×۴ کسب می­ کنند.
- سرعت: توانایی اجرای یک حرکت ویژه با سرعت بسیار زیاد است(۲۸). همچنین، سرعت به توانایی حرکت هرچه سریع تر بدن یا قسمتی از آن دریک محدوده حرکتی مورد نظر گفته می­ شود.
در این تحقیق، عامل سرعت از طریق امتیازات دو نوبت آزمون ۳۶ متر سرعت شتابی توسط هر آزمودنی تعیین می­ شود(۲۸).
- انعطاف پذیری: انعطاف پذیری عبارت از دامنه­ حرکتی ممکن پیرامون یک مفصل معین یا گروهی از مفاصل است(۲۸).
در این پژوهش، انعطاف­پذیری امتیازی است که هریک از شرکت کنندگان در آزمون انعطاف پذیری یعنی آزمون استاندارد نشستن و رسیدن اصلاح شده، بدست می­آورند.
- هماهنگی: هماهنگی توانایی تلفیق احساس دیداری، شنیداری و گیرنده های عمقی با عملکرد حرکتی برای ایجاد حرکت دقیق، روان و ماهرانه است(۲۸).
منظور از هماهنگی در پژوهش حاضر، نمره­ای است که هریک از آزمودنی ها در آزمون هماهنگی چشم و دست کسب می­ کنند.
- تعادل: توانایی حفظ توازن بدن در حالت حرکت یا در حالت ایستاده است(۲۷). حفظ پایداری را تعادل می­گویند.
منظور از تعادل در این تحقیق امتیازی است که شرکت کننده در آزمون لک لک کسب می کند.
- درصد چربی بدن: یکی راه های غیرمستقیم در تعیین وزن مطلوب بدن است که در آن ضخامت بافت چربی زیرپوستی اندازه گیری می­ شود. با اندازه گیری ضخامت این لایه از چربی در چند نقطه از بدن با بهره گرفتن از کالیپر و فرمول های مربوط، درصد چربی بدن برآورد می شود(۲۸).
منظور از درصد چربی بدن در تحقیق حاضر، درصدهایی است که از هریک از شرکت کننده ها با بهره گرفتن از دستگاه کالیپر و معادله ی تعریف شده برآورد می­ شود.
- شاخص توده­ی بدن(BMI): شاخص توده ی بدن شامل آب، پروتئین، مواد معدنی و چربی است.
در تحقیق حاضر، این شاخص(BMI)، از حاصل تقسیم وزن بدن(برحسب کیلوگرم) بر مجذور قد (برحسب سانتی متر) هریک از آزمودنی ها به دست می ­آید.
- افسردگی: اﻓﺴﺮدﮔﻲ یکی از شایع­ترین اختلال­های روانی است که بر طبق انجمن روانپزشکی آمریکا(۲۰۱۱) دست کم با دو مورد از نشانگان کم اشتهایی یا پراشتهایی، اختلال در خواب، کمبود انرژی، عزت نفس پایین، تمرکز کم، مشکل در تصمیم گیری و احساس نامیدی مشخص می شود.
منظور از افسردگی در پژوهش حاضر نمراتی است که هر شرکت کننده در پرسشنامه ی ۱۳ سؤالی افسردگی بک(BDI-I) بدست می ­آورد.
- پیلاتس^[۸]: تمرینات پیلاتس (پیلاتیز یا کنترولوژی)، یک برنامه­ی تمرینی است که استفاده از فکر را جهت کنترل عضلات تشویق می کند(۴۲). تمرینات پیلاتس شامل حرکات کششی و قدرتی است که در طول دامنه حرکتی مفصل، با یک سرعت کنترل شده همراه با تمرکز و تنفس های عمیق انجام می شود(۵۰).
منظور از تمرین پیلاتس؛ تمرین ها و حرکات ورزشی معینی است که در اجرای آزمایشی این پژوهش بر روی گروه تجربی به مدت ۸ هفته، و هرهفته ۳ جلسه، بکار گرفته شد.
فصل دوم
ادبیات و پیشینه ی پژوهش
۲-۱. مقدمه
سلامت جسمانی و داشتن وضعیت بدنی مطلوب در زندگی برای همه افراد از اهمیت خاصی برخوردار است. به رغم این مهم، امروزه پیشرفت فناوری، شیوه­ زندگی افراد را به سوی بی تحرکی تغییر داده است. بنابراین، لازم است برای برخورداری از وزن مطلوب، شیوه­ زندگی را به گونه ای تغییر داد که انرژی دریافتی بدن کمتر شود و انرژی اضافی آن نیز به مصرف برسد(۲۸). از این جهت، بیشتر متخصصین تربیت­بدنی برعناصری چون عملکرد قلبی– عروقی، ترکیب بدنی و انعطاف پذیری به منظور کسب آمادگی جسمانی مرتبط با تندرستی تأکید می­ کنند(۲). بنابراین، انجام تمرینات ورزشی در بین افراد به خصوص در بین نوجوانان که قشر آینده ساز هستند، نقش بسیار مؤثری در زمینه­ آمادگی­جسمانی و بهداشت روانی آنها دارد. طبق تحقیقات به عمل آمده فعالیت­ های­جسمانی در افراد باعث کنترل چاقی، بی­­تحرکی، آسیب دیدگی، اختلالات تغذیه­­ای، توسعه فاکتورهای آمادگی جسمانی می شود(۵۷).
همچنین، غالب یافته­های پژوهشی براین مطلب تأکید دارند که افرادی که فعالیت فیزیکی منظم و شدید انجام می­ دهند، نسبت به افرادی که فعالیت های متوسط و سبک انجام می دهند در وضعیت سلامتی بهتری قرار دارند(۱۳). تحقیقات مشابه نشان داده اند که حتی افراد افسرده­ی بالینی که به تمرین ورزشی می پردازند، می توانند افسردگی خود را کاهش دهند. زیرا کاهش افسردگی پس از تمرین، هم توجیه فیزیولوژیک و هم توجیه روان شناختی دارد(۳۵). در این رابطه، به نظر می­رسد که ورزش پیلاتس از جمله ورزش­هایی است که می تواند علاوه بر ابعاد فیزیولوژیکی بر سلامت جسمانی و روان شناختی نوجوانان تأثیر بسزایی داشته باشد.
۲-۲-۰. مبانی نظری پژوهش
مقوله­ی ورزش به عنوان ابزاری چندبعدی در حوزه های مختلف تاثیرات گسترده­ای به جا می­ گذارد. شناخت تأثیر ورزش بر سلامت جسمی و روانی افراد، یکی از مسائل مطرح در جامعه­ کنونی ما می­باشد. چنین به نظر می­رسد که تنها ابزار در رسیدن فرد به درک بهتر از توانایی های متعدد خود و تجربه­ای کامل از زندگی؛ حرکت و فعالیت های بدنی به ویژه پرداختن به ورزش منظم است. لذا این تجربیات باید به گونه ­ای معنی­دار باشد که انسان نیاز به حرکت را احساس کرده و تمایل به شرکت در فعالیت­های بدنی و ورزش را در تمام طول عمر خود دریابد. به عبارت دیگر، چنین احساس کند که در فرایند فعالیت های بدنی نه تنها به آمادگی های جسمانی، حرکت و سلامتی دست می­یابد؛ بلکه از این رهگذر بسیاری از مهارت­ های زندگی را نیز می­آموزد(۳۵). در این زمینه، برخی از صاحب نظران اعتقاد دارند؛ نگرش­ها و عاداتی که از کودکی شکل می­گیرند در گرایش به ورزش کردن و تصمیم گیری­های دوران بزرگسالی نقش بسزایی ایفا می­ کنند(۱۱). با توجه به اینکه روند زندگی با پیشرفت تکنولوژی و مدرن شدن به صورت غیرفعال درآمده است و سطح فعالیت و تحرک افراد جامعه به شدت کاهش یافته و باری بر روی جامعه و نظام سلامت گذاشته است. به همین دلیل، امروزه بسیاری از کشورهای پیشرفته به این نتیجه رسیده ­اند که با سرمایه ­گذاری در امر ورزش و انجام پژوهش­ها، می توان ضمن کاهش هزینه­ های درمانی و افزایش بهره وری افراد در جامعه، سلامت جسمانی و روانی آنها را نیز بهبود بخشید. با این وجود، در پژوهشی که در یک مرکز آمادگی جسمانی در آمریکا، افراد کمی چاق و آماده با افراد لاغر اما غیرآماده مقایسه گردید. نتایج نشان داد که چاق­­های آماده، نسبت به لاغرهای غیرآماده کمتر در معرض خطر بیماری های قلبی- عروقی و کاهش طول عمر بودند. این نتیجه، البته تأیید چاقی نیست. بلکه، تأکید قابل توجه بر آمادگی جسمانی است.
یافته های پژوهشی حاکی از این است که ورزش یکی از راه هایی است که نوجوانان می توانند به کمک آن بر ناراحتی های جسمی، فشارهای روحی، روانی و اجتماعی ناشی از زندگی در دنیای متلاطم و پرتنش امروزی فایق آیند. تحقیقات مختلف نیز نشان داده­اند اشخاصی که به طور منظم به ورزش می­پردازند، از آمادگی جسمانی و ترکیب­بدنی مطلوبی برخوردارند، کمتر از دیگران دچار ناراحتی­های قلبی و عروقی می­شوند، فشارهای عصبی کمتری را تحمل می­ کنند و کمتر از دیگران افسرده می­شوند(۷۷). در بحث مطالعه­ فیزیولوژی ورزش و فعالیت بدنی نیز بر این نکته تمرکز می­گردد که چگونه بدن انسان به نیازهای فزاینده­ی فیزیولوژیکی ناشی از ورزش و فعالیت بدنی پاسخ می­دهد(۳۷، ۷۵).
در مورد اثرات فیزیولوژیکی ورزش بر بدن، تحقیقات کارشناسان نشان می­دهد که ورزش تأثیرات فیزیولوژیکی بر بدن دارد و این تأثیرات فیزیولوژیک، فراهم کننده آرامش در افراد هستند(۳۵). بنابراین، تغییرات مثبت و منفی در آمادگی جسمانی و ترکیب بدن می ­تواند بر سایر ابعاد زندگی انسان اثر بگذارد. بررسی­ها نشان داده­اند که انجام ورزش مزایای معنی­دار دارد. در کشور ما نیز فعالیت بدنی ناکافی به شکل یک نگرانی بزرگ خودنمایی می­ کند. ماشینی­ شدن زندگی، استفاده ازسرگرمی­ های کاذب رایانه­ ای، کاهش شدیدی را در میزان فعالیت های بدنی افراد جامعه مخصوصا نوجوانان به وجود آورده است و این امر باعث بوجود آمدن نابسامانی­ های فراوانی در زمینه­ های جسمی، روحی و اجتماعی در جامعه شده است. با این وجود، مطالعه ای جدید حاکی از آن است که درجوامع پیشرفته با افزایش میزان تحصیلات، شیوع چاقی کاهش یافته و میزان فعالیت بدنی و داشتن عادات غذایی صحیح افزایش یافته است(۵۲).
در این زمینه، نظریات جامعه شناختی بر این نکته تأکید دارند که نوجوانان به ویژه دختران از مادران خود به عنوان منابع اطلاعاتی با صلاحیت استفاده می­ کنند(۷۴). بنابراین، والدین می­توانند با انجام تمرینات ورزشی و رعایت عادات صحیح بهداشتی و تغذیه­­ایی چه درخانه و چه در مدرسه و با آگاه­نمودن نوجوانان از مزایای ورزش و فعالیت بدنی منظم، تاثیر قابل توجهی بر آموزش فرزندان خود بگذارند. ورزش پیلاتس، از جمله ورزش­هایی است که به دلیل عدم نیاز به امکانات مختلف و نیز مکان های خاص، می ­تواند به عنوان یک ورزش مناسب و ارزان به سلامت جسمانی و روانی نوجوانان به طور مؤثر کمک کند.
۲-۲-۱. ورزش پیلاتس^[۹]
پیلاتس، یک شیوه ی تمرینی است که با حرکات فیزیکی ساده طراحی شده و و باعث ثبات تنه و افزایش قدرت و توازن بدن می شود. هدف این ورزش، توسعه و بهبود انعطاف پذیری و تقویت سیستم ایمنی، تقویت سیستم قلبی- تنفسی، بهبود هماهنگی، قدرت و تمرینات ذهنی جهت کنترولوژی می­باشد(۴۴). به عبارت دیگر، تمرینات پیلاتس یک روش تمرینی است که بدنبال ایجاد انعطاف­پذیری، استقامت، قدرت و هماهنگی است، بدون آنکه حجم عضلانی را افزایش دهد. همچنین، تمرینات پیلاتس، یک برنامه­ی تمرینی است که استفاده از فکر را جهت کنترل عضلات تشویق می­ کند (۴۲).
علاوه براین، تمرینات پیلاتس گردش خون را افزایش داده و کمک می­ کند که عضلات عمقی مرکزی تقویت شوند. افرادی که به طور منظم این تمرینات را انجام می دهند احساس می کنند که وضعیت بدنی^[۱۰] بهتری دارند و کمتر در معرض آسیب قرار گرفته و در کل از سلامت کلی برخوردارند. این روش تمرینی، از حرکات کنترل شده‌ای تشکیل شده که بین بدن و مغز هارمونی فیزیکی ایجاد کرده و توانایی بدن افراد را در هر سن بالا می‌برد. از مزایای تمرینات پیلاتس می­توان به بهبود وضعیت بدن، افزایش انعطاف پذیری، افزایش تمرکز روانی، بهبود تنفس، کشش و تقویت عضلات بدن، و نیز پیشگیری از آسیب، بهبود هماهنگی، تحت تاثیر قرار دادن کل بدن و رهایی از استرس و درد اشاره کرد. روش پیلاتس در مجموع به دنبال افزایش قدرت، انعطاف پذیری و کنترل بدن می‌باشد(۲۲). تمرینات پیلاتس انواع گوناگون دارد و هم بدون وسیله و هم با وسیله در منزل یا سالن ورزشی قابل انجام است. البته در هر نوع تمرین از جمله پیلاتس، مراحل گرم کردن و حرکات کششی، تمرینات تقویتی و تمرینات استراحتی و آرام سازی، لازم است.
۲-۲-۱-۱. تاریخچه­ پیلاتس
قبل از بوجود آمدن چنین روش تمرین بدنی، شخص پیلاتس(۱۹۴۵) آن را هنر کنترل بدن^[۱۱] نامیده بود.

مولفه
تعداد سوالات
ضریب آلفای کرونباخ

کارایی
۹
۸۶۲/۰

اثربخشی
۵
۷۳۰/۰

با توجه به ضرایب محاسبه شده، میتوان پذیرفت که پرسشنامه مورد استفاده از پایایی قابل قبولی برخوردار است.
فرضیات تحقیق
با توجه به مبانی نظری گفته در فصل دوم، اجزای تشکیل دهندهی بهره وری شامل کارایی و اثربخشی میشود. لذا برای بررسی تاثیر اتوماسیون اداری بر بهره وری، فرضیه اصلی اول و فرضیه های فرعی مربوط به آن به صورت زیر تبیین میشوند:

فرضیهی اصلی ۱:
استفادهی کارکنان سازمان برق منطقهای یزد از سیستمهای اتوماسیون اداری، سبب افزایش بهره وری سازمان میشود.
فرضیهی فرعی ۱-۱:
استفادهی کارکنان سازمان برق منطقهای یزد از سیستمهای اتوماسیون اداری، سبب افزایش کارایی سازمان میشود.
فرضیهی فرعی ۱-۲:
استفادهی کارکنان سازمان برق منطقهای یزد از سیستمهای اتوماسیون اداری، سبب افزایش اثربخشی سازمان میشود.
علاوه بر بررسی تاثیر اتوماسیون اداری بر بهره وری سازمان که موضوع اصلی این پایان نامه میباشد، تاثیر برخی از متغیرهای جمعیت شناختی نظیر جنسیت، سن و سابقهی کاری نیز بر بهره وری سازمان مذکور سنجیده میشود. لذا فرضیه اصلی دوم و فرضیه های فرعی مربوط به آن به صورت زیر تبیین میشوند:
فرضیهی اصلی ۲:
متغیرهای جمیتشناختی بر بهره وری کارکنان سازمان برق منطقهای یزد، اثر میگذارد.
فرضیهی فرعی ۲-۱:
متغیرهای جمیتشناختی بر کارایی کارکنان سازمان برق منطقهای یزد، اثر میگذارد.
فرضیهی فرعی ۲-۲:
متغیرهای جمیتشناختی بر اثربخشی کارکنان سازمان برق منطقهای یزد، اثر میگذارد.
مدل و متغیرهای تحقیق
میزان استفاده از اتوماسیون اداری به عنوان متغیر مستقل ایفای نقش میکند. همچنین بهره وری و اجزای تشکیل دهندهی آن (کارایی و اثربخشی) به عنوان متغیرهای وابسته در نظر گرفته میشوند. از آنجایی که تاثیر متغیرهای جمعیتشناختی بر بهره وری هدف اصلی تحقیق نمیباشد، لذا این متغیرها به عنوان متغیرهای کنترلی در نظر گرفته میشوند. متغیرهای جمعیت شناختی مورد مطالعه عبارتند از: سن، جنسیت، سابقه کاری.
شکل ‏۳-۱، مدل مفهومی تحقیق را نشان میدهد. در شکل مذکور، متغیرهای جمعیت شناختی به عنوان متغیر بارز با مربع و سایر متغیرها (میزان استفاده از اتوماسیون اداری، بهره وری، کارایی و اثربخشی) به عنوان متغیر پنهان با بیضی مشخص شدهاند.
شکل ‏۳-۱: مدل مفهومی تحقیق
روش تجزیه و تحلیل داده ها
منابع
آهنگرپور، عادل (۱۳۸۷). بررسی بهره وری اجرای اتوماسیون اداری (مطالعهی موردی شرکت ملی حفاری ایران)، راهبرد، شماره ۱، ۱۰۱-۷۵٫
ابطحی، حسین و بابک کاظمی (۱۳۷۸). بهره وری، تهران، موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی.
الوانی، سیدمهدی و پرویز احمدی (۱۳۸۰). طراحی الگوی جامع مدیریت عوامل موثر بر بهره وری نیروی انسانی، مدرس، شماره ۱، ۱۹-۲٫
امامیمیبدی، علی (۱۳۷۹). اصول اندازه گیری کارایی و بهره وری، تهران، موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی.
تقیزاده، ابراهیم (۱۳۸۵). بررسی تاثیر مستقیم فناوری اطلاعات بر اثربخشی سازمان، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و حسابداری.
حبیبی، لیلی (۱۳۸۳). سیستمهای اتوماسیون اداری، تدبیر، شماره ۱۵۴، ۴۲-۳۸٫
خاکی، غ. (۱۳۸۹). روش تحقیق با رویکردی به پایان نامه نویسی، انتشارات بازتاب.
رحیمیکیا، امین، عزتاله قدمپور و فاطمه روشنزاده (۱۳۹۰). بررسی نقش بکارگیری اتوماسیون اداری در بهره وری کارکنان شهرداری خرمآباد در سال ۱۳۸۹، مدیریت شهری، شماره ۲۷، ۱۲۴-۹۹٫
ساعتچی، محمود (۱۳۸۴). روانشناسی کار و روانشناسی صنعتی، تهران، موسسه نشر ویرایش.
شریفزاده، فتاح (۱۳۷۲). بهره وری و جایگاه آن در ارزیابی عملیات سازمان، مجله مدیریت دولتی، شماره ۲۳، ۱۶-۱۵٫

نوآوری­های فنی، عوامل سیاسی، اجتماعی، اداری و تحولات کلان افتصادی

شین و همکاران

۲۰۰۰

حوادث غیرمترقبه، تعارض و ناسازگاری بین انتظارها و واقعیت ها، نیازهای فرایندی، دانش جدید، تغییر در ساختار بازار و صنعت، تحولات جمعیتی، تغییر در علائق و سلیقه ها

دراکر

۱۹۸۵

قوانین مقررات، پایداری محیطی، ایمنی و امنیت، سلامت و بهداشت، اولویت سفر و گردشگری، زیرساخت های حمل و نقل هوایی، زیرساخت­های حمل ونقل زمینی، زیرساخت­های گردشگری، زیرساخت­های فن آوری اطلاعات، قیمت­های رقابتی در صنعت گردشگری، منابع انسانی، میل به سفر و گردشگری، منابع طبیعی، منابع فرهنگی

جنیفر بلانک و همکاران

۲۰۰۹

(مأخذ: رکن الدین افتخاری و همکاران، ۱۳۹۳)

۲-۴- تعاونی و اهمیت آن در گردشگری

۲-۴-۱- مفهوم تعاون و تعاونی

تعاون در لغت به معنای مشارکت، همیاری، دست یکدیگر را گرفتن، مساعدت و نوع دوستی می­باشد. از نقطه نظر جامعه ­شناسی، زمانی تعاونی و همکاری شکل می­گیرد که تعامل اجتماعی بین اشخاص و گروه­هایی که هدف آنان پیوند دادن فعالیت­هایی چند، اعمال کمک متقابل و انحام کاری به طور مشترک است، پدید آید. از نظر اقتصادی تعاون و همکاری نوعی سازمان و عمل اقتصادی است که از طریق آن اشخاص و گروه­هایی با داشتن منافع مشترک، با یکدیگر جهت انجام فعالیت­های اقتصادی پیوند می­خورند و بالاخره اینکه تعاون و همکاری در سطح بین المللی و جهانی برای مشخص ساختن شکل خاصی از کمک متقابل اقتصادی و یا کمک­های فنی که فارغ از هر نوع مقاصد سلطه جویانه کشور کمک کننده به انجام رسد بکار می­رود (نیازی و همکاران، ۱۳۸۵).

تعاون به معنی گروهی از افراد است که نیروی کار و توانایی­هایشان در قالب طرحی مشترک یکپارچه کرده ­اند تا از منافع مشترک خود استفاد کنند و بر آن بیافزایند و در حالی که تمام سازمان­ها برخاسته از هم­آمیزی منافع اعضایشان می­باشند، تعاونی­ها متضمن فرایندی از مشارکت مردم می­باشد که در آن افراد ظرفیت­های مشخص خود را سامان می­ دهند. لذا پویایی و بقای تعاونی­ها در مشارکت فعال مردم نهفته است (نیازی و همکاران، ۱۳۸۴).
نظام تعاون از جمله پدیده­هایی است که در راه ورود گروه­ ها به طور جمعی به چرخه توسعه و نیز تعدیل اقتصادی و تعدیل بحران اشتغال نقش مؤثر و مفیدی دارد و این نظام در هر جا مانند یک مرکز کنترل روابط اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی و محلی می ­تواند عمل کند. تعاون می ­تواند موجب ارتباط افراد یک جامعه و پیدایش روحیه برادری و نوع دوستی در بین آن­ها گردد و از تفرق و تقابل و نیز خودخواهی و خود پرستی و بی­توجهی به منافع دیگران بر حذر دارد. تعاونی، انجمنی مستقل از افرادی است که به صورت داوطلبانه به منظور رفع نیازها و خواسته­ های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خویش از طریق شرکتی با مالکیت مشترک و تحت کنترل دموکراتیک تشکیل می­ شود. تعاونی­ها همچنین به مسئولیت­ پذیری اجتماعی اعتقاد داشته و یکی از اصول آنها را توجه به جامعه­ای تشکیل می­دهد که تعاونی­ها در آن مشغول فعالیت هستند. یک سهم مهم نهضت تعاونی، همانا ظرفیت آن در گسترش و حمایت از توسعه کارآفرینانه در اشکال سازگار با اصول و اهداف گردهمایی جهانی برای توسعه اجتماعی است. در کل تعاونی و شرکت­های تعاونی که نهادهای اجتماعی هستند. مجموعه ­ای از واحدهای اقتصادی و اجتماعی راتشکیل می­ دهند که به منظور رفع تمام یا پاره­ای از نیازهای واقعی و مشترک اعضا از طریق خودیاری و کمک متقابل سازماندهی می­شوند و از همین رو ضرورتاً نیاز به باور و رعایت هنجارهای اصول سازماندهی و مدیریت علمی دارند (نیازی و همکاران، ۱۳۸۵).

۲-۴-۲- تعاونی های گردشگری

تعاونی­های گردشگری به مثابه رابط بین دولت و مردم عمل می­ کنند( حبیب پور و همکاران، ۱۳۸۳).امروزه در اکثر ممالک پیشرفته و حتی در کشورهای آسیایی به ویژه هند تعاونی­های توریستی نقش مهمی را در توسعه ملی این کشور ایفا کرده ­اند. در واقع این کشورها از تعاونی­های توریستی به عنوان ابزاری مهم و تأثیرگذار در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور سود برده و توانسته ­اند از طریق تشکیل و گسترش این نوع تعاونی ها به ایجاد فرصت­های شغلی برای مردم منطقه از یک طرف و کسب درآمد ارزی و توسعه اقتصادی ملی از طرف دیگر اقدام نمایند (مولایی هشتجین و همکاران، ۱۳۹۰).
تعاونی­های گردشگری زیر مجموعه ­ای از کل تعاونی­ها، جوامع کوچک و بزرگی از انسان­های متعهد و مسئول هستند که به حفظ ارزش­های اخلاقی در تمامی جنبه­ های تجارت اعتقاد دارند. تعاونی­ها، شرکت­های مردمی تلقی می­شوند و انسان و نیازها و آمال او را یک اولویت می­دانند وآن را در دستور کار تعاون گران و اعضاء تعاونی قرار می­ دهند. تعاونی­های گردشگری به عنوان تشکل­های غیر دولتی در بسیاری از کشورها نقش خود را در توسعه گردشگری به خوبی ایفا کرده ­اند. این تعاونی­ها کلیه مراحل گردشگری مشتمل بر تبلیغات، پذیرش، راهنمایی، اسکان، مسافرت و …. مرتبط با گردشگران را به خوبی ساماندهی و برگزاری می­ کنند. این تعاونی­ها گاهی چند منظوره و گاهی تک منظوره فعالیت می­ کنند. تعاونی­های یک منظوره بخشی از امور را به عهده می­گیرند. این امر ممکن است حمل و نقل، راهنمایی و هدایت گردشگران، تبلیغ و یا حتی خدمات خاص باشد (فرزین، ۱۳۸۶).
انگیزه و محرک اصلی شکل­ گیری تعاونی­ها، بهره­مندی همه شرکاء و اعضا از منابع و اهداف است. تعاونی­ها برای اهداف مختلفی ایجاد می­شوند. تعاونی­ها ایجاد می­شوند تا محصولات و خدمات جدید بیافرینند، به سطوح بالاتری از کفایت و صرفه جویی نسبت به مقیاس^[۱۲۸] دست یابند، بازارهایی افتتاح کنند که قبلاً غیر قابل دسترسی بودند یا به منابع مشترک مالی و یا انسانی دست یابند. تعاونی­ها می ­تواند با نام­ها و ساختارهای مختلف در بخش خصوصی، یا بخش عمومی یا بین بخش­های خصوصی و عمومی شکل گیرند. با این حال رمز یک تعاونی موفق، تشخیص این نکته است که تعاونی رابطه­ای کاری است که در آن شرکا، خطرها، پاداش­ها و مسئولیت­های مشترکی را در قبال موفقیت یا شکست تقبل می­ کنند. البته این طور نیست که شرکا به منابع یکسانی برسند. برای بخش عمومی یک مشارکت به شکل تعاونی با بخش خصوصی موارد زیر را به همراه دارد (گردشگری بریتیش کلمبیا^[۱۲۹]، ۲۰۰۳):
دسترسی به منابع جدید سرمایه
توسعه شتاب یافته دارایی­ های زیر بنایی
حفظ یا بهبود سطوح خدمات
دسترسی به مهارت در طراحی، مدیریت و خدمات­رسانی
درک ارزش دارایی­ هایی که از آنها استفاده بهینه نشده است .
ارزش بالاتر از فرصت­های توسعه اقتصادی از طرف دیگر برای بخش خصوصی مشارکت از طریق تعاونی ها موارد زیر را به همراه می ­آورد(گردشگری بریتیش کلمبیا^[۱۳۰]، ۲۰۰۳):
دستیابی به بازارهای جدید که به تنهایی قادر به توسعه نیستند.
توانایی بهبود سطح مهارت و اجرا .
گسترش محصولات و خدمات، فراتر از سطح کنونی
افزایش اعتبار از طریق ارتباطات .
فرصت کسب دستاوردی برابر با ریسک­ها و شایستگی­های مخاطره­ها .

۲-۴-۳- اهداف تعاونی های توریستی

تعاونی­های توریستی با هدف کلی کمک به توسعه ی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی عمل می­نمایند به این مبنا اهداف ویژه و اختصاص این نوع تعاونی­ها را می­توان بر اساس قانون بخش تعاونی جمهوری اسلامی ایران به شرح ذیل بیان نمود (مولایی هشتجین و همکاران، ۱۳۹۰):
ایجاد اشتغال و گسترش فرصت­های شغلی برای مردم مناطق توریستی پذیر و در نتیجه آن افزایش درآمد مردم مناطق مورد نظر .
قراردادن وسایل و امکانات کار برای همه به منظور رسیدن به اشتغال کامل .
ادغام مدیریت و سرمایه و در اختیار قرار دادن مدیریت شرکت در دست اعضای آن .
بهینه نمودن اقشار مختلف جامعه از درآمدهای حاصله از توسعه ی فعالیت­های گردشگری .
ایجاد زمینه برای بهره ­برداری اقتصادی از قطب­های گردشگری به ویژه در استان­های شمالی .
گسترش سرمایه گذاری در بخش گردشگری و کمک به عمران و آبادانی قطب­های گردشگری .
گسترش مشارکت مردمی در فعالیت­های گردشگری و توریسم .
تقویت فرهنگ کار دسته جمعی و مشارکت گروهی .

۲-۴-۴- انواع تعاونی گردشگری

تصمیم فرد برای پذیرش نوآوری یا ایده جدید بستگی به درک و برداشت وی از آن نوآوری یا ایده جدید دارد. ون دن بن^[۵۶] (۱۹۸۸) معتقد است که یکی از عواملی که باعث تفاوت در سرعت پذیرش نوآوری ها در جوامع روستایی می شود تفاوت در درک افراد از نوآوری و برداشت آنها از خصوصیات و ویژگی های نوآوری است. می توان گفت در فرایند تصمیم گیری درباره پذیرش نوآوری یا ایده جدید، درک و برداشت افراد از ویژگیها و شرایط نوآوری و میزان تناسب این ویژگی ها با نیاز، امکانات، ارزش ها و انتظارت افراد نقش دارد و چناچه افراد دیدگاه و نظر مساعد نسبت به ایده یا پدیده جدید داشته باشند فرایند تصمیم گیری برای پذیرش آن را با سرعت بیشتری طی کرده و نسبت به پذیرش آن اقدام می کنند. در این مورد لیونبر گروگوین (۱۳۷۴: ۳۲) با اشاره به تأثیر ویژگی های نوآوری در ایجاد نگرش مساعد یا نامساعد نسبت به نوآوری و نهایتاً تأثیر در تصمیم گیری افراد برای پذیرش آن توصیه می کند که در اشاعه نوآوری، صفات و ویژگی هایی از نوآوری ها که می تواند در تصمیم گیری افراد و پذیرش تأثیرگذار باشد شناسایی شده و در تطبیق این ویژگی ها با شرایط و نیازهای افراد پذیرنده تلاش شود .در این تحقیق نیز نگرش پسته کاران نسبت به نوآوری های جدید ودیدگاه و نظر آنها در این مورد بررسی می گردد و هچنین به تأثیری که تکنولوژی بر زندگی افراد می گذارد اشاره می شود.

۲-۳۸ویژگیهای اجتماعی – فرهنگی
از آنجا که پذیرش نوآوری ها وایده های جدید در حقیقت تغییر در رفتار افراد پذیرنده آنها محسوب می شود، برخی هنجارهای اجتماعی- فرهنگی نیز در کنار سایر متغیرها در فرایند تصمیم به پذیرش نوآوری ها نقش مؤثری دارند (Rogerse, 1995, no 20).
این عوامل اجتماعی –فرهنگی در مواقعی به عنوان مانع و بازدارنده تغییر و تحول در جوامع روستایی و در بعضی مواقع دیگر به عنوان انگیزه اقدام به پذیرش روش های نوین و به تبع آن ایجاد تغییر و تحول در ساختارهای نظام اجتماعی عمل می کنند. سوان سون (۱۳۷۰) تحول فرهنگی – اجتماعی را لازمه تحول و توسعه تکنولوژی و همچنین پیامد معرفی تکنولوژی های نوین در نظام یک روستا می داند. از دیدگاه وی تحول اجتماعی شامل تغییر و تحول در نقش و پایگاه اجتماعی افراد و تغییر و تحول در وظایفی است که توسط گروه ها و نهادهای مختلف جامعه روستایی انجام می شود و تغییر و تحول فرهنگ اصطلاح وسیعتری است که توصیف کلیه تحولاتی که در هر بخش از فرهنگ جامعه نظیر اشکال مختلف هنر، ارزش، اعتقادات و علم و تکنولوژی موجود در جامعه روی می دهد به کار می رود.
شهبازی (۱۳۷۵: ۹۰) ضمن تأکید بر رعایت تناسب نوآوری ها و تکنولوژی های نوین با شرایط و ویژگیهای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مردم و نظام اجتماعی پذیرنده این تکنولوژی ها، در زمینه تأثیر عوامل اجتماعی -فرهنگی و اقتصادی مردم و نظام اجتماعی پذیرنده این تکنولوژی ها در زمینه تأثیر عوامل فرهنگی - اجتماعی، معتقد است هر جامعه ای ویژگی هایی در فرهنگ و منابع انسانی و محیطی خاص خود دارد و پذیرش و اشاعه هر بخش از تکنولوژی و ایده های نوین بستگی به انطباق آنها با شرایط و ویژگی های فرهنگی – اجتماعی آن جامعه دارد. وی همچنین توصیه می کند (هر نوآوری می باید متناسب با شرایط اقتصادی و اجتماعی، هماهنگ با توان های فنی و دمساز با فرهنگ غالب در جامعه بهره بردار باشد).
ملک محمدی(۱۳۷۲: ۵۹) فرهنگ را به دو جنبه فرهنگ تغییرناپذیر و قوام یافته که کوچکترین تغییری در آن با مقاومت شدید مردم روبرو می شود (مانند اعتقادات، باورها، سنن و آداب و رسوم مردم منطقه) و دیگر فرهنگ تغییر پذیر یا به عبارتی فرهنگ روبنایی با تقلید که فرهنگ تولید کشاورزان از این نوع است تفکیک می کند و معتقد است انتشار ایده های نوین در جامعه کشاورزی که از مهمترین وظایف نظام ترویج می باشد، کار ساده ای نیست و نیاز به بررسی رابطه نوآوری با فرهنگ جامعه دارد و مروج کشاورزی یا عوامل ترویجی بعنوان رهبر فنی در کار کشاورزی، در محیط روستایی نقش بساز و متحول کننده ای دارند و عامل انقلاب فرهنگی در بعد تولیدی را بعهده دارد و بایستی اعتقادت مردم را دقیقاً بشناسد و با در نظر گرفتن خصوصیات اجتماعی فرهنگی مردم نسبت به تغییر بخش حساسی از خصوصیت اجتماعی یعنی فرهنگ روبنایی فنی در جامعه تولیدی از طریق ارائه فنون بهتر کوشش نماید. در زمینه توجه به عوامل اجتماعی - فرهنگی و نقش آنها در تحویل و توسعه جوامع بعنوان عامل یا مانع پیش برنده آن، تاکنون مباحث زیادی توسط دانشمندان علوم اجتماعی و نظریه پردازان توسعه مطرح گردیده است. به نظر تعدادی از محققین مسایل روستایی که از آنها به عنوان پیروان مکتب نوسازی در توسعه یاد می شود. اکثریت توده کشاورزان وتولید کنندگان خرده پا در مقابل ارائه نوآوری های تازه به دلیل وجود تمایلات خاص فرهنگی - اجتماعی از خود مقاومت نشان می دهند. اینان از ویژگی هایی نظیر سنت گرایی، تقدیرگرایی، محافظه کاری، پائین بودن سطح آرزوها و تمایلات و فقدان روحیه نوآورری بعنوان عوامل فرهنگی – اجتماعی که در روند اشاعه و پذیرش نوآوری ها و تکنولوژی های نوین و به تبع آن توسعه و تحول در جوامع روستایی مانع ایجاد می کند، نام می برند (ازکیا، ۱۳۷۴: ۳۶).
در میان نظریه پردازان که در باب تأثیر عوامل اجتماعی – فرهنگی در روند توسعه و تحول روستایی به بحث پرداخته اند، راجرز نظریه خرده فرهنگ دهقانی را مطرح کرده است که بر اساس آن در جریان توسعه و دگرگونی روستاها، شناخت وآگاهی از خصوصیات فرهنگی واجتماعی دهقانان از اهمیت ویژه ای برخوردار است وبرنامه های توسعه روستاها اگر بدون در نظر گرفتن عوامل اجتماعی فرهنگی وشناخت ارزشها، وجهه نظریه ها وانگیزه های دهقانان طراحی شود منجر به شکست خواهد شد (ازکیا، ۱۳۷۰: ۲۶). راجرز در این زمینه در کتاب معروف خود موسوم به (نوسازی در میان دهقانان) می نویسد: (کشاورزان در مورد کنترل حوادث آتی دارای نظرات متفاوتی هستند بطوریکه اکثریت قشر خرده پای آنها دارای گرایشاتی نظیر بدگمانی ،تسلیم وبردباری وبی ارادگی وگریز در مقابل حوادث وپدیده های نوین می باشند) (همان منبع).
بعضی دیگر از محققین و صاحبنظران مسائل توسعه روستایی دیدگاه های مبتنی بر نقش عوامل فرهنگی- اجتماعی بعنوان موانع اصلی تغییر وتحول تکنولوژیکی در جوامع روستایی را مورد نقد قرار داده اند. بطوریکه اورتیز می گوید: پاسخ کشاورزان خرده پا به فرصتهای جدید اقتصادی و پذیرش ایده ها و افکار وتکنولوژی های جدید را باید با توجه به انواع نا ایمنی ها وریسک های موجود مورد تجزیه وتحلیل قرار داد ونه وجود روحیه محافظه کاری در آنان و یا متغیرهای مربوط به عوامل اجتماعی فرهنگی در مقایسه با متغیرهای اقتصادی از اهمیت کمتری برخوردارند.
(د)اهمیت و وضعیت پسته کاری
۲-۳۹اهمیت پسته و پسته کاری
طی چند دهه گذشته درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفت بخش عمده ای از درآمدهای ارزی کشور را شامل میشود و اقتصاد کشور نیز تقریباً به طور کامل از روند صادرات نفت تبعیت نموده و با نوسانات آن دچار بحران می شود. از آنجا که نفت عمدتاً یک کالای سیاسی محسوب میشود تا یک کالای اقتصادی، پیش بینی درآمدهای ایجاد شده ناشی از صادرات این محصول همواره با درآمدهای حاصل از فروش آن تفاوتهای فاحشی داشته و دارد. به این علت راهکارهایی که بتوانند این وابستگی را کاهش دهند بسیار مهم می باشند. تنها راه گریز از وابستگی به درآمدهای نفتی خروج از شرایط اقتصاد تک محصولی می باشد که کاهش مداوم درآمدهای نفتی و پیش بینی کاهش صادرات نفت ملی در سال های آینده به علت افزایش تقاضای داخلی توسعه صادرات غیر نفتی را بسیار ضروری کرده است. در بین کالاهای صادراتی، صادرات محصولات کشاورزی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در حال حاضر نیز بخش عمده ای از صادرات غیر نفتی را شامل تولید ناخالص ملی و بیش یک چهارم می شود. بخش کشاورزی یکی از مهمترین بخشهای اقتصادی کشور است بطوریکه بیش از اشتغال و حدود ۸۷ درصد نیازهای غذایی کشور و نزدیک به ۳۶درصد از صادرات غیر نفتی به این بخش وابسته است. این بخش حتی در شرایط نامطلوب اقتصادی نیز شکوفایی و ظرفیت های نوینی را عرضه کرده است که برای بسیاری از اقتصاددانان تا حدودی ناشناخته مانده است (قره خانی، ۴۰:۱۳۸۱ ) . امروزه کشاورزی تنها بعنوان تأمین کننده نیازهای معیشتی مردم نیست بلکه بعنوان زمینه مناسب در جهت تأمین و تولید کالاهای صادراتی به منظور تأمین ارز و سازماندهی امور اقتصادی بعنوان بخش تجاری در اقتصاد جهانی برای کشورهای کم درآمد و پر درآمد عمل می نماید (وزارت جهاد کشاورزی،۱۳۸۱ ). ورود به دهکده جهانی و ایجاد رقابت تنگاتنگ بین محصولات از جمله محصولات کشاوری به ویژه پسته، تولیدکنندگان این عرصه را وادار می کند که برای بدست آوردن جایگاهی ارزنده در بازارهای جهانی به استفاده از تکنولوژی های نوین در این زمینه بپردازند که این خواستن در ایران که جزئی از جامعه در حال توسعه جهانی است، ممکن نمی شود مگر اینکه رابطه ای تنگاتنگ بین متخصصین آموزشی و تولیدکنندگان انجام پذیرد که به موجب این امر نظام آموزشی غیر رسمی می تواند نقش بسزایی را ایفا نماید که در این زمینه ارائه تکنولوژی های نوین در جهت افزایش کمی و کیفی محصولات کشاورزی بالاخص پسته که بالاترین ارزش صادرات غیر نفتی را در ایران دارا است، نقش بسزایی را بر عهده دارد. صادرات غیر نفتی نقش شایانی در رشد تولید داخلی، افزایش اشتغال زایی و نیز افزایش پس انداز داخلی دارد. در این میان با توجه به شرایط اقلیمی مناسب کشور که امکان کشت محصولات مختلف را فراهم می کند، صادرات کشاورزی در اولویت دستور کار صادرات غیر نفتی قرار دارد. نواسانات پی در پی درآمد کشاورزان و صدماتی که در اثر این نوسانات بر اقتصاد مملکت وارد آمده، مسئولان را بر آن داشته که با دقت بیشتری صادرات غیر نفتی را بررسی و حمایت نمایند. در سه دهه گذشته در میان کالاهای صادراتی، پسته و فرش بیشترین سهم را داشته اند. بطوریکه سهم این دو به۸۵ درصد نیز رسید. با اجرای سیاست ۸/۷۰ درصد کل صادرات غیر نفتی در دهه ۵۰ می رسد و در دهه های بعدی به ۳ تعدیل در برنامه اول توسعه این سهم به ۵۳ درصد در طی دهه ۷۰ کاهش یافت. هر چند جایگاه پسته ایران در دنیا بسیار بالا و مناسب است ولی در سال ۱۳۸۶ به رکورد فاحشی در صادرات پسته رسیدیم (سالنامه آمار بازرگانی،۱۳۸۲). با توجه به مطالب فوق بحث در مورد محصولات صادراتی راهگشای بسیاری از مشکلات کشور خواهد بود. بخصوص پسته که از قرن ها پیش در این سرزمین بوده و دیر زمانی است که جزء محصولات صادراتی این مرز و بوم به حساب می آید و از آنجا که پسته اولین محصول مهم صادراتی به حساب میآید. همچنین پارامترهای مؤثر بر پذیرش تکنولوژی های جدید می تواند نقش مؤثری در شناسایی توسعه و آموزش روش های نوین کاشت، داشت و برداشت و حتی صادرات پسته استان خراسان جنوبی داشته باشد. استفاده از تکنولوژی های جدید علی الرغم داشتن خطرهای احتمالی و جانبی می تواند با در نظر گرفتن ظرفیت بالقوه و بالفعل این منطقه و همچنین با ارائه آموزش های لازم به شکل ترویجی- عملی و پرداخت اعتبارات مورد نیاز به پسته کاران، تولیدات آنها را افزایش و خسارات ناشی از استفاده از روش های سنتی را کاهش دهد و در نهایت توسعه اقتصاد روستایی و توسعه ملی را تضمین کند ( Low,1999 , no :6).
۲-۴۰سطح زیر کشت پسته
بر اساس آخرین اطلاعات سازمان خواروبار و کشاورزی جهانی (FAO) سطح زیر کشت پسته در جهان متغیر بوده و اغلب سیر صعودی داشته است. از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۹ در یک دوره نه ساله سطح زیر کشت پسته جهان متغیر بوده است. در این دوره کمترین میزان سطح زیر کشت با ۴۱۷ هزار هکتار مربوط به ۲۰۰۰ و بیشترین آن با ۶۵۱ هزار هکتار مربوط به سال ۲۰۰۷ بوده است .
در بین کشورهای جهان، ایران با دارا بودن ۴۵۰ هزار هکتار اراضی زیر کشت پسته در سال ۲۰۰۷ مقام اول را داراست. پس از آن ترکیه با ۴۳۰ هزار، آمریکا با ۵۰ هزار و تونس با ۴۹ هزار هکتار به ترتیب مقام های دوم تا چهارم را به خود اختصاص داده اند.
جدول۲-۶ . سطح زیر کشت پسته در جهان ایران و نه کشور عمده تولیدکننده (۲۰۰۹-۲۰۰۰)
واحد : هکتار

همچنین در تقاطع های آزادی، بهبودی، توحید، ولیعصر و فردوسی به علت حجم بالای ترافیک، طولانی بودن سیکل چراغ راهنمایی و وجود سامانه اتوبوس های تند رو در مسیر مقابل (در تقاطع توحید و ولیعصر) عملاً امکان استفاده از سیستم اولویت دهی در تقاطع برای یک جهت هم وجود ندارد. از طرفی یکی از اهداف استفاده از سیستم اولویت دهی یک نواخت کردن سرفاصله زمانی بین اتوبوس ها است و این هدف وقتی محقق می شود که این سیستم در تقاطع های متوالی و پشت سرهم اجرا شود، ۱۱ تقاطع مورد بحث جهت پیاده سازی سیستم اولویت دهی را می­توان به دو دسته ۴ و ۷ تایی در شرق و غرب مسیر تقسیم کرد، همچنین اگر در تقاطع های ابتدایی یک مسیر از سیستم اولویت دهی استفاده شود یک نواختی ایجاد شده در سرفاصله زمانی بین اتوبوس ها تا زمان رسیدن به تقاطع و گره ترافیکی دیگری در مسیر باقی خواهد ماند. لذا با توجه به مطالب بیان شده، بدهی است که بهترین روش اجرای سیستم اولویت دهی در خط ۱ سامانه اتوبوس های تندروی تهران، استفاده از سیستم اولویت دهی در ۴ تقاطع قسمت شرقی مسیر یعنی (جاجرود، آیت، منوچهری و سبلان) در مسیر حرکت رو به آزادی، و در ۷ تقاطع قسمت غربی مسیر که امکان استفاده از سیستم اولویت دهی را دارند یعنی (رودکی، اسکندری، دکتر قریب، ۱۶ آذر، قدس، وصال و فلسطین) در مسیر حرکت رو به تهرانپارس می­باشد. حال نتایج حاصل از پیاده سازی سیستم اولویت دهی در تقاطع مطابق روش یاد شده در بالا را مورد بررسی قرار می­دهیم.

۴-۶-۳-۱- نتایج اجرای سناریو اول:
۱)سرعت متوسط:سرعت در مسیر تهرانپارس به آزادی ۶۸/۲۱ کیلومتر بر ساعت است، که نسبت به ۵۰/۲۰ کیلومتر بر ساعت در حالت عادی افزایش قابل ملاحظه ای را نشان نمی­دهد. البته به علت تعداد کم و سیکل کوتاه تقاطع هایی که از سیستم اولویت دهی استفاده کردند این مساله قابل پیش بینی بود. در مسیر آزادی به تهرانپارس سرعت۴۱/۲۱ کیلومتر برساعت به دست آمده است که نسبت به۸۴/۱۹ کیلومتر بر ساعت در حالت عادی افزایش بیشتری را نشان می­دهد.
۲) میانگین زمان رسیدن اتوبوس ها به هر ایستگاه:نمودار های زمان رسیدن اتوبوس ها به هر ایستگاه در شکل های۴-۳۵ و ۴-۳۶ نشان داده شده است. همانطور که ملاحظه میگردد در مسیر حرکت به سمت آزادی بهبود قابل ذکری به چشم نمی­خورد و در مسیر به سمت تهرانپارس نیز این بهبود اندک است.
شکل ۴-۳۵: میانگین زمان رسیدن به هر ایستگاه در مسیر به سمت آزادی
شکل ۴-۳۶: میانگین زمان رسیدن به هر ایستگاه در مسیر به سمت تهرانپارس
۳) واریانس سرفاصله زمانی رسیدن اتوبوس ها به هر ایستگاه:نمودار واریانس سرفاصله زمانی رسیدن هر اتوبوس به هر ایستگاه در دو جهت مسیر در شکل های۴-۳۷ و ۴-۳۸ نشان داده شده است، خط چین های سبز نشان دهنده محل تقاطع های دارای سیستم اولویت دهی در تقاطع ها هستند. همانطور که ملاحظه می­ شود در محل این تقاطع ها واریانس سرفاصله زمانی اتوبوس ها نسبت به حالت عادی کمتر افزایش یافته و یا در بعضی موارد کاهش پیدا کرده و در مسیر به سمت آزادی بعد از آخرین تقاطع دارای سیستم اولویت بندی تا زمان رسیدن به تقاطع های قسمت غربی مسیر این اختلاف واریانس حفظ شده است.