وبلاگ

یکی از محدودیت‌ها، استفاده از پرسشنامه به عنوان ابزار جمع‌ آوری اطلاعات در این تحقیق می‌باشد. علت این امر در وهله نخست مشکلاتی است که در هنگام اندازه‌گیری و گردآوری داده‌ها در زمینه‌های ذهنی همچون احساسات، رضایت و … پدید می‌آید. این مشکلات زمانی ظاهر می‌شوند که بخواهیم رفتار انسانی را به صورت کمی درآوریم. علت دیگر، شرایطی است که پاسخ‌دهنده در هنگام پاسخ دادن به سوالات پرسشنامه ممکن است درگیر آن باشد. برای مثال، ممکن است در آن لحظه خاص ذهن پاسخ‌دهنده تمرکز کافی را برای پاسخ‌گویی به سوالات پرسشنامه نداشته باشد و یا به علت عواملی همچون محیط و یا خود پژوهشگر در پاسخ‌های خود دچار سوگیری شود.

یکی دیگر از محدودیت‌های پژوهش این بوده که ماهیت محصولات لبنی به گونه‌ای است که سطح درگیری ذهنی محصولات آنها برای مشتریان پایین بوده و پاسخ‌دهندگان حساسیت نسبت به پاسخگویی به برخی پرسش‌ها ندارند.
یکی از مهم‌ترین محدودیت‌های این تحقیق عدم همکاری و مشارکت شرکت در ارائه اطلاعاتی در خصوص عملکرد عینی برند (شاخص‌های مالی عملکرد برند) در بازار می‌باشد که باعث شده این متغیر به طور کلی از فرایند تحقیق حذف گردد و عملکرد برند به صورت ذهنی از طریق اطلاعات پاسخ‌دهندگان بررسی گردد.
فهرست منابع
آذر، عادل و مومنی، منصور، آمار و کاربرد آن در مدیریت، جلد اول، چاپ دهم، انتشارات سمت، ۱۳۸۳.
ایران‌پور، شهرام، تاثیر سیاست‌های مشتری محور بانک رفاه کارگران به رضایت مشتری در شهر اصفهان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه خوراسگان، مدیریت دولتی، ۱۳۸۲.
ایران‌نژاد پاریزی، مهدی، روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی، تهران، نشر میدان، ۱۳۷۸.
بـــــرنیکرهوف، روبرت و درسلر، دنیس، اندازه‌گیری بهره‌وری: راهنمایی برای مدیران و متخصصان، ترجمه دکتر محمود عبدالله زاده، ۱۳۷۷.
بل، چیپ ار، مشتری در جایگاه شریک، ترجمه صالحی معوا، تهران، موسسه فرهنگی رسا، ۱۳۸۰.
جعفرپیشه، خلیل، پیش از گسترش برند از خود بپرسید، ، شماره ۲۰۴، صفحات ۹۴-۸۵ ، ۱۳۸۸.
جعفری، مصطفی و فهیمی، امیرحسین، ابزارهای استراتژیک و فرهنگی: مدیریت کیفیت فراگیر، انتشارات موسسه فرهنگی رسا، ۱۳۷۹.
خاکی، غلامرضا، روش تحقیق در مدیریت، تهران، مرکز انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی، ۱۳۷۹.
خاکی، غلامرضا، روش تحقیق با رویکردی به پایان‌نامه نویسی، تهران، انتشارات بازتاب، ۱۳۸۲٫
دان، پیرز و راجرز، مارتا، بازاریابی تک به تک، ترجمه علی عیاری، تهران، فرا، ۱۳۸۱.
دانایی‌فرد، ح؛ الوانی، م و آذر، عادل، روش‌شناسی پژوهش کمی در مدیریت: رویکردی جامع، چاپ اول، تهران، انتشارات صفار اشرفی، ۱۳۸۷.
دلاور، علی، مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی، تهران، انتشارات رشد، ۱۳۸۰.
رئوف‌رحیمی، سارا، بررسی تاثیر کیفیت ادراک شده از خدمات شرکت‌های بیمه دولتی بر ارزش ویژه برند آنها از دیدگاه مصرف‌کنندگان تهرانی (موردپژوهی: شرکت‌های بیمه و آسیا)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا، ۱۳۸۹.
سکاران، اوما، روش تحقیق در مدیریت، ترجمه محمد صائبی و شیرازی، چاپ اول، تهران، مرکز آموزش مدیریت دولتی، ۱۳۸۴.
شاه‌آبادی، ابوالفضل و ثمری، هانیه، بررسی ارتباط مؤلفه‌های جمعیت‌شناختی و شاخص‌های نوآوری در کشورهای منتخب پرجمعیت و کم‌ جمعیت، فصل‌نامه راهبرد توسعه، شماره ۳۲، صفحات ۸۶-۴۹، ۱۳۹۱.
صفاری‌نژاد، میثم و رحیمی، صالح، نگرشی بر مدل‌های سنجش رضایت از مشتری، تهران، موسسه کتاب مهربان نشر، چاپ اول، ۱۳۸۷.
غفاری آشتیانی، پیمان و کرجالیان، رضا، عملکرد برند از دیدگاه مدیران فعال در صنایع غذایی ایران (مطالعه موردی: شرکت‌های فعال در صنایع لبنی)، پژوهش‌های مدیریت راهبردی، سال هجدهم، شماره ۴۸، صفحات ۱۰۸-۹۱، ۱۳۹۰.
کارتر رایت، راجر، ارتباط با مشتری، ترجمه پارسائیان، تهران،انتشارات ترمه، ۱۳۸۳.
کاوسی، محمدرضا و سقائی، عباس، روش‌های اندازه‌گیری رضایت مشتری، تهران ، انتشارات سبزان، ۱۳۸۴.
کریمی، محمدرضا؛ دری، بهروز؛ حمیدی‌زاده، محمدرضا و اسداله‌زاده، هوشنگ، توسعه مدل ارتباطی بین ارزش ویژه برند مبتنی بر مشتری با عملکرد برند در بازار: مطالعه‌ی موردی برندهای لبنی در بازار تهران. فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین، شماره‌های ۱۵ و ۱۶، صفحات ۷۶-۵۲، ۱۳۹۰.
کشورشاهی، محمد و رستگار، مهسا، ارتباط ابعاد ارزش ویژه برند و عملکرد شرکت‌های بیمه (در فروش بیمه بدنه خودرو بر اساس مدل CBBE)، دومین کنفرانس بین‌المللی بازاریابی خدمات مالی. تهران، ۱۳۸۹٫
گنجی‌نیا، حسین و کاظمی‌راد، شیرین، تاثیر وفاداری به برند بر ارزش ویژه برند بانک از دیدگاه مشتریان کارت الکترونیکی، اولین کنفرانس بین‌المللی بازاریابی خدمات بانکی، ۱۳۸۸.
محمدی، اسماعیل، مشتری ‌مداری و تکریم ارباب رجوع، تهران، موسسه خدمات فرهنگی رسا، ۱۳۸۲.
محمدیان، مقدسه؛ فیروزیان، محمود و غفوریان، هادی، وزن‌دهی و رتبه‌بندی عوامل موثر بر رضایت مشتریان در صنعت خودرو با بهره گرفتن از فرایند تحلیل سلسله مراتبی، فرهنگ مدیریت، سال چهارم، شماره سیزدهم، صفحات ۶۴-۳۷، ۱۳۸۵.
ملکی، آناهیتا و دارابی، ماهان روش های مختلف اندازه گیری رضایت مشتری، ماهنامه مهندسی خودرو و صنایع وابسته، شماره ۳، سال اول، صفحات ۳۲-۲۷، ۱۳۸۷.
موسوی شاهرودی، سید محمد، رابطه بین رضایت مشتری و عملکرد بانک‌ها، فصل‌نامه بانک صادرات، صفحات ۴۶-۳۹، ۱۳۸۷.
موون و مینور، رفتار مصرف کننده، ترجمه عباس صالح اردستانی و محمدرضا سعدی، نشر اتحاد و جهان نو، ۱۳۸۶.
مهری، علی، مزیت رقابتی پایدار، ماهنامه تدبیر، سال چهاردهم، شماره ۱۴۰، ۱۳۹۴.
هاپسون، لوگاری؛ مورگاتروید، اسکالی، سیمپسون، مدیریت خدمت، فرهنگ مشتری ‌مداری، ترجمه ایران نژاد پاریزی، تهران، مدیران، ۱۳۸۱.
منابع لاتین
Geyskens, I.; Steenkap, J.E.B.M. and Kumar, N. A. Meta Analysis of Marketing channel. Journal of Marketing Research, Vol. 36, No. 2, PP. 223-238, ۱۹۹۹٫
Ha, Y; Perks, H. Effects of Consumer Perceptions of Brand Experience on the Web: Brand Familiarity, Satisfaction and Brand Trust. Journal of Consumer Behavior Vol. 4, No. 6, PP. 438-42, ۲۰۰۵٫
Oliver, Richard. L. Anderson, J. C., Satisfaction: A Behavioral Perspective on the Consumer, McGraw – Hill New York, NY, ۱۹۹۷.
Pappu, R. and Quester, R.; W, Cooksey. Consumer - Based Brand Equity: Improving the Measurement - Empirical Evidence. Journal of Product & Brand Management, Vol. 14, No. 3, PP. 143-154, ۲۰۰۵٫
Park, C. S.; Srinivasan, V. A Survey - Based Method for Measuring and Understanding Brand Equity and Its Extendibility. Journal of Marketing Research, Vol. 31, PP. 271-288, ۱۹۹۴٫
Valkenburg, Patti. M. and Buijzen, Moniek. Identifying Determinants of Young Children’s Brand Awareness. Journal of Applied Developmental Psychology, Vol. 26, No. 4, PP. 456 - 468, ۲۰۰۵.
Aaker, David. Managing Brand Equity: Capitalizing on the Value of a Brand Name, the Free Press, Simon and Schuster, Inc, ۱۹۹۱.
Aaker, David. Strategic Market Management, 3rd. New York, NY: John Wiley Inc, ۱۹۹۲.
Aaker, David. Building Strong Brands, New York: the Free Press, ۱۹۹۶.
Aaker, Jennifer L. Dimension of Brand Personality. Journal of Marketing Research, Vol. 34, PP. 347–۳۵۶, ۱۹۹۷.
Aaker, D.A. and Keller, K. L. Consumer Evaluations of Brand Extensions. Journal of Marketing, Vol. 54, No. 1, PP. 27-41, ۱۹۹۰.
Acs, Z. J. and D. B. Audretsch, Innovation and technological change. In Z. J. Acs & D. B. Audretsch (Eds.), Handbook of Entrepreneurship Research. Boston: Kluwer Academic Publishers, ۲۰۰۳.

جدول(۴-۱۵)نتایج آزمون چاو فرضیه فرعی اول ۸۳
جدول(۴-۱۶)آزمون فرضیه فرعی اول تحقیق ۸۳
جدول(۴-۱۷)نتایج آزمون چاو فرضیه ی فرعی دوم و سوم ۸۵
جدول(۴-۱۸)آزمون فرضیه فرعی دوم و سوم تحقیق ۸۵
جدول(۵-۱)خلاصه نتایج آماری آزمون فرضیه ها ۸۹
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار(۱-۱)مدل تحلیلی تحقیق ۹
نمودار(۴-۱)هیستوگرام متغیر خالص تغییر در تامین مالی داخلی ۶۹
نمودار(۴-۲)هیستوگرام متغیر خالص تغییر درسرمایه تامین شده از منابع خارجی ۷۰
نمودار(۴-۳)هیستوگراممتغیرخالص تغییردرتامین مالی کل ۷۱
نمودار(۴-۴)هیستوگرام متغیر خالص تغییر در بدهی های ایجاد شده به منظور تامین مالی ۷۲
نمودار(۴-۵)هیستوگرام متغیر سودهای غیرعادی ۷۳
نمودار(۴-۶)هیستوگرام متغیر ضریب تغییرات سود عادی ۷۴
نمودار(۴-۷)هیستوگرام متغیر اندازه شرکت ۷۵
نمودار(۴-۸)هیستوگرام متغیر بازده غیرعادی انباشته سهام ۷۶
نمودار(۴-۹)هیستوگرام نتایج آزمون JB 79
نمودار(۴-۱۰)هیستوگرام نتایج آزمون JB با در نظر گرفتن متغیر موهومی ۸۰
چکیده
افزایش ثروت سهامداران هدف نهایی موسسات غیر انتفاعی است. بدست آوردن سود بیشتر ودر نتیجه افزایش ثروت سهامداران از طریق انتخاب روش تامین مالی بهینه یکی از مواردی است که شرکت ها به عنوان یک راهکار برای دستیابی به اهداف خود مد نظر قرار می دهند. گروهی از متخصصین عقیده دارند که اخذ تصمیمات مدبرانه مدیریت می‎تواند باعث افزایش ارزش شرکت شود نه ساختار سرمایه، اخذ تصمیم‎های آگاهانه می تواند باعث سود بیشتر ودر نتیجه افزایش ثروت سهامداران می شود. هدف اصلی این تحقیق رابطه روش های تامین مالی (سود انباشته، انتشار سهام و استقراض) و بازده واقعی سهام شرکت‎های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. برای این منظور از نسبت های بدهی های کوتاه مدت به کل دارائی ها، بدهی بلند مدت به کل دارائی ها، درصد افزایش سرمایه و بازده واقعی شرکت‎ها را برای یک دوره مالی بین سالهای ۱۳۸۶الی ۱۳۹۰ مورد بررسی قرار گرفته ونمونه آماری این تحقیق عبارت است از شرکت هایی که فقط از روش های تامین مالی (سود انباشته، انتشار سهام و استقراض) استفاده نموده اند. برای جمع آوری اطلاعات مالی برای آزمون فرضیه ها از صورت های مالی حسابرسی شده بین سالهای ۱۳۸۶ الی ۱۳۹۰ موجود در نرم افزار ره آورد و آزمون های آماری مناسب و با کمک نرم افزار Spss و Eviews مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. به طورکلی یافته های تحقیق نشان می دهد که استفاده شرکت ها از روش های تامین مالی، بر بازده واقعی سهام شرکت ها تاثیر مثبت دارد و ارتباط روش های تامین مالی بر بازده مورد تایید قرار گرفت.

کلمات کلیدی:روش های تامین مالی، انتشار سهام، استقراض، سودانباشته، بازده
فصل اول
کلیات تحقیق
مقدمه
گسترش فزاینده وپیچیدگی فعالیت های اقتصادی و تحول سریع و روز افزون معاملات بازرگانی در دنیای امروز اعم از تجارت داخلی و بین المللی^[۱] ونیاز شرکت های تولیدی و بازرگانی برای حفظ ظرفیت با توسعه فعالیت ها و طرح ها، سرمایه گذاری در جهت حفظ یا افزایش قدرت رقابت ازعرصه های داخلی و جهانی نیاز این شرکت ها را به منابع مالی^[۲]را افزایش داده است وتوانائی شرکت در تعیین منابع مالی بالقوه برای تهیه سرمایه گذاریها و تهیه برنامه های مالی مناسب، از عوامل اصلی رشد وپیشرفت شرکت به حساب می آید. در چنین شرایطی بهره گیری از تکنیک های مدیران مالی در اداره امور شرکت ها بیشترازهرزمانی ضرورت دارد. تهیه خط مشی صحیح مالی توان شرکت در نیل به هدف‎های استراژیک را تقویت می کند. بدیهی است برای شرکت ها موفقیت دراز مدت مستلزم تولید کالاهایی با کیفیت بالاتر، هزینه کمتر وفروش باقیمت مناسب است که امر تولید خود مستلزم تأمین منابع مالی با هزینه قابل قبول است. دراغلب کشورهای دنیا بازار سرمایه به عنوان یکی ازمهم ترین ابزارهای رسیدن به رشد و توسعه اقتصادی^[۳] در نظر گرفته می شود. ایران اگرچه کشوری با قابلیت‎های پیدا وپنهان بسیار است ولی اغلب شرکت های ایران از کمبود سرمایه رنج می برند. علاوه براین ساختار بازار سرمایه^[۴] کشور در رابطه با تجهیز و تخصیص منابع مالی ضعیف بوده وبه صورت مؤثر وکار آمد عمل نمی کند. با شکوفایی مجدد بورس اوراق بهادار تهران و گسترش بورس به سایر استآن ها و با استقبال عمومی از اوراق بهادار موضوع چگونگی تصمیم گیری سرمایه گذاران با توجه به میزان آگاهی عمومی نسبت به روش های تأمین مالی و فرایند های تصمیم گیری مالی به موضوعی در خور اهمیت تبدیل شده است. عامل مهم افزایش سطح عمومی قیمت ها یا به عبارت دیگر تورم است که باعث شده سرمایه^[۵] مورد نیاز برای انجام فعالیت های در حال حاضر چندین برابر سرمایه مورد نیاز در سال های قبل باشد. از این رو مدیریت شرکت ها همواره با مشکل تأمین مالی روبرو هستند. تصمیمات تأمین مالی شرکت باعث خواهد شد ساختار مالی آن تغییر کند که بر بازده ریسک^[۶] سهام شرکت در بازار اثر خواهد گذاشت. به طور قطع سرمایه گذاران در هنگام ارزیابی شرکت این مطلب را مدنظر قرار خواهند داد در نتیجه منابع سهامداران شرکت تحت تاثیر قرار خواهند گرفت. به این دلیل مدیریت در تصمیم گیری درباره تأمین مالی کوتاه مدت و تامین مالی بلند مدت باید با دقت آثار و نتایج هر کدام از روش های تأمین مالی را در نظر بگیرد و از ابزارهای مالی شناخت دقیقی پیدا کند تا بتواند ابزارهای مناسبی را در بازارهای مالی^[۷] بکار گیرد و اقتصادی ترین شیوه تأمین مالی را که ریسک و بازده آن متناسب باشد را برگزیند.
۱-۲) بیان مساله
از جمله مهم ترین معیار ارزیابی عملکرد موسسات، نرخ بازده سهام است. این معیار به تنهایی دارای محتوی اطلاعاتی^[۸] برای سرمایه گذاران بوده و برای ارزیابی عملکردشرکت ها مورد استفاده قرار می گیرد. وقتی این معیار کاهش یابد، زنگ خطر برای شرکت است و عملکرد شرکت مناسب ارزیابی نمی شود. در کل این معیار به این دلیل دارای محتوی اطلاعاتی زیاد می باشد، زیرا که ارزیابی عملکرد برمبنای ارزش بازار، اطلاعات سرمایه گذران را به خوبی منعکس می کند. در این راستا می توان گفت بازده در فرایند سرمایه گذاران نیروی محرکی است که ایجاد انگیزه می کند و پاداشی برای سرمایه گذاران محسوب می‎شود. مطالعات نشان داده که روش های مختلف تامین مالی^[۹]بر بازده آتی سهام تاثیر دارد که بررسی و مقایسه این روش ها می تواند به سرمایه گذاران در تصمیم گیری در بورس اوراق بهادار کمک کند. مطابق نظریه سلسله مراتبی^[۱۰] که ناشی از عدم تقارن اطلاعاتی است، شرکت ها وجوه مورد نیاز خود را ابتدا از طریق منابع داخلی و سپس از طریق استقراض و سرانجام، با انتشار سهام تامین مالی می کنند. درنظریه سلسله مراتبی نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری معیاری برای فرصت های سرمایه گذاری است. براساس نظریه سلسله مراتبی شرکت‎ها با نسبت زیاد، که منعکس کننده فرصت های رشد یا سرمایه گذاری است از منابع داخلی خود استفاده می کنند و پس از استفاده کامل از ظرفیت بدهی خود برای تامین مالی به انتشار سهام روی می‎آورند. بورس اوراق بهادار درکلیه جوامع اقتصادی نقش مهم درتامین منابع مالی مورد نیاز برای سرمایه گذاری های جدید بنگاه های تولیدی در حال بهره برداری به عهده دارد و ناآگاهی مدیران شرکت ها در درک روش های تامین مالی باعث می شود که عملکرد شرکت ها تحت تاثیر قرار گیرد. مشاهده شده که شرکت ها سعی می نمایند جهت تامین مالی طرح های تکمیل و توسعه خود در مرحله اول از طریق وام های بانکی فراهم نمایند. تامین مالی از طریق بورس اوراق بهادار در مقابل نظام بانکی دارای مزایای زیاد است. با توجه به عدم جذب تمام نقدینگی موجود در جامعه توسط نظام بانکی، حتی المقدور باید کمتر از این روش در تامین مالی استفاده شود. هم چنین به دلیل وابستگی نسبتاٌ بالای سازمان‎ها و نهادهای زیر پوشش دولت به نظام بانکی، چنین برآورد شده است که در مقابل هر ده ریال افزایش بدهی دولت به نظام بانکی، قیمت ها هفت ریال افزایش می یابد. با در نظر گرفتن این رابطه نگران کننده ضروری است که سیاست گذاران مالی کشور موجباتی را فراهم سازند تا شرکت ها و بنگاه های تولیدی نیازهای مالی خود را در بازار پول و سرمایه کشور تامین کنند. این شیوه ی اجرایی آثار مثبتی مانند پیوستگی جهان مالی، سهولت تامین منابع، سرعت در جمع آوری نقدینگی را بر جای می گذارد.
گروهی از متخصصین مالی معتقدند که ارزش شرکت^[۱۱] بستگی به عملکرد مدیریت دارد نه ساختار سرمایه. با اتخاذ تصمیمات مدبرانه در زمینه سرمایه گذاری می توان به پول های زیادی دست یافت نه با تصمیمات مدبرانه ای که در زمینه تامین مالی گرفته می شود و گروهی از صاحب نظران علوم مالی مانند فارار^[۱۲]و سیلیون^[۱۳] و وارنر^[۱۴] معتقدند صرفه جویی مالیاتی ناشی از استقراض باعث افزایش ارزش شرکت و یا به عبارتی افزایش ثروت سهامداران می گردد. جان همپتون نیز در این مورد می گوید شرکت‎ها در برنامه ریزی سود به کسب سود خالص بیشتر از محل اهرم ناشی از استقراض توجه می نمایند. در مقابل توجه به صرفه جویی های مالیاتی ناشی از بهره بدهی های گروه بیشتری از استادان مالی را متقاعد کرده است که استفاده از بدهی های بلند مدت در تامین مالی شرکت ها یکی از راه های قابل توجه برای افزایش ارزش شرکت و در نتیجه افزایش ثروت سهامداران است. این ها معتقدند برای هر شرکت یک ساختار مطلوب سرمایه وجود دارد که در آن حالت، ارزش شرکت حداکثر خواهد شد. با توجه به این مطالب این تحقیق متمرکز بر رابطه روش های تامین مالی به خصوص انتشار سهام، استقراض از بانک و سود انباشته بر روی بازده سهام هر شرکت است. (کردستانی، ۱۳۸۹)
۱-۳) اهمیت و ضرورت تحقیق
ازمهم ترین تصمیمات مالی که در هر سازمانی گرفته می شود، تامین مالی شرکت می باشد. تامین مالی برای اجرای پروژه های سودآور در رشد شرکت نقش بسیارمهم ایفا می نماید. توانایی شرکت در مشخص ساختن منابع مالی اعم از داخلی و خارجی برای تهیه سرمایه به منظور سرمایه گذاری و تهیه برنامه های مالی مناسب ازعوامل اصلی رشد و پیشرفت شرکت به حساب می آید. تاکید مدیریت مالی، روی تصمیمات و اقداماتی است که برروی ارزش موسسه تاثیر می گذارد و نیز توجه کامل آن به این امر معطوف است که چگونه می توان ارزش موسسه رابه حداکثر ممکن رساند. تصمیمات مالی هم روی مقدار سود و هم روی میزان ریسک شرکت ها و به تبع این دوعامل بر روی قیمت سهام تاثیر می گذارند. مدیریت شرکت در راستای تعیین منابع مالی مناسب باید هزینه منابع متعدد تامین مالی را مشخص نماید و نیز آثاری را که این منابع مالی بر بازده شرکت و در نهایت قیمت و بازده سهام دارد مشخص نماید. مدیریت بایستی با توجه به بازار سرمایه ساختار سرمایه شرکت، مقدار وجوه مورد نیاز جهت اجرای پروژه های در دسترس، مشخص نماید که آیا شرکت برای تامین سرمایه مورد نیاز دست به انتشار سهام جدید بزند و یا این که آن را از طریق وام های بانکی تأمین نماید. (قالیباف اصل، ۱۳۸۵، ص۱۵)
به منظور سرمایه گذاری و تهیه برنامه های مالی، مشخص ساختن منابع قابل استفاده اعم از داخلی یا خارجی برای تهیه سرمایه از اهمیت خاصی برخوردار است و مدیریت همواره با چنین تصمیماتی مواجه بوده و باید به هزینه و آثاری که بر ثروت سهامداران، بازده شرکت و قیمت^[۱۵] سهام دارند این منابع را انتخاب کنند.
اکثر دانشمندان علوم مالی از جمله مودیلیانی و میلر^[۱۶]، همپتون^[۱۷]، وارنر^[۱۸]، اسکات^[۱۹]، مارتین^[۲۰] در این دیدگاه هم عقیده اند که استفاده از اهرم مالی می تواند منجر به افزایش بازده شرکت و ثروت سهامداران شود. اهرم در فرهنگ عمومی به عنوان وسیله ای برای دستیابی آسان تر به هدف تعریف می شود اما در مدیریت مالی اهرم ممکن است تعاریف متفاوت دیگری پیدا کند و در مواردی برعکس شود بطوریکه ممکن است نتیجه عمل مطلوب یا نا مطلوب باشد. همپتون در این باره می گوید : شرکت ها در برنامه ریزی سود و برای کسب سود خالص بیشتر، از محل اهرم ناشی از استقراض توجه می نمایند. مودیلیانی و میلر معتقدند که وجود بدهی های زیاد در بافت سرمایه، بدهی مالیاتی شرکت را کمتر و جریان نقدی بعد از مالیاتی را بیشتر می کند که این امر موجب افزایش بازده شرکت می شود. با توجه به این مطلب که سود هدف نهایی واحد انتفاعی است، اهمیت استفاده از اهرم را کاملا مشخص می کند یعنی ترکیب سرمایه به شکلی تعیین شود که با ایجاد اهرم مطلوب ثروت سهامداران را افزایش دهد. اگر هنگام تامین مالی مورد نیاز چگونگی ترکیب منابع برای ایجاد ترکیب بهینه سرمایه مد نظر قرار نگیرد ممکن است تامین مالی منجر به ایجاد اهرم نامطلوب شود یا اینکه شرکت امکان افزایش سود از طریق اهرم مطلوب را از دست دهد که در هر شرایطی هدف اصلی که حداکثر کردن ثروت سهامداران است برآورده نشده است.(جان جی، ‌۱۳۷۴، ‌ص ۳۹۴)
نتایج این تحقیق برای سرمایه گذاران اعم از سرمایه گذاران حقیقی و سرمایه گذاران حقوقی، تحلیل گران حرفه ای و مالی وهم چنین اعتباردهندگان از دیدگاه نظری و کاربردی می تواند مفید واقع شود.
۱-۴) اهداف تحقیق
هدف اصلی این تحقیق پاسخ به سوالات تحقیق می باشد که در این راستا اهداف ویژه و کاربردی به شرح زیر است :
الف)اهداف وی‍ژه -اهداف ویژه این تحقیق عبارتند از :

• • توصیف متغیرهای تحقیق

• • تعیین رابطه بین متغیرهای تحقیق در قالب مدل ارائه شده

• • آزمون فرضیه های تحقیق

ب)اهداف کاربردی- با بهره گرفتن از نتایج این تحقیق مدیران شرکت ها در می یابند که از چه منابعی برای تامین سرمایه مورد نیاز شرکت استفاده نمایند تا بر بازده سهام شرکت شان اثر مطلوبی داشته باشد. سرمایه گذاران بالقوه می توانند با بهره گرفتن از نتایج این تحقیق بر تصمیم مبنی بر خرید سهام در چه شرکت هایی تجدید نظر نمایند.
۱-۵سوالات تحقیق
سوالات این تحقیق عبارتند از :
سوال اصلی :آیا بین تامین مالی کل و بازده سهام برحسب نوع صنعت و اندازه شرکت رابطه معنی داری وجود دارد؟
سوال فرعی اول:آیا بین تامین مالی داخلی و بازده سهام برحسب نوع صنعت و اندازه شرکت رابطه معنی داری وجود دارد؟
سوال فرعی دوم:آیا بین تامین مالی خارجی ازمحل سهام و بازده سهام برحسب نوع صنعت و اندازه شرکت رابطه معنی داری وجود دارد؟
سوال فرعی سوم:آیا بین تامین مالی خارجی از طریق بدهی و بازده سهام برحسب نوع صنعت و اندازه شرکت رابطه معنی داری وجود دارد؟
۱-۶) چهارچوب نظری تحقیق
چهارچوب نظری بنیادی است که تمامی تحقیق برآن استوار می شود. این چهارچوب شبکه ای است منطقی، توصیفی و پرورده مشتمل بر روابط موجود میان متغیرهایی که در پی اجرای فرآیندهایی چون مصاحبه، مشاهده و بررسی پیشینه شناسایی شده اند. این متغیرها ناگزیر با مساله تحقیق مرتبط هستند. پس از شناسایی متغیرهای مناسب باید شبکه ای از روابط میان متغیرها تدوین شود تا بتوان فرضیه های مرتبط با آن ها را پدید آورد و سپس آزمود. نتایج آزمون فرضیه ها ( که متضمن تأیید یا عدم تأیید است)، درجه حل شدن مشکل به یاری یافته های تحقیق آشکار می شود. به این ترتیب، چهارچوب نظری گام مهمی در فرایند تحقیق به شمار می آید.
با توجه به موضوع تحقیق باید دانست که نرخ بازده حقوق صاحبان سهام تحت تاثیر روش تامین مالی است. اگر بازدهی که یک شرکت به دست می آورد بیش از نرخ بهره ی وام باشد در چنین شرایطی هر چه نسبت بدهی بیشتر باشد نرخ بازده حقوق صاحبان سهام افزایش می یابد ولی برعکس اگر نرخ بازده سرمایه شرکت از نرخ بهره وام کمتر باشد هر چه نسبت بدهی بیشتر باشد نرخ بازده صاحبان سهام کاهش می یابدنرخ بازده سهام نیز دارای معایبی می باشد بنابراین نرخ بازده حقوق صاحبان سهام تحت تاثیر روش تامین مالی است. برای مقایسه نرخ بازده شرکت ها به جای نرخ حقوق صاحبان سهام باید نرخ بازده دارایی های شرکت مدنظر باشد. شرکتی که از وام استفاده کرده است صرفه جویی مالیاتی بدست می آورد و شرکتی که از وام استفاده نکرده طبعاً صرفه جویی مالیاتی ندارد. نرخ بازده شرکت زمانی نشان دهنده موفقیت شرکت است که از متوسط نرخ هزینه سرمایه شرکت بیشتر باشد. نرخ بازده به تنهایی بدون مقایسه با متوسط نرخ هزینه سرمایه، معیار غلط برای اظهار نظر و قضاوت درباره ی عملکرد شرکت خواهد بود. (جهانخانی و همکاران، ۱۳۷۴، ص ۷۰)
در مورد سود انباشته باید گفت که آن از سودهای باقی مانده در واحد انتفاعی پس از پرداخت سود سهام تشکیل می‎شود. تفاوت عمده میان سود انباشته و منابع تأمین مالی دیگر این است که سود انباشته به مبلغ موجود محدود می باشد و ضمنا مستلزم تحصیل وجوه از اشخاص خارج از واحد انتفاعی (اعطا کنندگان تسهیلات و سهامداران جدید )نیست، اما تأمین مالی از طریق سود انباشته موجب کاهش سود سهام قابل پرداخت به سهامداران فعلی خواهد شد. به بیان دیگر در دسترس بودن سود انباشته نه تنها به سود های تحصیل شده توسط واحد انتفاعی بستگی دارد بلکه با سیاست پرداخت سود سهام آن نیز مرتبط است. واحدهای انتفاعی معمولا از کاهش سطح پرداخت سود سهام خود حتی در مواقعی که موقتا سود کاهش یافته است نیز پرهیز می کنند. این قبیل سیاست های موجب می شود که سود انباشته در دسترس به تناسب تغییر در سود شدیدا نوسان نماید. بنابراین مدیر مالی نمی تواند برای تأمین مالی سرمایه گذاری های انتفاعی تنها بر سود انباشته اتکاء کند.

(میلی گرم بر دسی لیتر)

۷۸/۴ ± ۷۱/۱۴۲

۲۰/۷ ± ۹۶/۱۵۷

۱۴/۵ ± ۸۶/۱۴۱

HDL
(میلی گرم بر دسی لیتر)

۰۷/۱ ± ۲۱/۳۰

۵۹/۲ ± ۳۶/۲۵

۷۶/۲ ± ۷۷/۳۳

LDL
(میلی گرم بر دسی لیتر)

۲۰/۴ ± ۳۱/۷۱

۰۰/۱۰ ± ۳۳/۹۵

۵۲/۵ ± ۷۷/۸۱

انسولین (میکروواحد بردسی لیتر)

۶۹/۱ ± ۱۴/۱۳

۷۴/۳ ± ۱۳/۲۶

۹۶/۱ ± ۱۲/۱۳

گلوکز
(میلی گرم بر دسی لیتر)

۸۵/۸ ± ۸۶/۱۱۲

۰۴/۲۱ ± ۸۸/۲۲۶

۶۹/۱۳ ± ۲۹/۱۸۱

در جدول ۴-۲، غلظت کمرین پلاسمایی، HDL ، LDL، انسولین و گلوکز در سه گروه کنترل سالم، کنترل مقاوم به انسولین و مقاوم به انسولین تمرین کرده در قالب میانگین و انحراف استاندارد بیان شده است.
۴-۳- تجزیه و تحلیل استنباطی یافته های پژوهش
در این قسمت فرضیه های تحقیق مورد آزمون قرار میگیرد. تمام فرضیه های تحقیق در سطح معناداری (۰۵/۰≥P) ارزیابی شده است. ابتدا به بررسی نرمال بودن توزیع و تجانس واریانس متغیرهای مورد مطالعه از طریق آزمون Shapiro-Wilk ، (کلموگروف- اسمیرنوف) پرداخته شد، که نتایج آن در پیوست ملاحظه میشود. همان گونه که در پیوست نشان داده شده است، چون سطح معنی داری همه مولفه ها بیشتر از سطح آلفا می باشد، لذا توزیع داده ها نرمال می باشد. سپس برای تجزیه و تحلیل آماری داده های تحقیق از روش آماری تحلیل واریانس یک طرفه و برای تعیین تفاوت نوع تمرین از آزمون تعقیبی مقایسه زوج ها به روش Gabriel استفاده شده است.(چون تعداد آزمودنی ها در سه گروه برابر نیست از آزمون تعقیبی Gabriel استفاده می شود).

۴-۳-۱- تغییرات وزن آزمودنیها
همان گونه که در نمودار ۴-۱ مشاهده میشود، با تحلیل داده های مربوط به وزن آزمودنیها توسط آزمون تحلیل واریانس یک طرفه، ۵ هفته پس از القای مقاومت به انسولینی تفاوت معنی داری بین گروه ها مشاهده نشد، اما در پایان برنامه تمرینی بین گروه کنترل سالم و کنترل مقاوم به انسولین(۰۲۲/۰P= ) و کنترل مقاوم به انسولین و تمرین کرده مقاوم به انسولین (۰۰۱/۰P= ) تفاوت معنی داری مشاهده شد.
نمودار۴-۱- تغییرات وزنی آزمودنی ها
* تفاوت معنی دار در مقایسه با گروه کنترل سالم ** تفاوت معنی دار در مقایسه با گروه کنترل مقاوم به انسولین
۴-۳-۲- آزمون فرضیه های پژوهش
۴-۳-۲-۱- فرضیه اوّل
هشت هفته تمرین مقاومتی بر سطوح پلاسمایی کمرین موش های نر مقاوم به انسولین اثر دارد.
فرض صفر(H₀ ): هشت هفته تمرین مقاومتی بر سطوح پلاسمایی کمرین موش های نر مقاوم به انسولین تأثیر معنی داری ندارد.

در سال ۲۰۰۰، ۸ /۲ درصد جمعیت در سراسر دنیا از این بیماری رنج می بردند و ممکن است تا سال ۲۰۲۵ از ۴/۵ درصد عبور کند ( M.Upendra & Et al ,2010,1883-1892). بر طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، در سال ۲۰۰۰، صد و پنجاه میلیون نفربالای سن ۲۰ سال با دیابت زندگی می کردند و آنها پیش بینی کردند که در سال ۲۰۲۵ ، سیصد میلیون نفر با این شرایط زندگی خواهند کرد. انتظار می رود این افزایش ۴۲ درصد در کشورهای توسعه یافته و۷۰ درصد در کشورهای در حال توسعه باشد. دیابت ملیتوس فقط یک بیماری نیست بلکه به شکل های مختلف نمایان می شود و عوارضی دارد که می تواند هر سیستمی در بدن را تحت تاثیر قرار دهد. دیابت و عوارض همراه با آن از قبیل تصلب شرائین و بیماری قلبی عروقی دلایل اصلی مرگ و میرهستند۱۳۴-۱۳۸) A.Bawadi & Et al ,2009,). بدلیل اینکه یکی از منابع تامین انرژی بدن گلوکز است ، خون همیشه مقداری گلوکز در داخل خود دارد. اما مقدار زیاد گلوکز در خون برای سلامتی خوب نیست. بدن انسان همیشه بیشتر غذاهایی را که می خورد به گلوکز تبدیل می کند.خون گلوکز را به سلولها در سراسر بدن منتقل می کند.گلوکز به انسولین برای رفتن به درون سلولهای بدن نیاز دارد.انسولین هورمونی است که در پانکراس ساخته می شود. پانکراس انسولین را به داخل خون آزاد می کند.انسولین کمک می کند که گلوکز از خون به داخل سلولهای بدن برود. اگر بدن انسان به انداره کافی انسولین نسازد یا انسولین به درستی کار نکند،گلوکز نمی تواند به داخل سلولها انتقال یابد،بنابراین در داخل خون باقی می ماند و این باعث می شود که سطح گلوکز خون بالا برود و فرد مبتلا به دیابت شود (Hui, Tang & W Go,2009,1-19). بعضی علایم دیابت شامل: تکرر ادرار ، تشنگی بیش از اندازه ، گرسنگی خیلی زیاد،کاهش وزن غیر عادی ،افزایش خستگی ،تحریک پذیری ، تاربینی و تکرار عفونت ها می باشد,۲۰۰۵,۱۱۱-۱۳۴) Bastaki). اگر دیابت کنترل نشود می تواند منجر به نابینایی، بیماری قلبی ،اختلالات کلیوی، قطع عضو (برای مثال برداشتن پا یا انگشت شصت پا) و آسیب عصب شود (Hui , Tang & W Go,2009,1-19). از طرف دیگر مشخص شده است که ویسفاتین از انسولین تقلید می کند و در چاقی و دیابت نوع ۲ بالا می رود (Sun & Et al,2007,399-404). این هورمون ادیپوکاینی است که به تازگی کشف شده است و در بافت چربی احشایی بیان می شود. گذشته از بیان در بافت چربی ، ویسفاتین همچنین در نوتروفیل های خون محیطی به محض تحریک توسط فاکتورهای التهابی از قبیل فاکتور نکروز تومور- α (α TNF-) بیان می شودEt al , 2009,1) & Lambert). نتایج برخی مطالعات نشان می دهد که ویسفاتین ممکن است در متابولیسم چربی در مردان جوان سالم نقش ایفا کند (Sun & Et al,2007,399-404). بنابراین یافتن روش های خوب و ایمن تر برای کاهش این هورمون در افراد چاق و بخصوص افراد دیابتی ضروری می باشد.

همچنین هورمون واسپین به عنوان یک ادیپوکاین جدید درارتباط با چاقی و حساسیت به انسولین شناخته شده است ( Youn & Et al ,2008 ,247-251). در رت هایOLETF، بیان mRNA واسپین دربافت چربی احشایی با افزایش چربی بدن و سطح انسولین افزایش یافت.درمان با انسولین یا عامل حساس به انسولین، پیوگلیتازون ، در رت های OLETF میتواند سطح واسپین سرم را طبیعی کند. گزارش شده است که در نمونه های انسانی غلظت mRNAواسپین سرم با غلظت گلوکز خون ، حساسیت به انسولین ، و شاخص توده بدنی(BMI) یا درصد چربی بدن همراه است (Yin & Et al ,2009,2530-2533). زنان دیابتی با کنترل قندی خوب سطوح واسپین کمتری نسبت به کنترل های قندی ضعیف دارند. در رت های ^[۱] OLETF، سطوح واسپین سرم در سنی که چاقی و غلظت های انسولین پلاسما به اوج می رسد ،به اوج رسید. البته ، سطوح واسپین با بدتر شدن دیابت و از دست دادن وزن بدن کاهش یافت (Nese Ersoz & Et al,2009,16065-70). راه های مختلف برای درمان بیماری دیابت پیشنهاد و توصیه شده است. انواع مختلفی از داروهای کاهنده قند خون وجود دارند.البته،بیشتر این داروها ممکن است عوارض جانبی از قبیل : افت شدید قند خون،اسیدوز لاکتیک، آسیب سلول کبدی ،ناراحتی گوارشی، سردرد، سرگیجه و حتی مرگ ایجاد کند۲۰۰۹ ,۱-۱۹) , & Et al Hui).گلی بن کلامید از خانواده سولفونیلوریا است و عوارض جانبی داروهای این خانواده شامل: افت شدید قند خون ، افزایش وزن (۴-۱کیلوگرم در طول ۶ ماه)، واکنش های پوستی، به ندرت هیپوناترمی یا سطح پایین سدیم در خون است (Bösenberg &- van Zyl,2008,80-88). و علاوه بر این در طول شش سال ۴۴ درصد کارایی در بیماران از بین می رودGupta &- chakraborty ,2011,74-80)).
متفورمین ،یک بیگوانید، حساسیت به انسولین را افزایش و برون ده گلوکز کبدی را کاهش می دهد و برای بیماران دیابتی چاق مفید است بدلیل اینکه سطوح زیاد انسولین را کاهش می دهد و به از دست دادن
وزن کمک می کند) Albu &- Raja-Khan, 2003, 1-19). اما عوارض جانبی متفورمین شامل
حالت تهوع ، اسهال و اسیدوز لاکتیک است,۸۰-۸۸)۲۰۰۸Bösenberg &- van Zyl). برای جلوگیری از اسیدوز لاکتیک متفورمین نباید توسط بیماران دیابتی که بیماری شدید کبدی، کلیوی یا قلبی دارند استفاده شود(,۲۰۰۳,۱-۱۹ Albu &- Raja-Khan). درمان با انسولین باعث ایجاد افت شدید قند خون و دیستروفی چربی در محل تزریق می شود (Gupta &- chakraborty,2003,74-80 ). یکی از روش های ساده و بی خطر برای درمان دیابت استفاده از داروهای گیاهی است که عوارض اندکی دارد. شنبلیله گیاهی با کاربردهای پزشکی سنتی در دیابت است است ( Vaez Mahdavi & Et al ,2008,59-63). شنبلیله برای کاهش قند خون بعد از صرف غذا موثر است.بخش مناسب شنبلیله دانه است. اجزای فعال شامل تریگونلین ، ۴ هیدروکسی ایزولوسین و سوتولن است . حدود ۸۰ درصد محتوی کل آمینواسیددر دانه ها به صورت ۴ هیدروکسی ایزولوسین موجود است که به نظر می رسد به طور مستقیم انسولین را تحریک می کند . این اثر وابسته به گلوکز است و تنها در حضور غلظت های متوسط تا بالای گلوکز اتفاق می افتد,۱-۵) Klemens,2006). شنبلیله گیاهی است که در سرتاسر هند و مناطق خاصی از چین کشت می شود. دانه های شنبلیله به عنوان داروی گیاهی در بسیاری از نقاط دنیا برای اثرات ضد نفخ ، نیروبخشی و به عنوان داروی مقوی غرایز جنسی استفاده می شود. گزارشات مختلف نشان داده اند که دانه های شنبلیله می توانند گلوکز خون و کلسترول را در افراد دیابتی نوع ۱ و ۲ و در حیوانات دیابتی آزمایشگاهی کاهش دهند& Et al ,2007,422-426) Wan-Li).
اثرات کاهندگی قند خون به مکانیسم های مختلفی نسبت داده شده است. درانسانها ، دانه های شنبلیله اثرات کاهندگی قند خون را با تحریک ترشح انسولین وابسته به گلوکز از سلولهای بتای پانکراس و نیز توسط مهار کردن فعالیت های آلفا-آمیلاز و سوکراز، دو آنزیم روده ای درگیر در متابولیسم کربوهیدرات ، اعمال می کنند & Et al,2003,20-27) Basch).
دانه های شنبلیله حاوی مقدار زیادی فیبر (۳۰ درصد فیبر محلول و ۲۰ درصد فیبر نامحلول) است. نقش فیبر در کاهش گلوکز خون بیمار دیابتی به طور وسیعی مطالعه و ثابت شده است. بنابراین یکی از مکانیسم های دیگری که دانه های شنبلیله سطح گلوکز خون را کاهش می دهد ناشی از محتوی زیاد فیبر محلول آن است که تخلیه معده را به تاخیر می اندازد و در جذب گلوکز دخالت می کند ( & Et al ,2009,134-138 A.Bawadi) . دانه های شنبلیله همچنین تری گلیسیرید سرم ، کلسترول کل ، کلسترول لیپوپروتئین با چگالی پایین را کاهش می دهد. این اثرات شاید ناشی از ساپوجنین ها باشد که دفع کلسترول صفراوی را افزایش می دهد تا منجر به سطوح پایین تر کلسترول سرم شود.
اثر کاهندگی لیپید شنبلیله شاید مرتبط با قسمت استروژنیک آن باشدکه به طور غیرمستقیم هورمون تیروکسین تیروئید را افزایش میدهد ,۲۰-۲۷) & Et al ,2003 Basch). گزارش شده است که د انه های شنبلیله مدر و ضد سرفه نیز می باشند (Et al,2009,49-51 &Zargar ).
یکی دیگر از راه های مناسب کنترل قند خون انجام برنامه های فعالیت بدنی است,۱۹۹۷,۳۳۹-۳۴۳) C. Jimenez). در مطالعاتی که به بررسی اثرات متابولیکی و اندوکرینولوژی ورزش پرداخته اند، نشان داده شده است که فعالیت جسمانی مصرف گلوکز خون و اسیدهای چرب آزاد را در عضلات افزایش می دهد و سطوح گلوکز خون در بیماران دیابتی که به خوبی کنترل شده اند را کاهش می دهد Etal,2003,314-320) & Sato). فواید ورزش منظم برای دیابت شامل : A1Cپایین تر در کودکان و بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع یک ،کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی، افزایش فشار خون، سرطان کولون، چاقی و پوکی استخوان،افزایش امید به زندگی، افزایش استقامت قلبی عروقی،تناسب عضله و انعطاف پذیری و افزایش حساسیت به انسولین کل بدن است (,۲۷-۳۰۲۰۰۴ C. Riddell &-, A. Perkins). خطرات ورزش منظم برای دیابت شامل: افزایش قند خون،کاهش قند خون،آسیب عضلانی- اسکلتی،عارضه قلبی عروقی(آنژین صدری، سکته قلبی، بی نظمی قلبی،مرگ ناگهانی)، بدتر شدن اساسی آسیب شبکیه و آسیب کلیه است,۲۰۰۴,۲۷-۳۰) C. Riddell &- A. Perkins). فعالیت هوازی منظم پروفایل لیپیدی خون، فشار خون و ضربان قلب استراحت، ترکیب بدنی و کنترل قندی را افزایش می دهد و کلسترول را نیز کاهش می دهد.به علاوه ، به بیماران کمک می کند تا وزن خود را کاهش دهند (,۲۰۰۷,۱۳۰-۳ Bronwyn). تمرین استقامتی به عنوان مناسب ترین شکل ورزش با بسیاری اثرات متابولیکی مثبت از قبیل افزایش در پروفایل لیپیدی، کاهش چربی بدن و کاهش سطوح گلوکز خون همراه است . همچنین تمرین استقامتی در بهبود مقاومت به انسولین در بیماران دیابتی نوع ۲ و افراد چاق غیر دیابتی موثر به نظر می آید (Et al,2005,1527-1533 & Cauza). با توجه به موارد یاد شده فوق پژوهشگر در نظر دارد تا به مطالعه استفاده همزمان از دو عامل فعالیت ورزشی استقامتی و مصرف خوراکی عصاره شنبلیله بر سطوح ویسفاتین و واسپین پلاسمای رت های دیابتی شده با استرپتوزوتوسین بپردازد.
۱ – ۲ بیان مسئله پژوهش
دیابت ملیتوس یک بیماری متابولیکی سیستمیک است و با افزایش قند خون مشخص می شود al,2010,1883-1892) Et & Rao) و منجر به نقص در ترشح انسولین ، مقاومت به انسولین یا هر دو می شود ((Zaheer Baquer & Et al ,2011,1-21.بر طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی، در سال ۲۰۰۰، صد و پنجاه میلیون نفربالای سن ۲۰ سال با دیابت زندگی می کردند و آنها پیش بینی کردند که در سال ۲۰۲۵ ، سیصد میلیون نفر با این شرایط زندگی خواهند کرد. انتظار می رود این افزایش۴۲ % در کشورهای توسعه یافته و۷۰%در کشورهای در حال توسعه باشد (Et al ,2009 ,134-138 & A.Bawadi). اگر دیابت کنترل نشود می تواند منجر به نابینایی، بیماری قلبی ،اختلالات کلیوی، قطع عضو (برای مثال برداشتن پا یا انگشت شصت پا) و آسیب عصب شود (Hui , Tang & W Go,2009,1-19). داروهای کاهنده قند خون سنتتیک (مثل گلی بنکلامید) زیادی برای درمان دیابت وجود دارد البته این داروها به طور عادی عوارض جانبی نظیر تلقین به بیماران برای قطع دریافت دارو و پیشروی دیابت نوع ۲ با عوارض حاد و مزمن بیشتر و حتی مرگ ایجاد می کنند ( Et al ,2009,134-138& A.Bawadi). به این دلیل ، توانایی درمان بیماری در مراحل اولیه ، اما با عوارض جانبی کمتر و هزینه کمتر، بخصوص ناشی از این عقیده که درمان های طبیعی باعث آسیب کمتر به موجود زنده می شود کمک بزرگی به بیماران دیابتی می کند (Et al ,2009,134-138 & A.Bawadi). با وجود اینکه متفورمین یکی از بهترین داروها برای درمان دیابت است،اما نباید توسط افرادی که بیماری شدید کبدی ،کلیوی و قلبی دارند استفاده شود (,۲۰۰۶, ۵۰۵-۵۲۸ Et al & Zargar). یکی از روش های ساده و بی خطر برای درمان دیابت استفاده از داروهای گیاهی است که عوارض اندکی دارد. شنبلیله گیاهی با کاربردهای پزشکی سنتی در دیابت است (Et al ,2008 ,59-63 & Vaez Mahdavi). نتیجه یک مطالعه نشان داد که دانه های شنبلیله می توانند گلوکز خون و کلسترول را در افراد دیابتی نوع ۱ و ۲ و در حیوانات دیابتی آزمایشگاهی کاهش دهند( Et al , 2007,422-426& Wan-Li). تمرین استقامتی نیز به عنوان مناسب ترین شکل ورزش با بسیاری اثرات متابولیکی مثبت از قبیل بهبود در پروفایل لیپیدی، کاهش چربی بدن و کاهش سطوح گلوکز خون همراه است . همچنین تمرین استقامتی در افزایش مقاومت به انسولین در بیماران دیابتی نوع ۲ و افراد چاق غیر دیابتی موثر به نظر می آید ( Et al , 2005 , 1527-1533& Cauza). این فرض وجود دارد که ورزش و گیاهان دارویی بتوانند جایگزین مناسبی برای درمان و پیشگیری این بیماری در مقایسه با داروهای شیمیایی مورد استفاده باشد. با توجه اثرات سودمندی که شنبلیله و همچنین تمرین استقامتی می تواند بر پاسخ های هیپوگلیسمیک، هیپولیپیدمیک، انسولین، پاسخ های سایتوکاینی مؤثر بر درمان بیماری دیابت داشته باشد، و همچنین با توجه به اینکه استفاده از شیوه های درمانی کنونی ممکن است با عوارض جانبی زیادی برای بیماران همراه باشد بنابراین این پژوهش در پی پاسخ به سوالات زیر طراحی و اجرا شد: عصاره آبی شنبلیله بر سطوح هورمون های مترشحه از بافت چربی رت های دیابتی چه اثری دارد؟ تمرین استقامتی بر سطوح هورمون های ویسفاتین و واسپین که از بافت چربی رت های دیابتی ترشح می شوند چه اثری دارد؟ آیا ترکیب تمرین استقامتی و مکمل سازی عصاره آبی دانه شنبلیله بر سطوح هورمون های ویسفاتین و واسپین تاثیرگذار است؟ و ترکیب تمرین استقامتی و مکمل سازی عصاره آبی دانه شنبلیله چه تفاوتی با اعمال هریک از آن ها به صورت مجرد دارد؟
۱– ۳ اهمیت و ضرورت انجام پژوهش
با توجه به اینکه دیابت شیرین به عنوان یکی از پنج دلیلی که باعث مرگ و میردر جهان می شود ، معرفی می شود و از بین روش های درمانی متعدد ، درمان با داروهای گیاهی برای این بیماری بخشی از پزشکی سنتی برای سالیان دراز است. گیاهان دارویی طبیعی برای درمان دیابت روی کاهش قند خون و کاهش اثرات زیان آور این بیماری متمرکز می شوند. پزشکی سنتی مشتق شده از گیاهان دارویی توسط۶۰ % جمعیت دنیا استفاده می شود.اگرچه یافته های مختلفی برای کاهش اثرات بیماری دیابت و عوارض جانبی آن وجود دارد ،فرمولاسیون گیاهی به علت عوارض جانبی کمتر و هزینه پایین تر ترجیح داده می شوند.( Baby &- D.Jini , 2011, 352-376) ورزش منظم نیز به کنترل کردن قند خون که موجب کاهش خطر توسعه عوارض دیابت از قبیل آسیب عصبی و آسیب کلیوی می شود ، کمک می کند Et al,2003,20-27)& Penny).
به همین منظور در این پژوهش به بررسی ترکیب درازمدت فعالیت هوازی و گیاهان دارویی (گیاه شنبلیله) بر متغیرهای مهم و اثرگذار در درمان دیابت پرداخته می شود که در صورت مثبت بودن نتایج این پژوهش می توان آن را به بیماران دیابتی و مراکز مربوط به درمان دیابت توصیه کرد. امید است که نتایج این پژوهش بتواند مشکلی از مشکلات جامعه پزشکی و بیماری دیابت که یک معضل بزرگی در جامعه کنونی می باشد حل نماید.
۱ – ۴ اهداف پژوهش
الف) هدف کلی
هدف کلی پژوهش حاضر عبارت است از :
یافتن اثر تمرین استقامتی و مکمل سازی عصاره آبی دانه شنبلیله بر سطوح ویسفاتین و واسپین رت های دیابتی شده با STZ .
اهداف اختصاصی
۱). یافتن تاثیریک دوره تمرین استقامتی بر سطوح ویسفاتین پلاسمای رت های دیابتی شده با .STZ
۲). یافتن تاثیر یک دوره تمرین استقامتی بر سطوح واسپین پلاسمای رت های دیابتی شده با .STZ
۳). یافتن تاثیر یک دوره مکمل سازی عصاره آبی دانه شنبلیله با دوز ۰.۸۷ g/kg بر سطوح ویسفاتین پلاسمای رت های دیابتی شده با .STZ
۴). یافتن تاثیریک دوره مکمل سازی عصاره آبی دانه شنبلیله با دوز g/kg74/1 بر سطوح ویسفاتین پلاسمای رت های دیابتی شده با .STZ
۵) یافتن تاثیریک دوره مکمل سازی عصاره آبی دانه شنبلیله با دوز ۰.۸۷ g/kg بر سطوح واسپین پلاسمای رت های دیابتی شده با .STZ
۶) یافتن تاثیریک دوره مکمل سازی عصاره آبی دانه شنبلیله با دوز g/kg 1.74 بر سطوح واسپین پلاسمای رت های دیابتی شده با .STZ
۷). یافتن تاثیر ترکیب یک دوره تمرین استقامتی و مکمل سازی عصاره آبی دانه شنبلیله با دوز ۰.۸۷ g/kg بر سطوح ویسفاتین پلاسمای رت های دیابتی شده با .STZ
۸). یافتن تاثیر ترکیب یک دوره تمرین استقامتی ومکمل سازی عصاره آبی دانه شنبلیله با دوز g/kg74/1 بر سطوح ویسفاتین پلاسمای رت های دیابتی شده با.STZ
۹). یافتن تاثیر ترکیب یک دوره تمرین استقامتی ومکمل سازی عصاره آبی دانه شنبلیله با دوز g/kg87/0 بر سطوح واسپین پلاسمای رت های دیابتی شده با.STZ
۱۰). یافتن تاثیر ترکیب یک دوره تمرین استقامتی ومکمل سازی عصاره آبی دانه شنبلیله با دوز g/kg1.74 بر سطوح واسپین پلاسمای رت های دیابتی شده با .STZ
۱– ۵ فرضیه های پژوهش
۱).یک دوره تمرین استقامتی بر سطوح ویسفاتین پلاسمای رت های دیابتی شده با استرپتوزوتوسین تاثیر معنی دار دارد.
۲). یک دوره تمرین استقامتی بر سطوح واسپین پلاسمای رت های دیابتی شده با استرپتوزوتوسین تاثیر
معنی دار دارد.
۳). یک دوره مکمل سازی عصاره آبی دانه شنبلیله با دوز ۰.۸۷ g/kg بر سطوح ویسفاتین پلاسمای رت های دیابتی شده با استرپتوزوتوسین تاثیر معنی دار دارد.
۴). یک دوره مکمل سازی عصاره آبی دانه شنبلیله با دوز g/kg 1.74 بر سطوح ویسفاتین پلاسمای رت های دیابتی شده با استرپتوزوتوسین تاثیر معنی دار دارد.
۵).یک دوره مکمل سازی عصاره آبی دانه شنبلیله با دوز ۰.۸۷ g/kg بر سطوح واسپین پلاسمای رت های دیابتی شده با استرپتوزوتوسین تاثیر معنی دار دارد.
۶). یک دوره مکمل سازی عصاره آبی دانه شنبلیله با دوز g/kg 1.74 بر سطوح واسپین پلاسمای رت های دیابتی شده با استرپتوزوتوسین تاثیر معنی دار دارد.
۷). ترکیب یک دوره تمرین استقامتی و عصاره آبی دانه شنبلیله با دوز ۰.۸۷ g/kg بر سطوح ویسفاتین پلاسمای رت های دیابتی شده با استرپتوزوتوسین تاثیر معنی دار دارد.
۸) ترکیب یک دوره تمرین استقامتی و عصاره آبی دانه شنبلیله با دوز g/kg 1.74 بر سطوح ویسفاتین پلاسمای رت های دیابتی شده با استرپتوزوتوسین تاثیر معنی دار دارد.
۹). ترکیب یک دوره تمرین استقامتی و عصاره آبی دانه شنبلیله با دوز ۰.۸۷ g/kg بر سطوح واسپین پلاسمای رت های دیابتی شده با استرپتوزوتوسین تاثیر معنی دار دارد.
۱۰). ترکیب یک دوره تمرین استقامتی و عصاره آبی دانه شنبلیله با دوز g/kg 1.74بر سطوح واسپین پلاسمای رت های دیابتی شده با استرپتوزوتوسین تاثیر معنی دار دارد.
۱– ۶ محدودیت های پژوهش
با توجه به دیابتی بودن رت ها و احتمال مرگ و میر آنها که می تواند برای پژوهش محدودیت ایجاد کند ما در گروه ها ۱۶ رت اضافه یعنی در هر گروه ۲ رت اضافه قرار دادیم.
۱ – ۷ تعریف واژه ها و اصطلاحات
تمرین استقامتی: تمرین های هستند که با فعال کردن سیستم انرژی هوازی موجب افزایش در اکسیژن مصرفی و افزایش سوخت و ساز چربی ها می شود(Et al,2005,1527-1533 & Cauza).
شنبلیله: گیاهی است که ریشه، ساقه، برگ و دانه آن می تواند دارای خواص دارویی باشد
(Et al,2003,20-27& Basch).
ویسفاتین: ویسفاتین ادیپوسایتوکاینی است که در سال ۲۰۰۵ شناخته شده است و نام آن این اندیشه را نشان می دهد که به طور برجسته توسط چربی احشایی تولید می شود(Et al , 2012,68-74 & Safarzade). ویسفاتین ادیپوکاینی است که از انسولین تقلید می کند و در چاقی و دیابت نوع ۲ بالا می رود. نتایج برخی مطالعات نشان می دهد که ویسفاتین ممکن است در متابولیسم چربی در مردان جوان سالم نقش ایفا کند

۳-۳ ابزار جمع آوری داده ها:
در تکمیل مباحث مطروحه در اینجا می توان گفت از روش پیمایش به عنوان روش اصلی پژوهش و جهت انجام تحقیق از پرسشنامه استفاده نمودیم. در جهت تدوین و اجرای هرچه بهتر پرسشنامه در مطالعات جامعه شناختی و علوم اجتماعی ابتدا مراحلی طی می‌شود. یکی از مهمترین مراحل در این قسمت تعریف نظری متغیرها از جمله متغیر وابسته و متغیرهای مستقل مهم و سپس عملیاتی کردن و مشخص نمودن سطح سنجش این متغیرهاست که در ادامه به این مباحث پرداخته می‌شود. همچنین به دلیل اهمیت انتخاب نمونه مناسب و سپس سنجش اعتبار و پایایی ابزار پژوهش در مرحله جمع آوری داده ها ( رجوع به واقعیت ) این مباحث نیز در ادامه مورد توجه واقع می‌شود.
مفاهیم و متغیرهای مورد بررسی موضوع سنجش این مطالعه محسوب می شوند. بر این مبنا یکسری متغیر مورد مطالعه واقع شده اند. این متغیرها در چهار قالب مختلف قرار می گیرند. متغیر وابسته، متغیرهای مستقل، متغیرهای مداخله گر ومتغیرهای زمینه ای.
منظور از متغیر وابسته متغیری است که هدف غایی این مطالعه شناخت حدود، تغییرات و عوامل و موانع آن در میان جامعه آماری است. از این لحاظ متغیر میزان مشارکت ورزشی متغیر وابسته تحقیق محسوب می‌شود.
متغیرهای مستقل به آن دسته از متغیرهایی اطلاق می‌شود که شناسایی و مطالعه متغیر وابسته مستلزم شناخت سطوح و حدود آنها و بررسی میزان تاثیراتشان بر متغیر وابسته است. بر این مبنا چندین متغیر مستقل در این مطالعه مورد توجه واقع شده است.
همچنین متغیرهای نظیر سن، سطح تحصیلات و … که ویژگی های مشخصی هستند و سطوح متغیرهای وابسته و مستقل را به صورتی دقیقتر شناسایی می‌کنند، متغیر زمینه ای خوانده می‌شود و در این مطالعه خصوصا به منظور شناسایی سطوح مختلف متغیر وابسته مورد استفاده واقع شده اند.
در این پژوهش، از پرسشنامه با سوالات بسته جهت گردآوری داده ها استفاده شده است . سوآلات بسته سوآلاتی هستند که محقق با بهره گرفتن از مقیاس عددی یا اسمی وبراساس پاسخ های فرضی تنظیم می کند و پاسخگو از بین آنها پاسخ مورد نظر خود را انتخاب نموده، علامت می زند( حافظ نیا، ۱۳۸۲: ۱۸۱). همچنین از دو سوال باز برای تببین بیشتر موضوع بهره جستیم.

پرسشنامه این تحقیق شامل گویه های مربوط به متغیرهای زمینه ای و مداخله گر، متغیر مستقل و متغیر وابسته است.
در تحقیق حاضر با بهره گیری از طیف پنج قسمتی لیکرت تعداد ۳۲ گویه جهت سنجش متغیر مستقل یعنی اعتماد بین همسران و ۲۹ گویه جهت سنجش متغیر وابسته تحقیق یعنی احساس امنیت بین همسران طراحی و تنظیم گردید. به گویه ها از ۵- ۱ نمره داده شد. برای تحلیل و بررسی گویه هایی که در مقیاس لیکرت طراحی شده بود به شرح ذیل نمره گذاری شد:
گویه های مثبت: کاملا موافقم موافقم نظری ندارم مخالفم کاملا مخالفم
نمره هر گویه: ۵ ۴ ۳ ۲ ۱
گویه های منفی: کاملا موافقم موافقم نظری ندارم مخالفم کاملا مخالفم
نمره هر گویه: ۱ ۲ ۳ ۴ ۵
به دلیل این که ۱۳ گویه از متغیر اعتماد بین شخصی سوالات مثبت را در بر می گرفتند به حالت گویه های مثبت نمره گذاری شدند و به ۱۵ گویه به صورت منفی نمره گذاری شدند. در متغیر اعتماد اقتصادی ۱ گویه به صورت مثبت نمره گذاری و ۲ گویه نیز به صورت منفی نمره گذاری شدند. متغیر اعتماد جنسی نیز یک گویه را در برمی گرفت که به صورت مثبت نمره گذاری شد. یعنی کسی که با هرکدام از این گویه ها کاملا موافق بود نمره ۵ ، و در صورت مخالفت کامل نمره ۱را دریافت کرد.
متغیر احساس امنیت روانی با ۶ گویه مثبت، به صورت مثبت و ۱۶ گویه منفی، به صورت منفی نمره گذاری شدند و متغیر احساس امنیت مالی با ۴ گویه به دلیل مثبت بودن، به صورت گویه های مثبت نمره گذاری شدند و گویه های احساس امنیت نسبت به تداوم زندگی زناشویی، با داشتن ۱ گویه مثبت به صورت مثبت و ۲ گویه منفی، به صورت منفی نمره گذاری شدند. این متغیرها در سطح فاصله ای سنجیده شدند.
بقیه سوالات این پرسشنامه در رابطه با وضعیت جنس، سن خود و همسر، محل تولد خود و همسر، مدت شهرنشینی، میزان تحصیلات خود و همسر، وضعیت فعالیت خود و همسر ، میزان درآمد، مدت ازدواج، نوع ازدواج، تعداد دفعات ازدواج، محل سکونت، داشتن بیماری خاص در خود و همسر، روی دادن حادثه خاص در زندگی مشترک، تغییر محل سکونت در یک سال گذشته، روی دادن تغییر مهم در موقعیت شغلی خود و همسر، ارتقای سطح تحصیلات خود و همسر، روی دادن شکست مهم در زندگی خود و همسر به صورت چند گزینه ای در سطح سنجش اسمی، ترتیبی و فاصله ای تدوین گردید. سوال سن خود و همسر کد گذاری مجدد شد و به متغیری در سطح سنجش ترتیبی با پنج گروه سنی تبدیل شد به این ترتیب که به گروه سنی ۳۰-۲۰ کد ۱، به گروه سنی ۴۰-۳۱ کد ۲ ،به گروه سنی۵۰-۴۱ کد ۳، به گروه سنی ۶۰-۵۱ کد ۴ و به گروه سنی ۶۰ به بالا کد ۵ داده شد. همچنین سوال مدت شهرنشینی در صورت شهرنشین بودن کدگزاری مجدد شد و به متغیری در سطح ترتیبی با ۵ گروه سالی تبدیل شد به این ترتیب که به گروه ۲۰-۱۰ سال کد ۱، به گروه ۳۰-۲۱ سال کد ۲، به گروه ۴۰-۳۱ سال کد ۳، به گروه ۵۰-۴۱ کد ۴ و به گروه ۵۰ سال به بالا کد ۵ داده شد.
سوال درآمد متوسط خانواده کدگذاری مجدد شد و به متغیری در سطح ترتیبی با ۶ گروه درآمدی تبدیل شد به این ترتیب که به گروه زیر ۲۰۰ هزار تومان کد۱، به گروه ۴۰۰-۲۰۰ هزار تومان کد ۲، به گروه ۶۰۰- ۴۰۱ هزارتومان کد ۳، به گروه ۸۰۰-۶۰۱ هزار تومان کد ۴، به گروه ۸۰۱ تا ۱ میلیون تومان کد ۵ و به گروه ۱ میلیون به بالا کد ۶ داده شد. سوال مدت ازدواج نیز مجددا کدگزاری گردید و به متغیری در سطح ترتیبی با ۶ گروه سالی تبدیل شد به این ترتیب که به گروه ۱ سال کد۱، به گروه ۱۰-۱ سال کد ۲، به گروه ۲۰-۱۱ سال کد ۳، به گروه ۳۰-۲۱ سال کد ۴، به گروه ۴۰-۳۱ سال کد ۵ و به گروه ۴۰ سال به بالا کد ۶ داده شد. همچنین سوال ازدواج بیش از یک بار، مجدد کدگزاری شد و به متغیری در سطح ترتیبی به ۳ گروه تبدیل شد به این ترتیب که به گروه ۲ بار کد ۱، به گروه ۳ بار کد ۲، به گروه ۴ بار کد ۳ و به گروه ۵ بار به بالا کد ۴ داده شد.
۳-۴ اعتبار( Validity)
منظور از اعتبار یک تحقیق میزان دقت شاخص ها ومعیارهایی است که در راه سنجش پدیده مورد نظر تهیه شده اند ( ساروخانی،۱۳۷۲ : ۲۹۸ ). اعتبار به مطابقت داده های جمع آوری شده پژوهشگر با دنیای واقعی اشاره دارد. هر چقدر داده های جمع آوری شده به شکل طبیعی تر ارائه شوند، اعتبار آنها بیشتر خواهد بود، برای مثال اگر پاسخگویان انتخاب شده به دلایلی جواب واقعی را اظهار نکنند، داده هایی را که محقق جمع آوری کرده است منعکس کننده جهان واقعی نخواهد بود ( پژوهش و سنجش شماره ۱۹ و ۲۰: ۴۴۴ ).
اعتبار بیرونی به تعمیم پذیری یافته ها اشاره دارد و برای حصول بدان نتیجه باید از روش های نمونه گیری تصادفی استفاده شود. بدین معنی که اگر نمونه انتخابی ما در پژوشی تصادفی انتخاب شده باشد (یعنی شانس مساوی و برابر برای همه اعضای جامعه آماری وجود داشته باشد) فرض می‌شود که ویژگی های جامعه آماری به طور متناسبی به دست خواهد آمد، بنابراین یافته های حاصل از پژوهش را می توان به جامعه آماری مربوطه تعمیم داد و اذعان داشت که کار دارای اعتبار بیرونی است. با توجه به این موضوع که پژوهش حاضر با بهره گرفتن از روش های نمونه گیری تصادفی انجام شده، می توان گفت که نتایج نمونه مورد بررسی در این پژوهش قابل تعمیم به کل زوج های شهر تهران است که یک سال از ازدواج آنها گذشته است.
به منظور تعیین اعتبار مقیاس سنجش این تحقیق ابتدا پرسشنامه را با تعدادی گویه تدوین و سپس برای تعیین روایی صوری آن تعداد پنج پرسشنامه به اساتید بخش علوم اجتماعی دانشگاه شهید باهنر کرمان داده شد وپس از جمع آوری به اصلاح گویه هایی که در مورد اصلاح آن توافق نظر وجود داشت اقدام نمودیم .مجموعا ۸۵گویه مورد تایید قرار گرفت.
۳-۵پایایی (Reliability)
منظور از تعیین پایایی وسیله اندازه گیری این است که معلوم شود پرسشنامه تا چه حد از اشتباه منظم و تصادفی مبراست. به عبارت دیگر آیا این وسیله اندازه گیری اگر بار دیگر روی همان پاسخگویان یا پاسخگویانی مشابه با یک فاصله زمانی منطقی آزمون شود نتایج یکسانی بدست خواهد داد یا نه. هرچه میزان انطباق بین نتایج حاصل از مطالعات مکرر یک گروه از پاسخگویان با مطالعه پاسخگویان مشابه بیشتر باشد، پایایی آن بالا می رود. روش های متعددی برای تعیین پایایی وسیله اندازه گیری وجود دارد. در این پژوهش برای سنجش پایایی داده ها از روش توافق داخلی (Internal consistency)
استفاده شده است. مهمترین شاخص توافق داخلی آزمون آلفای کرونباخ (Cronbach coefficient) می‌باشد. این آزمون همسانی درونی یا ثبات درونی را اندازه گیری می کند و نشان می‌دهد که سوالات آزمون تا چه اندازه توانایی یا خصیصه واحدی را اندازه گیری می‌کنند. مقدار آلفای کرونباخ بین صفر و یک نوسان دارد چنانچه یک باشد نشان دقت کامل ابزار اندازه گیری است و برعکس چنانچه صفر باشد، بیانگر عدم دقت و تکرارپذیری اندازه گیری است. این آزمون در مورد سوالاتی به کار می رود که مجموعا یک مفهوم را اندازه گیری می‌کنند. از این جهت برای اندازه گیری پایایی نتایج حاصل از گویه های طیف لیکرت بسیار مناسب است.
همانگونه که مشخص است آزمون پایایی جهت حذف گویه های نامناسب انجام می‌شود. از آنجا که چند متغیر مستقل نظیر حمایت اجتماعی، نگرش جنسیتی و … بر مبنای طیف تجمعی لیکرت سنجیده شده است، لذا در اینجا جهت حذف گویه های نامناسب، پایایی گویه ها و متغیرهای پژوهش مورد بررسی قرار گرفت.
طیف لیکرت یا طیف مجموع نمرات مبتنی بر جمع امتیازات پاسخهای افراد نسبت به هر گویه است. مجموع نمره ای را که هر پاسخگو بر روی طیف بدست آورده بیانگر وضعیت فرد در آن شاخص و در مقایسع با سایر پاسخگویان می‌باشد. در این طیف امتیاز فرد به هر گویه در یک پیوستار ۵ درجه ای مشخص می‌شود و در انتها با هم جهت کردن گویه ها مجموع امتیازات هر فرد محاسبه می‌شود.
جهت انجام آزمون پایایی تعداد ۳۰ پرسشنامه مقدماتی را تکمیل نمودیم و بااستفاده از نرم افزار spss
ضریب همبستگی درونی گویه ها را محاسبه کردیم با انجام پرسشنامه مقدماتی به صورت مصاحبه متوجه شدیم که تعداد زیاد سوالات باعث کاهش پاسخگویی درست به سوالات می‌شود . با توجه به ضریب همبستگی درونی گویه ها معلوم شد که ۴ گویه باید حذف شود به این ترتیب سوالات پرسشنامه این تحقیق به ۸۱ سوال کاهش یافت و منسجم تر شد. در آزمون نهایی از پرسشنامه اصلاح شده استفاده نمودیم.
جدول ۳-۱
جدول ضریب آلفای کورنباخ پرسش های چند گویه ای