وبلاگ

هیدروکربن‌ها مولکول‌هایی با طول‌های متفاوت هستند که تنها از هیدروژن و کربن تشکیل شده‌اند، ساختارهای مختلف به آنها خواص متفاوتی می‌دهد. فن پالایش نفت در واقع عبارتست از جداکردن و بالابردن درجه خلوص اجزا تشکیل دهنده نفت از هم. همینکه اجزا از هم جدا گردیده و خالص شدند می‌توان ماده روغنکاری یا سوخت را به طور مستقیم روانه بازار مصرف کرد. با ترکیب مولکول‌های کوچک‌تر مانند ایزوبوتان و پروپیلن و یا بوتیلن طی پروسه‌هایی همانند آلکالنین کردن یا دیمرازسیون می‌توان سوختی با اکتان موردنظر تهیه نمود. همچنین درجه اکتان بنزین را می‌توان طی فرایند بهسازی توسط کاتالیزور بهبود بخشید که طی آن هیدروژن از هیدروکربن جداشده و هیدروکربن آروماتیکی تشکیل می‌گردد که درجه اکتان بسیار بیشتری دارد. تولیدات میانی برج جداکننده را می‌توان طی پروسه‌های کراکینگ گرمایی، هیدروکراکینگ و یا کراکینگ کاتالیزوری سیالی به محصولات سبک تری تبدیل نمود. مرحله نهایی در تولید بنزین ترکیب مواد هیدروکربن مختلف با درجه‌های اکتان متفاوت با همدیگر است تا به مشخصات محصول موردنظر دست یابیم. معمولاً پالایشگاه‌های بزرگ توانایی پالایش از صدهزار تا چندین صدهزار بشکه نفت در روز را دارا می‌باشند. به دلیل ظرفیت بالای مورد نیاز، بسیاری از پالایشگاه‌ها به صورت دائم برای مدت طولانی از چندین ماه تا چندین سال بطور مداوم کار می‌کنند.

پالایشگاه‌های نفت بسته به نوع خوراکی که بر مبنای آن طراحی شده اند دارای پیچیدگی‌های متفاوتی هستند که بر اساس آن میزان و نوع محصولات متفاوتی تولید می‌کنند.
میزان سرمایه گذاری برای احداث یک پالایشگاه با پیچیدگی متوسط بین ۱۸ تا ۱۹ هزار دلار به ازای هر بشکه ظرفیت پالایش است و با افزایش درجه پیچیدگی گاه تا ۲۴ تا ۲۵ هزار دلار در هر بشکه سرمایه گذاری نیاز دارد.
همانطور که از شکل ۲-۱ پیداست، جهت تولید بنزین از نفت خام، علاوه بر برج های تقطیر اتمسفریک و خلا، جهت دستیابی به میزان حداکثری تبدیل و نیز کیفیت مرغوب بنزین، نیاز اساسی به واحدهایی از قبیل کراکینگ {کراکینگ کاتالیستی^[۲۹]، کراکینگ هیدروژنی^[۳۰](واحد آیزوماکس)}، واحد ایزومراسیون^[۳۱]، واحد ریفرمینگ کاتالیستی^[۳۲] و غیره می باشد. این درحالیست که در اغلب موارد میعانات گازی به دلیل کمی ترکیبات سنگین کربنی، به جهت تبدیل به بنزین نیازی به مراحلی از قبیل کراکینگ ها ندارند. از همین رو و به دلیل فرایند پیچیده و مراحل متعدد دستیابی به بنزین از طریق نفت خام، همانطور که قبلا نیز اشاره شد، هزینه تمام شده جهت تبدیل به بنزین از طریق میعانات گازی در مقایسه با تبدیل نفت خام به بنزین، بسیار کمتر خواهد گردید.
پالایشگاه‌های نفت خام شامل واحدهای پروسسی مختلفی است که در ذیل به هریک اشاره و در ادامه توضیح مختصر هر یک از موارد ارائه می گردد:

1. 1. واحد نمک زدایی

1. 1. واحد جداسازی اتمسفریک

1. 1. واحد جداسازی خلا

1. 1. واحد بهبود هیدروتریتور نفتا

1. 1. واحد ریفرمینگ کاتالیستی

1. 1. واحد هیدروتریتور چگالشی^[۳۳]

1. 1. واحد شکافت کاتالیستی سیالی^[۳۴]

1. 1. واحد شکافت هیدروکراکر

1. 1. واحد اصلاح مرکس^[۳۵]

1. 1. واحد آلکیلاسیون^[۳۶]

1. 1. واحد دیمرزاسیون

1. 1. وحد ایزومریزاسیون

1. 1. واحد ریفرمینگ بخار

1. مخازن ذخیره نفت خام و فرآورده‌های پالایش شده