وبلاگ

*،**و*** به ترتیب معنی دار در سطح۱، ۵و۱۰ درصد
مأخذ : یافته های تحقیق
۳-۸- اثر کاهش یارانه کودشیمیایی بر هزینه های تولید و سود بهره برداران ذرت
حال اثرات رفاهی افزایش قیمت کودشیمیایی در اثر کاهش یارانه مورد محاسبه قرار گرفته است. پیش از انجام تحلیل های رفاهی شرایط استفاده از کودشیمیایی در میان ذرت کاران منتخب استان فارس در مقایسه با کشور در جدول (۳- ۶) آمده است. در سطح کشور بطور متوسط در هر هکتار ذرت ۵۰۲ کیلوگرم کودشیمیایی مورد استفاده قرار می گیرد این در حالی است که در استان فارس این رقم ۷۵۱ کیلوگرم است که بیش از ۴۹ درصد بالاتر از متوسط کشور است. تفاوت دیگری که در مورد کشور و استان فارس از این جدول قابل استنباط است است این که در شرایط فعلی در سطح کشور سهم هزینه های کودشیمیایی از کل هزینه های تولید تنها ۶۴/۴ درصد است در حالی که در سطح استان فارس این رقم حدود ۷۴/۱۰ درصد است که البته یکی از دلایل آن بالاتر بودن هزینه های سایر عوامل تولید در سطح کشور در مقایسه با کودشیمیایی است و علت دیگر آن نیز بالاتر بودن میزان استفاده از کودشیمیایی در استان فارس در مقایسه با کل کشور است. این تفاوت در سهم هزینه میان استان فارس و متوسط کشور با حذف یارانه نیز در مقیاسی بزرگتر مجدداً دیده می شود. به این ترتیب که با حدف یارانه کودشیمیایی در سطح کشور بطور متوسط هزینه های کودشیمیایی حدود ۴۶/۱۵ درصد از هزینه های تولید را شامل می شود. این در حالی است که در استان فارس این رقم به بیش از ۲۷ درصد افزایش پیدا می کند. بنابراین اثر افزایش قیمت کودشیمیایی در استان فارس دارای اثری به مراتب بالاتر از متوسط کشور خواهد بود.

جدول(۳- ۶): الگوی استفاده از کود شیمیایی، هزینه آن در تولید و میزان یارانه پرداختی ذرت در سال ۱۳۸۷

مأخذ: شرکت خدمات حمایتی و محاسبات تحقیق.
در تحلیل اثر سناریوهای مختلف کاهش یارانه کودشیمیایی با استناد به نتایج به دست آمده در خصوص تقاضای کودشیمیایی در میان ذرت کاران منتخب که حاکی از عدم حساسیت آنها در مقابل افزایش قیمت کودشیمیایی بود تنها هزینه های تولید تغییر داده شد و تولید و درآمد حاصل از فروش بهره برداران تغییر نیافت. در جدول (۳- ۷) نتایج حاصل از تغییرات هزینه و سود حاصل از هر هکتار برای بهره برداران منتخب ارائه شده است. کاهش یارانه ها به میزان ۱۵ درصد منجر به افزایش سهم هزینه کود شیمایی از حدود ۷/۱۰ درصد به حدود ۱۸/۱۵ درصد می شود. کاهش سهم یارانه از هزینه های کودشیمیایی به میزان ۳۰ و ۵۰ درصد منجر به افزایش سهم هزینه کودشیمیایی به ترتیب به بیش از ۱۹ درصد و بیش از ۲۴ درصد می شود. حذف کامل یارانه کودشیمیایی نیز موجب افزایش سهم هزینه کودشیمیایی به بیش از ۲۷ درصد می شود. به این ترتیب مشاهده می شود که در سطح استان فارس کودشیمیایی اندکی کمتر از یک سوم هزینه های تولید را در برخواهد گرفت و کودشیمیایی را می توان بعنوان نهاده مهم تولید ذرت عنوان نمود. بر اساس قیمت های سال ۱۳۸۷ در حال حاضر هزینه های تولید در هر هکتار ذرت حدود ۳۱/۶ میلیون ریال است که با کاهش یارانه ها به میزان ۱۵ درصد سهم هزینه کودشیمیایی با بیش از ۳۸/۵ درصد به ۶۵/۶ میلیون ریال افزایش خواهد یافت. همچنین با کاهش سهم یارانه از هزینه کودشیمیایی به میزان ۳۰ درصد هزینه های استفاده از کودشیمیایی با ۶۱/۱۰ درصد افزایش به ۹۸/۶ میلیون ریال افزایش خواهد یافت. در صورتی که مشارکت یارانه کودشیمیایی از هزینه های تولید به میزان ۵۰ درصد کاهش یابد انتظار می رود هزینه های استفاده از کودشیمیایی نسبت به شرایط فعلی بیش از ۷۴/۱۷ درصد افزایش یافته و منجر به افزایش هزینه های تولید به سطح ۴۳/۷ میلیون ریال شود. در صورتی که یارانه کودشیمیایی بطور کامل حذف شود هزینه استفاده از کودشیمیایی در سطح فعلی آن موجب افزایش سهم هزینه کودشیمیایی به میزان ۸۸/۲۴درصد شده و هزینه های کل تولید در هکتار نیز به سطح ۸۸/۷ میلیون ریال افزایش خواهد یافت. همانطور که پیش تر مشخص شد با توجه به عدم تأثیرپذیری معنی دار تقاضای کودشیمیایی از تغییرات قیمت آن فرض شد که سطح استفاده از کودشیمیایی و لذا سطح تولید تغییر نخواهد نمود. از همین رو درآمد حاصل از فروش محصول نیز تغییر نخواهد یافت و تنها به دلیل افزایش هزینه های تولید میزان سود بهره برداران کاهش خواهد یافت. بر همین اساس سود بهره برداران در صورت حذف یارانه کودشیمیایی از ۰۹/۱۰ میلیون ریال در هر هکتار به کمتر از ۵۲/۸ میلیون ریال کاهش خواهد یافت که این کاهش معادل همان افزایش در هزینه های کل تولید در سناریو متناظر است. علیرغم افزایش هزینه های تولید به میزان بیش از ۲۴ درصد اما سود حاصل از تولید ذرت کمتر از ۱۶ درصد کاهش خواهد یافت.
جدول(۳- ۷ ): اثر کاهش یارانه کودشیمیایی بر هزینه های تولید و سود بهره برداران ذرت