وبلاگ

عندلیب اردکانی وهمکاران

ارزیابی کارایی استانهای ایران دربخش بهداشت ودرمان روستایی دربرنامه سوم وسال های ابتدای برنامه چهارم توسعه

سرانه بودجه فصل بهداشت و درمان برای هر فرد(هزارریال)، میانگین سرانه تعداد تخت های ثابت موجود به ازای هر ده هزارنفر، میانگین سرانه تعداد پزشکان و پیراپزشکان به ازای هر ده هزار نفر، میانگین سرانه تعداد خانه های بهداشت و مراکز درمانی روستایی به ازای هر ده هزار نفر روستایی تحت پوشش

میانگین مرگ ومیر کودکان زیر (۵سال (با) ضریب هزار)، درصد زایمان توسط فرد دوره ندیده، میزان مرگ ومیر مادران(۴۹-۱۰سال) از عوارض بارداری و زایمان(باضریب هزار)، درصد پوشش تنظیم خانواده به صورت مدرن

نتایج آن ازمیان ۳۳استان در برنامه سوم ۱۲استان کارا و در برنامه چهار۱۱ استان کارا وجوددارد.

فصل سوم
روش شناسی تحقیق
۳-۱ مقدمه
دراین بخش با توجه به تحقیق، به معرفی بیمارستانهای ایلام وتعریف نهاده ها وستاده های مدنظر این تحقیق ونحوه جمع آوری داده ها ومتدولوژی آن می پردازد.
روش پژوهش ونوع مطالعه باموضوع وهدف مطالعه ارتباط مستقیم دارد. انتخاب روش پژوهش به ماهیت موضوع، اهداف پژوهش، فرضیات، سوالات، ملاحظات اخلاقی وبودجه وامکانات اجرایی آن بستگی دارد. باتوجه به اینکه هدف اصلی در این پژوهش تعیین کارایی فنی بیمارستانهای دولتی استان ایلام می باشد. لذا این پژوهش ازنوع ترکیب داده های مقطعی و سری زمانی بوده که به صورت پژوهش توصیفی -تحلیلی می باشد. درعین حال پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی -کاربردی نیز می باشد که مبتنی برکسب اطلاعات وتوصیف شرایط موجود ومقایسه کارایی فنی بیمارستانهای مختلف با دو سناریو متفاوت طی سالهای ۱۳۸۸-۱۳۹۰با هم می باشد.
۳-۲ جامعه آماری و روش نمونه گیری
جامعه پژوهش این مطالعه، بیمارستان های دولتی استان ایلام می باشد. جامعه مذکور شامل ۹ بیمارستان می باشد. به دلیل جامع بودن مطالعه ازروش نمونه گیری خاصی استفاده نگردیده وتمام۹ بیمارستان استان ایلام راشامل می گردد.
۳-۳ نوع پژوهش
با توجه به اینکه داده های این تحقیق از مراکز درمانی ۹ بیمارستان دراستان ایلام گردآوری شده اند و با بهره گرفتن از روش های آماری که درفصل سوم به آنها اشاره خواهد شد، موردتجزیه وتحلیل قرار گرفته اند، نتایج یافته ها ونتایج حاصل ازاین پژوهش می تواند مورد استفاده مسئولان بیمارستانهای مورد مطالعه و سایربیمارستانها و به طور کلی سیاستگزاران حوزه بهداشت به ویژه وزارت بهداشت درمان وآموزش پزشکی وهمچنین مراکز مطالعاتی وتحقیقاتی قرارگیرد، لذا پژوهش حاضر یک پژوهش کاربردی می باشد.
۳-۴ روش گردآوری اطلاعات
دراین پژوهش روش گردآوری داده ها به صورت کتابخانه ای ومیدانی می باشد. دراین روش بامراجعه مستقیم به بیمارستانها، معاونت درمان وگروه بودجه وبرنامه ریزی وگروه تشکیلات، آموزش وطبقه بندی دانشگاه علوم پزشکی وخدمات بهداشتی درمانی ایلام اطلاعات مورد نیاز جمع آوری گردید.
۳-۵ روش تحلیل داده ها
دراین مطالعه بااستفاده از روش تحلیلی پوششی داده که یکی از زیر شاخه پژوهش عملیاتی است، بیمارستانهای ایلام مورد بررسی قرارخواهند گرفت.
روش تحلیل پوششی داده ها^[۹۰] روشی مبتنی بر برنامه ریزی خطی است که ابتدا توسط چارنزوهمکاران ازسال۱۹۸۷ارایه گردید. بر اساس این روش مدیر می تواند با بهره گرفتن از بهترین واحد تصمیم گیری^[۹۱] برای سایر واحدها الگوگیری نماید. تحلیل پوششی داده ها از جمله روش هایی است که علاوه بر سنجش و ارزیابی کارایی و عملکرد، شیوه های بهبود آن را نیز به طور تفکیک با بهره گرفتن از نسبت ستاده به داده برای هر سطح جداگانه پیشنهاد و نحوه افزایش بهره وری را در تمام سطوح ارائه می دهد(ویات، ۱۹۹۴).
دراین پژوهش بهترین نهاده هاوستاده های واحد های تصمیم گیری استخراج وشناسایی می شوند و پس ازجمع آوری داده هاازدانشگاه علوم پزشکی ایلام، داده ها به تفکیک سالهای مورد مطالعه به نرم افزار excelوارد وجهت محاسبه کارایی به نرم افزار DEA solver وارد گردیده وبااستفاده ازمدل ریاضی ارزیابی عملکردبیمارستانهای استان ایلام ومیزان کارایی آنها هم براساس مدل CCR خروجی محور وهم CCR ورودی محور وباانواع بازده به مقیاس چهارگانه بازدهی به مقیاس ثابت، متغیر، افزایشی وکاهشی سنجیده می شود وواحدها رتبه بندی می گردند. بنابراین اولین مرحله درتحقیق شناسایی مهمترین داده هاوستاده های بیمارستانهای استان ایلام بود. ابتدا مقالاتی که دراین زمینه وجودداشت مورد بررسی و مطالعه قرارگرفت و نهاده ها وستاده هایی که در بیشتر این مقالات به عنوان نهاده
وستاده انتخاب شده بودند، استخراج گردید و درنهایت تعداد۱۰نهاده و۱۰ستاده ازبین آنان برگزیده شد و در این زمینه پرسشنامه ای تدوین ودراختیارمسوولین، مدیران وکارشناسان خبره ومتخصص دراموربیمارستانی قرارگرفت و ازشرکت کنندگان خواسته شد از میان نهاده ها وستاده ها، براساس اهمیت، نمره۱۰-۰ اختصاص دهندکه نتایج آن درفایل exseel واردگردید و بااستفاده ازنرم افزار Spsses وآزمون فریدمن،درنهایت تعداد۶مورد به عنوان مهمترین نهادها وستادها به شرح زیر شناسایی شدند که مبنای کار این تحقیق قرارگرفتند:
سناریو الف:
نهاده ها، شامل۳ نهاده که عبارتند از:
تعداد پزشکان، کادرپرسنلی وتخت فعال است.
ستاده ها ، شامل۳ ستاده که عبارتند از:
خدمات کلینیکی، خدمات پارا کلینیکی،خدمات سرپایی.
سناریوب:
نهاده ها، شامل۳ نهاده که عبارتند از:
تعداد پزشکان، کادرپرسنلی وتخت فعال است.
ستاده ها ، شامل۳ ستاده که عبارتند از: روزبستری، اشغال تخت روز و خدمات سرپایی
۳-۶ تعاریف
تعریف ورودی یا نهاده:
در تحلیل پوششی داده ها عاملی است که با افزایش آن با حفظ تمام عوامل دیگر کارایی کاهش یافته و با کاهش آن با حفظ تمام عوامل دیگرکارایی افزایش می یابد.
تعریف خروجی یا ستاده:
در تحلیل پوششی داده ها عاملی است که با افزایش آن با حفظ تمام عوامل دیگر کارایی افزایش یافته و با کاهش آن و با حفظ تمام عوامل دیگر کارایی کاهش می یابد.
واحد های تصمیم گیرنده:
واحد هایی هستند که یکسری ورودی را در یافت و پس از فرایند خروجی خارج می کنند.
پزشکان:
دراین تحقیق پزشکان، شامل پزشکان عمومی وپزشکان متخصص باتخصصهای گوناگون است.
کادرپرسنلی:
دراین تحقیق شامل کلیه پرسنل درمانی(پرستار، ماما، اطاق عمل هوشبری، آزمایشگاه رادیولوژی، بهیار، کمک بهیار و…) پرسنل اداری ومالی(کارگزین، حسابدار، انباردار، کارپردازو…)وپرسنل خدماتی(خدمتگزار، نگهبان و…)
تخت فعال:
عبارت است ازتختی که آماده پذیرش بیمار است. مفهوم این آمادگی ودسترسی بیماربه تخت بیمارستانی به مفهوم وجودامکانات تخصصی، نیروی انسانی، تجهیزات، پول وسایرمنابع برای استفاده بیماربه منظوراعاده سلامت، تشخیص بیماری وسایرخدمات درزمینه اهداف بیمارستان.
خدمات کلینکی:
دراین تحقیق خدمات کلینکی به خدماتی مانند بستری، اعمال جراحی اطلاق می شود.
خدمات پارا کلینیکی:
دراین تحقیق خدمات پارا کلینکی به خدماتی مانند آزمایشگاه، رادیولوژی، سونوگرافی اطلاق می شود.
خدمات سرپایی:
دراین تحقیق خدمات سرپایی به خدماتی مانند تعداد ویزیت پزشکان اطلاق می شود.
اشغال تخت روز: