قابلیت اجرای آن برای طیف وسیعی از اختلالهای اضطرابی و افسردگی که همبودی بالایی با هم دارند و در درمانهای شناختی رفتاری اختصاصی حاضر نادیده گرفته میشوند و معمولاً به دلیل همبودی بالا در طول این درمانها ریزش پیدا می کنند (اهمیت بالینی).
اهمیت نظری مدل فراتشخیصی مبتنی بر افکار تکرارشونده در این است که این مدل هم در توسعه دانش آسیبشناسی اختلالهای هیجانی که همبودی همزمانی با هم دارند و هم در زمینه درمان این اختلالها می تواند نقش بسزایی داشته باشد، به طوری که این شکافی که در درمانهای شناختی رفتاری اختصاصی در مواجه با این اختلالها ایجاد شده است را پر کند (اهمیت نظری).
مدل فراتشخیصی مبتنی بر افکار تکرارشونده منفی با توجه به اینکه بر اساس مدل نظری و آسیبشناسی مشترک اختلالهای اضطرابی و افسردگی طراحی شده است، نسبت به سایر پروتکلهای فراتشخیصی طراحی شده در این زمینه که بیشتر عملگرا بوده و مدل نظری این اختلالها را در نظر نگرفتهاند، می تواند جامعیت نظری و عملی بیشتری داشته باشد و در توسعه درمانهای شناختی رفتاری و غنیسازی آن نقش بسزایی داشته باشد.
با توجه به همبودی همزمان بالای اختلال اضطرابی و افسردگی، طراحی این پروتکل درمانی می تواند در کاهش هزینه‌های اجتماعی و اقتصادی و افزایش بهزیستی و ارتقای سلامت روان افراد مبتلا به این اختلالها مؤثر و مفید باشد (اهمیت کاربردی).
اهداف پژوهش
اهداف کلی پژوهش
طراحی پروتکل فراتشخیصی مبتنی بر افکار تکرارشونده منفی برای اختلالهای اضطرابی و افسردگی همایند.
تعیین اعتباریابی مقدماتی پروتکل فراتشخیصی مبتنی بر افکار تکرارشونده منفی.
مقایسه اثربخشی درمان فراتشخیصی مبتنی بر افکار تکرارشونده منفی با درمان فراتشخیصی بارلو (۲۰۱۱) در کاهش علایم افراد مبتلا به اختلالهای اضطرابی و افسردگی همایند.
اهداف ویژه پژوهش
مقایسه اثربخشی درمان فراتشخیصی مبتنی بر افکار تکرارشونده منفی با درمان فراتشخیصی بارلو (۲۰۱۱) در کاهش علایم افسردگی افراد مبتلا به اختلالهای اضطرابی و افسردگی همایند.
مقایسه اثربخشی درمان فراتشخیصی مبتنی بر افکار تکرارشونده منفی با درمان فراتشخیصی بارلو (۲۰۱۱) در کاهش علایم اضطرابی افراد مبتلا به اختلالهای اضطرابی و افسردگی همایند.
مقایسه اثربخشی درمان فراتشخیصی مبتنی بر افکار تکرارشونده منفی با درمان فراتشخیصی بارلو (۲۰۱۱) در افزایش عملکرد عمومی افراد مبتلا به اختلالهای اضطرابی و افسردگی همایند.
مقایسه اثربخشی درمان فراتشخیصی مبتنی بر افکار تکرارشونده منفی با درمان فراتشخیصی بارلو (۲۰۱۱) در کاهش افکار تکرارشونده منفی افراد مبتلا به اختلالهای اضطرابی و افسردگی همایند.
مقایسه اثربخشی درمان فراتشخیصی مبتنی بر افکار تکرارشونده منفی با درمان فراتشخیصی بارلو (۲۰۱۱) در کاهش عاطفه منفی افراد مبتلا به اختلالهای اضطرابی و افسردگی همایند.
مقایسه اثربخشی درمان فراتشخیصی مبتنی بر افکار تکرارشونده منفی با درمان فراتشخیصی بارلو (۲۰۱۱) در افزایش عاطفه مثبت افراد مبتلا به اختلالهای اضطرابی و افسردگی همایند.
مقایسه اثربخشی درمان فراتشخیصی مبتنی بر افکار تکرارشونده منفی با درمان فراتشخیصی بارلو (۲۰۱۱) در تغییرات معنادار بالینی مربوط به تشخیصهای اصلی و همراه افراد مبتلا به اختلالهای اضطرابی و افسردگی همایند.
سؤالهای پژوهش
آیا بین اثربخشی پروتکل فراتشخیصی مبتنی بر افکار تکرارشونده منفی با پروتکل فراتشخیصی بارلو (۲۰۱۱) در کاهش علایم افسردگی افراد مبتلا به اختلالهای اضطرابی و افسردگی همایند تفاوت وجود دارد؟
آیا بین اثربخشی پروتکل فراتشخیصی مبتنی بر افکار تکرارشونده منفی با پروتکل فراتشخیصی بارلو (۲۰۱۱) در کاهش علایم اضطراب افراد مبتلا به اختلالهای اضطرابی و افسردگی همایند تفاوت وجود دارد؟
آیا بین اثربخشی پروتکل فراتشخیصی مبتنی بر افکار تکرارشونده منفی با پروتکل فراتشخیصی بارلو (۲۰۱۱) در افزایش عملکرد عمومی افراد مبتلا به اختلالهای اضطرابی و افسردگی همایند تفاوت وجود دارد؟
آیا بین اثربخشی پروتکل فراتشخیصی مبتنی بر افکار تکرارشونده منفی با پروتکل فراتشخیصی بارلو (۲۰۱۱) در کاهش افکار تکرارشونده منفی افراد مبتلا به اختلالهای اضطرابی و افسردگی همایند تفاوت وجود دارد؟
آیا بین اثربخشی پروتکل فراتشخیصی مبتنی بر افکار تکرارشونده منفی با پروتکل فراتشخیصی بارلو (۲۰۱۱) در کاهش عاطفه منفی افراد مبتلا به اختلالهای اضطرابی و افسردگی همایند تفاوت وجود دارد؟
آیا بین اثربخشی پروتکل فراتشخیصی مبتنی بر افکار تکرارشونده منفی با پروتکل فراتشخیصی بارلو (۲۰۱۱) در افزایش عاطفه مثبت افراد مبتلا به اختلالهای اضطرابی و افسردگی همایند تفاوت وجود دارد؟
آیا بین اثربخشی درمان فراتشخیصی مبتنی بر افکار تکرارشونده منفی با درمان فراتشخیصی بارلو (۲۰۱۱) در تغییرات معنادار بالینی مربوط به تشخیصهای اصلی و همراه افراد مبتلا به اختلالهای اضطرابی و افسردگی همایند تفاوت وجود دارد؟
تعریف نظری و عملی متغیرهای پژوهش
با توجه به مسأله و اهداف پژوهش، متغیرهای پژوهش در یک کارآزمایی بالینی مربوط به گروه نامتجانس تشخیصی، از تنوع بیشتری برخوردار هستند. بنابراین، در این پژوهش به منظور سنجش تغییرات در علایم و عملکرد اختلالهای چندگانه و همزمان اضطرابی و افسردگی، درمان فراتشخیصی بارلو و درمان فراتشخیصی مبتنی بر افکار تکرارشونده منفی به عنوان متغیر مستقل و علایم افسردگی، اضطراب، عاطفه مثبت، عاطفه منفی، افکار تکرارشونده منفی، نگرانی، وسواسها و اجبارها، اضطراب اجتماعی، تنظیم هیجانی و عملکرد عمومی به عنوان متغیر وابسته بودند که در افراد دارای حداقل یک تشخیص اصلی و یک تشخیص همراه در حوزه اختلالهای اضطرابی و افسردگی مورد سنجش قرار گرفتند.
درمان فراتشخیصی بارلو
تعریف نظری: درمان فراتشخیصی بارلو (۲۰۱۱) مبتنی بر نظریه‌های شناختی رفتاری است که از ترکیب و تجمیع اصول مشترک به دست آمده از رواندرمانی‌های مبتنی بر حمایت تجربی ایجاد شده است درمان فراتشخیصی برای پوشش همبودیها ایجاد شده و برای درمان همزمان اختلالهای هم‌وقوع اضطرابی و افسردگی به کار برده می شود. این پروتکل درمانی جنبه‌های کلیدی پردازش و تنظیم هیجانی تجربه‌های هیجانی را هدف قرار میدهد که شامل آگاهی هیجانی مبتنی بر حال، انعطافپذیری شناختی، اجتناب هیجانی و رفتار‌های ناشی از هیجان، آگاهی و تحمل احساس‌های بدنی و مواجهه هیجانی درونزاد و مبتنی بر موقعیت میباشد (بارلو و همکاران، ۲۰۱۱).
تعریف عملی: در این پژوهش درمان فراتشخیصی بارلو و همکاران (۲۰۱۱) شامل هشت ماژول درمانی میباشد که در قالب ۱۲ جلسه ۴۵ دقیقهای قابل اجرا میباشد. این پروتکل در ایران توسط محمدی (۱۳۹۰) ترجمه شده و در این پژوهش با کسب اجازه از ایشان مورد استفاده قرار گرفت.
درمان فراتشخیصی مبتنی بر افکار تکرارشونده منفی
تعریف نظری: درمان فراتشخیصی مبتنی بر «افکار تکرارشونده منفی» یک پروتکل شناختی رفتاری انعطافپذیر و مبتنی بر ماژول است برای اختلالهای اضطرابی و افسردگی همایند طراحی شده است. این پروتکل بر اساس سازه افکار تکرارشونده منفی و اهمیت آن در شکل گیری و تداوم اختلالهای هیجانی تدوین شد. اهداف اصلی این درمان در ماژول اول، آشنایی کلی مراجع با اختلالهای هیجانی و لزوم بکارگیری درمان فراتشخیصی برای اختلالهای هیجانی همزمان؛ در ماژول دوم، آموزش مهارت خودآگاهی هیجانی[۷۴] و ذهنآگاهی هیجانی[۷۵] جهت افزایش انعطافپذیری هیجانی؛ در ماژول سوم، آشنایی با افکار تکرارشونده منفی و ارائه تکنیکهای آموزش توجه[۷۶] و توجه آگاهی انفصالی[۷۷] جهت افزایش انعطافپذیری توجه؛ در ماژول چهارم، شناسایی باورهای فراشناختی[۷۸] مربوط به افکار تکرارشونده منفی و اصلاح آنها؛ در ماژول پنجم، شناسایی اجتناب تجربهگرایانه[۷۹] بیمار و آموزش تکنیکهای پذیرش[۸۰] و مواجهه برای کاهش آن و در ماژول پایانی، مرور کلی مفاهیم درمانی و پیشگیری از عود بود. تمرکز اصلی این پروتکل بر کاهش انعطافناپذیری روانشناختی اختلالهای همایند اضطرابی و افسردگی، از طریق انعطافپذیری توجه، سیالی هیجانی، تصعیف باورهای فراشناختی و کاهش اجتناب تجربهگرایانه است.
تعریف عملی: در این پژوهش درمان فراتشخیصی مبتنی بر «افکار تکرارشونده منفی» شامل شش ماژول درمانی میباشد که در قالب ۱۲ جلسه ۴۵ دقیقهای قابل اجرا میباشد. این پروتکل در فاز اول این پژوهش طراحی شد.
اضطراب
تعریف نظری: اضطراب عبارت است از یک تجربه ذهنی ناخوشایند و مبهم که با نگرانی در مورد اتفاقات ناگوار آینده و نشانه های جسمی از جمله سردرد، تعریق، تهوع، تپش قلب و بیقراری همراه است (سادوک، سادوک و رویز، ۲۰۱۴).
تعریف عملی: در این پژوهش، منظور از شدت اضطراب نمرهای است که آزمودنی در پرسشنامه اضطراب بک[۸۱] (BAI، بک، اپشتاین[۸۲]، براون و استیر[۸۳]، ۱۹۸۸) دریافت می کند.
افسردگی
تعریف نظری: افسردگی عبارت است از خلق افسرده و از دست دادن لذت، ناامیدی، غمگینی، انزواطلبی، اختلال در خواب و اشتها که با شکایات جسمانی همراه است (سادوک، سادوک و رویز، ۲۰۱۴).
تعریف عملی: در این پژوهش، منظور از شدت افسردگی نمرهای است که آزمودنی در پرسشنامه افسردگی بک- ویرایش دوم[۸۴] (DBI-II؛ بک، استیر و براون، ۱۹۹۶) دریافت می کند.
عملکرد عمومی
تعریف نظری: عملکرد کلی فرد در سه زمینه عمده عملکرد اجتماعی، شغلی و روان شناختی است که بر روی طیف فرضی از سلامت- بیماری روانی اندازه‌گیری می‌شود (سادوک، سادوک و رویز، ۲۰۱۴).
تعریف عملی: در این پژوهش، منظور از عملکرد عمومی نمرهای است که آزمودنی در مقیاس سازگاری اجتماعی و کاری[۸۵] (WSAS؛ موندت و همکاران، ۲۰۰۲) به دست می آورد.
افکار تکرارشونده منفی
تعریف نظری: افکار تکرارشونده منفی شامل افکار تکراری و افراطی درباره مشکلات اخیر، اتفاقات ناخوشایند گذشته و نگرانی درباره رویدادهای ناخوشایند آینده است (مکاوی و همکاران، ۲۰۱۳).
تعریف عملی: در این پژوهش، منظور از شدت افکار تکرارشونده منفی نمرهای است که آزمودنی در پرسشنامه افکار تکرارشونده منفی[۸۶] (RNTQ؛ مکاوی، ماهونی و مولدز، ۲۰۱۰) دریافت می کند.
عاطفه مثبت
تعریف نظری: عاطفه مثبت به احساس علاقمندی، فعالیت و هوشیاری فرد اشاره دارد. عاطفه مثبت بالا با انرژی و تمرکز بالا و درگیری در فعالیت‌های لذت بخش مرتبط است در حالی که، عاطفه مثبت پایین با غمگینی و رخوت توصیف می شود (واتسون، کلارک و تلگن[۸۷]، ۱۹۸۸).
تعریف عملی: در این پژوهش، منظور از عاطفه مثبت نمرهای است که آزمودنی در زیر مقیاس عاطفه مثبت مقیاس عاطفه مثبت و منفی[۸۸] (PANAS؛ کلارک و همکاران، ۱۹۸۸) دریافت می کند.
عاطفه منفی
فرم در حال بارگذاری ...
