وبلاگ

فرمول(١- ۱) ساختار اسید گلیسریزیک
ماده موثره شیرین بیان اسید گلیسریزیک می باشد که حدود ۵۰ مرتبه ازقند شیرین تر بوده و میزان آن در گیاه حدود ۵ تا ۲۰درصد می باشد. اسید گلیسریزیک با افزایش سن گیاه افزایش می یابد و گیاه شناسان معتقدند که میزان اسید در واریته ایرانی بیشتر از سایر واریته ها است. ( ۲۰۰۵٫, Maskan (
۱-۷-۶- کاربرد های شیرین بیان
عصاره ریشه شیرین بیان دارای مقادیری گلوکز، مواد آلبومیدی، رزین و اسانس است که در پزشکی، داروسازی ، نوشابه سازی، شیرینی سازی و صنایع غذایی و بهداشتی مصارف متعدد دارد. از شیرین بیان به عنوان آرام بخش و خلط آور، ضد التهاب و ضد اسپام، ضد نفخ و ضد سرفه ،طعم دهنده و شیرین کننده استفاده می شود. (حاجی مهدی پور و همکاران، ۱۳۸۷).
ترکیبات گیاه شیرین بیان که حاوی اسید گلیسریزیک است، می تواند از انتشار نوعی سلول که عفونت بافت های پیوندی بدن را به دنبال دارد جلوگیری کند. این عفونت ها باعث ایجاد تومور و تورم زیر پوست می شود. اسید گلیسریزیک و گلیسیریزین برای درمان زخم‌های گوارشی نیز مفید است. ریشه‌های این گیاه حاوی ،فلاون،روغنهای فرارواسترول گیاهی نیزهست. (ابراهیم پور وهمکاران، ۱۳۸۸)

از خواص شیرین بیان که جدیدا کشف شده است و در آلمان و اروپا و آمریکا استفاده می شود، درمان کننده زخم معده و سرطان معده است (خیرالدین وهمکاران.۱۳۹۰).
تحقیقات انجام گرفته بر روی خواص درمانی این گیاه تاثیر آن در اختلالات کبدی تحت حاد، هپاتیتB و C مزمن، هپاتیت عفونی و هموفیلی رااثبات نموده است. ممانعت از همانند سازی ویروس HIV و جلوگیری از ایجاد اختلال در سیستم ایمنی بدن بیماران مبتلا به ایدز نیز از خواص درمانی این گیاه محسوب می شود(حاجی مهدی پور و همکاران، ۱۳۸۷).
۱-۷-۷- روش های تکثیر گیاه
اولین مرحله جهت تولید یک گیاه بررسی روش تکثیر و کشت گیاه می باشد. مهمترین روش تکثیر گیاهان استفاده از بذر است. گسترش استفاده از گیاه شیرین بیان بررسی راهکارهایی جهت تولید وسیع آن به جای برداشت از طبیعت را ایجاب می نماید. شیرین بیان یکی از گیاهان دارویی است که بیشتر بصورت بهره برداری از طبیعت به بازار مصرف می رسد و کمتر مورد کشت و کار قرار می گیرد. تکثیر رویشی (تقسیم ریزوم و ریشه) روش تجاری تکثیر شیرین بیان می باشد اما این گیاه را بوسیله ی بذر نیز می توان تکثیر نمود(امید بیگی، ۱۳۸۸).
۱-۷-۸- خواب )دورمانسی Dormancy)
یکی از مشکلات تکثیر بوسیله بذر بویژه در گیاهان غیر زراعی که بسیاری از گیاهان دارویی از این دسته می باشند، خواب بذر است.بذرهای اغلب گیاهان بعد از بلوغ اگر در معرض رطوبت کافی ، دما و نوردهی مناسب (روشنایی یا تاریکی) قرار گیرند قادر به رویش می باشند، اما دانه های گروهی از گیاهان تحت چنین شرایطی به سرعت جوانه نمی زنند و ممکن است رویش آنها مدتی به تعویق بیافتد. در اصطلاح گفته می شود دانه های این گیاهان در حال خواب(دورمانت) هستند. همه بخشهای دانه، شامل پوششهای دانه، اندوسپرم و خود جنین ممکن است مسئول توقف رشد جنین باشند. علل وعواملی که منجربه خواب می شودکاملاٌ پیچیده است وعوامل محیطی و داخلی درآن تاثیرگذارهستند ) سوهانی ، ١۳۸۹)
۱-۷-۸-۱-خواب اولیه دانه
این نوع خفتگی وعدم جوانه زنی بذر علت های مختلفی دارد.
خواب فیزیکی (خواب پوشش دانه): این نوع از خواب بوسیله پوشش دانه که مانع از سرایت آب می شود، بوجود می آید و یک مکانیسم محافظتی است که دانه را در شرایط خشکی و تحت آب و هوای گرم ایمن نگه می دارد. در این دانه ها جوانه زنی بطور مصنوعی با ایجاد شکاف در پوشش دانه و ورود آب به داخل برطرف می شود. در طبیعت پوشش دانه به وسیله میکروارگانیسم ها، عبور از دستگاه هاضمه پرندگان و حیوانات، خراش مکانیکی، یخ زدن و آب شدن متناوب و در برخی گونه ها بوسیله آتش برطرف می شود. خانواده های گیاهی که خفتگی فیزیکی یا ژنتیکی دارند شامل لگومینوزاسه، مالواسه، کانابینا سه، کنوپودیاسه، کونولولاسه و سولاناسه می باشند. ) سوهانی ، ١۳۸۹. یزداﻧﻲ و همکاران ،۱۳۸۳ )
خواب مکانیکی: ساختاری که دانه را محاصره کرده قویتر از آن است که اجازه توسعه جنین را بدهد حتی اگر آب بتواند نفوذ کند. جوانه زنی به طور مصنوعی به وسیله شکاف ساختارهای پوشش جنین یا به طور طبیعی به وسیله میکروارگانیسم های خاک رخ می دهد. مثالهایی از این خفتگی در زیتون، گردو و میوه های هسته دار وجود دارد. (نصیری وهمکاران، ١۳۸۳)
خفتگی شیمیایی: این خفتگی به وسیله بازدارنده های جوانه زنی که در میوه و پوشش دانه در طول دوره تکوین تجمع می یابند، حاصل می شود.گیاهان پولی گوناسه، کنوپودیاسه و ویولاسه از این نمونه اند. .(یزداﻧﻲ و همکاران ،۱۳۸۳ )
خفتگی موروفولوژیکی: وقتی دانه ها از گیاه مادری جدا می شوند، جنین آنها کاملاٌ تکوین نیافته است و باعث خفتگی جنین می شود . .(یزداﻧﻲ و همکاران ،۱۳۸۳ )
خفتگی فیزیولوژیکی: این خفتگی با مواد رشد گیاهی و عوامل محیطی مثل نور و دما کنترل می شود. این خفتگی به وسیله قراردادن دانه ها در معرض سرما و دماهای متناوب و تیمار با جیبرلیک اسید از بین می رود.(یزداﻧﻲ و همکاران ،۱۳۸۳ )
۱-۷-۸-۲-خواب ثانویه
این خفتگی به عنوان یک مکانیسم ایمنی برای دانه هایی است که آب نوشی  شده اند اماشرایط محیطی مناسب برای جوانه زنی آنها وجود ندارد. دماهای نامطلوب بالا و پائین، تاریکی ممتد، نور سفید ممتد، نور مادون قرمز ممتد، تنش آبی و فقدان اکسیژن موجب تقویت خفتگی ثانویه می شوند. نور و دما مهمترین عوامل محیطی کنترل خفتگی می باشند، مقدار سرمای لازم برای شکستن خفتگی بستگی به گونه ها و گاهی واریته گونه ها دارد. (سوهانی ، ١٣٨٩ )
۱-۷-۸-۳- بر طرف کردن خواب بذر شیرین بیان
پوسته ضخیم بذر شیرین بیان با ممانعت از نفوذ آب و هوا بداخل بذر، از انجام واکنشهای بیوشیمیایی و جوانه زنی بذر جلوگیری به عمل می آورد. روش شکستن خواب بذر از اهمیت بسزایی برخوردار است. برای کشت بذر گیاه شیرین بیان، ابتدا باید خواب بذر را برطرف نمود. ایجاد خراشهای مناسب در سطح پوسته به روش مکانیکی یا شیمیایی می تواند امکان نفوذ آب و اکسیژن بداخل بذر و بالطبع جوانه زنی آنرا فراهم آورد(امید بیگی، ۱۳۸۸).
۱-۸- اصطلاحات
موج: به هر آشفتگی در محیط که در فضا یا زمان منتشر می‌شود و اغلب حامل انرژی است موج می‌گویند. اگر این آشفتگی در میدان‌های الکترومغناطیسی باشد، آن را موج الکترومغناطیسی می‌نامند. در امواج الکترومغناطیسی میدان‌های الکتریکی و مغناطیسی به طور عمود بر یکدیگر نوسان می‌کنند و با سرعت نور انتشار پیدا می‌کنند. French, A.P. 1971) )
طول موج: به فاصله بین دو قله متوالی موج (یا بین هر دو نقطه تکراری موج که شکل یکسان دارند) گفته می‌شود و آن را با λ نشان می‌دهند. برای دوموجی که دارای سرعت یکسان باشند،موجی که دارای فرکانس بالاتری است طول موج کوتاه‌تردارد و موجی که فرکانس پایین‌تری دارد، طول موج بلندتری دارد.
Griffiths, David J. (1999)
رزونانس( تشدید): عبارت است از تمایل سیستم به نوسان با بیشینه دامنه در فرکانس‌هایی خاص می‌باشد که به آنها فرکانس رزونانس و یا فرکانس تشدید گویند. در چنین فرکانس‌هایی انرژی ارتعاشی در جسم ذخیره می‌شود و در نتیجه نیروبی کوچک و متناوب می‌تواند باعث حرکتی نوسانی با دامنه بزرگ شود.
Katsuhiko. (2004)
بَسامَد: تَواتُر یا فرکانس (frequency)، به اندازه‌گیری تعداد دفعاتی گویند که یک رویداد تناوبی در واحد زمان اتفاق می‌افتد. برای محاسبه بسامد باید یک بازه زمانی را مشخص کرده، تعداد رخ دادن یک رویداد را در آن بازه زمانی شمرده و سپس این شماره را بر مدت آن بازه زمانی تقسیم کرد French, A.P. (1971)
هرتز: یکای سنجش بسامد در سیستم آحاد SI است و برابر است با cycle/s و یا s^-1.
تسلا: (چگالی شار مغناطیسی) تسلا (T) واحد چگالی شار مغناطیسی (B) است و برابر است با ۱۰,۰۰۰ گاوس. ۱۹۷۹)) kc Gupta
میدان الکتریکی: هر بار الکتریکی در هر نقطه از فضا در اطراف خود خاصیتی ایجاد می کند که به آن میدان الکتریکی می گویند. وجود این میدان عامل اصلی ایجاد نیروی الکتریکی بر بارهای دیگر است. ۱۹۷۹)) kc Gupta
موج الکترومغناطیسی: نوعی موج است که در فضا انتشار می‌یابد و از میدان‌های الکتریکی و مغناطیسی ساخته شده‌است. این میدان‌ها در حال انتشار بر یکدیگر و بر جهت پیشروی موج عمود هستند. Griffiths, David J. (1999)
مایکروویو یا ریز موج: نوعی از امواج الکترومغناطیس با طول موج کوتاه و تعداد نوسانات (فرکانس) بسیار بالا بین۳۰۰ مگاهرتز تا چند گیگاهرتز در ثانیه می باشد. ۱۹۷۹)) kc Gupta
بذر: بخشی از گیاه است که در طی فرایند تولید مثل جنسی تولید شده است و با ترکیب گامت نر و ماده و تشکیل تخمک، منجر به تشکیل بذر می شود. سوهانی .م (١٣٨٩ )
خواب: بذرهای اغلب گیاهان بعد از بلوغ اگر رطوبت کافی ، دما و در معرض نور و یا تاریکی لازم قرار گیرند قادر به رویش می باشند. اما دانه های برخی گیاهان اگر تحت شرایط رطوبت، مناسب، اکسیژن و دمای کافی قرار گیرند به سرعت جوانه نمی زنند و ممکن است رویش آنها مدتی به تعویق بیافتد. در اصطلاح گفته می شود دانه های این گیاهان در حال خواب(دورمانت) هستند. سوهانی .م (١٣٨٩ )
جوانه زنی: به ظهور و توسعه ساختمانهای ضروری بذر جوانه زنی گویند که برای بذور مورد آزمایش شاخصی از توانایی بذر در تولید یک گیاهچه سالم در محیط مناسب است. سوهانی .م (١٣٨٩ )
تنش :کاربردی ترین تعریف از یک تنش زیستی این طور بیان شده است که یک نیرو یا شرایط مخالفی است که از فعالیت طبیعی و موجودیت یک سیستم بیولوژیکی مانند گیاهان جلوگیری می کند .
(Mahajan and Tuteja, 2005).
فصل دوم
نتایج یافته های
دیگران
فصل دوم
۲- نتایج یافته های دیگران
۲-۱-اثر تیمارهای مختلف در شکستن خواب بذور شیرین بیان
قدیری وهمکاران(.۱۳۷) اثر خراش دهی ودما برجوانه زنی بذر شیرین بیان رامورد بررسی قرار دادند آنها طی آزمایش هایی اثرات تیمارهای مختلف خراش دهی (استفاده از اسید سولفوریک غلیظ درمدت زمان های ۵،۱۵،۳۰، ۴۵و۶۰ دقیقه وخراش دهی مکانیکی توسط سمباده)در رژیم های دمایی ۵،۱۵،۲۵و۳۵ درجه سانتی گراد رابررسی نموده و نشان دادند که استفاده از اسید سولفوریک غلیظ به مدت ۴۵ دقیقه در دماهای ۲۵و۳۵ درجه سانتیگراد موجب بهبود وتسریع جوانه زنی بذور شیرین بیان می گردد.
(,Gupt۱۹۹۷)در پژوهش دیگری جهت شکستن خواب بذر گیاه دارویی شیرین بیان نیز نشان داد که، خیساندن بذرهای شیرین بیان در اسید سولفوریک غلیظ حداکثر جوانه‌زنی را داشته، ولی تیمارهای اسید جیبرلیک، آب داغ و گرمای خشک بی تأثیر بودند ولی از نظر زمانی نتایج متفاوتی حاصل شده است، چرا که درسایر تحقیقات پس از ۲۵ دقیقه بیشترین درصد جوانه زنی مشاهده شد، در حالیکه در تحقیق انجام گرفته توسط گوپتا این زمان به ۵ دقیقه کاهش یافته است .
آل عمرانی نژادوهمکاران(۱۳۹۰)در پژوهشی آزمایشگاهی تاثیر تیمارهای مختلف شامل: ساییدگی پوسته بذر با سمباده، نگهداری بذور به مدت ۵، ۱۵ و ۲۵ دقیقه در محلول اسید سولفوریک غلیظ و نگهداری بذور به مدت ۲۴ ساعت در آب داغ(۷۰درجه سانتیگراد) و آب معمولی در مقایسه با شاهد را در قالب طرح کامل تصادفی با ۳ تکرار بررسی نمودند.آنها اظهار داشتندکه خواب بذرهای گیاه شیرین بیان ناشی از پوسته غیرقابل نفوذ آن به آب و گاز می باشد و با ایجاد سوراخ در پوسته بذر خصوصا در بالای محل قرار گیری گیاهچه می توان بهترین شرایط را برای نفوذ آب و گاز ها به درون بذر بوجود آورد و درصد جوانه زنی بذرهای شیرین بیان را افزایش داد.
۲-۲-اثر امواج الکترومغناطیس بر پارامترهای رشد