وبلاگ

نگرش غیر راهبردی، تصور ناقص، نارسا و حداقل گرایانه از اخلاق حرفه ای دارد، آن را از اخلاق سازمانی فروتر می بیند و به مسئولیت اخلاقی فرد در شغل کاهش می دهد.یکی از پیچیده ترین موانع رشد اخلاقی در دو حوزه شخصی و سازمانی، پارادوکس «من به شرط او» است که خود بر فرافکنی استوار است و فرافکنی نادیده دانستن سهم خود با تأکید حصرگرایانه بر نقش عوامل محیطی می باشد.
رقابت گریزی:
رقابت گریزی از موانع دیگر رشد اخلاق حرفه ای در سازمانهای ایرانی است که دولت سالاری و انحصاری بودن بازار، بر رقابت گریزی دامن می زند.
فقدان انگیزش:
از آنجا که انگیزش و اخلاق همبستگی دارند، فقدان انگیزش مانع از ترویج اخلاق در سازمان می شود و عملکرد غیر اخلاقی سازمان انگیزه های درونی افراد را تباه می سازد. فقدان عنصر پیش بینی پذیری و اعتماد کافی در سازمان، فساد اداری، ناامنی شغلی، عملکرد غیر اخلاقی، انگیزه عملکرد اخلاقی را تضعیف می کند.
خشونت
خشونت یک مسأله اخلاقی جدی است، زیرا به موازین بشری صدمه می زند و بر آنها خط بطلان می کشد. پس نباید خشونت، ترور یا توسل به زور را ترویج و تبلیغ کنیم و از پرداختن به اختلافات و برخوردها باید پرهیز کرد.
دومین گروه از موانع: تحت عنوان «موانع سازمانی» بوده و این موارد شامل می شود: فقدان مدیریت مشارکتی، فقدان نظام جامع و اخلاقی استخدام، فقدان نظام جامع و اخلاقی پرداخت، موانع فیزیکی و روانی محیط کار، موانع آموزشی سازمان، رخنه های مقرراتی، فقدان منشور اخلاقی چندوجهی سازمان، فقدان نظام جامع و اخلاقی نظارت و ارزیابی، فرهنگ سازمانی: تهدید یا فرصت، سازمانهای غیر رسمی، فقدان مدیریت تعارض، فقدان نظام اطلاع رسانی.
آخرین گروه از موانع رشد اخلاق حرفه ای در سازمانها با عنوان «موانع محیطی بیرونی» می باشد. این موانع عبارتند از: دولت سالاری صنعت، موانع فرهنگی ـ اجتماعی، قانون در برابر اخلاق، موانع اقتصادی، موانع سیاسی، موانع فناوری، موانع جهانی. این بخش، به عوامل و موانعی می پردازد که گرچه در بیرون از سازمان قرار دارند، اما بر وضعیت اخلاقی سازمان تأثیرگذارند. (قراملکی،۱۳۸۶).
پیشینه پژوهش :
تحقیقات انجام شده در داخل کشور:
گرجی، یوسف (۱۳۷۳) در اصفهان تحقیقی به منظور تعیین رابطه میزان محبوبیت اجتماعی استادان از نظر دانشجویان و نحوه ارزشیابی دانشجویان از فعالیت های آموزشی آنان انجام داد. ۳۰ استاد از سه دانشکده و سپس سه رشته تحصیلی را به طور تصادفی انتخاب کرد که هر رشته ۱۰ استاد را در بر می گرفت و ۲۳۱ دانشجو که نمونه های تحقیق وی را تشکیل دادند. ابزار پژوهش در پرسشنامه محبوبیت سنج و ارزشیابی عملکرد آموزشی بود که پرسشنامه اول با بهره گرفتن از نظرات دانشجو در رابطه با استاد ایده ال و منابع فارسی و خارجی در مورد ویژگی استاد تهیه مواردی که فراوانی بیشتر داشتند انتخاب و پس از تعیین ضریب تشخیص سئوال، استفاده شده بر اساس نمره مرتب شد . ۳۰ درصد گروه بالا و ۳۰ درصد گروه پایین مورد محاسبه قرار گرفتند، پرسشنامه ارزشیابی عملکرد آموزشی با مقایسه دو ترم دانشگاه علامه طباطبایی و دانشگاه اصفهان و حذف سئوالات مشترک با محبوبیت سنج استفاده شده است . نتیجه این پژوهش عقیده اکثر استادان مبنی بر اینکه ارزشیابی های دانشجویان چیزی بیش از سابقه محبوبیت استادان نیست و استادانی که با دانشجویان گرم و رابطه دوستانه ای دارند و همچنین شوخ طبع هستند، همیشه در این مسابقه برنده می شوند، را تا اندازه ای تأکید کرد. نمره مورد انتظار، معدل دانشگاهی با ارزشیابی همبستگی معنی داروجود دارد.
احمدى. (۱۳۷۴) نشان داد که تنها ۵ درصد از دانش آموزان خواستار درک و فهم معلم هستند. معلمانى که بدون تفاهم با دانش آموزان به امر و نهى مى پردازند و فقط حرف خود را درست مى دانند، عملاً رابطه خوبى با دانش آموز ندارند.
فرهنگی ) ۱۳۸۲ )نشان داد که پنج ویژگی گشودگی، همدلی، حمایت گری، مثبتگرایی و تساوی باعث اثر بخشی ارتباطات می شود. گشودگی در ارتباط، یکی از مهارت های ارتباطی است
خسروی (۱۳۸۲) در بررسی رابطه بین مهارتهای ارتباطی دبیران و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مدارس متئسطه دخترانه شهرستان نیشابور سال تحصیل (۸۲-۸۱)ئ نتیجه گرفته است که بین مهارت های ارتباطی کلامی ، شنودی و بازخوردی معلمان با پیشرفت تحصیل دانش آموزان رابطه معنی داری وجود دارد .
فرخی آزادی( ۱۳۸۴ ) طی پژوهشی با عنوان »تأثیر شاخص های مؤثر بر یادگیری ریاضی دانش آموزان « بدین نتیجه رسید که ارتباط معلم با دانش آموز، پس از آمادگی و مهارت تدریس بیشترین تأثیر را بر یادگیری ریاضی دانش آموزان
دارد
فیض آبادی ، (۱۳۸۶)ارتباط سالم را یک ارتباط باز می دانندکه در آن ابراز عقاید و احساسات به شکل جرات ورزانه ولی غیر هجومی صورت می پذیرد ارتباط ناسالم شامل ارسال پیام های نا همخوان ،متناقض ،غیر حمایتگرانه و انتقادی و نیز مهارتهای ضعیف حل مساله و عدم همدلی ،عدم صداقت ،عدم اعتماد و اخلاق است.
سلیمی ( ۱۳۸۹ ) در مطالعه تاثیر رفتار معلم بر نظم پذیری دانش آموزان در مدرسه فرضیه های زیر را مور آزمون قرار داده است . ۱- میان ارتباط دوستانه معلم با رعایت انضباط در دانش آموزان رابطه مثبت مععنادار وجود دارد . ۲- میان میزان اخترام گذاشتن معلمان به دانش آموزان با نظم پذیری ارتباطی مثبت و معنا دار وجود دارد . ۳- میان تلاش معلمان در تفهیم مطالب آموزشی به دانش آمزان و نظم پذیری ارتباطی مثبت و معنا دار وجود دارد و ۴- میان میزان الگوی نظم پذیر بودن در معلمان با نظم پذیری از طرف دانش آموزان رابطه ای مثبت و معنا دار وجود دارد . نتایج تحقیق نشان داده است که رابطه دوستانه و صمیمی معلمان با دانش آموزان ، نمونه برتر بودن معلمان برای دانش آموزان ، تنلاش در خور معلمان به منظور تفهیم مطالب آموزشی ، احترام گذاشتن به دانش آمزان و نیز موفقیت خانوادگی دانش آموزان موجب افزایش میازن نظم پذیری انان می گردد .

تلخابی علیشاه، علیرضا و همکاران. (۱۳۸۹)، در پژوهشی با عنوان بررسی مهارت های ارتباطی در رفتار کلاسی معلمان و رابطه آن با درصد قبولی دانش آموزان دبیرستان های شهر تهران با بهره گرفتن از پرسشنامه محقق ساخته مهارتهای ارتباطی برگرفته از ویژگی های اثر بخشی ارتباطات میان فردی (گشودگی، همدلی، حمایتگری، مثبت گرایی و تساوی) نشان داده است بین نظر معلمان و دانشآموزان در مورد استفاده معلمان از مهارت های ارتباطی تفاوت معناداری وجود دارد . همچنین معلمان زن نسبت به معلمان مرد در استفاده از مهارت های ارتباطی به نحو بهتری عمل می کنند و درصد قبولی دختر ها نسبت به پسرها بالاتر است . همچنین بین استفاده معلمان از مهارت های ارتباطی و درصد قبولی دانشآموزان همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد.
مهاجری، مژده (۱۳۹۰) در پژوهشی با عنوان بررسی رابطه بین قابلیت های حرفه ای معلمان دوره ابتدایی با پیشرفت تحصیلی دانشآموزان دو شهر اصفهان و شیراز با بهره گرفتن از پرسشنامه محقق ساخته که بر مبنای مدل کبک کانداد با شش مولفه نقد و تفسیر دانش و فرهنگ، توانایی بیان، ارزشیابی، فناوری اطلاعات و ارتباطات، مشارکت در توسعه حرفه ای و اخلاق حرفهای بوده است با پایایی آلفای کرانباخ ۹۲% و برای سنجش پیشرفت تحصیلی از میانگین معدل کل دانشآموزان اول، دوم و سوم به صورت توصیفی و چهارم و پنجم به صورت نمره بوده است .که در بین ۳۴۱ نفر از معلمان دوشهر بوده که نتایج پژوهش نشان داده است که بین قابلبیت های حرفه ای معلمان در شش مولفه با پیشرفت تحصیلی رابطه معنا دار وجود دارد .
ایمانی پور ، معصومه . (۱۳۹۱) به منظور بررسی استانداردهای اخلاق معلمی در این دو بخش، مطالعه کتابخانه های با بهره گرفتن از واژه های اخلاق حرفه ای ، حرفه ای گری ، تدریس ، معلم ، منش معلمی ، مسؤولیت اخلاقی و برنامه درسی پنهان در نشریات معتبر ،ایران مدکس^[۱۵۴] ،مگیران^[۱۵۵] ،اس ای دی^[۱۵۶] و پایگاه های اطلاع رسانی انجام شد. همچنین، به تیلور و فرنسیس^[۱۵۷] برخی کتب فارسی و انگلیسی در حوزه فرایند آموزش، تعلیم و تربیت و اخلاق رجوع گردید. بررسی کتابخانه های صورت گرفته نشان داد که در ایران در حوزه علوم انسانی تنها تعدادی مطالعه مروری در زمینهی اخلاق علمی یا پژوهشی انجام شده و چند مطالعه تطبیقی در زمینه اخلاق آموزشی و فلسفه های اخلاق یا مکاتب تعلیم و تربیت صورت گرفته است. اما مطالعه ای که به تشریح استانداردهای اخلاق حرفه ای معلمی در ابعاد آموزشی و تربیتی پرداخته باشد یافت نگردید
صادقی فر، زری (۱۳۹۲) در پژوهشی با عنوان شناسایی وضعیت مهارت های اطلاعاتی- ارتباطی در معلمان ابتدایی شهر تهران و اثر آن بر پیشرفت تحصیلی دانشآموزان با بهره گرفتن از روش نمونه گیری خوشه ای تعداد۳۱۴ نفر از معلمان ( ۱۶۰ مرد و ۱۵۴ زن ) ابتدایی شهر تهران انتخاب شده که نتایج نشان داد زنان در مقایسه با مردان از مهارت ارتباطی بیشتری برخوردار بودند و همچنین معلمان اذعان داشتند که استفاده از مهارت های ارتباطی در بهبود و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان موثر بوده است نتایج تحقیق مشهود است معلمان ابتدایی از نظر مهارت ارتباطی در وضعیت مطلوبی قرار ندارند و با توجه به اهمیت مسئله باید نسبت به این امر اقدامات لازم صورت پذیرد.
رحمنی، فریده. (۱۳۹۲) در پژوهشی با عنوان مطالعه رابطه بین مهارت های ارتباطی معلمان ابتدایی با پیشرفت تحصیلی دانشآموزان همان مقطع در استان قزوین با بهره گرفتن از پرسشنامه محقق ساخته مهارت های ارتباطی که بر اساس الگوی کوبین دام ولیری و پرسشنامه بارتن جی ای متشکل از ۵۰ سوال و چهار مولفه مهارت کلامی، مهارت غیر کلامی، مهارت گوش دادن و بازخورد بوده است و پرسشنامه انگیزه پیشرفت هرمنس در نمونه ۳۵۰ نفری از دانشآموزان پنج ابتدایی شهر قزوین انجام داده است که یافته ها حاکی از آن است بین مهارت های ارتابطی معلمان با انگیزه پیشرفت دانشآموزان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد و همچنین از میان مولفه های مهارت ارتباطی، مهارت کلامی با انگیزه پیشرفت دانشآموزان رابطه معنادار وجود دارد.
رحمانزاده، سید علی و نجفی نیاسر، طاهره. (۱۳۹۲). با پژوهشی با عنوان رابطه بین مهارتهای ارتباطی اساتید دانشکده فنی ولیعصر تهران با اثر بخشی آموزشی با بهره گرفتن از پرسشنامه مهارتهای ارتباطی بارتون جی. ای با سه بعد مهارتهای کلامی، مهارتهای شنیداری و مهارت بازخورد نشان داد مهارت های ارتباطی اساتید رابطه مثبت و معناداری با اثر بخشی گروه های علمی، ایجاد انگیزه یادگیری در دانشجویان و پیشرفت تحصیلی دانشجویان داشته است
تحقیقات انجام شده در خارج از کشور
لوین (۱۹۸۶) این نکته به چشم می خورد که نگرش دمکراتیک معلم در کلاس و توجه به جنبه های مشارکتی و همکاری میان معلمان و شاگردان روحیه تصمیم گیری مسئولیت و اعتماد به نفس را در دانش آموزان ایجاد می کند .
فرگوسن و هاوتون (۱۹۹۲) دریافتند که ستایش مشروط از سوی معلم یکی از رفتارهای موثر معلم در علاقه مند کردن دانش آموزان به انجام داادن تمرینهای اموزشی و درسی است .
کراولی (۱۹۹۳) نشان داد که دانش آموزان هنگامی معلمان را در مقام یاور و همراه خود می پذیرند که جنبه های خاصی از روابط معلم – شاگردی رعایت شود ، رفتاری منعطف داشته باشند و از روش های خشک و غیر قابل انعظاف پرهیز کنند .
مارک و همکاران. (۱۹۹۳)در تحقیقی رابطه رفتارهای ارتباطی با مؤثر بودن معلم را مورد بررسی قرار دادند که در این بررسی دو گروه را با یکدیگر مقایسه کرده بودند. ۱۵۵ دانش اموز ( ۷۷ پسر ۷۸ دختر) ۹۵ یادگیرنده بزرگسال ( ۲۳ مرد۷۱ زن ) در ارتباط با قدرت مهارتهای ارتباطی بر تأثیر اموزش معلم مورد ارزشیابی قرار دا دند . هر دو گروه اعتقاد داشتند توان برقراری ارتباط خوب می تواند یک معلم خوب یا بد را بوجود آورد (ایرانفر، ۱۳۷۸ )
آریوکل. (۱۹۶۶) در تحقیقی درباره ی برخورد معلمان در کلاس انجام داده است این نکته حائز اهمیت می باشد که شاگردان به طور طبیعی معلمانی را که برخوردها به سبک دوستانه عمل می کنند ، بیش از دیگر معلمان می پذیرند
کرن و همکاران^[۱۵۸]. (۱۹۹۷) با مشاهده تعداد زیادی از معلمان و انجام مصاحبه با آنها نشان دادند که استادان اثربخش با دانشجویان خود فعالانه ارتباط دارند و در برقراری ارتباط هر چه بیشتر با دانشجویان به نیازهای آنها توجه می کنند .
. تارت و یجکت^[۱۵۹]. (۱۹۹۸)بیان می دارد در صورتی که ارتباط کارآمد ادراک شده نزد دانش آموزان افزایش یابد، انگیزه بیشتری از جانب آنها برای ارتباط هر چه بیشتر با معلمان پیرامون بحث و یادگیری موضوعات مورد تدریس پدید می آید .
شی و فیشر^[۱۶۰]. (۲۰۰۲) و فیشر و فریز^[۱۶۱]. (۱۹۹۸) در مطالعات خود نمایان ساخت که بین ادراک دانش آموزان از طرز رفتار و ارتباط معلمان با آنها با گرایش دانش آموزان به یادگیری علوم، همبستگی مثبت وجود دارد. در پی آن، وابلس و همکارانش مطالعات وال برگ و موس را دنبال کرده، قدرت ارتباط و نیز نوع ارتباطی را که بین معلم و دانش آموز در فرایند یاددهی یادگیری برقرار می شود، مورد بررسی قرار دادند
سریلو و ایزنمن. (۲۰۰۶) در پژوهشی با عنوان رفتار ارتباطی معلم در کلاس در س ریاضی انجام داده اند . هدف آنها از این پژوهش بررسی فهم و درک دانش آموزان از پنج دسته از رفتار ارتباطی معلمان ریاضی در کلاس می باشد که عبارتند از بازخواست ، تشویث و تحسین ، حمایت غیر کلامی ، درک کردن و دوستانه بودن ، کنترل کردن . نمونه آمکاری این پژوهش را ۸ معلم ریاضی از هفت مدرسه متفاوت و ۱۸۷ نفر از دانش آموزان آنها تشکیل می دهند .یافته های پژوهش نشان داده است که میان فهم و درک دانش آموزان پسر و دختر از رفتار ارتباطی معلمان ریاضی در کلاس تفائت معنادار وجود دارد که اغلب تفائتها در متغیر حمایت غیر کلامی می باشد .
جمع بندی فصل دوم :
در بین تعاریف مختلف از پیشرفت تحصیلی تعریف سیجانی و شعبانی به علت اینکه در مدارس ما در حال اجرا می باشد و برای بسیاری از محققین و مسئولین کشور قابلیت اندازگیری، تطبیق و استفاده دارد، در این پژوهش مورد استفاده شده است.
پیشرفت تحصیلی عبارت است از : تعیین مقدار یادگیری دانش آموزان در طول یک نیمسال تحصیلی و یکسان تحصیلی که بوسیله یک آزمون در پایان دوره آموزشی اندازه گیری می شود (سیجانی، شعبان، ۱۳۷۴).
در بین تعاریف مختلف از مهارت های ارتباطی، تعریف سیف و همکاران. (۱۳۸۴) به دلیل کامل و جامع بودن و در نظر گرفتن تمامی جنبه های مهارت های ارتباطی در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفته است.
مهارت های ارتباطی شامل توانایی های گوش دادن فعالانه، مهار و نظم دهی به هیجان ها، دریافت و ارسال پیام های واضح و نیز کشف معنای حقیقی پیام های کلامی و غیر کلامی ، بینش نسبت به فرایند ارتباط و در نهایت قاطعیت در ارتباط می باشد (سیف و همکاران ۱۳۸۴).
در بین تعاریف مختلف از اخلاق حرفهای، تعریف قرامکی. (۱۳۸۲)‌‌ مورد استفاده قرار گرفته است.
اخلاق حرفهای مجموعهای از اصول و استاندارهای سلوک بشری است که رفتار افراد و گروه ها را تعیین می کند در حقیقت اخلاق حرفهای یک فرایند تفکر عقلانی است که هدف آن محقق کردن این امر است که در سازمان چه ارزش هایی را چه موقع باید حفظ و اشاعه نمود (فرامز قرامکی، ۱۳۸۲)
و در بین تحقیقات انجام شده در خصوص تاثیر مهارت های ارتباطی و اخلاق حرفهای دبیران بر پیشرفت تحصیلی دانشآموزان دو تحقیق صادقی فر ،(۱۳۹۲) و مهاجری، (۱۳۹۰) به علت اینکه با این پژوهش هدف یکسانی داشته اند مورد استفاده قرار گرفته اند.
صادقی فر، زری .( ۱۳۹۲) در پژوهشی بیان داشت معلمان زن در مقایسه با مردان از مهارت ارتباطی بیشتری برخوردار بودند و همچنین معلمان اذعان داشتند که استفاده از مهارت های ارتباطی در بهبود و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان موثر بوده است.
مهاجری، مژده. (۱۳۹۰) با بهره گرفتن از پرسشنامه محقق ساخته که یکی از مولفه های آن اخلاق حرفه ای معلم بوده است بیان داشته است که اخلاق حرفه ای بر پیشرفت تحصیلی دانشآموزان تاثیر معنا دار داشته است.
که از جمع تحقیقات انجام شده پیشبینی می شود اخلاق حرفهای و مهارت های ارتباطی دبیران با پیشرفت تحصیلی دانشآموزان رابطه داشته باشد.
فصل سوم
روش شناسی پژوهش
در این فصل پس از بیان روش تحقیق، به معرفی جامعه و نمونه آماری، روش نمونه گیری، روش گردآوری داده ها، ابزار پژوهش، روایی و پایایی ابزار، روش تجزیه و تحلیل داده ها و ملاحظات اخلاقی پرداخته ایم.
۳-۱- روش تحقیق
این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی واز لحاظ روش توصیفی – همبستگی بوده است.