وبلاگ

شکل ۳-۴ قیمت دان آماده مرغ گوشتی را در دوره ۸۷-۹۲ نشان می­دهد. در این دوره قیمت با رشد متوسط سالانه ۲۱٫۶ درصد از ۴۳۵ به ۱۰۷۶ تومان رسیده است.
شکل۳-۶ روند رشد قیمت دان [۱۳] [۱۵]
۳-۸-۳-۲ بررسی قیمت کنجاله سویا
افزایش قیمت دان یکی از دلایل افزایش هزینه تولید و در نتیجه افزایش قیمت گوشت مرغ است. همچنین بخش اعظم دان مرغ )شامل ذرت، کنجاله سویا و گندم) از طریق واردات تأمین
می­ شود. هرگونه اخلال در واردات یا افزایش قیمت جهانی این نهاده­ها، قیمت گوشت مرغ را به شدت تحت تأثیر قرار می­دهد. کنجاله سویا یکی از نهاده­های مورد استفاده در دان مرغ است که سهم بالایی از نیاز داخلی آن (حدود ۹۵ درصد) از طریق واردات تأمین می­ شود. بنابراین، تغییرات قیمت جهانی، قیمت داخلی این نهاده را تعیین می­ کند. از سوی دیگر، اعمال تعرفه بر واردات کنجاله توسط دولت هر ساله محل مناقشه تولیدکنندگان گوشت مرغ و صنعت روغن­کشی کشور بوده است [۶]. براساس بررسی های انجام شده، دامنه نوسانات قیمت کنجاله سویا در طول سال بسیار کم است و دلیل آن درصد واردات بالای این محصول می­باشد. اما در پایان سال ۹۰ با توجه به افزایش ناگهانی نرخ ارز، قیمت این محصول نیز به یک باره افزایش پیدا کرد. [۶]

شکل۳-۷ نمودار قیمت سویا [۱۳] [۱۵]
۳-۸-۳-۳ بررسی قیمت ذرت
بررسی قیمت ذرت در دوره ۸۷-۹۱ نشان می­دهد که نوسانات آن خیلی بیشتر از کنجاله سویا بوده است که دلیل اصلی آن تولید حدود ۴۵ درصدی این فرآورده در داخل کشور می­باشد. این نوسانات و سهم بیشتر ذرت در دان مرغ نسبت به سویا نقش این نهاده را پررنگ­تر می­ کند.
شکل۳-۸ نمودار قیمت ذرت [۱۳] [۱۵]
۳-۸-۳-۴ بررسی قیمت جوجه
از آنجا که علت دوم نوسانات قیمت گوشت مرغ، نوسانات قیمت جوجه یکروزه است، ارتباط این قلم هزینه نیز با قیمت گوشت مرغ بررسی شده است. جوجه یکروزه یکی از نهاده های تولید گوشت مرغ است که صنایع داخلی در تولید آن به خودکفایی رسیده و جز در موارد اضطراری، این نهاده وارد
نمی­ شود. واردات جوجه یکروزه به دلیل نابسنده بودن ظرفیت مزارع مرغ اجداد و مادر تا سال ۱۳۷۴ ادامه داشت و از این سال به بعد با راه اندازی مزارع جدید و افزایش ظرفیت­ها، نیاز کشور از داخل تأمین شد؛ فقط در سال ۱۳۸۱ بنا به نیاز مقطعی بازار، حدود ۲۱ میلیون عدد تخم مرغ نطفه­دار گوشتی وارد کشور شد [۶، ۸]. [۹]
قطع واردات و خودکفایی در تولید جوجه­ی یکروزه در حالی انجام شد که بررسی آمار کارخانه­های جوجه­کشی کشور نشان می­دهد ظرفیت اسمی ماشین­های نصب شده در تشکیلات جوجه­کشی ایران به مراتب بیش از تولید موجود است [۲۸]. علاوه بر این در سالهای اخیر بر اساس آمار منتشره از انجمن صنفی جوجه یکروزه، کشور در تولید این نهاده به خودکفایی رسیده و هم اکنون در حدود کمتر از پنج درصد از تولیدات خود را به کشورهای همجوار صادر می­ کند [۲۹]. [۴۱] [۴۲]
تولید جوجه یک­روزه، به عنوان نهاده­ای که نگهداری آن پس از تولید غیرممکن است، غالباً براساس نوسانات قیمتی بازار گوشت مرغ دچار دگرگونی می­ شود. به دلیل تولید بالا و گستردگی نیاز به جوجه یکروزه گوشتی­، به هنگام بودن تولید آن مشهود است و گاهی قیمت با حذف مرغهای مادر و عرضه تخم مرغهای نطفه دار به صورت خوراکی در بازار، از روال عادی خود خارج و دستخوش کاهش و یا افزایش می­ شود [۶]. [۶].
بررسی قیمت جوجه یک روزه گوشتی (جدول ۳-۵) بیانگر آن است که قیمت هر قطعه با رشد متوسط سالانه ۱۹٫۹۳ درصد از ۳۸۴ تومان در سال ۸۷ به ۱۰۴۸ تومان در سال ۹۲ رسیده است. بررسی نوسانات قیمت جوجه یک­روزه در ماه های مختلف یک سال نیز نشانگر فراوانی نوسانات این نهاده ها در تولید گوشت مرغ است. از میان شش سال مورد بررسی، دو سال ۸۸ و ۸۹ بالاترین رشد قیمت را داشته اند. در سال ۸۸ قیمت با ۵۹ درصد افزایش سالانه از ۴۷۸ تومان در آغاز سال به ۸۲۳ تومان در پایان سال رسید. بیشترین کاهش در قیمت جوجه یکروزه نیز در سال ۹۰ بوده است.
جدول ۳-۵ میانگین قیمت جوجه در سالهای مختلف [۱۳] و یافته­های پژوهش [۱۵]

بررسی تغییرات قیمت ماهانه جوجه یکروزه نشان می­دهد نوسان آن بسیار بالا است. بالاترین افزایش در قیمت جوجه یکروزه مربوط به ماه بهمن است. این رشد ۳۲ درصدی ناشی از افزایش تمایل مرغداران برای جوجه­ریزی مرغهایی است که در روزهای پایانی سال وارد بازار شوند. در ماه دی به دلیل انتظار برای جوجه­ریزی در بهمن ماه، قیمت جوجه رشد منفی را تجربه می­ کند. البته این نمودار تغییرات ماهانه قیمت جوجه را نشان می­دهد و این نهاده بیشتر دستخوش نوسانات روزانه است که با توجه به بعد زمانی چند ساله سیستم در این پژوهش مورد مطالعه قرار نمی­گیرد.
شکل۳-۹ درصد رشد ماهانه قیمت جوجه نسبت به ماه قبل (یافته های پژوهش)
افزایش قیمت گوشت مرغ به پرورش دهندگان مرغ مادر انگیزه لازم برای افزایش تولید جوجه یکروزه را می­دهد. با توجه به اینکه تغییر در تولید جوجه یکروزه نیازمند گذشت زمان زیادی است، عرضه آن را نیز زمانبر کرده است. برای افزایش تولید باید تعداد مرغ­های مادر گوشتی در حال تخم­گذاری افزایش یابد که حداقل از شروع جوجه­ریزی ۷ ماه زمان می­برد. این دوره بلند مدت باعث می­ شود قیمت همیشه نوسان های دوره ای چند ماهه را تجربه ­کرده و افزون برآن روند سالانه قیمتی نیز تغییر کند.