۲۲۵
۲۲۷
۲۳۰
۲۳۱
۲۳۴
۲۳۷
۲۴۵
۲۴۶
۲۴۸
۱-۷-۵٫ اشکال گسست توجیه باور از واقعیت بر نظریه مبناگرایی ۲۵۳
۲-۷-۵٫ اشکال نظامهای بدیل بر نظریه مبناگرایی ۲۵۳
۲۵۴
۲۵۶
۲۵۹
۱-۱۰-۵٫ اثبات برون گرایی ۲۶۰
۲-۱۰-۵٫ اثبات نظریه انسجام برون گرا ۲۶۸
۲۶۸
۲۶۸
۲۶۹
۱-۱۱-۵٫ اشکال به نظریه انسجام برون گرا ۲۶۹
۲-۱۱-۵٫ اشکال به نظریه های برون گرا برای حل مشکل جدایی ۲۷۱
۲۷۳
نتیجه گیری و پیشنهادات ۲۷۸
۲۷۹
۲۷۹
۲۹۰
منابع ۲۹۱
واژهنامه ۲۹۹
مقدمه و کلیات
بیان مسأله تحقیق
موضوع معرفت شناسی « معرفت»[۱] است. از این رو در این علم به بررسی موضوعات و پرسشهای مرتبط با معرفت پرداخته می شود. واژه معرفت دارای سه معنا است: معرفت حاصل از آشنایی (مواجهه)،[۲] معرفت به چگونگی[۳] و معرفت گزارهای[۴]. معرفت حاصل از آشنایی عبارت از آشنایی بی واسطه شناسا با متعلق معرفت[۵] از طریق تجربه کردن آن است. در این نوع معرفت ما به خودِ موضوع معرفت مستقیماً آگاهی پیدا میکنیم. با مشاهده شهری که برای اولین بار به آن رفتهایم، به آن معرفت حاصل از آشنایی پیدا میکنیم. معرفت به چگونگی عبارت از معرفت به چگونگی انجام کارهای مختلف است. ما در فارسی نوعاً برای این معنا از معرفت، واژه « بلد بودن» را به کار میبریم. وقتی میگوییم حسن میداند که چگونه باید رانندگی کرد، مراد ما از این سخن این است که وی دارای مهارت رانندگی است. از چنین آگاهی به معرفت به چگونگی یاد میکنیم. اما معرفت گزارهای آنجایی است که متعلق معرفت، گزاره[۶] است؛ یعنی امری که قابلیت صدق و کذب دارد. معرفت شناسا به اینکه کرج مرکز استان البرز است، از سنخ معرفت گزارهای است. معرفت شناسان معمولاً به معنای سوم معرفت میپردازند. معرفت شناسان توجیه و صدق را از شرایط لازم مهم برای معرفت گزارهای تلقی می کنند. یکی از مشهورترین نظریات برای تبیین مؤلفه صدق و توجیه [۷]معرفت، نظریه انسجام گرایی[۸] است. نظریه انسجام صدق،[۹] نظریهای است که صدق هر باوری را به انسجام آن با مجموعه مشخصی از باورها میداند و بنابر نظریه انسجام توجیه،[۱۰] یک باور وقتی موجه است که عضوی از یک نظام [۱۱] منسجم از باورها باشد و برای اینکه نظامی از باورها منسجم باشد، باید باورهایی که آن نظام از آنها تشکیل می شود، با یکدیگر منسجم باشند. به گفته برخی معرفت شناسان اصلیترین اشکالی که به این دو نظریه وارد گردیده است، مشکل جدایی است. میتوان از این اشکال تقریرهای مختلفی بدست داد، اما کانون اصلی این اشکال بر این ایده استوار است که اگر صدق و توجیه یک باور صرفاً تابعی از انسجام آن باور با سایر باورها گردد، ارتباط توجیهی باور با واقعیت از بین میرود. عنوان مشکل جدایی را بر مجموعه ای از اشکالات که ناشی و از لوازم این ایده هستند، اطلاق کردهایم.
در این پایان نامه کوشش می شود پس از بررسی جوانب مختلفِ مشکل جدایی در نظریات انسجام صدق و توجیه، نسبت این مشکل را به این نظریات ارزیابی کرده و در مورد صحت و سقم آن داروی کند. در این تحقیق سعی بر این است که نشان داده شود که آیا راه برون رفتی برای این نظریه در مواجهه با این اشکال وجود دارد یا نه. البته با توجه به اینکه نظریه انسجام صدق، نظریه مقبولی میان معرفت شناسان معاصر - حتی آنان که به این نظریه در باب توجیه قائل هستند - نیست، به این مشکل معرفت شناسان آنچنانکه باید و شاید در این نظریه نپرداختهاند، از این رو تحلیل این مشکل در نظریه انسجام صدق نیاز به بررسی از ناحیه فیلسوف خاصی ندارد. لذا سعی میکنیم راجع به این مشکل اصلیترین نقض و ابرامها را بررسی کنیم. اما از آنجا که نظریه انسجام گرایی از مهمترین نظریات در ساختار توجیه است، نقض و ابرامهای متعددی راجع به این مشکل در میان معرفت شناسان در این نظریه مطرح گردیده است. ما این مشکل را در توجیه از منظر پویمن[۱۲]، پولاک[۱۳] و هارمان[۱۴] بررسی خواهیم کرد.[۱۵] هر کدام از این سه فیلسوف، کانون توجه خویش را معطوف به تقریر خاصی از مشکل جدایی در توجیه کرده اند که به آنها خواهیم پرداخت.
اهمیت موضوع
معرفت شناسی یکی از مهمترین و بنیادیترین شاخه های فلسفه است. تأثیر مباحث معرفت شناسی نه تنها بر دیگر شاخه های فلسفه، بلکه بر کل معارف بشری است. این پایان نامه به بحث راجع به دو مؤلفه اصلی « معرفت» می پردازد. هدف اصلی این پژوهش گشودن دریچههای جدید نظریات معرفت شناسی معاصر و عرضه دقیق آن برای آشنایی بیش از پیش فارسی زبانان با گفتمان معرفت شناسی معاصر است. تحقیق عمیقی راجع به این نظریه در باب مشکلی جدایی صورت نگرفته است و جای طرح آن در ادبیات فلسفی کشور ما خالی میباشد. هدف اصلی نگارنده ارائه و ارزیابی این مشکل در نظریه های انسجام صدق و توجیه است.
پرسش اصلی تحقیق
آیا نظریه های انسجام صدق و توجیه ضرورتاً با مسأله و مشکل جدایی مواجه میشوند یا نه؟ و در صورت مواجه چگونه این نظریه ها میتوانند بر این مشکل فائق آیند؟
پرسشهای فرعی تحقیق
-
- تقریرهای مختلف مشکل جدایی در نظریه های انسجام صدق و توجیه کدامند؟
-
- تحلیل و راه حل انسجام گرایان در صدق درباره مشکل جدایی چیست؟
-
- تحلیل و ارزیابی پویمن، پولاک و هارمان درباره مشکل جدایی در نظریه انسجام توجیه چیست؟
-
- با توجه به نکات قوت و ضعف تحلیلهای صورت گرفته در مشکل جدایی، ارزیابی نهایی از این مشکل چه میباشد؟
فرضیه های تحقیق
-
- مهمترین اشکال در مشکل جدایی، گسست باور با واقعیت است و بسیاری از اشکالات دیگر ناشی از لوازم این گسست اند.
-
- محل اصلی نزاع در مشکل جدایی، باید نظریه انسجام توجیه باشد و دامنه این مشکل اعم از آن چیزی است که معرفت شناسان نوعاً پیرامون آن بحث کرده اند.
-
- پاسخ انسجام گرایان در صدق و توجیه به مشکل جدایی در خصوص حالات ذهنی غیر شناختی ناتمام است. لذا این اشکال بخصوصه به نظریه های انسجام صدق و توجیه در مورد باورهای حاصل از این حالات وارد میگردد. هرچند توجیه مبناگرایان نیز در خصوص این باورها ناتمام است. با ارائه دیدگاهی جدید میتوان معضل توجیهی این باورها را حل نمود.
-
- پاسخ پولاک و هارمان به مشکل جدایی راه به جایی نمیبرد. ایراد این اشکال صرفاً به انسجام گرایان از جانب پویمن نیز درست نیست.
-
- درحقیقت مشکل جدایی ناشی از درون گرایی در توجیه است؛ لذا این مشکل در اکثر تقریرهایش به نحو یکسان هم بر نظریه های مبناگرایی و انسجام گرایی در توجیه و هم به خود مستشکلان در نظریه مطابقت در صدق وارد است.
-
- برون گرایان به این موضوع نپرداخته اند یا اصلاً دشواری این مشکل برایشان مطرح نمیگردد. اما میتوان گفت که در حقیقت نظر ایشان پاسخ این مشکل نمیتواند تلقی شود؛ لذا حتی اگر تقریر برون گرایی از نظریه انسجام ارائه شود، نمیتواند در حقیقت پاسخ این مشکل از رهگذر آن ارائه شود.
-
- میتوان از نظریات درون گرا در مقابل مشکل جدایی دفاع کرد. ایشان شاهد خوبی برای ارتباط توجیهی باورهای خویش با واقعیت خارج در مقابل بدیل های شکاکانه دیگر مفروض دارند، هرچند این ارتباط یقینی نیست.
فرم در حال بارگذاری ...
