- بافت عضلانی اسکلتی
- بافت عضلانی قلبی
- بافت عضلانی صاف(۲۱).
با توجه به این کهدر این تحقیق آسیبهای بافت عضلانی اسکلتی مورد بررسی قرار گرفته است، لذا به تعریفی اجمالی از این بافت می پردازیم.
هر عضله دارای یک مبدأ فوقانی (سر) و یک اتصال تحتانی و بخش حجیم میان این دو (بطن عضله) است که همان قسمت فعال عضله در هنگام انقباض است. عضله معمولاَ وتری[۲۴]دارد که به اسکلت استخوانی متصل شده است( اتصال وتری- عضلانی) (۲۱).
یک عضله اسکلتی، مرکب از هزاران سلول یا فیبر[۲۵]عضلانی دراز و نازک است که واحد انقباضی بوده و غشایی نیز آن را احاطه کرده است.
فیبرهای عضلانی با یکدیگر جمع شده و دستههایی به نام فاسیکولها[۲۶] را میسازند. این فاسیکولها در مجموع بطن عضله را به وجود میآورند. در برخی از عضلهها، بطن عضله به چند قسمت تقسیم میشود؛ که بعضاَ نام آن عضله به وسیله تعداد سرها مشخص میشود مانند عضلههای دو سر ، سه سر و چهار سر(۲۱). (مطابق شکل ۱۶-۲)
شکل ۱۶-۲: ساختمان عضلات
انقباض عضله اسکلتی موجب حرکت یا تغییر در وضعیت اسکلت بدن میشود. از آن جا که انقباض و انبساط بیشتر عضلات اسکلتی با توجه به نیاز و با دخالت تفکر و نظریه هوشیاری انجام میشود، از این رو انقباض را حرکت ارادی عضله میگویند(۱۹).
عضله و وتر آن به عنوان یک واحد عمل میکنند و اصولاَ ممکن است آسیب در هر یک از نقاط زیر اتفاق بیفتد: مبدأ عضله، شکم عضله، محل اتصال عضله و وتر، محل اتصال وتر به ضریع استخوانی. عمده آسیبهایی که میتوانندبه دلیل وارد آمدن نیروهای گوناگون هنگام فعالیت، عضله و وتر را گرفتار نمایند عبارتند از:
پارگی عضلانی: پارگی عضله به دنبال دو مکانیسم و نیرو انجام می شود:
- نیرویی که ناشی از کشش بیش از حد عضله می باشد، که این نیرو از قدرت و ظرفیت عضله در مقابل کشش بیشتر است و در نتیجه منجر به پارگی آن میشود.
- نیرویی که ناشی از فشار به عضله به دنبال یک ضربه مستقیم با قدرت زیاد به عضله باشد که باعث پارگی در الیاف عضلانی میشود(۲۲).
عضله هنگام انقباض، مقدار معینی تانسیون داخلی تولید می کند. میزان تانسیون تولید شده را می توان از روی مقدار کشیده شدن عضله تخمین زد(تصویر۱۷-۲). اگر عضله خیلی کوتاه یا خیلی دراز شده باشد، نیروی انقباضی زیادی نمی تواند تولید کند. درحالت استراحت یا طول طبیعی، عضله می تواند بیشترین تانسیون یا نیروی انقباضی خود را تولید کند. کشیده شدن بیش ازاین حد باعث افت در نیروی انقباضی می شود ولی تانسیون انفعالی راافزایش می دهد، که ناشی از کشیده شدن شبکه بافت همبندی است. بنابراین، کشش بی وقفه عضله موجب افزایش تانسیون کلی در عضله خواهد شد. کشش مداوم عاقبت عضله را پاره خواهد کرد(۲۲).
شکل ۱۷-۲
اگر عضله به طور همزمان منقبض و کشیده شود، ممکن است آسیبهایی نظیر پارگی عضله به وجود آید . کشیدگی می تواند توسط عضلات آنتاگونیست مخالف نیز ایجاد شود. همانند آسیبهای تاندون، اگر عضله به طور همزمان توسط یک نیروی خارجی مانند بازیکن حریف یا نیروی واکنش زمین هنگام زمین خوردن کشیده شود، نیروها نیز افزایش می یابند. این نیروها ممکن است برای ایجاد یک تغییر شکل پلاستیکی دائمی در عضله کافی باشند. این نوع آسیبها در قسمتهای خاصی از عضله ایجاد می شوند. پیوندگاه تاندون- عضله شایعترین محلی است که آسیب ناشی از تغییر شکل پلاستیکی در آن جا رخ می دهد. دقیقاً مشخص نشده که چرا این ناحیه ضعیف ترین اتصال درمجموعه عضله- تاندون است(۲۲).
- گرفتگی عضلانی[۲۷] : در طی تمرینات طولانی مدت، تجمع اسیدلاکتیک در عضلات ،هوای سرد ،عفونت و … عضلات دچار گرفتگی می شود(۲۳,۲۴). (مطابق شکل ۱۸-۲)
شکل ۱۸-۲
- کوفتگی یا ضربدیدگی[۲۸] : صدمه سطحی بر لایه بیرونی عضله که علت آن ضربه یا سقوط روی سطح سخت میباشد و با درد و تغییر رنگ همراه است. این آسیب معمولاً خفیف است و به ندرت ورزشکار از شرکت در رقابتهای ورزشی باز میماند (۲۵). (مطابق شکل ۱۹-۲)
شکل ۱۹-۲: کوفتگی عضلانی
- خونمردگی[۲۹] : جمعشدن خون در یک فضای محدود به صورتیکه خون هویت خود را حفظ نماید(۲۰). (مطابق شکل ۲۰-۲)
شکل ۲۰-۲: خونمردگی عضلانی
- پارگی[۳۰] : جداشدن کامل تارهای عضله یا تاندون که با درد شدید و حاد همراه بوده و قابلیت کارکردی عضله بطور کلی از بین میرود(۲۵). (مطابق شکل۲۱ -۲)
شکل ۲۱-۲: پارگی عضلانی
استرین[۳۱]: استرین صدمهای است که به قسمتی از واحدهای عضلانی وتری (عضله، تاندون، محل ارتباط استخوان با تاندون و محل نشست وتر به عضله) وارد میآید. به عبارت دیگر به کشیدگیها و پارگیهای تاندون و عضلات استرین گویند. کشیدگی وقتی بروز میکند که به ماهیچه نیرویی بیش از تحملش اعمال شود. هر چند تنها کشیده شدن بیش از حد عضله بدون اینکه پارگی به همراه داشته باشد نیز باعث آزردگی بافت عضلانی میشود، لیکن بطور کلی کشیدگی توأم با پارگی را به نام استرین مورد بحث قرار میدهند (۲۶).(مطابق شکل ۲۲-۲)
عضلات میتوانند هم توسط ضربه مستقیم[۳۲] و هم توسط نیروی غیر مستقیم[۳۳] آسیب ببینند (۲۷).
استرین را به دو نوع استرین مزمن[۳۴] ناشی از پرکاری[۳۵] و استرین حاد[۳۶] ناشی از ضربه شدید یا اضافه بار[۳۷] تقسیم میکنند.
استرین حاد عموماً با پارگی تارهای واحد عضلانی- وتری همراه است. با توجه به شدت آسیب استرین را به سه درجه ۱، ۲ و ۳ تقسیم مینمایند (۲۷).
استرین درجه یک[۳۸]: در استرین درجه یک مقدار پارگی زیاد نبوده و فقط چند تار عضلانی دچار پارگی شدهاند. درد و مزاحمت در عملکرد واحد عضلانی وتری ممکن است اتفاق افتد، لیکن نزول قدرت و محدودیت حرکتی قابل ملاحظه نیست (۲۰).
استرین درجه دو[۳۹]: در استرین درجه دو، عضله یا وتر با محل چسبندگی وتر به استخوان ممکن است به طور قطعی صدمه ببیند. اما کلیه تارهای واحد عضلانی – وتری از هم جدا نمیشوند به همین دلیل قدرت، در واحد عضلانی وتری صدمه دیده به مقدار زیادی نزول میکند و احساس درد نسبت به درجه یک شدیدتر است (۲۰).
فرم در حال بارگذاری ...