وبلاگ

February))02/1991 ۲۰.۵۴ March))03/1991 ۱۹.۸۸ http://www.eia.gov/dnav/pet/hist/LeafHandler.ashx?n=pet&s=rclc1&f=m همانگونه که در سطور قبلی اشاره شد جنگ دوم خلیج فارس منجر به افزایش قیمت نفت شد و بر مبنای یک قاعده کلی صدور واکنش‌‌هایی برای به تعادل کشیدن قیمت‌ها نیز در پی این حادثه به وقوع پیوست. ۴-۶- سیاست‌های متخذه اوپک در قبال افزایش جهانی قیمت نفت پس از جنگ دوم خلیج فارس پس از افزایش قیمت نفت در ماه آگوست سال ۱۹۹۰ سلسله اقداماتی به منظور کاهش قیمت آن از سوی اوپک و اعضای غیر اوپک[۳۱] صورت پذیرفت که در مجموع منجر به کاهش قیمت نفت گردید. ذیلاً به برخی موارد اشاره شده است : ۴-۶-۱- کشورهای غیراوپک در آمریکای مرکزی، اروپای غربی، شرق دور و حتّی ایالات متحده برای جبران کمبود ۷ درصدی در عرضه جهانی در نتیجه جنگ خلیج فارس اقدام به تکمیل تولیدات اوپک با استخراج بیشتر منابع نفتی خود نمودند. همچنین پالایشگاه‌های ساخته شده در دهه ۱۹۸۰ در این کشورها ارتقاء یافت تا با تغییر الگوهای عرضه نفت نیاز کشورهای وابسته به محصولات پالایش شده عراق و کویت را نیز برطرف کند. ۴-۶-۲- آژانس بین‌المللی انرژی اقدام به برنامه‌ریزی برای استخراج دو میلیون بشکه نفت از سوی ایالات متحده، ژاپن و کشورهای اروپایی به مدّت ۳۰ روز نمود. که سهم هر کدام به ترتیب ۱/۱ میلیون بشکه ۳۵۰ هزار و ۲۵۰ هزار بشکه در روز تعیین گردید. ۴-۶-۳- از میان اعضای اوپک نیز عربستان و ایران با افزایش تولید بیش از سهمیه، در کاهش قیمت نفت و آرام شدن بازار نقش داشتند. (۳۲) از آنچه عنوان شد مشخص می‌گردد به دنبال جنگ دوم خلیج فارس یا جنگ نفت، قیمت جهانی این حامل انرژی دچار یک جهش ناگهانی شد. به گونه‌ای که این جنگ یکی از مصادیق شک‌های عظیم نفتی در طول تاریخ شناخته می‌شود. نمودار ذیل شدّت افزایش قیمت نفت در پی این جنگ را در مقایسه با سال‌های قبل و بعد از آن نشان می‌دهد.(۳۱) قیمت نفت به دلار http://www.eia.gov/dnav/pet/hist/LeafHandler.ashx?n=pet&s=rclc1&f=m همانگونه که از نمودار فوق برداشت می‌شود با اتمام جنگ و پس از برقراری آرامش با اقدامات بازدارنده از سوی اعضای اوپک و غیراوپک قیمت نفت رو به کاهش نهاد امّا به نظر می‌رسد افزایش تولید به منظور با ثبات نمودن قیمت نفت لزوماً به نفع تمامی اعضای اوپک نبوده است چرا که در این بین بیشتر منویات کشور عربستان سعودی که از حامیان افزایش تولید به منظور به ثبات رساندن قیمت نفت می‌باشد تأمین شده است. یادداشت‌ها: ۱- محمد راسخیان، «ریشهیابی هشت سال جنگ تحمیلی علیه ایران»، فصلنامه تاریخ روابط خارجی، مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه، شمارهی۱۹، تابستان، ۱۳۸۳، ص ۱۱. ۲- علیاکبر ولایتی، تحلیل سیاسی جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، تهران: انتشارات دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۷۶، ص ۴۵. ۳- John Childs and André Corvisier, A Dictionary of Military History and the Art of War, California: Wiley-Blackwell, 1994, p. ۴۰۳. ۴- Amir Sajedi,"Geopolitics of the Persian Gulf Security: Iran and the United States", IPRI Journal IX, No. 2, Summer 2009, pp. 77- 89. ۵- V. Mikhin, Western Expansionism in the Persian Gulf, New Delhi: Allied, 1988, PP.42-43. ۶- http://www.persiangulfstudies.com/fa/index.asp?P=NEWS2&Nu=169. ۷- Phillipe Le Billon, Fouad El Khatib, “From Free Oil to ‘Freedom Oil’, Terrorism, War and UJS Geopolitics in the Persian Gulf “, Geopolitics, No. 1, March 2004, p. 17. ۸- یوردیس فون لوهازن، «جنگ خلیج فارس: جنگی بر ضد اروپا»، ترجمه شهروز رستگار نامدار، اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شماره ۱۰۸-۱۰۷، مرداد و شهریور، ۱۳۷۵، ص ۴۶. ۹- http://www.bp.com/assets/bp_internet/globalbp_uk_english/reports_and _publications/statistical_energy_review_2011/STAGING/local_assets/pdf/statistical_review_of_world_energy_full_report_2012.pdf . ۱۰- علی بیگدلی، تاریخ سیاسی و اقتصادی عراق، تهران: انتشارات میراث ملل، ۱۳۷۴، ص ۲۱۶ . ۱۱- William L Cleveland, A History of the Modern Middle East, California: Westview Press, 1967, p. 464. ۱۲- William J Duiker and Jackson J Spielvogel, World History: From 1500, Belmont, California, USA: Thomson Wadsworth, 2007, p. 839. ۱۳- Joe Stork and Ann M Lesch,"Background to the Crisis: Why War?". Middle East Report, No.167, November–December 1990, p. 13. ۱۴- اصغر جعفری ولدانی، چالش‌ها و منازعات در خاورمیانه، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی، ۱۳۸۸، ص ۴۹. ۱۵- جمیز بلک ول، صاعقه در صحرا: استراتژی و تاکتیک‌های جنگ خلیج فارس، ترجمه حمید فرهادى نیا و هوشمند نامور تهرانى، تهران: انتشارات اطلاعات، ۱۳۷۲، ص ص ۸۵- ۱۴۶. ۱۶- Alastar Finlan, The Gulf war 1991, New Delhi: Ospery publishing Ltd: 2003, p.29. ۱۷- Shmuel Waldman, Beyond a Reasonable Doubt, New Delhi: Feldheim Publishers, 2005, p.179. ۱۸- رولان ژاکار، اسرار جنگ خلیج فارس، ترجمه عباس آگاهی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامى، ۱۳۷۰، ص ۲۸. ۱۹- http://www.cnn.com/SPECIALS/2001/gulf.war/unfinished/war/index.html. ۲۰-http://www.washingtonpost.com/wpdyn/content/article/2006/10/31/ AR2006103101217.html. ۲۱- معین شریفی، استراتژی ایالات متحده در قبال صدام، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه، ۱۳۷۲، ص ۱۵۰. ۲۲- http://www.clemson.edu/caah/history/FacultyPages/EdMoise/limit1.html. ۲۳- Lawrence Freedman and Efraim Karsh, The Gulf Conflict: Diplomacy and War in the New World Order, Princeton NJ: Princeton University Press, 1993, p. 332. ۲۴-http://www.iraqinquirydigest.org/wp-content/uploads/2009/10/Scud-Paper.pdf. ۲۵- Shmuel Waldman, Beyond a Reasonable Doubt, New Delhi: Feldheim Publishers, 2005, p.179. ۲۶- Lawrence Freedman and Efraim Karsh, The Gulf Conflict: Diplomacy and War in the New World Order, Princeton NJ: Princeton University Press, 1993, p.331-4. ۲۷-http://www.uni.de/Fakultaeten/phil_Fak_lll/Geographie/phygeo/downloads/ barthcoast.pdf. ۲۸- محسن صادقی، آثار و پیامدهای جنگ خلیج فارس، تهران: انتشارات مرسلین، ۱۳۷۰، ص۲۰۰. ۲۹- http://www.sbaer.uca.edu/research/1998/SRIBR/98sri206.txt. ۳۰- http://www.npc.org/reports_pdf/ref1993-vol_ii-general_information_appendices.pdf. ۳۱- http://www.eia.gov/dnav/pet/hist/LeafHandler.ashx?n=pet&s=rclc1&f=m.