وبلاگ

۵-۲- بررسی نتایج اهداف و فرضیه های تحقیق:
با توجه به اینکه اولین هدف بررسی ساختار اجتماعی- اقتصادی واحدهای تولید کننده انگور در دو رویکرد روسیمی و سنتی و دومین هدف تحقیق بررسی عملکرد اقتصادی واحدهای تولید کننده انگور در دو رویکرد سنتی و روسیمی و سومین هدف مقایسه مهارتهای مدیریتی در دو رویکرد سنتی و روسیمی و هدف چهارم و پنجم تحقیق به طور خلاصه بررسی مشکلات و تنگناهای تحقیق به جهت رشد و توسعه واحد‏های تولیدکننده انگور و یا عدم روند روسیمی شدن در تولید انگورمیباشد در این بخش به بررسی نتایج اهداف مذکور پرداخته میشود.
۵-۲-۱-تحلیل نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل ویژگیهای اجتماعی ساختاری واحدهای تولیدکننده انگور:
از تحلیل نتایج ویژگیهای اجتماعی ساختاری چنین نتیجهگیری میشود که بهرهبردارانی که روش روسیمی را انتخاب نمودهاند از میزان متوسط تجربه و سابقه انگورکاری کمتری برخوردار میباشند و همچنین از میزان متوسط تحصیلات بیشتری برخودار میباشد.
میزان عملکرد تولید انگور در روش سنتی به میزان ۷۸۷ کیلوگرم در هکتار بیشتر از روش روسیمی میباشد که این با نتایج غفاری قره باغ و همکاران، ۱۳۹۱، مطابقت دارد ولی با نتایج جوان و همکاران، ۱۳۹۱ و اسکندری و همکاران، ۱۳۸۹ مطابقت ندارد.
۵-۲-۲- تحلیل نتایج حاصل از بررسی عملکرد اقتصادی واحدهای تولید کننده انگور در دو رویکرد سنتی و روسیمی
از ارزیابی تولید انگور چنین نتیجه گیری میشود که درصد فروش انگور به کل تولید در روش روسیمی کمتر از روش سنتی میباشد که در این گروه فروش محصول به صورت انگور کمتر میباشد و به صورت فرآوری شده به فروش میرسد.
بیشتر بودن ارزش تولید ناخالص انگور/ کشمش در روش روسیمی به دلیل بالا بودن قیمت انگور و کشمش فروخته شده نسبت به روش سنتی میباشد و همچنین میتواند ناشی از بیشتر بودن ارزش افزوده به دلیل بالا بودن درصد انگور فراوری در این روش باشد و همچنین بیشتر بودن سود ناخالص و سود خالص واحدهای کشاورزی در واحدسطح و به ازاء هر واحد کشاورزی به دلیل بالا بودن ارزش تولید ناخالص انگور/ کشمش و همچنین به دلیل پایین بودن هزینه های متغیر در روش روسیمی میباشد.
۵-۲-۳- تحلیل نتایج حاصل از بررسی تفاوت ویژگیهای اجتماعی، اقتصادی، محیطی و فنی بین دو گروه روسیمی و سنتی:
تفاوت میانگین میزان تحصیلات، میزان درآمد غیر کشاورزی معنیدار بوده، که نتیجه گرفته میشود افرادی که از تحصیلات و همچنین درآمد غیر کشاورزی بیشتری دارند روش روسیمی را انتخاب کردهاند. تفاوت میانگین بین هزینه های متغیر در واحد سطح دو روش روسیمی و سنتی اختلافمعنیدار وجود داشته به طوری که هزینه های متغیر در روش سنتی بیشتر از روسیمی میباشد و تفاوت میانگین سود ناخالص تولید انگور بین دو روش روسیمی و سنتی معنیدار بوده به طوریکه میزان سود ناخالص در روش روسیمی بیشتر میباشد در نتیجه فرضیه اول مبتنی بر درآمد حاصل از تولید انگور در رویکرد سنتی و روسیمی تفاوت معنی‏داری را در منطقه دارا نمی‏باشد مورد تأیید نمیباشد و این نتیجه با نتایج اسکندری و همکاران(۱۳۸۹) و جوان و همکاران ( ۱۳۹۱) و غفاری قره باغ و همکاران (۱۳۹۱ ) مطابقت دارد. علی رغم اینکه تفاوت معنیداری از جهت میزان عملکرد با روش سنتی نداشته است ولی به دلیل کم بودن هزینه های متغیر و همچنین قیمت بالای محصول که در نتیجه کیفیت بالای محصول و کم بودن مقدار ضایعات در روش مذکور، سود ناخالص تولید انگور در روش روسیمی بیشتر میباشد.
از بین متغیرهای محیطی میزان استفاده از کودآلی و میزان استفاده از سموم بین دو روش دارای اختلاف معنیدار بوده به طوریکه در روش سنتی کودآلی و سموم بیشتری استفاده میشود و تعداد نهال در سطح هکتار در روش روسیمی ۸۴ نهال در هکتار بیشتر از سنتی میباشد ولی از لحاظ آماری اختلاف معنیداری را نداشت و همچنین بین تعداد قطعات باغ، سن باغ( درختان باغ) رابطه معنیداری وجود داشت به طوریکه تعداد قطعات و سن باغات در روش روسیمی کمتر از روش سنتی میباشد. کم بودن سن باغات میتواند یکی از دلایل کم بودن عملکرد در روش روسیمی باشد و نیز از آنجایی که اختلاف تراکم درخت در سطح هکتار بین دو روش مدیریتی در منطقه مشاهده نشده، این امر میتواند از تراکم پایین درخت در روش روسیمی نسبت به مناطق تحقیق دیگر چون جوان و همکاران، ۱۳۹۱ و اسکندری و همکاران، ۱۳۸۹ باشد.
تعداد دفعات آبیاری روش سنتی به دلیل وجود پشتهها و حفظ رطوبت خاک توسط پشتهها از روش روسیمی کمتر میباشد و نیاز به آبیاری کمتری نسبت به روسیمی دارد.
با بررسی نتایج حاصل از آزمون تحلیل تشخیصی که نشان میدهد که مهمترین عوامل که باعث تفکیک این دو گروه روش مدیریتی میشود میزان درآمد غیر کشاورزی، مدت کاراعضای خانواده در باغ، موجودی ماشین آلات، قیمت انگور، سن باغ میباشد افرادی که از میزان درآمد غیر کشاورزی بیشتری برخوردار می باشند ریسکپذیر تر میباشند و نیز بالعکس افرادی که درآمد غیر کشاورزی کمتری دارند به روش مدیریتی سنتی خود ادامه میدهند که این امر میتواند به دلیل بالا بودن هزینه سرمایهگذاری و همچنین ریسکگریزی کشاورزان باشد به عبارتی هرچه میزان درآمد غیرکشاورزی بیشتر باشد افراد ریسکپذیرترند. روش مدیریتی سنتی به نیروی انسانی بیشتری برای انجام عملیاتهای داشت و برداشت دارد، که در واحدهای کشاورزی سنتی نیروی انسانی بیشتر از خود اعضای خانواده تأمین میگردد در نتیجه فرضیه سوم تحقیق مبتنی بر تآثیر عوامل مختلف بر تغییر و یا انتخاب رویکرد روسیمی و یا سنتی در تولید انگور شهرستان ملکان متفاوت می‏باشد مورد تآیید میباشد.

۵-۳- تحلیل نتایج حاصل از بررسی و مقایسه مهارتهای مدیریتی و عملکرد اقتصادی بین دو رویکرد روسیمی و سنتی :
۵-۳-۱- تحلیل نتایج حاصل از بررسی مهارتهای انسانی، فنی، ادراکی بین دو رویکرد روسیمی و سنتی :
تحلیل نتایج حاصل از رتبهبندی انسانی، فنی، اداراکی چنین نتیجهگیری میشود که بهرهبرداران به روش مدیریتی روسیمی از حیث داشتن مهارت فنی نسبت به سنتی دارای رتبه بالاتری بوده، به دلیل اینکه بهرهبرداران روش روسیمی از لحاظ شاخصهای، توجه به گزارشات هواشناسی در امور تولید، میزان مهارت انجام هرس کشاورز، میزان استفاده از ماشینآلات، میزان استفاده دقیق و صحیح از میزان سمهای توصیه شده، میزان توجه به استفاده از سم های توصیه شده توسط کارشناسان، میزان توجه به کانالهای فروش، ثبت درآمد و هزینه های تولید، انجام بیمه باغات، انجام یکپارچه سازی اراضی، توانایی انجام تعمیر ماشینآلات، انجام آنالیز خاک و برگ، انجام مبارزه مکانیکی، بررسی منظم باغات جهت شناسایی و کنترل آفات دارای رتبه بالاتری بودند که در نتیجه فرضیه سوم مبتنی بر مهارت‏های فنی در گرایش مدیران واحد‏های کشاورزی به روش روسیمی در تولید انگور تأثیرگذار می‏باشد مورد تأیید میباشد.
با توجه به نتیجه وزن دهی تکنیک آنتروپی شانون شاخص میزان مهارت در انجام هرس بیشترین وزن را بین شاخصهای دیگر دارد میتوان چنین تبعیین نمود که به دلیل نو پا بودن روش روسیمی در منطقه و مکفی نبودن دانش بومی در انجام هرس و تربیت و هدایت نهال در این روش و تأثیری که انجام هرس در عملکرد محصول میتواند داشته باشد حائز اهمیت میباشد
بهرهبرداران به روش مدیریتی سنتی از لحاظ داشتن مهارت ادراکی نسبت به بهرهبرداران روش روسیمی رتبه بالاتری دارد و به دلیل اینکه بهرهبرداران روش روسیمی از لحاظ شاخصهای، میزان اهمیت به تسطیح زمین، میزان اهمیت به سرمایه گذاری در باغ، میزان اهمیت به داشتن دانش مبارزه با آفات، میزان اهمیت به استفاده از کودهای توصیه شده و مناسب، میزان اهمیت به دفعات و مقدار مصرف کود، برداشت کشاورز از تاثیر هرس در افزایش عملکرد و کیفیت محصول، ادراک کشاورز نسبت به روش کشت، رتبه بالاتری نسبت به روش مدیریتی روسیمی دارند در نتیجه فرضیه چهارم مبتنی بر مهارتهای ادراکی در گرایش مدیران واحد‏های کشاورزی به روش روسیمی در تولید انگور تأثیرگذار می‏باشد مورد تأیید نمیباشد.
با توجه به نتیجه وزن دهی تکنیک آنتروپی شانون شاخص، میزان اهمیت به داشتن دانش مبارزه با آفات بیشترین وزن را بین شاخصهای دیگر دارد که این مسأله را میتوان چنین تبعیین نمود علیرغم بالا بودن مهارت ادراکی بهرهبرداران روش سنتی و همچنین ضریب بالای این شاخص بین شاخصهای دیگر مهارت ادراکی میزان استفاده از سموم در روش مدیریتی سنتی بیشتر میباشد که این مسآله مبین مستعد بودن این روش مدیریتی به انواع بیماریهای قارچی از قبیل سفیدک و کفک خاکستری میباشد.
بهرهبرداران به روش مدیریتی روسیمی از لحاظ داشتن مهارت انسانی از رتبه بالاتری نسبت به روش مدیریتی سنتی داشته که به دلیل اینکه بهرهبرداران روش روسیمی از لحاظ میزان کسب اطلاعات از مهندسین کشاورزی( در مراحل تولید، تاسیس، ماشین آلات، روش های آبیاری، تهیه نهاده کود، عملیات انجام هرس، مبارزه با آفات، مربوط به فروش محصول) و همچنین شرکت در کلاسهای آموزشی- ترویجی، ارتباط با مراکز تحقیقاتی، عضو تعاونی بودن، انجام کارها به صورت گروهی، توجه به مهارت و تجربه نیروی کارگری از رتبه بالاتری برخوردار میباشند. با توجه به نتیجه وزن دهی تکنیک آنتروپی شانون شاخص، میزان کسب اطلاعات از مهندسین کشاورزی دارای بیشرین وزن میباشد که مبین این مسأله میباشد که بهرهبرداران روش روسیمی به دلیل اینکه این روش مدیریتی از لحاظ داشتن تفاوتهایی درنحوه تأسیس باغ و نوع هدایت و پرورش نهال که روی سیم میباشد باغداران اطلاعات مورد نیاز خود را از مهندسین کشاورزی کسب مینمایند که این امر میتواند به دلیل کافی نبودن دانش بومی در منطقه باشد و به عبارتی هنوز این روش در بین باغداران نهادینه نشده و از این رو نیاز آموزشی بسیار در منطقه وجود دارد .
۵-۳-۲-تجزیه تحلیل دو گروه سنتی و روسیمی از لحاظ کل مهارتهای مدیریتی( انسانی، ادراکی و فنی):
بهرهبرداران به روش مدیریتی روسیمی از لحاظ داشتن مهارتهای مدیریتی که با شاخصهای انسانی، فنی و ادراکی، رتبه بالاتری نسبت به روش مدیریتی سنتی داشته است و شاخص ادراکی بین شاخصها از وزن بیشتری برخوردار میباشد.
۵-۳-۳- تجزیه تحلیل دو گروه سنتی و روسیمی از لحاظ عوامل اقتصادی تولید انگور:
بهرهبرداران به روش مدیریتی روسیمی از لحاظ عوامل اقتصادی تولید انگور از رتبه بالاتری نسبت به بهرهبرداران روش سنتی دارد که در این بررسی عوامل اقتصادی را با شاخصهای ارزش تولید ناخالص تولید انگور و سود ناخالص تولید انگور مورد سنجش قرار داده شده است.
از بررسی مهارتهای مدیریتی( انسانی، ادراکی، فنی) و عوامل اقتصادی چنین نتیجهگیری میشود روش روسیمی که از لحاظ مهارتهای مدیریتی رتبهبالاتری دارند از لحاظ ارزش تولید ناخالص و سودناخالص نیز رتبه بالاتری داشته و رابطه مثبت و همسویی بین مهارتهای مدیریتی و عوامل اقتصادی تولید را نشان میدهد و نیز بالاتر بودن رتبه مهارت فنی و انسانی در روش روسیمی نشانگر رابطه مثبت و همسویی با انتخاب روش مدیریتی روسیمی میباشد وتأثیری که روش مدیریتی روسیمی بر کاهش هزینه های متغیر و همچنین افزایش کیفیت محصول سبب افزایش سودناخالص و ارزش تولید ناخالص میگردد.
۵- ۴- معایب و مزایای روش سنتی با توجه به نتایج بدست آمده از منابع و تحقیق حاضر:
عدم امکان استفاده از ماشینآلات کشاورزی که در نتیجه موجب افزایش هزینه کارگری میباشد.
بالا بودن هزینه های تولید به دلیل وجود برخی از عملیات چون خاکورزی پشتهها .
پایین بودن عمر اقتصادی تاکستانهای سنتی به علت وجود اسکلتهای طویل و نیز وجود زخمهای متعدد در روی اسکلت( اسکندری و همکاران، ۱۳۸۹)
پایین بودن کیفیت و کمیت محصول به علت عدم نفوذ نور و حرارت کافی در جهت شمالی پشتهها.
کاهش کیفیت محصول در صورت وقوع بارندگی در زمان رسیدن میوه.
استفاده از سیستم آبیاری غرقابی در کشت سنتی موجب شیوع و انتقال بیماریها را افزایش میدهد. ( البته در تحقیق حاضر باغات( روسیمی و سنتی) از لحاظ شیوه آبیاری به صورت غرقابی آبیاری میشوند)
با توجه به اینکه نصف سطح تنه و شاخه ها با خاک در تماس میباشد لذا پتانسیل استفاده از نور کافی کمتر است و از طرفی قسمتی از اندامهای گیاهی قادر به تولید اندام بارده نخواهند شد.
از مزایای روش سنتی میتوان
استفاده از غرقاب کردن و مؤثرتر واقع شدن یخ آب زمستانه جهت مبارزه با کرم سفید ریشه.
استفاده از پشتهها به عنوان قیم ارزان برای هدایت نهال و نیاز آبیاری کم در این روش به دلیل ذخیره رطوبت خاک در پشتهها
اصلاح میکروکلیما به علت نزدیک بودن تاج به سطح خاک که خوشهها از حرارت خاک استفاده کرده و زودتر میرسند.
در امان ماندن بوتهها از سرماهای بهاره
۵-۵- مزایا و معایب روش روسیمی با توجه به نتایج بدست آمده از منابع و تحقیق حاضر:
نگهداری و توزیع مقدار بیشتری از جوانههای مثمره روی شاخه ها و افزایش محصول آن.
استفاده از نورو فضای بیشتر توسط درختچه مو و ایجاد محیط نامناسب زیستی برای فعالیت آفات و عوامل بیماریزا
افزایش تراکم کشت ( البته در منطقه به دلیل رقم کشت بیدانه سفید( کشمشی) که بسیار پر رشد میباشد امکان افزایش تراکم کشت تا حد ۲۵۰۰ الی ۴۰۰۰ مقدور نمیباشد)
امکان استفاده از ماشینآلات و روش های مکانیزه که در مقایسه با سیتم سنتی هزینه ها به مقدار زیادی کاهش مییابد.
عدم ان تقال بیماریها در روش روسیمی در صورتی که روش آبیاری قطرهای باشد.
عدم تماس خوشهها با خاک و کاهش خسارت بیماریهای قارچی مانند سفیدک و در نتیجه تولید محصول با کیفیت.
و از معایب روش روسیمی میتوان به هزینه سرمایهگذاری اولیه زیاد، اشاره نمود بنابراین بهرهبردارانی که وضیعت اقتصادی مناسبی دارند نسبت به کشت انگور به این روش اقدام میکنند.
بروز خسارت سرمازدگی در شرایط سرمای خیلی شدید( دمای کمتر از ۲۰- درجه سانتیگراد)
۵-۶- بررسی مشکلات و تنگناهای تحقیق به جهت رشد و توسعه واحد‏های تولیدکننده انگور و یا عدم روند روسیمی شدن در تولید انگور:
باغات روسیمی دایر شده به روش مدیریتی، بر خلاف مطالعات قبلی در مناطق دیگر، در این منطفه افزایش عملکرد را نشان ندادهاند،که این امرمیتواند در اثر جوان بودن بوتهها و نیز میتواند به دلیل کم بودن سابقه و تجربه انگور کاری و مدت کار کم بهرهداران در باغ در روش مدیریتی روسیمی باشد
بطور کلی از مباحث صورت گرفته شده چنین نتیجه میگیریم که یکی از دلایل عدم روند روسیمی شدن باغات انگور، میتواند عوامل اقتصادی چون درآمد غیر کشاورزی بهرهبرداران باشد که این مسئله میتواند از یک سو سبب ریسک پذیری کم بهرهبرداران شود و از سوی دیگر عدم توانایی مالی بهرهبرداران سنتی جهت تأمین بودجه سرمایهگذاری اولیه، که بسیار بالا میباشد و نیز با توجه به این که در تحقیق حاضر روش روسیمی در منطقه افزایش عملکرد را نشان نداده است ولی در رویکرد روسیمی به دلیل کم بودن هزینه های متغیر که در نتیجه نبودن برخی عملیاتهای پر هزینه و همچنین نیروی کارگری کمتر میباشد، سود ناخالص تولید انگور در واحد سطح به طور قابل ملاحظه ای نسبت به رویکرد سنتی، بیشتری نشان داد و از سویی دیگر به دلیل اینکه بهرهبرداران سنتی اغلب شغل غیر کشاورزی ندارند بیشتر اوقات در باغ مشغول میباشند و نیز نیروی کارگری خود را بیشتر از اعضای خانواده تآمین مینمایند و به همین دلیل هزینه نیروی انسانی توسط کشاورز به عنوان هزینه برآورد نمیشود که این مسأله میتواند از علل عدم روند روسیمی شدن در منطقه تحقیق باشد
۵-۷- راهکارها و پیشنهادات:
پیشنهاد میشود این تحقیق در منطقه در بازه زمانی طولانیتر صورت گیرد.
بر اساس نتایج این تحقیق که متوسط سطح زیر کشت باغات محدود میباشد لذا راهکارهایی جهت یکپارچهسازی و جلوگیری از تکه تکه شدن باغات، توسط دولت صورت گیرد.
با توجه به نتایج تحقیق که روش سنتی نیروی کارگری بیشتری نسبت به روسیمی جذب مینماید در راستای روسیمی نمودن باغات در منطقه بایستی سرمایهگذاری در صنایع تبدیلی و بستهبندی محصولاتی چون کشمش در روستاها صورت گیرد تا نیروی کار مازاد در نتیجه مکانیزه و روسیمی شدن باغات بتوانند در خود روستاها جذب گردند.
پیشنهاد میگردد در راستای پرورش و هرس نهال و همچنین تراکم کشت با توجه به ارقام بیدانه سفید که رقم غالب شهرستان میباشد، به نتایج تحقیقات مناطق دیگر و به تئوری باغبانی اکتفا ننموده و تحقیقات تحقیقی- تطبیقی در راستای انواع و فرمهای مختلف روش روسیمی در منطقه صورت گیرد تا شکل و فرم های مناسب با شرایط اقلیمی منطقه تعیین و به کشاورزان معرفی گردد.
با توجه به اینکه هزینه سرمایهگذاری اولیه در باغات روسیمی زیاد میباشد، پس از انجام تحقیقات تحقیقی- تطبیقی در منطقه پیشنهاد میگردد تسهیلات حمایتی جهت روسیمی نمودن باغات توسط دولت صورت گیرد .
فهرست منابع و مآخذ:
ارسلان‏بد، محمدرضا. ۱۳۸۰. تحلیل اقتصادی تولید سیب در ارومیه، اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال نهم، ش ۳۴، ص ۲۱۵.