وبلاگ

نمودار ۲-۱۰- ماتریس انتخاب استراتژی تولید در کلاس جهانی
در ادامه هریک از استراتژیهای مذکور را بطور مختصر توضیح داده می شود :
استراتژی تغییر سریع ^[۹۹]
ماهیت کلی این استراتژی ، رهاشدن سریع از مشکلات و فشارهای شدید بخش تولید می باشد . به چند حالت این رهایی صورت می گیرد از قبیل استفاده از امکانات قبلی بدون سرمایه گذاری مجدد، حذف فعالیتهای اضافی و ادامه فعالیت در چارچوب اصلی ، استفاده از حمایت دولت ، انعقاد قرارداد تولید با شخص حقیقی یا حقوقی و غیره .معمولاً این استراتژی را مدیرانی که نگرش کوتاه مدت و به زمان حال فکر می کنند ، استفاده می کنند .در اجرای این استراتزی ، قبل از هراعمال تغییری باید عواقب آینده و تاثیر آن را بر دیگر استراتژی های رقابتی را مد نظر قرار داد و بدون در نظر گرفتن دیگراستراتژی ها، یکی از مخرب ترین عوامل در تصمیم گیری مدیریتی است .
استراتژی تطابق ^[۱۰۰]
این استراتژی برای تطبیق دادن با استانداردهای موجود در بازار استفاده می گردد و فرایند تولید برای رسیدن به این استانداردها تغییر داده می شود. این استراتژی از جمله روش های مورد قبول مدیران اکثر نقاط دنیا می باشد . وقتی که سازمانی به عنوان پیشتاز بازار، موفقیت و پیشرفت خود را به دلیل برخی پیشرفتهای رقبا در خطر می بیند از این استراتژی بکار گرفته می شود . اگر چه استراتژی تطابق برای دنباله رو ها ( پیروان ) حیاتی می باشد اما برای سازمانهای پیشرو ، عمومی تر است . در این استراتژی اهداف به معیارهای موجود در بازار محدود می شود و خلاقیتی برای بنگاه وجود ندارد .

استراتژی گسترش ^[۱۰۱]
سومین استراتژی مدیریتی ، استراتژی گسترش می باشد . این استراتژی در سازمانهایی که رشد سریع رقابت در بازار خود شاهد هستند ،کاربرد دارد و با گسترده کردن استاندارد های خود ، تلاش می کنند که از جریان رقابت عقب نیفتند . برای تحقق این هدف ، سازمانها باید سیستم تولید خود را گسترش داده تا از این طریق نیازهای جدید بازار را تامین کنند (پریور^[۱۰۲]،۱۹۸۹) .
بنابراین تشخیص فعالیتی که موجب گسترش در سیستم می شود ، یکی از وظایف بازازیابی سازمان می باشد . مزیت بکارگیری این استراتژی آن است که باعث کمترین اختلال در عملیات تولید می شود و هزینه های لازم برای هماهنگی و اصلاح مجدد استراتژی به حداقل می رسد .
محدودیت اصلی استراتژی گسترش این است که تغییرات انجام شده ممکن است بر پیچیدگی فرایند تولید افزوده شود ، بنابراین مدیران باید در مورد قبول استراتژی کم هزینه یا پر هزینه تعویض فرایند تولید تصمیم گیری نمایند .
استراتژی جهش ^[۱۰۳]
استراتژی جهش ، یک استراتژی تهاجمی است که به دنبال فعالیتهای رقابتی در عرصه نوع و کیفیت محصولات و خدمات می باشد .و برای دستیابی به این هدف ، باید بالاترین سطح استاندارد در مهندسی طرحها و عملکرد تولیدی را انتخاب کرد .این استراتژی ، روشی است که می توان از طریق تقویت فرایند تولید برای پوشش استراتژی بازاریابی سازمان در جهت دستیابی سازمان به مزایای رقابتی ، به سطح استاندار جهانی رسید .مزیتی که این استراتژی دارد این است که مدیران را به بررسی استراتژیهای رقابتی آینده وادار می کند و انطباق آنها با روش های کنونی مورد استفاده را بسنجند. به دلیل گسترده بودن تغییرات در این استراتژی و نیاز به این تغییرات بهتر است ابتدا استراتژی تطابق اجرا و پس از مهیا شدن زمینه ، استراتژی جهش را اعمال کرد (سوئینی ، ۱۹۹۰).
۲-۲-۳- مفاهیم ارزیابی عملکرد در سازمانهای کلاس جهانی
۲-۲-۳-۱- مفهوم ارزیابی عملکرد در کلاس جهانی
می توان بیان نمود که همه سازمانها حداقل از طریق شاخص سود آوری ، عملکرد خود را اندازه گیری می کنند . اما اندازه گیری و ارزیابی عملکرد با شاخص ها و معیار های جامع کلاس جهانی باعث مشخص شدن وضع موجود شده و نقاط قوت و ضعف سازمان مشخص می شود . این امر موجب تهیه برنامه های اثربخش تری می شود و موفقیت و پیشرفت سازمان را درپی خواهد داشت.
بنابراین بخش کلیدی مدیریت در هر سازمانی ، ارزیابی عملکرد به مفهوم بازنگری جامع، منظم و سیستماتیک فعالیتها و نتایج سازمان است که برای بهبود سازمان از طریق نظارت کارآمد از آن استفاده می گردد. ارزیابی عملکرد ، به عنوان بخش اصلی مدیریت بهره وری می باشد و ارزیابی عملکرد وقتی موجب ارتقاء کیفیت و بهره وری می شود که چرخه بهبود بهره وری ( MEPI )^[۱۰۴] را طی کند. ارزیابی عملکرد علاوه بر بهبود بهره وری باعث اطمینان از صحت استراتژیها و ایجاد انگیزه در کارمندان می شود (دروری^[۱۰۵] ،۱۹۹۰) .
برای اینکه ارزیابی عملکرد به صورت صحیح و نظام مند در سازمان انجام پذیرد بهتر است از فرایند منطقی مناسب تبعیت کند .مشخص کردن هدف خاص ارزیابی برای افزایش اثر بخشی و کارایی آن ضروری است ،زیرا ارزیابی عملکرد برای اهداف گوناگونی می تواند صورت بگیرد یا اینکه یک نظام ارزیابی عملکرد برای دستیابی به تمام اهداف مطلوب نباشد . سازمانهای کلاس جهانی برای ارزیابی عملکرد خود از شاخصهایی استفاده می کنند که در ادامه به آن اشاره می شود .
۲-۲-۳-۲- شاخصهای عملکرد در کلاس جهانی
سازمانهای کلاس جهانی ، عملکرد خود را با شاخص های سنتی نمی سنجند ، بلکه بر معیارها و شاخصهای چند بعدی تاکید دارند. برای انتخاب شاخصهای ارزیابی عملکرد در سازمانهای کلاس جهانی باید موارد زیر را مدنظر قرار داد :
۱) توجه به شاخصهای پیشگیرانه
۲) توجه به متغیرهای قابل کنترل
۳) توجه به شاخصهای دارای قابلیت جمع آوری اطلاعات
۴) توجه به نتایج قابل اندازه گیری فعالیتها و قابلیت‌ها
۵) توجه به کاربران شاخصهای عملکرد . ( فارسیجانی ، ۱۳۸۹ )
از طرفی دیگر ، شاخصهای عملکردی در بسیاری از سازمانهای سنتی عمدتاً مالی هستندو به کارگیری این شاخصها در ارزیابی و مدیریت عملکرد دارای معایبی هستند که می توان به موارد زیر اشاره کرد :
هم راستا نبودن با استراتژیها :
هم راستایی فعالیتها با اهداف استراتژیک در سازمانهای کلاس جهانی دارای اهمیت بسزایی است و سیستم ارزیابی عملکرد آن سازمانها باید این هم راستایی بودن را مورد سنجش قرار دهد . در حالی که در سازمانها سنتی تنها شاخص مالی مدنظر قرار می گیرد.
تغییر شکل هزینه :
در گذشته عمده ترین هزینه ها را هزینه کارگر و مواد اولیه تشکیل می داده ولی امروزه هزینه سربار ، ارقام قابل توجهی را شامل می شود که سیتم حسابداری سنتی به نسبت هزینه کار سیستم یا سایر مبنا ها آن را تسهیم می کند . امروزه این روش تسهیم هزینه سربار دیگر کارایی ندارد .
عدم انعطاف پذیری :
سیستم حسابداری خود را به اطلاعات عینی و ملموس محدود کرده و گزارشهای ثابتی را ایجاد می نماید و داراییهای غیر ملموس را در نظر نمی گیرد .
اما برعکس سازمانهای سنتی، برای اندازه گیری و ارزیابی عملکرد در سازمانهای کلاس جهانی از شاخصهای مالی و غیر مالی استفاده می شود برای ایجاد شاخصهای عملکرد از اولویتهای رقابتی بهره می برند .مجموعه قابل قبول از اولویتهای رقابتی عبارتنداز : هزینه ، کیفیت ، انعطاف پذیری و سرعت .
حال با تشریح مفهوم ارزیابی عملکرد در سازمانهای کلاس جهانی و انتخاب شاخصهای ارزیابی عملکرد در ادامه به روش ارزیابی و سنجش در سازمانهای کلاس جهانی می پردازیم.
۲-۲-۳-۳- روش ارزیابی عملکرد در سازمانهای کلاس جهانی
برای ارزیابی وضعیت موجود سازمان از لحاظ فاصله با کلاس جهانی ، پنج معیار اصلی در نظر گرفته شده که این معیارها برگرفته از خصوصیات بارز سازمانهای کلاس جهانی است .در نمودار (۲-۱۲) این معیار های اصلی نشان داده شده است .
تولید سریع
ارزان تر
کیفیت بهتر
سریع تر
بنیان ها
نمودار ۲-۱۲- الگوی ارزیابی جهت دستیابی به کلاس جهانی
برای دستیابی به کلاس جهانی بایستی ابتدا بنیان های لازم را در سازمان ایجاد نمود که این بنیان ها عبارتند از : اهداف مشترک ، کار گروهی، الگو برداری ، نظام آراستگی و سیستمهای اطلاعاتی . سازمانی که قصد دارد در کلاس جهانی فعالیت کند باید این بنیان ها را درسطح بالا داشته باشد و اگر هم در این ابعاد ضعیف است ، باید به تقویت و بازسازی بنیان های خود بپردازد . سازمان بعد از ارزیابی بنیانهای دستیابی به کلاس جهانی باید خود را از لحاظ سه مولفه اصلی سازمانهای کلاس جهانی ارزیابی کند . که این مولفه های کلیدی عبارتند از : توانایی ارائه محصول با قیمت پایین تر ، کیفیت برتر و سرعت بیشتر . سازمان با ارزیابی خود از منظر این سه مولفه ، میزان کلاس جهانی شدن محصولات خود را مورد سنجش قرار می دهد(سانترل^[۱۰۶] ، ۲۰۰۱) .
در نهایت آخرین معیار اصلی ، توانایی تولید سریع محصولات می باشد . این قابلیت درتوان تغییر سازمانی ، حسایداری و کنترل ، توسعه محصولات و خدمات جدید ، انعطاف پذیری ، تقویت دانش افراد و برخورد اثربخشی با محیط نهفته است ( فارسیجانی ، ۱۳۸۹) .
با در نظر گرفتن معیارهای اصلی سازمانهای کلاس جهانی ،روش ارزیابی عملکرد در سازمان ها بدین گونه است که سازمان ، وضعیت فعلی خود را از لحاظ زیر معیارها یی که در هر معیار اصلی که با یکی از پنج سطح مطرح شده منطبق است و یا بیشترین انطباق را با آن دارد ، مدنظر قرار می دهد . هرچه این سطح بیشتر باشد ، سازمان به کلاس جهانی نزدیک تر است . به عبارت دیگر ، سطح منطبق با وضعیت سازمان ، نمره سازمان از لحاظ زیر معیار خاص است .
حاصل جمع نمرات به دست آمده در زیر معیارهای هر معیار اصلی ، نمره سازمان در آن معیار اصلی است . بدیهی است این نمره برای هریک از معیار ها ۱،۲،۳،۴ از ۵ تا ۲۵ امتیاز است و برای معیار پنجم از ۵ تا ۳۰ می باشد . هرچه مجموعه امتیازات کسب شده بیشتر باشد ، سازمان به کلاس جهانی نزدیک است . در جدول(۲-۱) معیارهای اصلی و زیر معیارهای مطرح شده برای تشخیص توانایی سازمان برای دستیابی به کلاس جهانی نشان داده می شود.
جدول ۲-۱- : معیار های اصلی و زیر معیارهای تشخیص توانایی سازمان برای تولید محصولات در کلاس جهانی