وبلاگ

نوبانی^[۱۶] (۲۰۰۹)، مطالعه ای را در مورد ارتباط بین مدیریت سرمایه در گردش و سودآوری شرکت با توجه به چرخه بهینه تبدیل وجه نقد انجام داد. این مطالعه نشان می دهد که کاهش چرخه تبدیل وجه نقد باعث افزایش سودآوری شرکت می شود. از سوی دیگر کاهش چرخه تبدیل وجه نقد می تواند به عملیات شرکت آسیب برساند و سودآوری را کاهش دهد. اگر چه شناسایی سطح بهینه موجودی، حساب های دریافتنی و حساب های پرداختنی که در آن هزینه نگهداری و هزینه فرصت به حداقل رسیده و محاسبه مجدد چرخه تبدیل وجه نقد مطابق این مقادیر بهینه بینش کامل و دقیقی از کارایی مدیریت سرمایه در گردش فراهم می کند.
کای سیچنک و همکاران^[۱۷] (۲۰۰۹)، مطالعه ای را در زمینه ارتباط بین مدیریت سرمایه در گردش و ارزش شرکت انجام دادند. این مطالعه نشان می دهد که نه تنها مدیریت سرمایه در گردش برای ارزش شرکتی مهم می باشد، بلکه تامین سرمایه نیز به عنوان یک عامل مهم در زمینه تاثیرات ارزش گذاری مطرح خواهد بود.

عالم و همکاران^[۱۸](۲۰۱۱)، مطالعه ای را در مورد تاثیر مدیریت سرمایه در گردش بر سودآوری و ارزش بازار در شرکت های پاکستانی انجام دادند. نتایج نشان می دهد که نسبت جاری مهمترین تاثیر را روی سودآوری دارد. نتایج همچنین نشان می دهد که یک رابطه معنی داری بین مدیریت سرمایه در گردش و ارزش بازار شرکت وجود دارد.
کابالرو و همکاران^[۱۹] (۲۰۱۱)، مطالعه ای را در مورد تاثیر مدیریت سرمایه در گردش بر سودآوری شرکت های کوچک و متوسط اسپانیایی انجام دادند. نتایج این مطالعه نشان می دهد که در ارتباط بین سطح سرمایه در گردش و سودآوری شرکت نوسانی وجود دارد که نشان می دهد SMEs ها یک سطح سرمایه در گردش بهینه دارند که سودآوری شان را به حداکثر می رساند. علاوه براین، استحکام نتایج به دست آمده موید آن است که سودآوری شرکت ها با خارج شدن از سطح بهینه کاهش می یابد.
رای^[۲۰](۲۰۱۲)، مطالعه ای را در مورد ارزیابی اثر مدیریت سرمایه در گردش بر سودآوری شرکت ها (شرکت های تولیدی هند) انجام داد. نتایج این مطالعه نشان می دهد که یک رابطه منفی قوی بین میزان سرمایه در گردش از جمله تعداد روز های حساب های دریافتنی و چرخه تبدیل نقد، و نسبت بدهی های مالی با سودآوری شرکت وجود دارد. بر خلاف مطالعات قبلی، این مطالعه هیچ گونه رابطه معنادار آماری را بین متوسط روز های حساب های پرداختنی با سودآوری نشان نداده است. در نهایت بیان کرده است که یک رابطه منفی ناچیزی بین اندازه شرکت و نسبت سود عملیاتی خالص وجود دارد.
انکوئیست و همکاران^[۲۱](۲۰۱۴)، به بررسی تاثیر مدیریت سرمایه در گردش بر سودآوری در چرخه های مختلف تجاری پرداختند. نتایج تحقیق ایشان نشان داد که تاثیر چرخه های تجاری بر رابطه سودآوری و سرمایه در گردش در دوره رکود اقتصادی از اهمیت بیشتری برخوردار است. همچنین نتایج تحقیقات ایشان نشان داد که اهمیت مدیریت موجودی کارآمد و دوره تبدیل حساب های دریافتنی در طول دوره رکود اقتصادی افزایش می یابد.
۲-۵-۲٫ مطالعات داخلی:
محمدی (۱۳۸۸) تحقیقی را در مورد تاثیر مدیریت سرمایه در گردش بر سودآوری شرکت ها در جامعه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران انجام داد. نتایج این تحقیق حاکی از این بود که بین سودآوری شرکت ها با دوره وصول مطالبات، دوره گردش موجودی ها، دوره واریز بستانکاران و چرخه تبدیل وجه نقد، رابطه معکوس معناداری وجود دارد. به عبارتی مدیران می توانند با کاهش دوره وصول مطالبات و دوره گردش موجودی کالا در حد معقول سودآوری شرکتشان را افزایش دهند. همچنین نتایج این تحقیق در رابطه با دوره واریز بستانکاران می تواند بیانگر این امر باشد که شرکت هائی که سودآور می باشند دوره واریز بستانکاران کوتاهتری دارند.
ستایش و همکارانش (۱۳۸۸) مطالعه ای را در مورد تاثیر مدیریت سرمایه در گردش بر سودآوری شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران انجام دادند. نتایج بیانگر وجود رابطه منفی و معنادار بین متغیر های دوره وصول مطالبات، دوره تبدیل موجودی و چرخه تبدیل وجوه نقد با سودآوری شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. شواهدی دال بر وجود رابطه معنادار بین دوره پرداخت حساب های پرداختنی و سودآوری مشاهده نشد.با این وجود رابطه منفی و معنادار سودآوری و چرخه تبدیل وجه نقد حاکی از آن است که شرکت ها می توانند از طریق مدیریت مناسب سرمایه در گردش و کاهش چرخه تبدیل وجه نقد تا یک حد منطقی، سودآوری خود را افزایش داده و برای سهامداران خود ایجاد ارزش کنند.
ایزدی نیا و تاکی (۱۳۸۹)، مطالعاتی را درباره تاثیر مدیریت سرمایه در گردش بر قابلیت سودآوری شرکتها انجام داده اند. نتایج تحقیق حاکی از آن بود که بین دوره پرداخت حساب های پرداختنی با بازده دارائی ها رابطه معنی داری وجود ندارد. بین چرخه تبدیل وجه نقد با بازده دارائی ها رابطه معکوس و معناداری دارد و همچنین سرمایه گذاری بالا در موجودی کالا و حساب های دریافتنی منجر به پایین آمدن سودآوری می شود.
یعقوب نژاد و همکارانش (۱۳۸۹) تحقیقی در مورد ارتباط بین سرمایه در گردش و سودآوری در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران انجام دادند. نتایج تحقیق نشان می دهد بین متغیرهای مدیریت سرمایه در گردش و سودآوری رابطه عکس وجود دارد .نتایج نشان می دهد که اگر دوره وصول مطالبات، دوره پرداخت بدهی، دوره گردش موجودی کالا و چرخه تبدیل وجه نقد افزایش یابد منجر به کاهش سودآوری در شرکتها خواهد شد، و مدیران می توانند با کاهش دوره وصول مطالبات، دوره پرداخت بدهی، دوره گردش موجودی کالا و چرخه تبدیل وجه نقد به حداقل سطح ممکن یک ارزش مثبت برای سهامداران بوجود آورند.
جان نثاری (۱۳۹۱)، مطالعه ای را در مورد تاثیر مدیریت سرمایه در گردش بر سودآوری واحد های تجاری کوچک و متوسط انجام دادند. نتایج تحقیقات نشان می دهد که این شرکت ها می توانند با کاهش تعداد روزهای چرخه وجه نقد و نگهداری اجزای آن در سطح بهینه، سودآوری خود را بهبود ببخشند و برای سهام داران خود ایجاد ارزش کنند. بنابر این هرچه چرخه تبدیل وجه نقد طولانی تر باشد، نیاز به تامین مالی خارج از شرکت بیشتر خواهد بود و این امر موجب افزایش هزینه های شرکت، کاهش سود و کاهش ارزش افزوده اقتصادی می شود. از طرف دیگر، هرچه این چرخه کوتاهتر باشد، از یک طرف انباشت منابع در موجودی ها و حساب های دریافتنی کمتر می شود و از طرف دیگر با به تاخیر انداختن پرداخت بدهی ها، از خروج منابع جلوگیری می شود و موجب اختیار داشتن منابع کافی و به کار بردن این منابع در فرایند سود می شود.
فصل سوم
روش شناسی تحقیق
۳-۱٫ مقدمه
روش شناسی تحقیق، ابزار لازم را در اختیار پژوهشگر قرار می دهد تا با بهره گرفتن از آن به اهداف مورد نظر در فرضیه تحقیق دست یابد. در این فصل به مباحثی از قبیل جامعه آماری، نمونه و روش نمونه گیری، مقیاس های اندازه گیری، روش تجزیه و تحلیل و مباحثی از این قبیل پرداخته می شود.
۳-۲٫ نوع تحقیق:
۳-۲-۱٫ نوع تحقیق بر مبنای هدف:
بر اساس هدف تحقیقات علمی را می توان به سه گروه بنیادی، کاربردی و عملی تقسیم کرد:
تحقیقات بنیادی: این تحقیقات که گاه تحقیقات مبنایی یا پایه ای خوانده می شود، در جستجوی کشف حقایق و واقعیت ها و شناخت پدیده ها و اشیاء بوده، که مرزهای دانش عمومی بشر را توسعه می دهند و قوانین علمی را کشف نموده، به تبیین ویژگی ها و صفات یک واقعیت می پردازد(حافظ نیا، ۱۳۸۲، ۵۰).
تحقیقات کاربردی: این تحقیقات با بهره گرفتن از زمینه و بستر شناختی و معلوماتی که از طریق تحقیقات بنیادی فراهم شده برای رفع نیازمندی های بشر و بهبود و بهینه سازی ابزارها، روش ها، اشیاء و الگوها در جهت توسعه رفاه و آسایش و ارتقای سطح زندگی انسان مورد استفاده قرار می گیرد (حافظ نیا، ۱۳۸۲، ۵۱). این پژوهش نیز بر اساس هدف از نوع کاربردی می باشد.
تحقیقات عملی: این تحقیقات را باید تحقیقات حل مسئله یا حل مشکل نامید و آنها را نوعی تحقیق کاربردی محسوب کرد؛ زیرا نتایج آن مستقیما برای حل مسئله خاص به کار گرفته می شود. تحقیقات عملی نوعا خصلت محلی و موضعی دارد و معمولا خاصیت تعمیم پذیری زیاد ندارند. این تحقیقات نیز بر داده های تحقیقاتی بنیادی تکیه دارند؛ زیرا از معلومات و قوانین آنها استفاده می شود(حافظ نیا، ۱۳۸۲، ۵۲).
۳-۲-۲٫ نوع تحقیق بر مبنای ماهیت و روش:
بر اساس ماهیت و روش، تحقیقات علمی را می توان به پنج گروه تقسیم کرد که عبارتند از: تحقیقات تاریخی، توصیفی، همبستگی، تجربی و علی(حافظ نیا، ۱۳۸۲، ۵۳).
این پژوهش از نظر ماهیت و روش جزء تحقیقات توصیفی- تحلیلی قرار می گیرد. در تحقیقات توصیفی- تحلیلی، محقق علاوه بر تصویرسازی آنچه هست به تشریح و تبیین دلایل چگونه بودن و چرایی وضعیت مسئله و ابعاد آن می پردازد. محقق برای تبیین و توجیه دلایل، نیاز به تکیه گاه استدلالی محکمی دارد که از طریق جستجو در ادبیات و مباحث نظری تحقیق فراهم می شود که معمولا در فصل دوم تحقیق تدوین می گردند(حافظ نیا، ۱۳۸۲، ۶۰).
این تحقیق همچنین از نوع همبستگی می باشد. در این تحقیقات محقق می خواهد بداند که آیا بین متغیرها رابطه و همبستگی وجود دارد و تغییر در یکی با تغییر در دیگری همراه است یا خیر، و اگر چنین ارتباطی وجود دارد، از چه نوع و میزان آن چقدر است. نتایج این تحقیقات لزوما رابطه علت و معلولی را اثبات نمی کند؛ ولی ممکن است چنین ارتباطی را توضیح دهد. (حافظ نیا، ۱۳۸۲، ۶۷).
در این تحقیق ابتدا داده های خام از اسناد و مدارک موجود در بورس، استخراج شده و با بهره گرفتن از فرمول های مناسب به متغیرهای تحقیق تبدیل می گردد. در این مرحله داده ها با بهره گرفتن از نرم افزارهای آماری و اقتصادی در دو بخش مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند. از آنجایی که موضوع آمار توصیفی^[۲۲] تنظیم و طبقه بندی داده ها و محاسبه مقادیر خاصی از داده هاست، برای محاسبه شاخص های گرایش به مرکز و پراکندگی از آمار توصیفی استفاده می شود و سپس با بهره گرفتن از آمار استنباطی^[۲۳]، آزمون فرضیه ها و تعمیم نتایج به کل جامعه انجام می پذیرد.
۳-۳٫ جامعه و نمونه^[۲۴] آماری و روش نمونه گیری:
جامعه بزرگترین مجموعه از موجودات است که در یک زمان معین مطلوب ما قرار می گیرد. محدوده و فضای مطلوب ما، جامعه آماری را معین و مشخص می کند؛ بنابراین تعریف جامعه آماری عبارت است از:«تعدادی از عناصر مطلوب مورد نظر که حداقل دارای یک صفت مشخصه باشند». صفت مشخصه صفتی است که بین همه عناصر جامعه آماری مشترک بوده و متمایز کننده جامعه آماری از سایر جوامع باشد.(آذر و مومنی، ۱۳۸۴، ۵). با توجه به اینکه قلمرو زمانی پژوهش شامل یک دوره هشت ساله از ابتدای سال ۱۳۸۵ تا پایان سال ۱۳۹۲ می باشد؛ جامعه آماری شامل کلیه شرکت های فعال پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است، که در طی این سال ها در بورس اوراق بهادار حضور داشته اند.
نمونه نیز عبارت است از :«تعداد محدودی از آحاد جامعه آماری که بیان کننده ویژگی های اصلی جامعه باشد»(آذر و مومنی، ۱۳۸۴، ۵). در این پژوهش برای انتخاب نمونه آماری از روش نمونه گیری غربالی(حذف سیستماتیک) استفاده شده است. بدین منظور کلیه شرکت های جامعه آماری که دارای شرایط زیر هستند، به عنوان نمونه انتخاب و بقیه حذف شدند:

1. 1. شرکت ها از سال ۸۴ در بورس مورد پذیرش قرار گرفته باشد.

1. 1. شرکت ها دارای فعالیت تولیدی بوده و لذا موسسات مالی، سرمایه گذاری و بانک ها در نمونه آورده نمی شوند. علت حذف این قبیل موسسات تفاوت در ساختار سرمایه، نوع فعالیت و اهرم مالی آن ها بوده که حذف آن ها منجر به بهبود قابلیت مقایسه نتایج می شود.

1. 1. سال مالی شرکت ها منتهی به ۲۹ اسفند بوده و در طی قلمرو زمانی تحقیق سال مالی خود را تغییر نداده باشند.

1. 1. شرکت ها در طول دوره تحقیق وقفه عملیاتی بیش از چهار ماه نداشته باشند.

1. 1. اطلاعات کامل هریک از شرکت ها در رابطه با متغیر مورد مطالعه موجود باشد.

مراحل انتخاب نمونه از جامعه آماری در جدول زیر آورده شده است: