وبلاگ

 

1. 1. تعهد نسبت به ارباب رجوع

 

یک مدیر یا کارمند موفق میتواند تعهد در کار خود را از طریق خدمت کردن به ارباب رجوع و اهمیت قائل شدن برای او نشان دهد . مدیران از دو طریق عمده تعهد خود را نسبت به مشتری نشان می‌دهند ،

 

• • یکی انجام خدمت

 

• • و دیگری ایجاد اهمیت برای او

 

 

 

2. 2. تعهد نسبت به سازمان

 

مدیران یا کارکنان مؤثر به سازمانشان افتخار کرده و این افتخار را در رفتار خودشان متجلی میسازند. این مدیران یا کارکنان، تعهد خود را به‌گونه های متفاوتی انجام میدهند و میکوشند تا با ایجاد فضای مناسب سازمانی ، حمایت مدیران عالی و رعایت ارزشهای اساسی سازمان، به این مهم دست یابند ( صادقی فر، ۱۳۸۶ : ۴۳ ).
مدیر مؤثر خود تصویرگر افتخار سازمان خویش است مدیر این تعهد را به گونه‌ای مثبت به سه طریق نشان می‌دهد: خوشنام کردن سازمان، حمایت از مدیریت رده بالا و عمل کردن براساس ارزش‌های سازمان.
خوشنامی سازمان با معرفی دایمی سازمان به گونه‌ای مثبت صورت می‌گیرد. افرادی که از کار خود ناراحت و یا از نام بردن محل کار خویش شرم دارند انگیزه خود را از دست می‌دهند . آنان می‌خواهند که بخش مثبت از یک کار باشند . مدیر ممتاز کسی است که حمایت‌ها را به سوی سازمان جلب و از اظهارات مخرب نسبت به سازمان جلوگیری کند .
حمایت از مدیریت رده بالا از این جهت ضرورت دارد که همه سازمان‌ها برای آنکه وظیفه خود را انجام دهند به وفاداری و صداقت نیازمندند.
ارزش‌ها، به طور وضوح القاکننده اهمیتی است که بر پایی سازمان به خاطر آن است. یکی از جنبه‌های دشوار تفوق در مدیریت، زندگی کردن براساس معیارهای ارزشی سازمان است، به خصوص وقتی که این ارزش‌ها، هنگام آزمایش به مبارزه دعوت شوند. در سازمانی که دارای مجموعه اعتقادات اساسی، روشن و مشخص است، وظیفه مدیر آن است که به گونه‌ای عمل کند که کنش او با آن اعتقادات اساسی هماهنگی داشته باشد. مدیران واضح‌ترین مدل‌ها از چیزهایی هستند که سازمان‌ها به خاطر آنها برپا شده‌اند. مدیر ممتاز خصوصیات لازم برای مبارزه‌طلبی و تعهد در خویش دارد(دهقان مروست ، ۱۳۷۸ : ۴۹).

 

3. 3. تعهد نسبت به خود

 

همواره مدیران یا کارکنان تصویر قوی و مثبتی به دیگران ارائه می‌دهند و در تمامی موقعیتها، به‌عنوان یک نیروی مثبت عمل میکنند ؛ ولی این امر ، نباید با خودخواهی یا خودمحوری اشتباه شود . تعهد ، خود را با نشان دادن استقلال عمل ، کسب مهارتهای لازم برای اعمال مدیریت و پذیرش انتقادهای سازنده مشخص کنند ( صادقی فر، ۱۳۸۶ : ۴۳ ).

 

4. 4. تعهد نسبت به افراد و گروه کاری

 

مدیران یا کارکنان موفق به افراد گروه کاری نیز متعهدند و نسبت به آنها تعلق خاطر خاصی نشان میدهند ( همان منبع : ۴۳ ).
مدیران نسبت به کسانی که برای آنها کار می‌کنند ایثار نشان می‌دهند. این عمل به استفاده مدیر از شیوه صحیح رهبری به منظور کمک به افراد در حصول توفیق در انجام وظایفشان اشاره دارد. تمایل مدیر به صرف وقت و انرژی و کار روزانه با زیردستان نشان‌دهنده تعهد مثبت او نسبت به مردم است. به خصوص سه عمل حیاتی از اجزای تشکیل‌دهنده این تعهد هستند . نشان دادن علاقمندی مثبت و بازشناسی، دادن بازخورد پیشرفتی و ترغیب ایده‌های نوآورانه (دهقان مروست ، ۱۳۷۸ : ۴۹).

 

5. 5. تعهد نسبت به کار

 

مدیران یا کارکنان مؤثر ، تلاش میکنند ، با حفظ تمرکز صحیح بر کار ، اهل عمل بودن و روشن کردن اهمیت کار ، به کارهایی که خود و دیگران انجام میدهند ، معنا و مفهوم ببخشند و با متمرکز نمودن توجّه کارکنان دیگر به کار و ارائه هدایتهای لازم آنان ، از انجام موفقیتآمیز امور اطمینان حاصل کنند ( صادقی فر، ۱۳۸۶ : ۳۷).
چنین تعهدی زمانی عملی است که هدف اصلی و صحیح، سادگی و عمل‌گرایی آن حفظ شود و موجب مهم جلوه دادن تکلیف (وظیفه) شود.
در صورتی که این پنج تعهد به طور مستمر انجام گیرند کلید مؤثر مدیریت خواهند شد. مدیر حلقه اتصال اصلی میان هر یک از تعهدات است. مدیر ممتاز ضمن اعمال دیدگاه‌های خود، نباید این پنج تعهد را از نظر دور داشته باشد. مدیر ممتاز در مورد روند پیشرفت و حمایت از تعهدات، فرد اصلی است. مدیر با قبول مسئولیت شخصی و عمل کردن در مقام نیرویی مثبت می‌تواند قویاً در سازمان، مردم آن، وظایف و مشتریان تأثیر گذارد. این مدیران ممتاز تشخیص می‌دهند که تکلیف خود آنان این است که نسبت به مشتری، سازمان، وظایف کلیدی مردم و خودشان تعهد ایجاد کنند . معنای این سخن آن است که برای هر تعهدی باید نگرش‌های مناسب به وجود آورد و علاقه مثبت نشان داد . این کار، وظیفه تک‌تک کارکنان می‌شود و نه وظیفه مدیر تنها . مدیر ممتاز باید خود را به معیارهای این پنج تعهد نزدیک کند و با هماهنگی دیگران برای ایجاد آنها به تلاش و کوشش بپردازد . به وجود آمدن تعهدات ، به کمک فداکاری و خدمت انجام می‌گیرد . وقتی مدیر ممتاز نسبت به زیردستان خود به طور واقعی وفادار باشد زیر دستان نیز نسبت به وظایف خود گذشت و تعهد نشان می‌دهند.(دهقان مروست ، ۱۳۷۸ : ۳۵).
سامرز و برینباوم^[۸۱] ( ۱۹۹۸ : ۶۲۲ ) نیز انواع تعهد مرتبط با کار را به پنج دسته تقسیم کرده اند. از نظر آنها این پنج نوع تعهد یک مجموعه را تشکیل می دهد، اما هر یک از آنها متغیرهای نگرشی مجزایی است که به یک کانون خاص مرتبط است .این پنج نوع تعهد عبارتند از :
۱- تعهد به شغل ۲- تعهد به سازمان ۳- تعهد به گروه کاری ۴- تعهد به حرفه ۵- تعهد به ارزش های کار.
چلبی (۱۳۷۵ : ۸۵ ) تعهد کار را نوعی تمایل مثبت به رعایت حقوق دیگران در قالب قواعد اخلاقی (اجتماعی) پذیرفته شده درباره کار تلقی می کند و چهار نوع تعهد کاری را از هم متمایز می کند :

 

1. 1. تعهدرابطه ای ۲. تعهد سازمانی ۳. تعهد حرفه ای ۴. تعهد کاری، که در حقیقت عام ترین، دیرپاترین و بالقوه عمیق ترین شکل تعهد در کار محسوب می شود.

 

۲-۱-۲-۳- مفهوم و تعریف تعهد سازمانی
مفهوم تعهد سازمانی برای اولین بار توسط وایت مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت و سپس بوسیله بسیاری از محققان از جمله : پورتر ، مودای ، استیرز ، آلن ، می یر و بیکر توسعه داده شد ( دمیرای و کرابای^[۸۲] ، ۲۰۰۸ : ۱۳۹ ) .
بررسی مسیر تاریخی مطالعات تعهد سازمانی حکایت از آن دارد که این موضوع بسیار گسترش یافته است و صاحبنظران علوم رفتاری با مطالعه و بررسی در حوزه تعهد سازمانی تعاریف مختلفی را از آن ارائه داده اند. هال و همکارانش تعهد سازمانی را فرآیندی می دانند که در آن فرایند، اهداف فرد و سازمان تا حد زیادی با هم تلفیق گردیده و همنوا می شوند ( اشرفی ، ۱۳۷۴ : ۲۱ ) .
ماودی، پیتر و استیرز (۱۹۹۲) تعهد را عبارت از تعیین هویت شدن با یک سازمان که شامل یک باور قوی و پذیرش اهداف و ارزش های یک سازمان، میل به صرف تلاش قابل ملاحظه بخاطر سازمان و آرزوی شدید برای ماندن در عضویت سازمان میشود، می دانند(کانشیرو^[۸۳]، ۲۰۰۸ : ۴۴ ) .
از نظر ویلیامسون و اندرسون نیز تعهد سازمانی عبارتست از شدت و گستردگی مشارکت فرد در سازمان، احساس تعلق به سازمان و شغل و احساس هویت، که وجود ا حساس های مزبور در فرد به افزایش وابستگی گروهی و رفتار شهروندی منجر خواهد شد ( دوستدار، ۱۳۸۵: ۷۵ ).
اردهیم ، وانگ و زیکر^[۸۴] (۲۰۰۶ : ۹۵۹ ) ، تعهد سازمانی را حالتی روانی معرفی می کنند که نوع رابطه کارمند با سازمانش را مشخص می کند و این رابطه شامل استنتاجی برای کارمند است که ادامه عضویت کارمند را در سازمان تعیین می کند .
از نظر چلبی (۱۳۷۵) تعهد یکی از عناصر محوری هر جامعه است و از لحاظ مفهومی در هر مورد از تعهد نوعی ضرورت وجود دارد ; ضرورت برای کسی در انجام دادن چیزی .
مطابق تعریف استیرز و پورتر (۱۹۸۳) تعهد سازمانی به تعیین هویت فرد با یک سازمان خاص و درگیری و مشارکت او با آن سازمان می باشد. در این تعریف تعهد سازمانی شامل سه عامل می شود :

 

• •  

 

 

 

1. 1. اعتقاد قوی به اهداف و ارزش های سازمان

 

1. 1. تمایل به تلاش قابل ملاحظه به خاطر سازمان (اهداف سازمان)

 

1. آرزو و خواست قوی و عمیق برای ادامه عضویت در سازمان ( فوتی^[۸۵]و همکاران ، ۲۰۰۵ : ۲۰۴ ) .