وبلاگ

و اینکه آیا صورتهای مالی منتشر شده توسط شرکتها به طور شفاف ترتیبات خارج از ترازنامه را منعکس می کند.؟
به منظور پاسخ دادن به این سوالات کمیسیون بورس اوراق بهادار (SEC) مطالعه در مورد شیوه های نسبتاً گسترده در رابطه با حیطه و مفهوم واژه خارج از ترازنامه را آغاز کرد و مجموع متنوعی از شیوه های تجاری را مورد بررسی قرار داد که به عنوان مفاهیم ضمنی خارج از ترازنامه مورد توجه قرار می‌گیرند.
در این پژوهش سعی بر آن است که شیوه های مورد استفاده تأمین مالی خارج از ترازنامه توسط شرکتها، قوانین حسابداری موجود در ارتباط با این موضوع، چگونگی ثبت و انعکاس در گزارش‌های مالی شرکتها و دلائل استفاده شرکتها از این نوع تأمین مالی و در نهایت چگونگی برخورد حسابرسان مستقل در جهت تشخیص و شناخت استفاده از این نوع تامین مالی توسط شرکتها مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد.
۱-۴ اهمیت پژوهش
امروزه تامین مالی خارج از ترازنامه (OBSF) یکی از جذاب ترین موضوعاتی است که در متون و کتب و نشریات تجاری و حسابداری دنیا به آن پرداخته می شود. این جذابیت بخاطر شناخت چگونگی فراهم آوردن سرمایه مورد نیاز جهت ادامه فعالیت شرکتهای می باشد. تامین مالی خارج از ترازنامه همان طور که از نام آن پیداست به معاملاتی اشاره دارد که اثری از آنها در صورتهای مالی نبوده و این گونه معاملات برای سرمایه گذاران کاملا شفاف و نمایان نیست. با توجه به تئوری بازارهای کارا که شالوده آن وجود اطلاعات کافی و شفاف در بازار و انعکاس به موقع و سریع اطلاعات توسط شرکتها می باشد، معاملاتی از قبیل تامین مالی خارج از ترازنامه موجب تغییر در ساختار سرمایه شرکت از طریق تغییر در نسبتهای کلیدی و به تبع آن عدم امکان مقایسه عملکرد شرکتها می شود. با عنایت به اینکه استفاده از این نوع تامین مالی به دلیل عدم ثبت و انعکاس بدهیها و تعهدات عمده در صورتهای مالی ممکن است باعث ناتوانی در بازپرداخت بدهی ها و تعهدات و به تبع آن به وجود آمدن ابهام اساسی در ادامه فعالیت واحد تجاری شود و نهایت منجر به توقف فعالیت‌های واحد تجاری شود به عنوان یک موضوع خاص می باید مورد توجه و بررسی قرار گیرد، چرا که اولین نیاز سرمایه گذاران و اعتباران دهندگان اطلاعات شفاف، مربوط و قابل اتکاء می‌باشد که شرکتها معمولا بدلیل تضاد منافع میان سرمایه گذاران و مدیران تحت عنوان تئوری نمایندگی^[۱۰] ممکن است اطلاعات مربوط و قابل اعتمادی را منتشر نکنند که این باعث بی اعتمادی سرمایه گذاران به بازار سرمایه و در نتیجه خروج از این بازار می‌شود، که البته سرمایه گذاران برای حل این مشکل متوسل به حسابرسی مستقل می شوند و متحمل هزینه های نمایندگی^[۱۱] که تلاشی از سوی سرمایه گذاران برای کنترل مدیران است، می شوند با توجه به دلایل ذکر شده در بالا مورد بررسی و مداقه قرار گرفتن روش های معاملات خارج از ترازنامه، چگونگی ثبت و افشاء در صورتهای مالی توسط شرکتها و چگونگی برخورد حسابرسان مستقل با این موضوع دارای ابعاد مختلفی است که در این پژوهش به آنها پرداخته می شود.

۱-۵ نوع طرح و پژوهش
پژوهش های علمی از نظر هدف پژوهش به سه دسته تقسیم می شوند:
بنیادی؛ کاربردی؛ تحقیق و توسعه
نتیجه تحقیق کاربردی کسب دانشی است که راهنما و دستور العملی برای فعالیتهای عملی خواهد بود، در حالیکه در تحقیق بنیادی هدف کسب دانش و آگاهی نو بدون در نظر گرفتن ارزش آنها در ایجاد تغییرات اجتماعی است.
از آنجا که در این پژوهش با بهره گیری از دانش کنونی از روش کتابخانه ای مباحث نظری مطرح گردیده و به کاربرد موضوع تحقیق در سامانه های اطلاعاتی پرداخته شده است، این پژوهش از نوع نظری و کاربردی است.
۱-۶- متغیرهای پژوهش
دراین پژوهش متغیر مستقل تشخیص استفاده از تامین مالی خارج از ترازنامه توسط شرکتها و متغیر وابسته آن شامل موارد زیر است:
نسبتهای مالی شامل نسبتهای جاری، سریع و نقدینگی با بهره گرفتن از صورتهای مالی
تغییر در ساختار سرمایه از طریق قابلیت پرداخت دیون با بهره گرفتن از گزارش حسابرسی
تردیدی عمده در فرض تداوم فعالیت از طریق فزونی کل بدهی ها بر کل دارایی ها با بهره گرفتن از گزارش حسابرسی.
۱-۷ فرضیه های پژوهش
در این پژوهش با توجه به اثرات استفاده از تامین مالی خارج از ترازنامه بر روی صورت‌های مالی سه فرضیه زیر صورت بندی شده است:
استفاده از تامین مالی خارج از ترازنامه باعث تغییر در نسبتهای کلیدی شرکتها می شود.
استفاده از تامین مالی خارج از ترازنامه باعث تغییر در ساختار سرمایه از طریق قابلیت پرداخت دیون شرکتها می شود.
استفاده از تامین مالی خارج از ترازنامه باعث تردیدی عمده در فرض تداوم فعالیت از طریق فزونی کل بدهی ها بر کل دارایی ها می شود.
۱-۸ قلمرو پژوهش
۱-۱-۸ قلمرو موضوعی
موضوع پژوهش حاضر نوعی از تامین مالی توسط شرکتها تحت عنوان تامین مالی خارج از ترازنامه (OBSF)، روش های موجود و همچنین چگونگی تشخیص و شناخت استفاده از این نوع تامین مالی توسط حسابرسان مستقل می باشد.
۲-۱-۸ قلمرو مکانی:
قلمرو مکانی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد.
۳-۱-۸ قلمرو زمانی:
صورتهای مالی و گزارشهای حسابرسی منتشر شده ۶ سال اخیر از (۱۳۸۰-۱۳۸۵) شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران.
۱-۹ محدویت های پژوهش:
با توجه به اینکه کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بین سالهای ۱۳۸۰-۱۳۸۵ مورد بررسی قرار گرفته اند واز میان آنها تعداد ۲۲۷ شرکت که در ارتباط با تامین مالی خارج از
ترازنامه بوده اند انتخاب شدند که در نهایت ۱۰۰ شرکت به دلائل زیر مورد آزمون قرار گرفته اند .
۱-عدم ذکر مبلغ استفاده از تامین مالی خارج از ترازنامه توسط حسابرسان مستقل .
۲-عدم تهیه صورتهای مالی تلفیقی توسط شرکتها (مندرج در گزارش حسابرس ) و عدم دسترسی به اطلاعات شرکتهای وابسته و مشمول تلفیق .
۳-کمبود شدید منابع معتبر علمی در رابطه با موضوع در کشور .
۱-۱۰ روش پژوهش
روش این پژوهش علیّ- قیاسی است بدین صورت که به منظور بررسی کلیه روابط علیّ ممکن از طریق بررسی اثرات فعلی و داده های قدیمی در جستجوی علل توجیه کننده موضوع پژوهش.
ابتدا در مورد ماهیت تامین مالی خارج از تراز نامه و روش های استفاده از این نوع تامین مالی مطالعه و بررسی به عمل می آید و در پایان از طریق مطالعه میدانی درباره موضوع مورد بحث به جمع آوری اطلاعات می پردازد و با بهره گرفتن از آزمونهای آماری اطلاعات بدست آمده را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و از آنها نتیجه گیری می نماید.
۱-۱۱ روش جمع آوری اطلاعات
بدلیل اینکه قصد آن است که امکان استفاده از تأمین مالی خارج از ترازنامه در شرکتها مورد بررسی قرار گیرد، به عنوان نمونه جامعه آماری، تعداد کافی از شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با بهره گرفتن از روش های آماری انتخاب می شود، بدین ترتیب که اطلاعات مالی منتشر شده ۶ سال اخیر شرکتهای مذکور به همراه گزارش حسابرسی مورد بررسی قرار می گیرد و اطلاعات مربوط استخراج شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرد.
۱-۱۲ ابزار اندازه گیری اطلاعات
برای اندازه گیری داده های جمع آوری شده نمونه آماری مورد نظر نرم افزار Excle و همچنین برای تحلیل داده ها از نرم افزار آماری spss استفاده شده است.
۱-۱۳ واژگان کلیدی و اصطلاحات
تامین مالی Financing
تامین منابع مالی مورد نیاز برای یک شرکت یا یک پروژه خاص
تامین مالی خارج از تراز نامه (OBSF): off-balance sheet financing
انواعی از معاملاتی است که به صورتی از نمایش کامل از رویداد مالی رخ داده در حسابها نشان داده نمی شود.
شرکتها با اهداف خاص (SPE): Special purpose Entities
شکلی از شرکتهای تجاری که به منظور اجرای فعالیتهای از قبل تعریف شده تشکیل شده اند.
قانون ساربینز اکسلی (SOX): 2002 Sabanes-Oxley. ACT of
دستورالعملی قانونی مصوبه سال ۲۰۰۲ کنگره آمریکا در مورد چگونگی سیستم موثر کنترلی گزارشگری مالی، استقلال حسابرس، مسولیت شرکت ها و چگونگی افشاءهای مربوط به ترتیبات خارج از ترازنامه توسط شرکتها.
ساختار سرمایه Capital Structure . منظور در این پژوهش حقوق صاحبان ســــــهام می باشد.