در پژوهشی که توسط آنجلو و کراس (۱۹۹۳) با بهره گرفتن از مقیاس اهداف تدریس در بین ۱۸۷۳عضو هیات علمی از ۱۵دانشکده محلی و۹۵۱ عضو هیات علمی از هفده دانشکده خصوصی تحت عنوان اهداف تدریس اعضای هیات علمی در کالجهای محلی چهار ساله انجام گرفت نتایج نشان داد که اولویتهای تدریس اعضای هیات علمی بیشتر از هر عامل دیگر مرتبط به رشته های دانشگاهی میباشد به علاوه آنها به این نتیجه دست یافتند که معلمان از یک رشته مورد-نظر اعم از مرد یا زن، تمام وقت یا پارهوقت، باتجربه یا بیتجربه، مدرس در یک کالج عمومی یا خصوصی- یک نظام ارزشی با توجه به اهداف تدریس به اشتراک گذاشتهاند که به طور آشکاری با رشته آنها ارتباط دارد و متفاوت با همکارانشان در سایر رشتهها میباشد. علاوه بر این، محققان تفاوتهای قابل توجهی در نقش اولیه تدریس در بین رشته های مختلف مشاهده نمودند. اعضای هیات علمی علوم انسانی، انگلیسی و علوم اجتماعی، هدف اولیه تدریس خود را به “مهارت های سطح برتر تفکر” اختصاص دادند. تدریس “حقایق و اصول” نقش اولیه را در میان اعضای هیات علمی علوم و ریاضی ایفا میکرد. در علم تجارت و پزشکی، اعضای هیات علمی نقش اولیه تدریس خود را “آماده کردن دانش آموزان برای شغل-حرفه” میدانستند و در هنر عمدتا بر “رشد دانشجو” تمرکز داشتند. در پایان و به طور خلاصه تحقیقات نشان داد که اهداف تدریس اعضای هیات علمی در هر دو موسسات آموزشی و رشته های دانشگاهی متفاوت است و در بسیاری از مطالعات انجام شده، هدف اولیه اعضای هیات علمی “رشد فکری دانشجویان” است.
لیبرت و بایر[۲۴۷] (۱۹۷۵) اهداف اعضای هیأت علمی در تدریس دانشجویان کارشناسی را مورد بررسی قرار دادند؛ نتایج نشان داد که اهداف تدریس اعضای هیأت علمی در کالجها و دانشگاه های چهار ساله بیشتر بر رشد فکری دانشجویان تمرکز دارد و اهداف رشد شخصی و اخلاقی از اهمیت کمتری برخوردارند.
۲-۲-۳-۲- پژوهشهای داخلی
در پژوهشی که توسط رجائیزاده (۱۳۹۲) با عنوان بررسی رابطه بین ادراک اعضای هیأت علمی از نوع ساختار سازمانی دانشگاه و اهداف تدریس آنان در دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون صورت گرفت نتایج نشان داد که ادراک اعضای هیأت علمی از نوع ساختار سازمانی غالب، ساختار بازدارنده است. هدف تدریس آموزش مهارت های تفکر برتر از بالاترین میانگین و هدف هنرهای آزاد و ارزشهای تحصیلی دارای پایینترین میانگین میباشند. ادراک اعضای هیأت علمی از نوع ساختار پیش بینی کننده مثبت و معنادار اهداف مختلف تدریس میباشد و همچنین ادراک اعضای هیأت علمی از نوع ساختار سازمانی بازدارنده پیش بینی کننده مثبت و معنادار اهداف تدریس آموزش مهارت های تفکر برتر میباشد.
در پژوهشی که توسط نوذری (۱۳۹۲) با عنوان بررسی رابطه بین اهداف تدریس اعضای هیأت علمی و دستاوردهای تحصیلی دانشجویان دانشگاه شیراز صورت گرفت نتایج نشان داد که بین اهداف تدریس غالب اعضای هیأت علمی و دستاوردهای دانشجویان از تحصیل رابطه مثبت و معناداری وجود دارد، همچنین نتایج نشانگر آن بود که هدف تدریس غالب اعضای هیأت علمی دانشگاه شیراز، پرورش مهارت های سطح برتر تفکر دانشجویان میباشد. بنابراین میتوان گفت که با توجه به اکثر تحقیقات انجام شده توسط پژوهشگران مختلف در زمینه متغیر اهداف تدریس؛ نتایج بیانگر این است که متغیر اهداف تدریس به طور کلی می تواند تاثیر معنادار و با اهمیتی برسایر متغیرهای پژوهشی داشته باشد. اگرچه پژوهشهای پیشین هر کدام به صورت جداگانه به بحث پیرامون عوامل کلیدی نوآوری دانشگاهی، دانش و اهداف تدریس پرداختهاند ولی مطالعه جامعی که این متغیرها را در کنار یکدیگر مورد بحث و بررسی قرار دهد، صورت نگرفته است، بنابراین پژژوهشگر در صدد آن است که رابطه بین عوامل کلیدی نوآوری دانشگاهی، دانش و اهداف تدریس اعضای هیأت علمی دانشگاه فرهنگیان شیراز را مورد بررسی قرار دهد.
۲-۳- خلاصه و نتیجه گیری
بنابراین میتوان بیان کرد که عوامل کلیدی نوآوری دانشگاهی شامل ساختار، ذینفعان، ارتباطات بیرونی و قوانین و مقررات نقش اصلی را در ایجاد دانشگاه نوآور ایفا می کنند. پس بررسی هریک از این عوامل و تلاش برای تحقق آنها امری مهم و ضروری به حساب می آید. از طرفی دانش نیز برای اعضای هیأت علمی به عنوان موضوعی اساسی به حساب می آید که عدم توجه به آن دراعضای هیأت علمی دانشگاهها، موجب می شود که تدریس موثری صورت نگیرد. بنابراین دانشگاه باید زمینه خلق، توسعه و بسط دانش را برای اعضای هیأت علمی فراهم کرده تا آنان بتوانند مهمترین وظیفه خود یعنی تدریس را به بهترین وجه ممکن انجام دهند. در واقع تدریس به معنی ایجاد شرایط و محیط مناسب برای تعامل بین دانشجو و استادمیباشد. هدف تدریس نیز به معنی حالت مطلوب مورد نظر اساتید و دانشجویان تعریف می شود که آنان انتظار دارند در پایان فرایند تدریس به آن دستیابند.
بنابراین براساس مجموعه مبانی نظری و پیشینه تحقیقات انجام شده، مدل مفهومی تحقیق حاضر، در شکل شماره (۲-۱۱) نشان داده شده است. در این مدل عوامل کلیدی نوآوری دانشگاهی به عنوان متغیر پیش بین پنهان دارای متغیرهای آشکار ساختار؛ افراد ذینفع ؛ ارتباط بیرونی و قوانین و مقررات است و متغیر واسطه پنهان دانش دارای متغیرهای آشکار دانش محتوایی، تربیتی و فناورانه و متغیر ملاک پنهان اهداف تدریس دارای متغیرهای پنهان مهارت های سطح برتر تفکر، مهارتهای اساسی و بنیادی موفقیت تحصیلی، دانش و مهارت های یک رشته به صورت خاص (موضوعی)، هنرهای آزاد و ارزشهای تحصیلی، آمادگی حرفهای و شغلی و رشد فردی، می باشد.
اهداف تدریس
-
- مهارت های سطح برتر تفکر
-
- مهارت های اساسی و بنیادی موفقیت تحصیلی
-
- دانش و مهارت های یک رشته به صورت موضوعی
-
- هنرهای آزاد و ارزشهای تحصیلی
-
- آمادگی حرفهای و شغلی
-
- رشد فردی
دانش
-
- محتوایی
-
- تربیتی
-
- فناورانه
عوامل کلیدی نوآوری دانشگاهی
-
- ساختار
-
- افراد ذینفع
-
- ارتباط بیرونی
-
- قوانین و مقررات
شکل ۲-۱۱: مدل مفهومی عوامل کلیدی نوآوری دانشگاهی،
دانش و اهداف تدریس اعضای هیأت علمی
فصل سوم
روش پژوهش
مقدمه
در این فصل از پژوهش، روش شناسی پژوهش شامل روش پژوهش، جامعه آماری و حجم نمونه مورد نیاز برای پژوهش، روش نمونه گیری، توضیح کامل ابزارهای پژوهش، شیوه گردآوری اطلاعات و در نهایت روش تجزیه و تحلیل مربوط به پرسشهای پژوهش مورد بررسی قرار گرفته شده است.
۳-۱- روش پژوهش
با توجه به این که پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین عوامل کلیدی نوآوری دانشگاهی، دانش و اهداف تدریس اعضای هیأت علمی دانشگاه فرهنگیان پرداخته است؛ از نظر طرح جزء تحقیقات کاربردی و از نظر روش توصیفی از نوع همبستگی می باشد. در این تحقیق متغیر عوامل کلیدی نوآوری دانشگاهی به عنوان متغیر پیش بین، متغیر دانش اعضای هیأت علمی به عنوان متغیر واسطه و متغیر اهداف تدریس اعضای هیأت علمی به عنوان متغیر ملاک در نظر گرفته شده اند.
۳-۲- جامعه آماری و حجم نمونه
جامعه آماری پژوهش شامل کلیه اعضای هیأت علمی دانشگاه فرهنگیان شیراز شامل ۲۰۰ نفر میباشد. که با توجه به جدول مورگان حجم مورد نیاز نمونه برای پژوهش تعیین و با بهره گرفتن از روش نمونه گیری تصادفی ساده، نمونه آماری مورد نیاز تعداد ۱۲۷ نفر برای این پژوهش انتخاب شدند.
جدول ۳-۱: تعداد و درصد پاسخ دهندگان به گویه ها براساس جنسیت
جنسیت | تعداد | درصد | |
مرد |
فرم در حال بارگذاری ...