۳-۲- روش اجرای پژوهش

منظور از روش پژوهش آن است که مشخص شود چه روش پژوهشی برای بررسی موضوع خاصی لازم ‌می‌باشد. انتخاب روش انجام پژوهش بستگی به اهداف و ماهیت موضوع مورد بررسی و امکانات اجرایی آن دارد. هنگامی می‌توانیم ‌در مورد روش بررسی و انجام پژوهش تصمیم بگیریم که ماهیت موضوع پژوهش، اهداف و نیز گستردگی دامنه آن مشخص شده باشد. به دیگر سخن، هدف از انتخاب روش تحقیق آن است که پژوهشگر مشخص کند چه شیوه یا روشی را اتخاذ نماید تا او را هرچه سریع‌تر، دقیق‌تر و آسان‌تر و ارزان‌تر برای رسیدن به پاسخ یا پاسخ­هایی برای سوالات پژوهش یاری کند.

این پژوهش بر مبنای هدف از نوع پژوهش­های کاربردی است و بر مبنای نحوه ارائه، از نوع پژوهش توصیفی و شاخه پیمایشی و از نظر ارتباط بین متغیرها از نوع همبستگی ‌می‌باشد. روش تحقیق توصیفی شامل مجموعه روش‌هایی است که هدف آن توصیف کردن شرایط با پدیده ­های مورد بررسی است و روش همبستگی نیز برای بررسی رابطه متغیرها در جامعه آماری به کار می­رود. همچنین بر اساس زمان جمع‌ آوری داده ­ها از نوع پژوهش‌های مقطعی و از نظر منطق اجرا، استقرایی ‌می‌باشد.

۳-۳- متغیرهای عملیاتی پژوهش

متغیرهای مستقل

متغیر مستقل: متغیری است که به گونه ­ای مثبت یا منفی بر متغیر وابسته تأثیر می­ گذارد که در این پژوهش اندازه مؤسسه حسابرسی، رقابت میان مؤسسات حسابرسی، خدمات غیرحسابرسی مؤسسه حسابرسی کننده، تقسیم کار مؤسسه حسابرسی کننده، نظارت مؤسسه حسابرسی کننده، مشاوره مؤسسه حسابرسی کننده و کنترل و بازبینی مؤسسه حسابرسی کننده به عنوان متغیرهای مستقل می­باشند که تعاریف عملیاتی آن‌ ها به صورت زیر است:

اندازه مؤسسه‌ حسابرس: مؤسسات حسابرسی شامل مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران (معتمد بورس) که بالاترین درآمد را در سال ۱۳۹۱ ‌داشته‌اند به عنوان مؤسسه بزرگ و بقیه مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران به عنوان مؤسسه غیربزرگ در نظر گرفته شده‌اند. ‌بنابرین‏ مؤسسات حسابرسی که زیر مجموعه سازمان‌های حسابرسی (از جمله سازمان حسابرسی) قرار گیرد عدد ۱ و دیگر مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی عدد صفر بخود می گیرند.

خدمات غیر حسابرسی: خدمات غیر‌حسابرسی، هر گونه خدماتی متفاوت از خدمات حسابرسی ارائه شده به صاحب‌کار، توسط حسابرس را شامل می‌شود. مانند خدمات مشاوره‌ای، حسابداری، حسابرسی داخلی، خدمات مالیاتی و … به عبارتی دیگر هر نوع خدماتی که نیازمند حرفه حسابداری یا مهارت‌های مرتبط با آن باشد. در صورتی که این نوع از خدمات از طرف مؤسسات ارائه شده باشد عدد ۱ و در غیر اینصورت عدد صفر را به خود می‌گیرد.

رقابت میان مؤسسات حسابرسی: در مؤسسات حسابرسی، کیفیت خدمات حسابرسی به مشتریان و حق الزحمه بابت انجام کار حسابرسی بیشترین تفاوت‌ها را رقم می‌زند که برای مشتریان در انتخاب مؤسسات حسابرسی یک نوع رقابت به وجود می‌آورد که همین امر باعث شده که مؤسسات حسابرسی برای رضایت و کسب اعتماد نسبت به صورت‌های مالی از مشتریان به رقابت با همدیگر بپردازند. در صورت چرخش حسابرس فرض بر این است که رقابت وجود داشته است و مقدار ۱ به خود می‌گیرد و در صورتی که چرخش حسابرس وجود نداشته باشد، رقابت نیز وجود نداشته و مقدار صفر به خود می‌گیرد.

تقسیم کار: در صورتی که رسیدگی های مؤسسات حسابرسی حجم بالایی داشته باشند از دیگر مؤسسات همکاری در خواست می‌کنند و عملیات رسیدگی را بین خود و دیگر مؤسسات تقسیم می نمایند. این عمل در صورت وجود در گزارش آن ها آورده می شود و عدد۱ به آن تعلق می گرد و در غیر اینصورت عدد صفر.

نظارت: هر مرحله از کار حسابرسی باید چنان هدایت، سرپرستی و بررسی شود که از انجام شدن کار با کیفیت مناسب، اطمینانی معقول به دست آید. سرپرستان مؤسسات حسابرسی بر هر مرحله از کار حسابرسان خود نظارت دارند و نقاط ضعف و قوت آن ها را شناسایی می‌کنند. در مؤسسات حسابرسی این عملیات در اساسنامه آن ها آورده شده است و در ابتدای قرارداد خود با شرکت آن ها را قید کرده‌اند. در صورت وجود نظارت بر کار حسابرسان عدد ۱ و در غیر اینصورت عدد صفر به خود می‌گیرند.

کنترل و بازبینی: تداوم کفایت و اثربخشی عملیاتی سیاست ها و روش‌های کنترل کیفیت باید همواره کنترل و بازبینی شود. تداوم کفایت و اثربخشی عملیاتی سیاست‌ها و روش های کنترل کیفیت باید همواره کنترل و بازبینی شود. به همین صورت مؤسسات حسابرسی جهت انجام بهتر و موثرتر رسیدگی‌های خود به کنترل و بازبینی عملیات حسابرسان خود می‌پردازند. مؤسسه‌ حسابرسی که این نوع از کنترل و بازبینی را داشته باشند در گزارش حسابرسی خود بیان می‌نمایند و در صورت وجود این نوع از کنترل عدد۱ و در غیر اینصورت عدد صفر به آن داده می‌شود.

مشاوره: همانند تقسیم کار مؤسسات حسابرسی می‌توانند در انجام رسیدگی ها از دیگر مؤسسات حسابرسی مشاوره و راهنمایی درخواست می‌کنند و این عمل را در گزارش خود قید می نمایند. ‌بنابرین‏ عدد ۱ و در غیر اینصورت عدد صفر به آن داده می‌شود.

متغیر وابسته

متغیروابسته: متغیر وابسته متغیر اصلی مورد توجه پژوهشگر است. هدف پژوهشگر آن است که تغییر پذیری متغیر وابسته را تشریح کند. در این پژوهش اقلام تعهدی غیرعادی به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است که برای اندازه گیری آن از مدل تعدیل شده جونز با ضابطه زیر استفاده می‌شود:

اقلام تعهدی غیرعادی (تعریف عملیاتی):

اقلام تعهدی عادی -کل اقلام تعهدی = اقلام تعهدی غیرعادی

رابطه (۱)

که در آن :

کل اقلام تعهدی شرکت i در سال t، که برابر است با سود خالص قبل از اقلام غیرمترقبه منهای جریان های نقد عملیاتی()

: تغییرات در درآمد شرکت i در سال t

اموال، تجهیزات و ماشین آلات شرکت i در سال t

مجموع دارایی ها شرکت i در سال t-1

متغیر مجازی است، چنانچه CF )جریان های نقد عملیاتی) منفی باشد برابر با یک وگرنه برابر با صفر است.

پس از تخمین پارامترهای رابطه (۱)، اقلام تعهدی غیرعادی ‌بر اساس مدل جونز تعدیل شده با جریان های نقدی غیرخطی ()، تفاضل اقلام تعهدی عادی () از کل اقلام تعهدی، به شرح زیر برای دوره برآورد با بهره گرفتن از رابطه (۲) حساب می‌شوند:

رابطه (۲)

۳-۴- جامعه آماری

جامعه را ‌می‌توان چنین تعریف کرد: جامعه بزرگترین مجموعه از موجودات است که در یک زمان معین مطلوب ما قرار گیرد و جامعه آماری عبارت است از تعدادی از عناصر مطلوب مورد نظر که حداقل دارای یک صفت مشخصه باشند. صفت مشخصه، صفتی است که بین همه عناصر جامعه آماری مشترک و متمایزکننده جامعه آماری از سایر جوامع باشد.