نمودار ۲-۲ مدل گری ۳۸

نمودار ۳-۲ مدل مک کیون ۳۹

نمودار ۱-۳ مدل تحلیلی تحقیق ۵۳

چکیده:

این تحقیق به بررسی ابعاد فرهنگ شرکت‌های مختلف بر اشتباهات حسابداری کشف شده توسط حسابرسان در قالب چارچوب نظری هافستده می پردازد . ‌بر اساس اشتباهات حسابداری کشف شده از ۷۰ نمونه از شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ، محقق به بررسی مستقیم ابعاد فرهنگی نظیر فاصله قدرت و فردگرایی بر میزان اشتباهات حسابداری پرداخته است نتایج تحقیق بیانگر این واقعیت است که فاصله قدرت و فردگرایی توضیح دهندگی بااهمیتی ‌در مورد میزان اشتباهات حسابداری ندارد تمرکز قدرت در بین اجزای یک شرکت و ایجاد تعدیل گرهای داخلی نسبتا قوی و کارکنان صلاحیت دار مهمترین مشخصه شرکت‌های مورد مطالعه بوده و همچنین با توجه به روحیات و روابط کاری در ایران شرکت‌های مورد مطالعه برخلاف فردگرایی بیشتربر جمع گرایی تمرکز داشته اند . که این امر موجب اشتباهات کمتری در اقلام حسابداری شرکت‌های مورد نمونه بوده است . همچنین بر اساس تعدیل فرضیات تحقیق و وارد کردن نوع مالکیت شرکت‌ها که غالبا دولتی بوده اند بر میزان اشتباهات تاثیر داشته است و این امر بیانگر این موضوع است که نوع مالکیت شرکت‌ها (ازحیث دولتی و خصوصی ) بر افزایش میزان اشتباهات با توجه به هدف ایجاد آن ها تاثیر گذار است .

واژه های کلیدی : اشتباهات حسابداری کشف شده توسط حسابرسان ، تاثیرات فرهنگی ، فردگرایی ، فاصله قدرت

مقدمه:

هدف اصلی این تحقیق آن است که ببینیم آیا فرهنگ ‌بر اساس تعریف و ابعادآقای هافستدمفروضات نظریه نمایندگی را توجیه می‌کند یا خیر؟به کمک این تحقیق مشخص می شود که آیا عوامل فرهنگی مورد بررسی در این تحقیق بر اشتباهات حسابداری کشف شده توسط حسابرسان مؤثر هست یا خیر ؟ بعبارتی دیگر مفروضات تئوری نمایندگی به کمک مدل هافستد مورد بررسی و آزمون قرار می گیرند .یافته های تحقیق می‌تواند در ایجاد ساز و کارهایی به منظور کاهش یا حذف اشتباهات حسابداری کمک نماید .

در این تحقیق به کمک مدل هافستد و ابعاد فرهنگی ایشان اشتباهات حسابداری کشف به وجود آمده در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این تحقیق رابطه بین میزان فاصله قدرت در جامعه و میزان فردگرایی موجود در آن با اشتباهات حسابداری کشف شده توسط حسابرسان مورد بررسی قرار می‌گیرد.

این تحقیق یک تحقیق علمی بوده و نوع آن کاربردی است و روش آن تجربی که به بررسی تاثیر فرهنگ اشتباهات حسابداری کشف شده توسط حسابداری می پردازد.جامعه آماری تحقیق شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشند که بواسطه یکسری محدودیت‌ها تعدیل شده اند .این محدودیت‌ها مقطع پایان سال مالی منتهی به اسفند ماه وحذف شرکت‌های سرمایه گذاری و واسطه گری مالی می‌باشند که تعداد شرکت‌های مورد بررسی را به۸۱ شرکت تقلیل می‌دهد .نمونه آماری با توجه به تجانس شرکت‌ها و راهنمایی‌های آماری ۷۰ شرکت انتخاب شده اند . دوره زمانی تحقیق سال‌های مالی ۱۳۸۶ و ۱۳۸۵ می‌باشد به منظور گرداوری داده های تحقیق از ابزار پرسشنامه کتبی و نیز صورت‌های مالی سالیانه شرکت‌ها استفاده می شود. داده های مربوط به مؤلفه‌ های میزان فاصله قدرت و فردگرایی افراد به کمک پرسشنامه استاندارد جمع‌ آوری شده اند و متغیر اشتباهات حسابداری به کمک مطالعه صورت‌های مالی شرکت‌های جامعه آماری گرداوری گردیده است

بدین ترتیب برای هر یک از شرکت‌های مورد بررسی دو مؤلفه‌ فرهنگی و متغیر اشتباهات حسابداری محاسبه شده است. به کمک روش آماری رگرسیون و اندازه گیری r آن ها وجود رابطه بین متغیر ها در سطح اطمینان ۹۵ درصد و معنادار بودن این رابطه آزمون می شود و در نهایت با توجه به مبانی نظری و ادبیات تحقیق به تحلیل نتایج اقدام شده است .

فصل اول

کلیات تحقیق

۱-۱ مقدمه

در سال های اخیر گرایش شدیدی به استفاده از تئوری‌های رفتاری در تحقیقات حسابداری به وجود آمده است . بدون شک چنین مطالعاتی باعث غنای رشته حسابداری شده و آن را از یک رشته خشک و کاملاً فنی (تکنیکی) خارج می‌سازد . این امر انجام تحقیقات گسترده در زمینه‌های مختلف ، از بررسی عوامل روانشناختی که بر تهیه گزارشات مالی اثر می‌گذارند تا توجه به نقش سیاسی – اجتماعی حسابداری در سازمان ها و جوامع را موجب شده است . به گونه ای که تاکنون مطالعات جالبی در عرصه حسابداری و عوامل محیطی تاثیر گذار بر آن در جهان صورت گرفته است که همگی موید تقابل و تعامل حسابداری و محیط بر یکدیگرند (هافستد ، ۱۹۸۷،۵۴)^[۱].

نتایج این تحقیقات نشان می‌دهد که توسعه و تکامل حسابداری تحت تاثیر عوامل محیطی مختلفی قرار دارد که یکی از مهمترین این عوامل “فرهنگ ” می‌باشد . تحقیق حاضر در واقع تلاشی است در جهت بررسی رابطه بین مؤلفه‌ های فرهنگی (فاصله قدرت ، فردگرایی ) و اشتباهات حسابداری کشف شده توسط حسابرسان و همچنین تاثیر عواملی از قبیل نوع مالکیت (دولتی یا خصوصی بودن) ‌در مورد این رابطه مورد مطالعه و بررسی قرار می‌گیرد .در ادامه ی این فصل مطالبی در ارتباط با بیان مسئله ، سوالات و اهداف تحقیق ، مدل مفهومی تحقیق ، فرضیات ، قلمرو ، تعریف واژه ها و اصطلاحات و محدودیت های تحقیق ارائه می‌گردد .

۲-۱ تاریخچه مطالعاتی

تاکنون مطابقات تطبیقی جالبی در عرصه حسابداری وعوامل محیطی تأثیرگذار بر آن در جهان صورت گرفته است که همگی آن ها مؤید تقابل وتعامل حسابداری ومحیط بر یکدیگرند (همان منبع،۸۷)^۲.نتایج این تحقیقات نشان می‌دهد که توسعه ‌و تکامل حسابداری تحت تأثیر عوامل محیطی مختلفی قراردارد. که یکی از مهمترین این عوامل فرهنگ است. تحقیقات انجام شده توسط آرین وروبورگ کمک بسیار زیادی به محققان کرد. نتایج پژوهش آن ها نشان داد که چهار عامل محافظه کاری، پنهان کاری، بی اعتمادی وجبر گرایی بر عملکرد حسابداری تأثیر می‌گذارند (عبدلی و رویایی ، ۱۳۸۸،۴۷ )^[۲].

گری (۱۹۸۸) با الهام از تحقیقات این دو وبا استفاده از نتایج تحقیقات هافستده مدلی را ارائه داد که نحوه ارتباط بین ارزش‌های فرهنگی ‌و حسابداری را به خوبی مشخص می کرد. تحقیقات زیادی به کمک مدل گری در حوزه های حسابداری مدیریت، حسابداری مالی واستانداردهای حسابداری وبررسی تأثیر فرهنگ بر عملکرد حسابداری تاکنون صورت پذیرفته است. تحقیقات اوریول و همکاران^[۳] (۱۹۹۶) در اسپانیا وسو دورن وفا گارتی^[۴] (۱۹۹۲-۱۹۸۱) در اندونزی از آن جمله اند ( همان منبع،۴۸)^۳.