- ) Misunderstanding ↑
- ) P. S Atiyah, John Adams, Hector Macqueen, The Sale of Goods, 10th edietion, Dorest Press, Droshester, Dorest, 2001, p. 39. ↑
- ) Edwin C. Mckeag, Mistake in Contract; A Study in Comparative Jurisprudence, Ibid, p.11. ↑
- ) Cheshire, Fifoot, Furmston ↑
- ) Reseission ↑
- ) Misrepresentation ↑
- ) Misunderstanding ↑
- ) The Legal Doctorine of Mistake ↑
- ) Cheshire, Fifoot and Furmston’s, Law of Contract, 12th Edition, Butterworths, London, 1991, p. 229. ↑
- ) ناصر کاتوزیان، قواعد عمومی قراردادها، ج۱، همان، ص ۴۲۲٫ ↑
- ) برخی از محققان در تعریف اشتباه گفته‌اند «اشتباه عبارت است از اعتقاد (پندار یا تصوّر) نادرست یا غیر دقیق درخصوص یکی از عناصر عمل حقوقی». این تعریف که از قوی‌ترین تعاریف مطرح در زمینه اشتباه است، اشاره‌ای به قسمت اخیر تعریف پیشنهاد شده یعنی «می‌تواند دارای اثر حقوقی باشد یا نباشد» ندارد و نیز اعتقاد نادرست را به معامله‌کننده اضافه نکرده است و گویا آنرا مفروض دانسته است. ر.ک سعید محسنی، اشتباه در شخص طرف قرارداد با مطالعه تطبیقی در فقه اسلامی، حقوق ایران و فرانسه، ص ۲۳٫ ↑
-
- ) از آنجا که برخی واژگان مشابه، می‌توانند مترادف اشتباه باشند از عنوان مفاهیم مرتبط استفاده کردهایم. بهتعبیر دیگر مفاهیم مشابه همه بهنوعی با اشتباه دارای ارتباط هستند اما اگر این ارتباط تام باشد درواقع مترادف با اشتباه می‌باشد، لذا عنوان مفاهیم مشابه برای این گفتار خالی از تسامح نیست. ↑
- ) Ignorance ↑
- ) محمد مرتضی الزبیدی، تاج العروس من جواهر القاموس، ج۷، المصدر السابق، ص ۲۶۸٫ ↑
- ) فخرالدین الطریحی، مجمع البحرین، ج۱، المصدر السابق، صص ۴۲۲ و ۴۲۱٫ ↑
- ) الجوهری، الصحاح تاج اللغه صحاح العربیه، ج۴، الطبعه الرابعه، دارالعلم للملایین، بیروت، ۱۴۰۷، ص ۱۶۶۳٫ ↑
- ) الشیخ نصر الهورینی، القاموس المحیط، ج۳، دارالعلم للجمیع، بیروت، ص ۳۵۳٫ ↑
- ) ابن منظور، لسان العرب، ج۱۱، المصدر السابق، ص ۱۲۹٫ ↑
- ) الخلیل الفراهیدی،کتاب العین، ج۲، المصدر السابق، ص ۱۵۲٫ ↑
- ) الشیخ نصر الهورینی، القاموس المحیط، ج۴، المصدر السابق، ص ۲۸۵٫ ↑
- ) لغت نامه دهخدا، همان، ذیل مدخل جهل و فرهنگ معین، ج۱ ، همان، ص ۱۲۵۹٫ ↑
- ) ابوهلال العسکری، معجم الفروق اللغویه، الطبعه الاولی، جامعه المدرسین، ۱۴۱۲ه. ق، قم، ص ۱۷٫ ↑
- ) المصدر السابق، ص ۲۰۳٫ ↑
- ) شاید گفته شود شک همان جهل صرف است، چراکه در جهل صرف انسان هیچ نمیداند «الف» درست است یا «ب» و حتی احتمال درستی یکی نسبت به دیگری ترجیح ندارد. درست مانند شک، چراکه در شک هم فرد نمیداند «الف» درست است یا «ب» و احتمال درستی هیچ یک بر دیگری نیز ترجیح ندارد. اما باید دانست همیشه نه حکم یک مسأله دائر مدار دو چیز مثلاً صحت و بطلان است و نه موضوع حکم یک یا دو امر محدود است و اصولاً مسأله می تواند بهشکل دیگری مطرح باشد. بهعنوان مثال فردی از طریق یک پیام تبلیغاتی دعوت به خرید یک دستگاه خودروی مزدا ۳۲۳ می شود در این پیام از او دعوت می شود تا به فلان مجتمع تجاری، واحد ۶ مراجعه کند. او با مراجعه به آدرس مذکور نهتنها دهها خودروی مزدای ۳۲۳ مشاهده می کند، بلکه با چندین فروشنده مختلف مواجه می شود. درواقع اینکه کدام فروشنده از میان چندین فروشنده، طرف معامله خریدار است و همزمان کدام خودرو موضوع معامله است، هیچ کدام معلوم نیست. فیالواقع فرد دعوتشده به این امر دارای جهل صرف است، حتی احتمال اندک هم نمیتواند بدهد تا چه رسد میان یک فروشنده و یک ماشین شک داشته باشد. برخلاف جهل صرف، احتمال مرجوح، شک و ظن نوعاً وقتی مطرح میگردد که امری حکماً یا موضوعاً دائر مدار دو چیز باشد. ↑
- ) سعد الدین التفتازانی، مختصر المعانی، الطبعه الاولی، دار الفکر، قم، ۱۴۱۱ه. ق، ص ۳۰٫ ↑
- ) ابوهلال العسکری، معجم الفروق اللغویه، المصدر السابق، ص ۱۷۰٫ ↑
- ) ماده ۲۳۳ «شروط مفصله ذیل باطل و موجب بطلان عقد است: ۱- شرط خلاف مقتصای عقد. ۲- شرط مجهولی که جهل به آن موجب جهل به عوضین شود.».
ماده ۳۴۷ «شخص کور می‌تواند خرید و فروش نماید مشروط بر اینکه شخصاً به طریقی غیر از معاینه یا بهوسیله کس دیگر ولو طرف معامله جهل خود را مرتفع نماید».
ماده ۳۹۱ «درصورت مستحق للغیر در‌آمدن کل یا بعض از مبیع بایع باید ثمن مبیع را مسترد دارد و درصورت جهل مشتری به وجود فساد، بایع باید از عهده غرامات وارده بر مشتری نیز برآید».
ماده ۱۰۵۱ «حکم مذکور در ماده فوق (بطلان عقد و حرمت ابدی زن) در موردی نیز جاری است که عقد از روی جهل به تمام یا یکی از امور مذکوره فوق بوده و نزدیکی هم واقع شده باشد. درصورت جهل و عدم وقوع نزدیکی، عقد باطل ولی حرمت ابدی حاصل نمی‌شود».
ماده ۱۰۹۹ «درصورت جهل زن به فساد نکاح و وقوع نزدیکی زن مستحق مهرالمثل است».
ماده ۱۱۶۶ «هرگاه بهواسطه وجود مانعی نکاح بین ابوین طفل باطل باشد نسبت به هر یک از ابوین که جاهل بر وجود مانع بوده مشروع و نسبت به دیگری نامشروع خواهد بود». ↑
- ) برای دیدن نظر مخالف رجوع کنید به سعید محسنی، اشتباه در شخص طرف قرارداد با مطالعه تطبیقی در فقه اسلامی، حقوق ایران و فرانسه، همان، ص ۲۸٫ ↑
- ) محمد مرتضی الزبیدی، تاج العروس من جواهر القاموس، المصدر السابق، ج۷، ص ۲۶۸٫ ↑
- ) بسیاری از محققین به این امر اشاره‌ای نداشته‌اند که آیا فرد اشتباه‌کننده حتماً باید جازم باشد یا می‌تواند بر اساس احتمال معتبر هم به مسألهای علم یابد و بعد چون خلاف آن آشکار گردد پس او در اشتباه بوده است. اما تقریباً همه محققین در این خصوص به علم جازم اشاره کرده‌اند و اگر این اشاره بهمعنای انصراف اشتباه از ظن معتبر باشد، به نظر ما محل اشکال است. ↑
- ) Doubt ↑
- ) ابن منظور، لسان العرب، ج۱۲، المصدر السابق، صص ۵۰۴ و ۵۰۳ و نیز الخلیل فراهیدی، کتاب العین، ج۳، المصدر السابق، ص۴۰۴٫ ↑
- ) فخرالدین الطریحی، مجمع البحرین، ج۲، المصدر السابق، ص ۴۷۹٫ ↑
- ) ابوهلال العسکری، معجم الفروق اللغویه، المصدر السابق، ص ۲۹۲٫ ↑
- ) و نیز ر.ک محمد بن عبد القادر الرازی، مختار الصحاح، المصدر السابق، ص ۱۷۵، الجوهری، الصحاح تاج اللغه و صحاح العربیه، ج۶، المصدر السابق، ص ۲۲۳۶ و ج۹، ص ۳۹۳٫ ↑
- ) الجوهری، الصحاح تاج اللغه و صحاح العربیه، ج۴، المصدر السابق، ص ۱۵۹۴ و ابن منظور، لسان العرب، ج۱۰، المصدر السابق، ص۴۵۱٫ ↑
- ) محمد مرتضی الزبیدی، تاج العروس من جواهر القاموس، ج۷، المصدر السابق، ص ۱۵۰٫ ↑
- ) Slip, Mistake, Error ↑
- ) سعد الدین التفتازانی، مختصر المعانی، الطبعه الاولی، دارالفکر، قم، ۱۴۱۱، ه. ق، ص ۳۰٫ ↑
- ) الخلیل الفراهیدی، کتاب العین، ج۴، المصدر السابق، ص ۲۹۳٫ ↑
- ) الجوهری، الصحاح تاج اللغه و صحاح العربیه، ج۱، المصدر السابق، ص ۴۷٫ ↑
فرم در حال بارگذاری ...