وبلاگ

واردات گاز از ترکمنستان و آذربایجان به ایران با هدف تامین گاز استان های شمالی و شمال شرق کشور انجام می‌شود. شرکت ملی گاز ایران تصمیم دارد واردات گاز خود از آذربایجان را افزایش داده و در آینده به میزان ۲ میلیون متر مکعب در روز برساند.
میزان واردات گاز طبیعی طبق گزارش «شرکت ملی گاز ایران» در طول ۵ سال برنامه چهارم توسعه و ۹ ماهه سال ۸۹ به ترتیب برابر۲/۱۴ ، ۲/۱۷ ، ۹/۱۶ ، ۳/۱۹ ، ۹/۱۵ و ۲/۱۹ میلیون مترمکعب در روز است.
۲-۳۰-میزان مصرف گاز طبیعی در ایران
در سال ۱۳۸۸ مجموع مصرف در بخش‌های خانگی، تجاری ، صنعتی ، نیروگاه‌ها و صنایع عمده به ۲/۱۴۱ میلیارد مترمکعب رسید. «این شاخص در ۹ ماهه سال ۱۳۸۹ برابر با ۵۵/۱۰۵ میلیارد مترمکعب بوده است. عملکرد این شاخص (مجموع مصرف در بخش های خانگی ، تجاری ، صنعتی، نیروگاه ها و صنایع عمده) در طول ۵ سال برنامه چهارم توسعه و ۹ ماهه سال ۸۹ برابر ۷/۲۶۷ ،  ۹/۲۹۸ ، ۸/۳۳۳،  ۴/۳۶۲ ، ۹/۳۸۶ و ۸/۴۷۷ میلیون مترمکعب در روز است. در دوره مورد بررسی، رشد فزاینده مصرف در بخش خانگی ، تجاری، صنعتی تداوم یافته است. به طور کلی روند مصرف گاز طبیعی در بخش خانگی باعث گردیده است که در برخی از فصول سال، سهم اختصاصی به بخش‌های صنعتی نسبت به برنامه به طور کامل محقق نگردد. ذکر این نکته ضروری است که مصرف انرژی در کشور بسیار بالا و خارج از استانداردهای معتبر جهانی است و در بخش گاز نیز کمبودهای بسیار زیادی برای تامین این حامل انرژی و در نتیجه عدم تعادل بین عرضه و تقاضای آن وجود دارد این عوامل، شدیداً شاخص هایی نظیر تزریق گاز به میادین نفتی و صادرات گاز به خارج از کشور را تحت تاثیر قرار داده و در ماه‌های سرد سال این عدم توازن به اوج خود می‌رسد»^۱.

۲-۳۱-پروژه های صنعت LNG در ایران
طرح مقوله صادرات گاز به صورت LNG در ایران سابقه‌ی نسبتا طولانی داشته و به اواسط دهه ۱۹۷۰ میلادی بر می‌گردد که پس از پیروزی انقلاب اسلامی و بروز جنگ تحمیلی، اجرای این پروژه ها به تعویق افتاد و در سال‌های اخیر بودجه های محدودی بدان اختصاص داده شد. در اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی با شروع طرح توسعه‌ی میدان مشترک پارس جنوبی، بار دیگر طرح های جدیدی تعریف گردید و به تعداد آن‌ها افزوده شد. ایران ۳ پروژه LNG تحت عناوین Iran LNG ، Pars LNG و Persian LNG را در دستور کار خود دارد که گاز مورد نیاز این پروژه ها از فازهای ۱۱ ، ۱۲ و ۱۳ میدان گازی پارس جنوبی با حجم ذخایر اثبات شده ۲۴۷ تریلیون متر مکعب تامین می شود. از اواسط سال ۲۰۰۷ دو پروژه جدید نیز، هر یک به ظرفیت ۲۰ میلیون تن در سال، مطرح شده است که گاز مورد نیاز آنها از محل توسعه میادین پارس شمالی ، گلشن و فردوس تامین می شود.
۲-۳۱-۱-میدان گازی پارس شمالی
میدان گازی پارس شمالی در ۱۲۰کیلومتری جنوب شرقی بوشهر در آب‌های نیلگون خلیج فارس به فاصله ۱۰-۱۵کیلومتری از ساحل واقع شده است. این میدان در عمق ۴۰۰۰ متری زیر سطح دریا قرار دارد.ذخیره میدان ۱۷تریلیون متر مکعب بوده که ۷۲ درصد آن در مخزن بالایی بنام کنگان و دالان فوقانی و ۲۸ درصد بقیه ذخیره مخزن زیرین بنام دالان تحتانی است. این میدان در سال ۱۹۶۵ کشف گردید و تاکنون ۱۷ حلقه چاه در آن حفاری و ۲۶ سکوی دریایی در این میدان نصب شده است.
مطالعه و طرح اولیه میدان شامل تولید ۲۸/۱۰۹۷ میلیون متر مکعب گاز در روز در ۲ فاز شامل ۱۲۰۰ میلیون فوت مکعب در روز گاز ترش نم‌زدایی شده به‌منظور تزریق در میدان‌های نفتی جنوب کشور و فاز دوم شامل تولید ۵۲/۷۳۱ میلیون متر مکعب گاز ترش با انجام فراورش مورد نیاز ( نم زدایی، شیرین سازی و گوگرد‌زدایی ) سپس صدور و یا اضافه شدن به تولید داخلی کشور بوده است. با توجه به پیروزی انقلاب اسلامی و خسارات ناشی از جنگ تحمیلی و اهمیت توسعه و استحصال از میدان مشترک پارس جنوبی، توسعه شایسته این میدان ، هنوز محقق نشده است.
اخیراً با امضای تفاهم نامه‌ای فیمابین شرکت «ملی نفت ایران» و شرکت  نفت CNOOC از کشور چین توسعه میدان پارس شمالی در بخش بالا دستی در چهار فاز بصورت بیع متقابل و احداث کارخانجات تولید LNG با سرمایه گذاری شرکت CNOOC اجرا خواهد شد.(سایت شرکت ملی گاز ایران)
۲-۳۲-۲- میدان گازی گلشن
این میدان گازی که در حدود ۶۵ کیلومتری جنوب غربی ساحل خلیج فارس قرار گرفته است دارای ذخیره ۵۰ تریلیون متر مکعب گاز درجا است .
در تاریخ ۲۶ دسامبر ۲۰۰۷ قرارداد بیع متقابل برای توسعه میدان گازی گلشن میان شرکت ملی نفت ایران و شرکت بین المللی نفت و گاز مالزی SKS امضا شد که مدت این قرار داد ۶۶ ماه می باشد . قرارداد توسط هیئت مدیره شرکت ملی نفت ایران در اوایل ژانویه ۲۰۰۸ امضا گردیدکه این تاریخ زمان نافذ شدن قرارداد می باشد.
۲-۳۲-۳- میدان گازی فردوسی
این میدان گازی در حدود ۱۹۰ کیلومتری جنوب شرقی بوشهر و ۸۵ کیلومتری سواحل خلیج فارس و ۳۰کیلومتری غرب میدان گازی گلشن قرار دارد. ظرفیت آن ۰۴۸/۳ تریلیون مترمکعب گاز درجا می‌باشد.
درتاریخ ۲۶ دسامبر ۲۰۰۷ قرارداد بیع متقابل برای توسعه میدان گازی فردوسی بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت بین المللی نفت و گاز مالزی SKS امضا شدکه مدت قرارداد با احتساب میدان گازی گلشن ۶۶ ماه می باشد.
۲-۳۲-۴- میدان گازی پارس جنوبی
مهم‌ترین پروژه‌ی انرژی ایران توسعه میدان گازی پارس جنوبی می باشد که در سال ۱۹۹۰کشف گردید و به طول ۶۲ مایل(حدود ۱۱۵ کیلومتر) در کنار نوار ساحلی خلیج فارس کشیده شده است. مساحت این میدان که با کشور قطر نیز مشترک است ۹۷۰۰ کیلومتر مربع بوده که ۳۷۰۰ کیلومتر مربع آن در آب‌های ایران و ۶۰۰۰ کیلومتر مربع آن در آب‌های قطر قرار دارد. حجم گاز برداشت ‌شدنی میدان به همراه میعانات گازی، معادل ۲۳۰ میلیارد بشکه نفت خام است و این میدان گازی در کشور قطر میدان گازی گنبد شمالی نام دارد.
ذخیره بخش ایرانی میدان ۱۴ تریلیون مترمکعب گاز درجا و ۱۰ تریلیون متر مکعب گاز قابل برداشت و ۱۷میلیارد بشکه میعانات گازی (۹ میلیارد بشکه قابل برداشت) است که ۵۰ درصد ذخایر گازی ایران و معادل ۸ درصد از ذخایر گازی جهان است. ذخیره بخش قطری میدان ۳۷ تریلیون مترمکعب گاز درجا و ۲۶تریلیون مترمکعب گاز قابل برداشت و ۳۰ میلیارد بشکه میعانات گازی (۱۰ میلیارد بشکه قابل برداشت) است که معادل ۹/۹۹ درصد ذخایر گازی قطر و معادل ۲۱ درصد ذخایر گازی جهان است.
قطر تا سال ۱۳۸۸ با ۴۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در صنایع نفت و گاز خود از سال ۱۹۸۸(پایان‌جنگ ایران و عراق) توانسته است از پارس جنوبی به عنوان بزرگ‌ترین میدان گازی جهان، گاز برداشت کند. اما ایران با سرمایه گذاری ۴۰ تا ۷۰ میلیارد دلاری در پارس جنوبی و عسلویه (به دلیل شرایط خاص تحریم ها و جنگ ) فاصله زیادی تا میزان برداشت قطری‌ها دارد.
طبق چشم‌انداز ۲۰ ساله توسعه ، ۲۵ فاز در پارس جنوبی راه اندازی خواهد شد. هر فاز پارس جنوبی شامل گاز طبیعی و میعانات گازی می باشد که بخش اعظم این گاز جهت استفاده مصارف داخلی و تزریق به چاه های نفت مورد پیش بینی قرار گرفته و بخش دیگری از آن به LNG تبدیل خواهد شد.
در حال حاضر فازهای ۱ تا ۸ پارس جنوبی در حال بهره برداری می باشد و فازهای ۹ و ۱۰ در حال اتمام و فازهای ۱۱ تا ۲۱ همچنان در دست ساخت هستند. در منطقه پارس جنوبی فازهای ۱۱ و ۱۲ در حال آماده سازی جهت تولید LNG می باشند .
قطر از سال ۱۹۹۰ میلادی یعنی ۱۱ سال زودتر از ایران اولین فاز میدان مشترک پارس جنوبی را راه‌اندازی نمود و بر اساس گزارش سازمان اطلاعات انرژی آمریکا سود قطر از محل تولید و فروش گاز پارس جنوبی به ۱۴۰ میلیارد دلار در سال رسیده است.
همزمان با کناره‌گیری ۷ شرکت بزرگ بین‌المللی در طرح توسعه پارس‌جنوبی که عبارتند‌از شرکت‌های پتروناس مالزی، توتال