-روش پایین به بالا: زمانی که گمانه هادرعمق های عمیق ترحفاری شوند،طول گمانه هارا به قطعات ۳تا۵متری تقسیم میکنند وتزریق راقطعه به قطعه از پایین به بالا انجام می دهند،درسدحوضیان ازاین روش استفاده شده است.
۳-۴-۴- مصالح یا مواد تزریق
-سیمان: کیفیت سیمان باید با استاندارد خواسته شده منطبق باشد.درسدحوضیان باتوجه به شرایط محیطی ونوع درزه هاازسیمان بسیار ریزدانه نوع۲و۱استفاده شده است(۲).
-بنتونیت: باید از بنتونیت تخلیص شده و فعال به صورت پودر و با کیفیت تأیید شده که دارای حد روانی بیش از ۴۰۰% است و ۹۰% اجزای آن ریزتر از ۰۸/۰ میلیمتر می باشد (۲۹)، استفاده گردد(۲۵و۲).
-رس: باید از رس با حد خمیری و روانی تعیین شده که بیش از ۹۰% اجزاء آن ریزتر از ۰۸/۰ میلیمتر باشد استفاده کرد . رس را باید از منابع قرضه ای که ذخیره آن حداقل ۱۲۰% مقدار لازم برای پروژه باشد، تهیه نمود(۲۵و۲).
-ماسه: ماسه‌ای که در سوسپانسیونهای تزریق و یا ملات مصرف می شود بایستی با منحنی های دانه بندی شده منطبق و عاری از کانیهای مضر باشد(۲) .
-مواد مضاف یا افزودنی: مواد پلاستیسیته و از جمله هوا یا دیگر مواد مضاف برای سوسپانسیونهای تزریق باید به نسبتهایی که قبلاً شرح داده شده به آمیزه تزریق اضافه شود . برای این کار مواد پودری به صورت وزنی و مایعات به صورت حجمی تعیین می شوند(۲و۱) .
-آب: آب مصرفی در سوسپانسیونهای تزریق باید تمیز ، بدون مواد معلق یا دیگر مواد مضر مانند پساب فاضلاب ، روغن ، اسید ، قلیایی ها یا مواد آلی باشد(۲و۱) .
۳-۴-۵- پارامترهای طراحی برای پرده تزریق
پارامترهای اصلی برای طراحی پرده تزریق شامل نفوذپذیری زمین زیر سد و مشخصات درز و شکافهای زمین می‌باشد(۲۲)با توجه به زمین شناسی منطقه ، مسائل ژئوتکتونیکی و داده‌های مربوط به نفوذپذیری سازنده ها، که حاصل عملیات اکتشافی می باشد ، بایستی برای مطالعه مسائل آن یک مدل تهیه نمود و برای این کار اطلاعات زیر نیز باید در اختیار باشد:
-
- خصوصیات زمین شناسی منطقه
-
- دامنه مقادیر نفوذپذیری برای هر سازند در طول پرده تزریق
-
- نفوذپذیری در مناطق گسله یا دیگر اشکال تکتونیکی
-
- تراز آب زیرزمینی در سازندهای مختلف سنگ شناسی در مقطع طولی شالوده
۳-۴-۶- احداث پرده تزریق تا رسیدن به نفوذپذیری استاندارد استاندارد نفوذپذیری پرده تزریق باید در طراحی قابل انعطاف باشد تابتوان به بهترین نحو، روش های تزریق را با شرایط نفوذپذیری و درز و شکاف سنگها تطبیق داد. جهت دست یافتن به بهترین نفوذپذیری یکنواخت استاندارد باید :
- تقسیم منظم فاصله گمانه های تزریق رعایت گردد
- یک گمانه یا تعداد فردی از ردیفهای گمانه تزریق شود
- ترکیب مناسبی برای آمیزه تزریق انتخاب شود
انتخاب مبنای فاصله برای گمانه ها، تعداد و ردیفهای گمانه های تزریق و ترکیب آمیزه تزریق به نوع سنگ ، وضعیت درز و شکافها و وجود آبهای زیرزمینی بستگی دارد . برای تعیین پارامترهای تزریق و بهترین روش تزریق ، یک یا چند گمانه آزمایشی روی یک خط از پرده تزریق و در سنگهای مختلف تزریق می‌گردد .برای رسیدن به نتایج آماری مناسب، باید حداقل در اطراف سه گمانه دسته اول، گمانه آزمایشی حفر شود . گمانه های فوق باید با مغزه گیری حفر شده و در آنها آزمایش فشار آب انجام شود. تفسیر زمین شناختی مغزه های حفاری الزامی است و باید شامل مطالعه مجموعه درز و شکافها نیز باشد به نحوی که جزئیات لازم برای ارزیابی نتایج گمانه های تزریق آزمایشی جمع آوری گردد. نتایج تزریق در هر دسته گمانه باید تفسیر شده و با داده‌های ژئوتکنیکی و نفوذپذیری تطبیق داده شود به نحوی که بتوان فاصله مناسب گمانه‌ها، عمق هر دسته از گمانه‌ها و فشار تزریق را تعیین و مناسبترین ترکیب آمیزه تزریق و نسبت آب آن را مشخص کرد و به این‌ترتیب معیار اشباع مقاطع گمانه های تزریق را مشخص نمود(۵) . بهتر است که احداث پرده تزریق را در سه یا چهار گمانه از گمانه‌های دسته اول شروع کنیم . این گمانه‌ها را در انتهای مقطع گمانه های اکتشافی حفر نموده که در آنها مغزه‌گیری و آزمایش فشار آب انجام گردیده و پس از آن تزریق را انجام دهیم . نتایج حاصل را با نتایج گمانه‌های آزمایشی ، مقایسه و جزئیات فرایند تزریق در مقاطع متناظر مطابقت داده می شود. سپس عملیات تزریق در گمانه های بین این دو دسته گمانه انجام می شود و پس از آن گمانه‌های دسته دوم ، دسته سوم و یا ردیفهای بالاتر، در صورت نیاز مورد تزریق واقع می گردند. اطلاعات مهمی که باید جمع آوری شود عبارت است از نوع و عرض درز و شکافها ، فاصله بین آنها، نفوذپذیری سنگ قبل از انجام عملیات تزریق و میزان ماده تزریق مصرف شده برای رسیدن به حد‌اشباع. با این اطلاعات و داده های مربوط به گمانه های آزمایشی ، روش تفصیلی تزریق در دیگر گمانه های پرده تزریق تعیین می‌شود(۱۸).
گمانه‌های ثانویه را باید با چند مرحله تأخیر ، حداقل دو مرحله ، حفر و به عمق گمانه‌های اولیه رسانید و تزریق نموده به نحوی که تفاوت نفوذپذیری زمین بر اثر تزریق گمانه‌های دسته دیگر مشخص گردد . بر طبق تجربه ها محدود نمودن زمان تزریق در یک مقطع در گمانه با همان مقطع در گمانه های دسته بعد اهمیت ندارد ، زیرا ماده تزریق در شکافها در ضمن زمان مرحله اشباع پایدار می شود ، و چسبندگی آن به تنهایی برای جلوگیری از هر گونه دست‌خوردگی ناشی از تزریق در گمانه های دسته بعد و مجاور کافی خواهد بود.
۳-۴-۷- مشخصات فنی برای عملیات احداث پرده تزریق
یک شرح مختصر و مفید از وضعیت ژئوتکنیکی و هیدروژئولوژیکی زمین در طول پروفیل پرده تزریق باید ارائه گردد. زمان و روش اجرای کار باید تشریح شود .
یعنی پس از گود برداریهای شالوده، حفاری و تزریق باید از کف دره شروع شده به طرف و به سمت بالای تکیه گاه ها ادامه یابد یا حفاری و تزریق در تکیه گاه ها قبل از گود‌برداری شالوده انجام شود تا به منطقه حفاری شالوده برسد ، سپس آن را به گالری تزریق در کف دره انتقال داد و از آنجا بقیه کار تزریق تکیه گاه ها به طرف بالا صورت خواهد گرفت(۱۸).خط مرکزی و عمق پرده تزریق که بر روی نقشه ها موجود است و همچنین فاصله و عمق گمانه ها ، حاصل عملیات اکتشافی و تغییر و تفسیرهای داده‌های زمین شناختی و هیدروژئولوژیکی است . قبل از عملیات تزریق ، گمانه های اکتشافی اضافی در محل چهارمین و یا ششمین گمانه تزریق دسته اول باید حفر شود . این گمانه ها بایستی تا کف حفر شود و آزمایش فشار آب به طور پیوسته در مقاطع ۵ متری انجام شود و در صورت لزوم لولـه گذاری گردد(۲). این گمانه ها باید از پایین به بالا تزریق گردند . حجم نهایی و عمق تزریق باید براساس نقشه‌ها و اطلاعات اضافی حاصل از این گمانه های اکتشافی باشد . محل یک یا چند تزریق آزمایشی باید تعیین گردد . با توجه به نتایج حاصل ا ز این گمانه های آزمایشی ، فاصله گمانه‌ها، عمق و تعداد دسته گمانه‌های تزریق ، فشار تزریق ، معیار اشباع ، انتخاب آمیزه تزریق ، نسبت آب و دیگر جزئیات پرده تزریق تعیین می‌گردد.درسدحوضیان میزان نشت قبل از پرده آب بندبرابر۰٫۲۴لیتر درثانیه بوده که بعد از ایجاد پرده آب بنددرعمق۱۳متری میزان نشت به ۰٫۱۰لیتر درثانیه کاهش یافته،درعمق ۲۷متری برابر۰٫۲۱لیتردرثانیه بوده است(۲و۱).
۳-۴-۸- آرایش گمانه های تزریق پرده آببند
در هر جا باید حتی‌الامکان یک ردیف گمانه تزریق گردد . در این قانون کلی دو استثنا وجود دارد :
- در منطقه زیر سطح شالوده
- هنگامی که سنگ خیلی نفوذپذیر باشد
در مورد اول اختلاف فشار هیدروستاتیک از بالا دست به پایین دست زیاد بوده و لازم است که ضخامت منطقه تزریق بیشتر باشد . چون یک ردیف گمانه نمی تواند کارآیی لازم را ایفا کند . تزریق گمانه‌ها در همه ردیفها باید استاندارد مشابهی داشته ، به نحوی که در طول پرده تزریق نفوذپذیری کم و یکنواخت انجام گیرد. قانون کلی و پذیرفته شده ای جهت انتخاب ضخامت منطقه تزریق وجود ندارد و تعیین ضخامت مناسب به قضاوت و نظر کارشناس بستگی دارد. ضخامت منطقه تزریق شده به عوامل زیر بستگی دارد :
فرم در حال بارگذاری ...