وبلاگ

آژانس فضایی اروپا

 

۱۹۷۹

 

 

 

۷

 

هند

 

۱۹۸۰

 

 

 

۸

 

رژیم اشغالگر قدس

 

۱۹۸۸

 

 

 

-

 

اوکراین

 

۱۹۹۱

 

 

 

-

 

روسیه

 

۱۹۹۲

 

 

 

۹

 

جمهوری اسلامی ایران

 

۲۰۰۹

 

 

 

۱۰

 

کره شمالی

 

۲۰۱۲

 

 

 

گام اول برای طراحی یک حامل فضایی، طراحی مفهومی این سیستم پیچیده است. مهندس سیستم در فاز طراحی مفهومی آزادی عمل دارد و تنها عاملی که می‌تواند او را محدود کند، قیودی است که کارفرما برای طراح تعیین می‌کند و یا سطح تکنولوژی در دسترس می‌باشد؛ اما در ادامه هر چه جلوتر برویم آزادی عمل کم می شود تا نهایتا کلیاتی از زیرسیستم‌ها طراحی گردد. این کلیات به هرکدام از واحدهایی که قرار است جزئیات آن زیرسیستم را طراحی نمایند ابلاغ گردیده و آن‌ها موظف خواهند بود طرح کلی ابلاغی را به ثمر نشانند؛ بنابراین ملاحظه می‌شود که برای انتخاب روش طراحی، دست متخصصان سیستم باز می‌باشد. بنابراین این متخصصان باید روشی را انتخاب کنند که ضمن تحقق نتیجه، طرح بهینه‌ای را در مدت‌زمان حداقلی به‌عنوان خروجی ارائه کنند و هزینه موردنیاز را در کمترین سطح ممکن نگهدارند.

حامل‌های فضایی پیچیدگی‌های زیادی دارند و طراحی و ساخت آن‌ها توسط تعداد زیادی از متخصصان انجام می‌گیرد. هر حامل فضایی متناسب با مأموریت خود طراحی می‌گردد. این مأموریت‌ها می‌توانند قرار دادن ماهواره در مدارهای چند صد کیلومتری از سطح زمین باشند یا می‌توانند برای انتقال انسان به فضا برنامه‌ریزی شوند. درهرصورت طراحان یا طراحی جدیدی را آغاز می‌کنند یا به بهینه‌سازی طرح‌های قبلی روی می‌آورند؛ اما متغیرهای هزینه، قابلیت اطمینان و افزایش توان حمل محموله، از مهم‌ترین پارامترهای مدنظر طراحان است. به همین دلیل لازم است متخصصان بر روش‌های نوین طراحی حامل اشراف کامل داشته باشند تا بتوانند با انتخاب یک روش مناسب برای طراحی، کار خود را به‌خوبی انجام دهند. در میان این روش‌ها، طراحی بهینه چند موضوعی از مهم‌ترین روش‌های طراحی می­باشد. با توجه به این‌که کشور ما امروز توانسته است در شرایط خاص موجود و در اوج تحریم‌ها و کارشکنی‌ها، به تکنولوژی طراحی و تولید و پرتاب حامل فضایی دست یابد، لازم دانستیم روش‌ نوینی برای طراحی را بررسی نماییم تا ان‌شاءالله در طراحی‌های بعدی با بهره‌گیری از آن‌ بتوانیم حامل‌های پیشرفته‌تر و با کارایی بهتر و بهینه‌تر تولید نماییم.
به این منظور در فصل اول مقدماتی را در خصوص حامل‌های فضایی، ساختار و نحوه تقسیم‌بندی آن‌ها آورده‌ایم. در فصل دوم مفاهیم مرتبط با طراحی بهینه چند موضوعی آمده است. همچنین اطلاعاتی در خصوص عدم قطعیت‌ها و مفهوم طراحی مقاوم آورده شده است. فصل سوم به مباحث مرتبط با طراحی زیرسیستم‌های حامل می‌پردازد. بخش شبیه‌سازی حامل نیز در این فصل ارائه شده است. در فصل چهارم به طراحی حامل پرداخته شده است. برای این کار ابتدا ساختار مشارکتی تشکیل شده و یک مثال ریاضی در آن حل شده است. سپس حامل فضایی با این ساختار طراحی شده و نتایج به دست آمده برای بررسی صحتشان با نتایج حاصل از طراحی حامل به روش امکان‌پذیری چند موضوعی مقایسه شده‌اند. در ادامه اثر عدم قطعیت‌ها روی حامل فضایی تحلیل می‌شود و پس‌ازآن برای دست‌یابی به حاملی با ساختار مقاوم نسبت به عدم قطعیت‌ها، روش مشارکتی را با روش طراحی مقاوم ترکیب می‌کنیم. در این روش رویکرد حل مسئله به‌صورت چند هدفی است و نهایتاً حاملی طراحی می‌شود که ضمن تلاش برای کاهش جرم اولیه، مقاوم در برابر عدم قطعیت‌ها باشد.
در نهایت و در قالب جمع بندی و نتیجه ­گیری، حامل های طراحی شده به روش مشارکتی و مقاوم مشارکتی با یک­دیگر مقایسه می شوند.
این مقدمه را با کلامی از مولا علی علیه‌السلام به پایان می‌برم. ایشان می‌فرمایند:
«العلم سلطان، من وجده صال به و من لم یجده صیل علیه»
علم، سلطنت و قدرت است. هر که آن را بیابد، با آن یورش برد و هر که آن را پیدا نکند، بر او یورش برند./
شرح نهج‌البلاغه، ابن ابی الحدید، جلد ۲۰، ص ۳۱۹٫
فصل اول
حامل های فضایی
مقدمه