وبلاگ

در صورتیکه از استراتژی ثبات پیروی شود و لزومی به تغییرات چه جزیی و چه کلی نباشد اصطلاحاً می گویند از استراتژی حفظ وضعیت موجود استفاده شده است. تصمیم برای انجام ندادن کار جدیدی است، یعنی تصمیم به ادامه عملیات و سیاست های فعلی به خاطر اینکه آینده قابل پیش بینی نیست. موقعیت مناسب شرکت در یک صنعت و وجود محیطی ثابت، شرکت را به ادامه وضعیت و فعالیت های فعلی اش ترغیب می کند و تغییر محدودی در اهداف سود و فروش خود اعمال می کند(اعرابی و همکاران، ۱۳۸۶).

۲-۵-۳-۲ استراتژی بازنگری
در واقع نوعی فرصت یا وقفه است، فرصتی برای استراحت و تجدید قوا قبل از ادامه هر یک از استراتژی های رشد یا کاهش. می توان از آن به عنوان یک استراتژی موقتی استفاده کرد و منابع خود را ترمیم و متمرکز کرد. به عبارت دیگر تا بهبود اوضاع محیط می توان از آن استفاده کرد(اعرابی و همکاران، ۱۳۸۶).
در صورتی که از استراتژی ثبات پیروی شود، به دنبال آن و به منظور تقویت مواضع موجود از این استراتژی استفاده می شود. در این حالت برای کاهش هزینه ها و تخصیص بهتر منابع با توجه به اولویت ها یا تقویت مواضع موجود یک بازنگری در سازمان به عمل می آید(احمدی، ۱۳۷۷).
علاوه بر موارد بالا شرکت در وضعیت محافظه کارانه می تواند از استراتژی های رسوخ در بازار، توسعه بازار، توسعه محصول و تنوع همگون استفاده نماید(حمیدی زاده، ۱۳۸۸).
۲-۵-۴ استراتژی رقابتی
این نوع استراتژی، موقعیتی قابل دفاع در یک صنعت ایجاد می کند بطوریکه شرکت می تواند بر رقبای خود غلبه کند. پورتر به عنوان یکی از صاحب نظران استراتژیک برتری در رقابت را عموماً در سه استراتژی زیر معرفی نموده است. از دیدگاه پورتر، استراتژی ها به سازمان این امکان را می دهد که از سه مبنای متفاوت از مزیت رقابتی بهره گیرد. آنها عبارتند از: رهبری در هزینه ها، متفاوت یا متمایز ساختن محصولات و خدمات و سرانجام تمرکز نمودن همه توجه بر محصولات و خدماتی خاص(دیوید، ۱۹۹۹). که در ادامه تشریح می گردند.
۲-۵-۴-۱ استراتژی رهبری هزینه
هدف از این استراتژی کسب برتری در رقابت از طریق تولید محصول با کمترین هزینه ممکن نسبت به رقبا می باشد. بدین منظور روش پیشنهادی پورتر تولید در حجم زیاد با قیمت کم که اصطلاحاً آن را اقتصاد مقیاس می نامند، می باشد.عواملی که در انتخاب استراتژی فوق می توانند موثر باشند، عبارتند از:
- محصول غیر تجملاتی و ساده
- سادگی طراحی محصول
- کنترل مواد خام
- کمک های دولت
- هزینه کم کارگر
- مزیت محل جغرافیایی
- نوآوری در تولید
- خرید دارایی های ارزان قیمت
- کاهش هزینه سربار و … (احمدی، ۱۳۷۷).
در رهبری هزینه ها شرکت اقدام به تولید و عرضه محصولات استاندارد می کند که بهای تمام شده هر واحد برای مشتری کاهش یابد. یکی از دلایل اصلی برای اجرای استراتژی های یکپارچگی عمودی و افقی این است که بتوان از نظر رهبری در هزینه ها به منافع و مزایایی دست یافت. ولی پدیده رهبری در هزینه ها را باید همگام با متمایز ساختن محصولات و خدمات به کار برد. معمولاً اگر شرکتی استراتژی مبتنی بر رهبری هزینه ها را به شیوه ای موفقیت آمیز به اجرا درآورد، این اقدام بر کل سازمان اثر می گذارد که در نتیجه شرکت مزبور دارای کارایی بسیار بالا، سربار پایین، ضایعات قابل حمل، مقداری مزایای جانبی، دقت زیاد در دادن درخواست برای بودجه، حیطه نظارت گسترده تر، کاهش هزینه های نگهداری و سرانجام مشارکت گسترده کارکنان در تلاش های مربوط به کنترل هزینه ها خواهد بود(دیوید، ۱۹۹۹).
۲-۵-۴-۲ استراتژی تمایز
در استراتژی های متفاوت درجات مختلفی از تمایز را به وجود می آورند. متمایز بودن محصول یا خدمت به این معنی نیست که بهره مند شدن از مزیت رقابتی تضمین گردد، بویژه اگر محصولات استاندارد بتوانند به میزان زیادی نیازهای مشتریان را تامین کنند یا اگر شرکت های رقیب بتوانند از شرکتی که دارای ویژگی های متمایز است به سرعت تقلید نمایند. شرکت های رقیب نمی توانند به سرعت محصولات بادوام تولید و عرضه نمایند. مقصود از عرضه موفقیت آمیز محصولات متمایز این است که شرکت مربوطه می تواند، از نظر عرضه محصول از انعطاف پذیری بیشتر برخوردار شود، برای سازشکاری با محیط در حال تغییر از توان بیشتری برخوردار است، هزینه های کمتری به مصرف می رساند، برای نگهداری دستگاه ها، هزینه های کمتری می نماید، آرامش بیشتری دارد و از ویژگی های بیشتری برخوردار است. استراتژی توسعه محصول نمونه ای است که شرکت بدان وسیله از مزیت حاصل از اجرای استراتژی مبتنی بر متمایز ساختن محصول برخوردار می شود(دیوید، ۱۹۹۹).
دومین استراتژی پیشنهادی پورتر ارائه محصول ویژه است. بدین معنی که کسب برتری رقابتی از طریق تولید محصولی است که از دیدگاه مشتریان در مقایسه با محصولات مشابه منحصر بفرد و دارای خصوصیات ویژه باشد. در این حالت برای ایجاد ویژگی برتر به کمک خدمات ویژه از قبیل: کیفیت برتر، خدمات پس از فروش برجسته و … قیمت محصول را نیز بالا می برند. عوامل موثر در انتخاب استراتژی متمایز سازی به شرح زیر می باشند:
- کیفیت محصول
- قابلیت اعتماد محصول
- حفظ حق الامتیاز
- نوآوری محصول
- خدمات جنبی
- خصوصیات ویژه محصول
- نام و علامت تجاری
- کانال های توزیع ویژه (احمدی، ۱۳۷۷).
۲-۵-۴-۳ استراتژی تمرکز
استراتژی بعدی، تمرکز در بخش معینی از بازار برای محدود کردن دامنه فعالیت می باشد. با محدود شدن دامنه فعالیت، امکان متمرکز کردن منابع میسر شده و یک برتری رقابتی نسبت به رقبا بدست می آید. بدین طریق در محدوده بازار معین شده، فعالیت نسبت به رقبا بهتره شده و شرکت از موقعیت بهتری برخوردار خواهد شد. البته پس از این اقدام امکان بهره گیری از دو استراتژی متمایز سازی و کمترین هزینه در این محدوده بازاری و در کنار استراتژی تمرکز امکان پذیر خواهد بود. عوامل موثر در انتخاب استراتژی تمرکز عبارتند از:
- تنوع بسیار کم در محصولات
- بازار محدود و معین
- حوزه جغرافیایی محدود فعالیت
- تحقیق و توسعه تمرکز یافته بر روی یک محصول(احمدی، ۱۳۷۷).
استراتژی مبتنی بر تمرکز بر گروه خاصی از مشتریان هنگامی موفق است که بخشی از صنعت دارای اندازه و وسعت کافی و از رشد بالقوه برخوردار باشد و سرانجام این که، این موفقیت، از نظر شرکت های عمده و رقیب، از اهمیت زیادی برخوردار نباشد. استراتژی هایی مانند رسوخ در بازار و توسعه بازار به گونه ای هستند که می توان به میزان زیادی از مزایای ناشی از تمرکز بر گروه خاص از مشتریان استفاده کرد. شرکت های بزرگ و آنهایی که در سطح متوسط قرار دارند تنها زمانی می توانند از استراتژی های مبتنی بر تمرکز بر گروه خاصی از مشتریان استفاده کنند که این استراتژی را با استراتژی های مبتنی بر رهبری در هزینه ها و متمایز ساختن محصول درهم آمیزند. استراتژی مبتنی بر تمرکز زمانی بسیار اثربخش خواهد بود که مشتریان دارای سلیقه های بسیار متمایز باشند و شرکت های رقیب درصدد دستیابی به همین بخش از بازار نباشند (دیوید، ۱۹۹۹).
انواع استراتژی ها
رقابتی
محافظه کارانه
تدافعی
تهاجمی
شکل۲-۱- انواع استراتژی
۲-۶ مزایای مدیریت استراتژیک
مدیریت استراتژیک به سازمان این امکان را می‌دهد که به شیوه‌ای خلاق و نوآور عمل کند و برای شکل دادن به آینده خود به صورت انفعالی عمل نکند. این شیوه مدیریت باعث می‌شود که سازمان دارای ابتکار عمل باشد و فعالیت‌هایش به گونه‌ای درآید که اعمال نفوذ نماید (نه اینکه تنها در برابر کنش‌ها، واکنش نشان دهد) و بدین گونه سرنوشت خود را رقم بزند و آینده را تحت کنترل درآورد. مالکان شرکت های کوچک، مدیران اجرایی، رؤسا و مدیران سازمان های انتفاعی و غیرانتفاعی متوجه منافع ناشی از مدیریت استراتژیک شده اند و چنین واقعیتی را پذیرفته اند.
از نظر تاریخی، منفعت اصلی مدیریت استراتژیک این بوده است که به سازمان کمک می‌کند از مجرای استفاده نمودن از روش منظم تر، معقول‌تر و منطقی‌تر راه‌ها یا گزینه‌های استراتژیک را انتخاب نماید و بدین گونه استراتژی‌های بهتری را تدوین نماید(دیوید، ۱۹۹۹، ص۴۵).

• محدوده موضوعی: این پژوهش محدود به نوستالژی شخصی بود.

• • محدوده مداخله­ای: برای تدوین فیلم از شخصیت نوستالژیکی علی کریمی استفاده شد.

محدودیت­های پژوهش

• دقت داده ­ها به شرایط زمانی و مکانی که شرکت­ کنندگان به پرسش­ها پاسخ داده­اند، محدود می­باشد.

• اگرچه در این پژوهش پرسش­نامه­ ها بدون نام بوده است، لیکن ممکن است برخی ملاحظات در پاسخگویی نمونه­های پژوهش موثر بوده باشد.

• پاسخ ­دهندگان از نظر شرایط فرهنگی، خانوادگی و وضعیت اجتماعی در شرایط یکسانی قرار نداشتند.

• عدم امکان کنترل تفاوت­های روان­شناختی نمونه­های پژوهش هنگام تماشای فیلم و تکمیل پرسشنامه.

• در حالی که روش­های گوناگون برای تبلیغ و برانگیخته کردن حس نوستالژی وجود دارد (فایل صوتی، فیلم، عکس و …). در پژوهش حاضر از فیلم استفاده شد.

• شخصیت نوستالژیکی پژوهش حاضر محدود به نوستالژی شخصی بود.

• پاسخ ­دهندگان شرکت­کننده در پژوهش از قومیت­های مختلف (کورد، فارس، ترک و …) بودند.

• برای اندازه ­گیری میزان نوستالژی برانگیخته از پرسشنامه استفاده شد.

تعریف واژه­ های کلیدی
تعاریف مفهومی
نوستالژی: سلیقه­ای است (علاقه کلی، نگرش مثبت یا اثر مطلوب) نسبت به مقوله­ای (افراد، اماکن، تجربیات و اشیا) به جا مانده از زمانی که فرد جوانتر بوده (تجربه شخصی) یا چندین بار به­ صورت نیابتی و شاید هم از طریق اجتماع یا رسانه (تجربه نیابتی) نسبت به آن پیدا کرده است (۱۵).
تمایل به خرید: تمایل به خرید به شرایطی گفته می­ شود که طی آن مصرف کننده می­خواهد و تمایل دارد که معامله­ای را انجام دهد و مشتریانی که تعهد ارتباطی بیشتری دارند به احتمال بیشتری تمایل به خرید بیشتری دارند (۲۶).
هوادار ورزشی^[۲۰]: در ورزش هواداران افرادی هستند که نسبت به ورزش، تیم و یا ورزشکار خاصی متعصب هستند، و امور مربوط به آن را دنبال می­ کنند (۲۷).
بازاریابی: انجام فعالیت­های تجاری به گونه ­ای که کالاها و خدمات از تولید کننده به مصرف کننده یا کاربر جریان پیدا کند (انجمن بازاریابی آمریکا^[۲۱]، ۲۰۱۲) (۲۸).
نوستالژی برانگیخته: منظور از نوستالژی برانگیخته نوستالژیی است که ناشی از تحریک بوسیله ابزاری مانند فیلم است (۱۵).
نوستالژی نیابتی: در نوستالژی نیابتی فرد خودش آن عامل نوستالژیکی را تجربه نکرده و از افراد دیگر در مورد آن شنیده و یا از طریق رسانه ­ها با آن آشنا شده است (۶).
نوستالژی شخصی: در نوستالژی شخصی فرد خودش مستقیما عامل نوستالژیکی را تجربه کرده است (۱۴).
میزان آشنایی با شخصیت نوستالژیکی: این زیر مولفه از نوستالژی به چگونگی و میزان آشنایی با عامل نوستالژیکی (فرد، مکان، کالا و …) برمیگردد (۶).
تاثیرپذیری از نوستالژی: عبارت است از جنبه بالقوه شخصیت فرد که میل باطنی او را در رغبت به نوستالژی را نشان می­دهد (۱۷).
فصل دوم
مبانی نظری و پیشینه پژوهش

مطالب این فصل در دو بخش اصلی ارائه شده است. در بخش اول مبانی نظری مرتبط با موضوع پژوهش ارائه شده است. به این منظور بازاریابی، بازاریابی ورزشی، مشتری، رفتار مصرف ­کننده، مصرف ­کننده ورزشی، هوادار به عنوان مصرف ­کننده ورزشی، تمایل به خرید و نوستالژی و ابعاد آن مورد بحث قرار گرفته است. بخش دوم فصل حاضر نیز شامل مروری بر پیشینه پژوهش است.
بازار
تعریف بازار عبارت است از: “محلی برای مبادلات بالقوه” (۲۹)؛ برای مثال تصور کنید نقاشی هنرمند مدت یک ماه برای خلق یک تابلو وقت می­ گذارد. او برای این تابلو قیمتی را در نظر دارد، اما این سوال مطرح است که آیا کسی حاضر است این مقدار پول را به عنوان قیمت برای مبادله به او بپردازد. اگر حتی یک نفر هم وجود داشته باشد، می­توانیم بگوییم که بازار وجود دارد؛ اما اندازه بازار با قیمت تغییر می­ کند. نقاش مزبور ممکن است برای تابلو قیمتی تعیین کند که هیچ­کس توان پرداخت آن را نداشته باشد. در این صورت بازاری برای تابلو وجود نخواهد داشت. برعکس، چنانچه او قیمت را کاهش دهد، تعداد افرادی که قادر به خرید تابلو هستند افزایش می­یابد، یعنی اندازه بازار بزرگ­تر می­ شود. خلاصه اینکه اندازه بازار به تعداد افرادی بستگی دارد که: ۱) به محصول به معنی عام یا شیء مورد نظر علاقه­مندند، ۲) حاضرند منابع لازم را برای به دست آوردن محصول مبادله کنند. بنابراین هرگاه امکان بالقوه برای دادوستد موجود باشد، بازار نیز وجود دارد (۳۰).
تعریف و مفهوم بازار سرانجام ما را به مفهوم بازاریابی می­رساند. بازاریابی به معنای “کار کردن با بازار” است، یعنی تلاش در جهت از قوه به فعل درآوردن مبادلات برای ارضای نیازها و خواسته­ های بشر (۳۲).
بازاریابی
پایان گرفتن جنگ سرد در دهه ۱۹۹۰ به آزاد شدن منابع و فزونی گرفتن نیاز به محصولات سرمایه­ای برای ایجاد زیرساخت­های مناسب اقتصادی انجامید. در این دوران اروپای غربی به ایجاد بازاری مشترک با ۳۲۴ میلیون مصرف ­کننده روی آورد و اروپای شرقی به صورت بازاری آماده برای محصولات غربی درآمد. از سوی دیگر بدهی­های خارجی اقتصاد بسیاری از کشورها را فلج کرده است. این­گونه کشورها، به رغم نیازمندی­های فراوان، با مشکل نبود قدرت خرید روبه­رو شده ­اند؛ از این رو کشورهای پیشرفته برای کسب بازار در اروپا، آمریکا و خاور دور، با یکدیگر به رقابت پرداختند. این دگرگونی سبب شد که شرکت­ها رقیبان خود و تحولات بازار را در گستره جهانی جدی بگیرند، هزینه­ها را کنترل کنند و به تحولات تکنولوژیک، نوع مواد مصرفی، ابزارهای مورد استفاده و روش­های مدیریت توجه بیشتری نشان دهند (۲۹).
در این زمان، استفاده از شیوه ­ها و فنون بازاریابی مورد توجه قرار گرفت. بررسی­ها نشان داده است که ناموفق بودن شرکت­ها از ناتوانی آنها در بهره­ گیری از فنون بازاریابی نشئت گرفته است. این شرکت­ها تحولات بازار و تغییرات الگوی مصرف مشتریان را نادیده می­گرفتند و به جای روی آوردن به بازاریابی پیشرفته، به فروش می­پرداختند و کسب سود بیشتر را بر رضایت مشتری ترجیح می­دادند. اما موفقیت­های چشم­گیر شرکت­های تری ام و مک دونالدز^[۲۲] در آغاز دهه ۱۹۸۰ که از توجه دقیق آنها به نیاز مشتریان، بازار و انگیزه کارکنان در راستای افزودن بر کیفیت محصولات­شان سرچشمه می­گرفت، سبب شد تا تدوین استراتژی کارایی بازاریابی در اولویت قرار گیرد. پژوهشی در این زمینه نشان داده است که گروه کثیری از مدیران ارشد شرکت­های بزرگ آمریکایی، تدوین استراتژی بازاریابی و اجرای درست آن را در اولویت برنامه­ ریزی­ها و فعالیت­های خود قرار داده­اند و کوشش­های گسترده­ای را در راستای کنترل هزینه­ها و بهبود و توسعه منابع انسانی به انجام رسانده­اند. از دیگر یافته­های پژوهش یاد شده این است که تقاضا برای جلب همکاری مدیران ارشد در مشاغل مهم که پیشینه تحصیلی و تجربی کارآمدی در زمینه بازاریابی داشته باشند، در مقایسه با گذشته ۵۲ درصد افزایش داشته است (۳۱).
اکنون که بازاریابی مورد توجه روزافزون سازمان­ها و نهادهای خصوصی و دولتی و ملت­ها قرار گرفته و از مرحله توزیع و فروش به فلسفه­ای پیچیده برای ارتباط پویای سازمان­ها با بازارهایشان تبدیل شده است، اغلب شرکت­های کوچک و بزرگ، رفته­رفته از تفاوت بین فروش و بازاریابی آگاه شده ­اند و در مرحله سازمان­دهی بازاریابی خود هستند. برای سازمان­های غیرتجاری، مانند موزه­ها، دانشگاه­ها، مراکز دینی و نهادهای دولتی، بازاریابی به منزله روش و وسیله­ای برای ارتباط با مردم است. کشورهای در حال توسعه در مرحله آزمایش اصول بازاریابی برای بهبود سیستم توزیع داخلی خود و شناخت نقش احتمالی آن در بازارهای جهانی هستند. بعضی از کشورها نیز در مرحله مطالعه چگونگی استفاده از تحقیقات بازاریابی، تبلیغات و قیمت­ گذاری برای بهبود برنامه­ ریزی­های خود هستند.
تعریف­های گوناگونی برای بازاریابی بیان شده است، مانند گروهی از فعالیت­های تجاری وابسته؛ پدیده­ای بازارگانی؛ فرایندی اقتصادی؛ فرایند مبادله یا انتقال مالکیت محصولات؛ فرایند عرضه و تقاضا و بسیاری معانی دیگر. هر کدام از این تعاریف بیان­کننده گوشه ­ای از فعالیت­های بازاریابی است، ولی تعریف آن کامل و منطبق بر گرایش بازاریابی جدید نیست. امروزه صاحب­نظران، بازاریابی را فرایند ارضای نیازها و خواسته­ های بشر تعریف می­ کنند. به نظر فلیپ کاتلر^[۲۳] (۱۹۹۶)، برجسته­ترین صاحب­نظر در این رشته، بازاریابی عبارت است از: “فعالیتی انسانی در جهت ارضای نیازها و خواسته ­ها از طریق فرایند مبادله^[۲۴]“. این تعریف دارای ابعاد گوناگونی است که در ادامه هرکدام به طور جداگانه بررسی خواهند شد (۳۲).
نیازها و خواسته ­ها
منشا و رکن نظام بازاریابی، نیازها و خواسته­ های انسان است. بشر برای ادامه حیات خود به غذا، هوا، آب، لباس و پناهگاه نیاز دارد. علاوه بر این­ها او میل زیادی به آسایش، آموزش و خدمات دیگر دارد. محصول زاییده نیازها و خواسته­ های بشر است. به عبارت دیگر محصول عبارت است از چیزی که قادر به ارضای یک خواسته باشد. نیاز بیان­کننده حالت محرومیت احساس شده در فرد است. محصولات به هر اندازه که خواسته­ های فرد را برآورده سازند دارای ارزش­اند. نکته مهم آن است که نباید مفهوم محصول را تنها به اشیای فیزیکی محدود ساخت. عامل اساسی در هر محصول، خدمتی است که ارائه می­دهد و فوایدی است که دارد و برای خریدار ارزنده است (۲۹).
مبادله
بازاریابی از زمانی آغاز می­ شود که فرد تصمیم می­گیرد نیازها و خواسته­هایش را از طریقی خاص که آن را مبادله می­نامند ارضا کند. مبادله یکی از چهار انتخاب گوناگونی است که فرد برای ارضای نیازهای خود از آنها استفاده می­ کند. این چهار انتخاب به ترتیب عبارتند از: ۱- خود تولیدی، ۲- استعانت از دیگران، ۳- اعمال زور و ۴- مبادله (۳۳).
مدیریت بازاریابی
مدیریت بازاریابی یکی از شاخه­ های دانش مدیریت است. این دانش پس از جنگ جهانی اول در سطح بین ­المللی مطرح شده، پس از جنگ جهانی دوم سریعا رشد یافته و اکنون قلمرو و حدو آن به جایی رسیده که به موجب یکی از تعاریف کلیه عملیات یک بنگاه تولیدی، توزیعی و یا خدماتی را در بر می­گیرد. بنابر تعریف مذکور، بازاریابی در ادبیات بازرگانی امروز دنیا، به معنی کلیه تلاش­هایی است که یک کارآفرین اقتصادی برای طراحی، توزیع، تولید و یا فروش کالا و خدمت به مصرف ­کننده نهایی و جلب رضایت او متحمل می­ شود (۳۴).
بازاریابی ورزشی
متخصصان و صاحبنظران بر این باور هستند که هر نوع عملیات یا برنامه­ای که در سازمان­ها پیشنهاد و ارائه می­ شود می­بایست رضایت­خاطر ارباب رجوع و شرکت­ کنندگان در برنامه­ ها را فراهم آورد، شعار اساسی و استراتژیک در سازمان­های ورزشی بر روی رضایت مشتریان، ورزشکاران و شرکت­ کنندگان در برنامه ­های ورزشی تاکید دارد (۳۵).
کیم و ترایل^[۲۵] (۲۰۱۱) بازاریابی ورزشی را به عنوان تمام فعالیت­های طراحی شده به منظور برآورده کردن نیازها و خواسته­ های مصرف­ کنندگان ورزش، از طریق فرآیندهای مبادلاتی، تعریف می­ کنند.
همچنین عنوان می­ کند که بازاریابی ورزشی دو مضمون اصلی دارد:

• بازاریابی مستقیم کالاها و خدمات ورزشی به مصرف­ کنندگان ورزشی؛

• بازاریابی سایر محصولات و خدمات صنعتی و مصرفی از طریق به کارگیری ترفیع ورزش (۳۶).

ماهونی، ناکازاوا، فانک، جیمز و گلادن^[۲۶] (۲۰۰۲) بازاریابی ورزشی را به عنوان فروختن ورزش و بازاریابی از طریق ورزش می­دانند به این شکل که بازاریابی ورزشی یعنی استفاده از متغیرهای آمیخته بازاریاب جهت انتقال مزایای مشارکت و یا تماشا کردن ورزش به مصرف­ کنندگان احتمالی که، با بخش مشارکت در محل بخش­بندی صنعت ورزش همخوانی دارد؛ و بازاریابی از طریق ورزش یعنی با بهره گرفتن از پشتیبانی مالی به عنوان وسیله از جهت ترفیع و تبلیغ محصولات و معمولا بازارهایی که هویت جغرافیایی دارند، که با بخش عملکرد در مدل بخش­بندی صنعت ورزش مطابقت دارد (۳۷).
آرمسترانگ^[۲۷] (۲۰۰۲) بازاریابی ورزشی را به عنوان “به­ کارگیری خاص فرایندها و اصول بازاریابی در مورد محصولات ورزش و در مورد بازاریابی محصولات غیرورزشی از طریق رابطه با ورزش” تعریف می­ کند (۳۸).
ترکیب سه دیدگاه آرمسترانگ، کیم و ماهونی و پیتز منجر به تعریف زیر برای بازاریابی ورزشی می­ شود:
“بازاریابی ورزشی عبارت است از کاربرد دقیق فرآیندها و اصول نظری بازاریابی در مورد کالاها و خدمات ورزشی، بازاریابی کالاها و خدمات غیرورزشی یا مرتبط با ورزش از طریق رابطه با ورزش (مانند پشتیبانی مالی) و بازاریابی گروه­ ها و قوانین ورزش، شخصیت­های آنها، اقدامات آنها، استراتژی­ های آنها و بازتاب آنها".
با توجه به این مطالب می­توان دریافت که بازاریابی ورزشی ویژگی­هایی منحصربه­فردی دارد که آن را از کاربردهای دیگر بازاریابی متمایز می­ کند و به همین دلیل باید در تدوین استراتژی­ها و طرح­های بازاریابی به این ویژگی­ها توجه کرد:

از جمله دگرگونی هایی که درصنعت توریسم در دهه های اخیر رخ داده است،تنوع فصلی آن است. توریسم زمستانی یکی از اشکال فصل جهانگردی در گذشته تنها طبقات ممتاز جامعه قادر بودند می توانستند از آن استفاده کنند امروزه بعلت تسهیلات فراوان و عمومی شدن حرکتهای توریستی در تمامی فصول سال این شکل از توریسم مورد استقبال کلیه طبقات از هر صنعت ووضعیت اجتماعی که دارند قرار گرفته است
کشورهایی که از موقعیت کوهستانی مناسب برخوردار می باشند می توانند با اتخاذ تدابیر خاصی موقعیتی ایده آل را درجهت توریسم زمستانی بوجود آورند .
عواملی که باعث رونق توریسم زمستانی می شوند عبارتند از :
۱ ـ درجه حرارت مناسب درفصل زمستان
۲ ـ میزان آفتابی بودن روزها
۳ ـ سرعت باد
۴ ـ پوشش گیاهی
۵ ـ ناهمواریها
۶ ـ پوشش برف(رحمانی، ۱۳۷۳، ۷۳)
در توریسم زمستانی ارتفاع برف و مدت زمانی که برف برروی زمین باقی است، نقش مهمی دارند. از جمله عواملی هستند که باعث رونق توریسم زمستانی می گردنند . ارتفاع مطلوب برف ۴۰ تا ۶۰ سانتیگراد دریک دوره طولانی است، حوضه هایی که درآنها دوره پوشش برف کمتر ا ز۳۰ روز است و ارتفاع برف نیز کمتر از ۱۰ سانتیمتر می باشد، شرایط مناسبی را جهت تفریحات زمستانی فراهم نمی کند . (منشی زاده، ۱۳۷۶، ۸۵)
ازنقطه نظر پوشش گیاهی نیز ، جنگلهای سرو و کاج علاوه بر آنکه چشم اندازهای بسیار زیبایی را ارائه می دهند بخوبی قادرند در برابر بادهای زمستانی موانعی را ایجاد نموده و شرایط مناسب را درتفریحات زمستانی بوجود می آورند .
آنچه که دراین رابطه حائز اهمیت است تعداد روز های دارای حد متوسط درجه، حرارت ۵ تا ۱۵ درجه میزان ساعات آفتابی در روزهای زمستان، مدت پوشش برف و ارتفاع آن، زیبایی پوشش گیاهی و چشم اندازهای طبیعی فصل زمستان می باشند.(رضوانی،۱۳۷۹، ۸۴)
کشورهای منطقه آلپی با موقعیت کوهستانی خود شرایط ایده آل این نوع توریسم را دارا هستند و در بین آنها کشور اتریش و سوئیس بعلت دراختیار داشتن امکانات خدماتی، رفاهی از مهمترین مراکز توریستی زمستانی قلمداد می گردند . رونق صنعت توریسم در مناطق یادشده باعث گستردگی خدمات رفاهی گردیده و به گسترش راه های زمینی و خدمات مربوط به آن منجر گردیده است .
بر اثر گسترش صنعت توریسم در آلپ قیمت زمینها افزایش یافته است و درنتیجه رونق این صنعت بازارهای کارفصلی بوجود آمده و خانه های کوچک اجاره ای افزایش یافته است .
صنعت توریسم منطقه آلپها گر چه دربعضی نقاط محیط زیست روستاهای پایکوهی را دگرگون ساخته است و لیکن تاثیرات کمتری در شیوه زندگی محلی بر جای نهاده است.(شکوهی،۱۳۵۴ ، ۸۲)
به لحاظ اینکه دراغلب موارد محل ورزش زمستانی بصورت پراکنده و جدا از هم می باشند نتوانسته است مشاغل یا سکونتهای دائمی برای افراد بوجود آورد با وجود اینکه این امکانات فصلی و افزایش خانه های کوچک اجاره ای در منطقه آلپها تاثیر فراوان داشته است.(ویتالیا، نومرلو، ۱۳۷۵، ۱۵)

گرچه مناطق کوهستانی برفگیر با شیبهای ملایم دردامنه های خود شرایط مناسبی را برای توریسم زمستانی فراهم کرده اند. نقاط طبیعی یا حوزه های شهری روستایی کشورها و مناطق گرم نیز که دارای زمستانهای ملایم و مطبوعی هستند می توانند از کانونهای جلب توریست زمستانی به شمار آیند و جنبه جوش و فعالیت به رونق اقتصادی خود بیفزایند .
۲-۶ مفهوم اوقات فراغت وکارکردهای آن :
اوقات فراغت رابا واژه Leisure در انگلیسی و واژه Loisir در فرانسه مترادف دانسته اند یا معادل آلمانی Freizeit یا musse است که در زبان فارسی رایج گشته است.
بعضی ها لغت فراغت را با زمان تفریح مترادف می گیرند در صورتی که از این اصطلاح فراغت به هیچ وجه تصور تفریح نیست بلکه زمان آزادی است که بعداز انجام کار باقی می ماند.
تعریف اوقات فراغت : اوقات فراغت یعنی آن بخش از زمان بیداری که انسان از تعهدات شغلی و کار مولد آزاد است و بطور دلخواه به استراحت و ترمیم قواورفع خستگی جسمی وروحی می پردازد .(منشی زاده، ۱۳۷۶ ، ۲۱)
جغرافیا جهانگردی امروزه به عنوان یکی از شاخه های جغرافیا اوقاتی فراغت محسوب می شود .نخستین پژوهشهای جغرافیایی از توریسم را می توان زیر بنای مطالعات امروزی اوقات فراغت دانست .
فراغت یک نیازهمگانی است و از این جهت یکی از مسائل اساسی عصر حاضر است تلاش برای شناخت فراغت گفتگو را به مسله کار می کشاند کا رو فراغت دو جنبه از یک واقعیت است .تطور اشکال گذران اوقات فراغت نه تنها به تنوع آن انجامیده بلکه مکان گذران آن از نظر فضایی ابعاد وسیعی بخشیده است فراغت و اختصاص زمانی معین بدان یک نیاز فیزیولوژیک و طبیعی انسان است . برای بیشتر مردم فراغت به معنای زمان است زمانی که در متن آن احساس آزادی عمل دارند . البته هر کسی می تواند آزادانه از برای بهره گیری از زمان فراغت خود راهی را انتخاب کند. فراغت مانند ورزشی روانی ، عصبی است که باید روح اندوهگین و یاس و ناامیدی رابه نشاط و امید برساند.
هدف از بحث فراغت هم روشن کردن جنبه های تئوریک و اجارئی آن است . در پرتو این روشنگری است که می توان کارکردهای فراغت را تشخیص داد و چگونگی بهره گیری از آنها را تعیین نمود.(صدوقی، ۱۳۷۲، ۲۱)
بطور کلی مجموعه اوقاتی که در اختیار انسان است بصورت زیر صرف می شود
۱ ـ اوقاتی که صرف کار برای امرار معاش است
۲ ـ اوقاتی که برای تعادل حیات صرف می گردد.
۳ ـ اوقاتی که انسان درطی آن فارغ از کار و خواب وبوده و می تواند آن را به دلخواه خود بگذراند .
در نظامهای کمونیستی سابق به اوقات فراغت نیز مانند سایر مسائل و قضا یا از دیدگاه مادی نگریسته می شد برداشت جامعه شناسان روسیه (شوروی سابق ) از اوقات فراغت این چنین بود( وقت آزاد در عین حال زمان سرگرمی و تفریحی و وقت فعالیتهای پیشرفته و بالاتر است مسلما از کسی که آنرا در اختیار دارد شخص دیگر می سازد که درنمود و پویش مستقیم تولید شرکت می سازد.(محلاتی، ۱۳۸۲ ، ۳۴۴)
سیاست اوقات فراغت کشورهای سرمایه داری بر محور توسعه صنعت تفریح و سرگرمی استوار است و همین تفریحات و سرگرمیها از قبیل نمایشهای متنوع ، رقصها ، خانه های پارتی و رستورانها هستند که بزرگترین منافع را عاید صاحبان فضاها و مکانهای گذران فراغت می نمایند البته سرزمینها و نقاطی که به تقویت روح و روحیه اختصاص دارند مستثنی هستند.(محلاتی،۱۳۸۲،۲۴۵)
فراغت دارای کارکردهای متفاوتی است که بطور خلاصه هر یک از آنها مورد بررسی قرار می گیرد :
الف ) به آدمی فرصت می دهد خستگی را از تن خود بیرون کند زیرا این خستگی بروجود انسان تحمیل شده و نمی توان آن را از انسان جدا دانست و تنها توسط فراغت است که جسم و روح را می توان از خستگی رهانید .
ب ) فراغت از آن گونه که جامعه آنرا مجاز یا ممنوع بداند در برابر آدمی دنیای تازه چه واقعی و چه خیالی می گشاید که آدمی می تواند بسوی آنها روی آورده و ساعاتی از اوقات خود را به دور از هیاهوی دنیای ماشینی و مادی بگذراند و با تفریح و سرگرمی روحا ارضاء گردد .
ج) فراغت به انسان امکان می دهد که به خلاقیت بپردازد و با به کارگیری توانمندیهای خود و ابتکار و نو پردازی، استعداد خود را شکوفا سازد و منجر به کشف و اختراع پدیده های نو گردد.
بطور کلی فراغت زمانی معنا و مفهوم پیدا می کند که زمان کار از زمان بیکاری جدا می شود و انسان براساس یک تقویم زمانی روز انه به کار می پردازد بدین جهت وقتی در تاریخ می نگریم محلی برای اوقات فراغت به شکل و مفهوم امروزی آن نمی یابیم .(رهنمائی، ۱۳۶۹ ،۵)
معیار تقسیم بندی گذران اوقات فراغت :
گذراندن اوقات فراغت که جهانگردی از اشکال آن می باشد تابع دو متغیر زمان و مکان می باشد . عامل زمان درشکل گیری اشکال مختلف اوقات فراغت نقش موثری را ایفا می کند براساس آن به سه شکل کوتاه مدت ، بلند مدت ، میان مدت ظاهر می شود . گذران اوقات فراغت کوتاه مدت در حدود چند ساعت استمرار می باید . میان مدت یک روز و معمولا آخر هفته در نظر گرفته می شود دراز مدت یک یا چندین هفته طول می کشد .(منشی زاده، ۱۳۷۶ ، ۲۳)
۲-۷ تعریف جهانگردی پایدار :
جهانگردی که دارای کیفیت ، حفظ و دوام ، و نیز تعادل باشد پایدار است و این سه اصل مهم به صورت مشروع عبارتند از:
۱ ـ کیفیت جهانگردی پایدار ، که می تواند تجربه ای با کیفیت بالا به جهانگرد یا مسافر ارائه دهد و همچنین باعث می شود کیفیت زندگی جامعه میزبان بهبود یابد و کیفیت محیط نیز حفظ شود .
۲ ـ حفظ و دوام ، جهانگردی پایدار دوام منابع را که اساس و پایه وجود آن بوده است و همچنین حفظ و دوام فرهنگ جامعه میزبان را منشاء تجربیات ارزشمند آن می شود، تضمین می کند .
۳ ـ تعادل جهانگردی پایدار بین نیازهای صنعت جهانگردی حمایت از محیط زیست و جامعه محلی، نوعی تعادل و توازن برقرار می کند .
در جهان گردی پایدار بین هدف های متقابل و مشترک جهانگردان، مسافران ، جامعه میزبان و مقصد یا محلی که پذیرای این افراد است نوعی همکاری واشتراک مساعی بوجود می آورد.(چاک وای، ۱۳ ، ۲۸۹)
۲ ـ ۷ ـ ۱ توسعه ی جهانگردی پایدار :
مسلما عوامل و عناصر یک مقصد جهانگردی در صورتی می توانند موثر و کارآمد باشند که برنامه ریزی و مدیریت دقیق قادر به ارائه و عرضه یک محصول جهانگردی پایداری باشد. پایداری یا تحمل پذیری بدن صورت که برآورده ساختن نیازهای کنوین بدون لطمه زدن به توان نسلهای آینده جهت برآوردن نیازهای آنها است .
مفهوم پایداری، یک دیدگاه دراز مدت را برای جهانگردی طلب می کند متضمن است که تعداد، مصرف جهانگردی از توانایی وظرفیت مقصد جهانگردی میزبان جهت فراهم ساختن امکانات برای جهانگردی در آینده فراتر نخواهد رفت. (نیروهایی به شرح زیر سبب ترویج ورونق جهانگردی پایدار می شوند :)
الف) فشار مصرف کننده بعنوان نمونه، تصمیمات مربوط به گذران تعطیلات بر پایه زیست محیطی اتخاذ شد .
ب ) اصول برنامه ریزی مقامات دولتی: نه تنها درمورد تنظیم و کنترل توسعه، بلکه در شکل ترغیب عملکرد و اجرای برنامه های خوب زیست محیطی .
ج ) حرکت به سوی ارزیابی و برآورد تاثیرات زیست محیطی و حسابرسی محیط زیست: پیشرفتهای عمده جهانگردی مانند، تونل ، کانال مشروط به ارزیابی آثار بر محیط زیست هستند .
د ) ضرورت اقتصادی برای صنعت جهانگردی و شرکتهای توسعه وعمران ممکن است، انتظار داشته باشند برگشت سرمایه گذاری و سود را قبل از درازمدت بدست آورند .

تئوری نهادگرایی

شرایط خارجی

• • ذینفعین

• • وابستگیِ متقابلِ داخلی

برآوردن تقاضاهای جامعه

مِیِر و روان (۱۹۷۷)
دیماجّو و پاوِل (۱۹۸۳)
مِیِر، اسکات و دیل (۱۹۸۳)

هویت سازمانی

زمان

• • سنّتهای گذشته

• • فلسفه

“گذشته” آنچه در آینده ممکن است را شکل میدهد

وِستلی و مینتزبرگ (۱۹۸۹)
توربِرت (۱۹۸۷)
داتون و داکریش (۱۹۹۱)

قصد استراتژیک

زمان

• • مقصود بلندمدت

• • ماموریت

“قصد استراتژیک” تصمیمات فعلی را
معیین میکند.

هاسِگاوا (۱۹۸۶)
ایمای (۱۹۸۶)
هَمِل و پراهالاد (۱۹۸۹)

منبع: فیگنباوم و دیگران، ۱۹۹۶

به‌نظر می‌رسد سازمان‌ها بسته به تاکیدی که روی هر کدام از سه جنبه فوق دارند با هم متفاوت‌اند. این تئوری می‌گوید سازمان‌هایی که خود را بالاتر از نقاط مرجع استراتژیک می‌بینند رفتاری ریسک‌گریز دارند و سازمان‌هایی که احساس می‌کنند پایین‌تر از آن هستند رفتاری ریسک‌پذیر از خود بروز می‌دهند
۲-۶- سازمان
تجزیه‌وتحلیل سازمان، همانند هر رشته دیگر تحقیقی، یک گذشته مخصوص به خود دارد. گذشته سازمان اصولاً حول محور دیدگاه ماکس وبر می‌چرخد، یعنی کسی که در تجزیه‌وتحلیل دیوان‌سالاری (بوروکراسی) و سلسله‌مراتب اختیارات سازمانی شهرت بسزایی دارد. ولی وی در زمینه ارائه تعریف‌هایی از سازمان هم مورد توجه صاحب‌نظران این رشته است. ماکس وبر (۱۹۴۷) برای نخستین بار توانست (سازمان) را از سایر نهادهای اجتماعی تفکیک کند. به گفته او سازمان یک رابطه اجتماعی بسته است که طبق مقررات به افراد خارجی اجازه ورود نمی‌دهد دستورات برای عملیات به‌وسیله افراد خاصی که عهده‌دار این وظیفه هستند و در راس سازمان قرار می‌گیرند اعمال می‌شود و معمولاً یک ستاد اداری و اجرایی دارد (هال، ۱۳۷۶، ۴۸).

آنچه مسلم است این است که نمی‌توان برای پیدایش رشته سازمان‌ها تاریخ قطعی تعیین کرد ولی با اطمینان می‌توان نتیجه گرفت که تا اواخر دهه ۱۹۴۰ سازمان‌ها به عنوان یک زمینه مستقل پژوهشی جامعه‌شناختی موردتوجه نبود. می‌توان تا آن زمان از برخی از کارهای انجام شده و مرتبط با این رشته سخن به میان آورد، لیکن آنها فاقد نمودهای اساسی هستند (اسکات ۱۳۸۰، ۲۰).
به گفته اتزیونی سازمان یک واحد اجتماعی (گروه‌هایی از انسان‌ها) است، که به‌صورت آگاهانه شالوده‌ریزی می‌شود و برای دستیابی به هدف‌های ویژه تجدید ساختار می‌شود. شرکت سهامی ارتش مدرسه بیمارستان کلیسا و زندان در این گروه قرار می‌گیرند ولی قبیله قوم و خانواده از این گروه مستثنی می‌شود (هال، ۱۳۷۶، ۵۰).
اسکات چیزهای دیگری به این تعریف می‌افزاید: سازمان‌ها را در قالب فعالیت‌های گروهی تعریف کرده‌اند و گفته‌اند که مقصود از تشکیل آنها دستیابی به هدف‌های تقریباً خاصی است که به‌صورت مستمر در پس کسب آنها بر می‌آیند. ولی باید این نکته روشن شود که سازمان ویژگی‌های خاص خود را دارد و این علاوه بر دستیابی به یک هدف خاص و استمرار در این کار است. این ویژگی خاص عبارت است از وجود مرزهای تقریباً ثابت یک سلسله‌مراتب اداری و نوعی نظم و یا ترتیب مدبرانه یک سیستم ارتباطات و سیستم انگیزشی که موجب می‌گردد افرادی در سایه همکاری درصدد تامین هدف‌های مشترک برآیند (هال، ۱۳۷۶، ۵۱).

۳-۳- زمان انجام آزمایشات………………………………………………………………………………………………………………………….. ۳۷
۳-۴-محدودیت ها…………………………………………………………………………………………………………………………………………. ۳۷
۳-۴- ملاحظات اخلاقی………………………………………………………………………………………………………………………………… ۳۷
۳-۶-مواد و روش ها…………………………………………………………………………………………………………………………………….. ۳۷
۳-۶-۱-وسایل و دستگاه های مورد نیاز………………………………………………………………………………………………………. ۳۷
۳-۶-۲-مواد و داروهای مورد استفاده…………………………………………………………………………………………………………… ۳۸
۳-۸- دستگاه بررسی حافظه( Step-Through)………………………………………………………………………………………….. 39
۳-۹- حیوانها………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. ۴۰
۳-۱۰- مراحل جراحی…………………………………………………………………………………………………………………………………… ۴۰
۳-۱۱- تزریق درون مغزی دارو…………………………………………………………………………………………………………………….. ۴۵
۳-۱۲- تستهای رفتاری………………………………………………………………………………………………………………………………… ۴۶
۳-۱۲-۱ مرحله آموزش………………………………………………………………………………………………………………………………… ۴۶
۳-۱۲-۲- مرحله آزمون یا بررسی حافظه…………………………………………………………………………………………………….. ۴۷
۳-۱۳- تیمار های دارویی و آزمایشهای انجام شده………………………………………………………………………………. ۴۸
۳-۱۳-۱- آزمایش شماره ۲: بررسی تاثیر تزریق پس از آموزش AM630 بر روی حافظه ی اجتنابی مهاری (نمودار Dose response)…………………………………………………………………………………………………………………………….. 48
۳-۱۳-۲- آزمایش شماره ۳: بررسی تاثیر تزریق پس از آموزش GP1a بر روی حافظه ی اجتنابی مهاری (نمودار Dose response)…………………………………………………………………………………………………………………………….. 49
۳-۱۳-۳- آزمایش شماره ۱: بررسی تاثیر تزریق پس از آموزش D-AP5 بر روی حافظه ی اجتنابی مهاری (نمودار Dose response)……………………………………………………………………………………………………………………………… 49
۳-۱۳-۴- آزمایش شماره ۴: بررسی تاثیر تزریق دوز غیر موثرAM630 بر حافظه موشهای تیمار شده با D-AP5…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 50
۳-۱۳-۵- آزمایش شماره ۵: بررسی تاثیر تزریق دوز غیر موثرGP1a بر حافظه موش های تیمار شده با D-AP5…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 50
فصل چهارم : نتایج
۴-۱- بررسی تاثیر تزریق پس از آموزشD-AP5 بر روی حافظه اجتنابی مهاری…………………………………….. ۵۴
۴-۲- بررسی تاثیر تزریق پس از آموزشAM630 بر روی حافظه اجتنابی مهاری……………………………………. ۵۶
۴-۳- بررسی تاثیر تزریق پس از آموزشGP1a بر روی حافظه اجتنابی مهاری……………………………………………۵۸
۴-۴- بررسی تاثیر تزریق پس از آموزشAM630 برحافظه موش های تیمار شده با D-AP5………………………60
۴-۵- بررسی تاثیر تزریق پس از آموزشGP1a بر روی حافظه موشهای تیمار شده با D-AP5…………………61
فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری
۵-۱- سیستم گلوتاماتارژیک در هیپوکامپ و اهمیت آن درتثیبت حافظه……………………………………………………۶۵
۵-۲-سیستم کانابینوئیدی و اهمیت آن درتثبیت حافظه……………………………………………………………………………… ۶۷
۵-۳-بررسی تداخل سیستم کانابینوئیدی و سیستم گلوتاماتی در تثبیت حافظه……………………………………….. ۶۸
نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ۷۰
پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………………………… ۷۲
خلاصه انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………………..۷۳
منابع…………………………………………………………………………………………………………………………………۷۴
خلاصه فارسی
یادگیری و حافظه از جمله مکانیسم های پیچیده مغزی هستند که مسیر های نورونی مختلفی در ایجاد و تثبیت آنها نقش دارد. بر اساس پژوهش های انجام شده سیستم وابسته به گلوتامات در ناحیه ی هیپوکامپ مغز در ایجاد حافظه موثر بوده و همچنین سیستم کانابینوییدی در این ناحیه در مسیر های مرتبط با حافظه دخیل هستند. در این پژوهش ما به بررسی اثر سیستم کانابینوییدی از طریق گیرنده CB2 بر روی حافظه تخریب شده ناشی از آنتاگونیست گیرنده NMDA (D-AP5 ) درناحیه CA1 هیپوکامپ موش صحرایی نر نژاد ویستار می پردازیم. برای بررسی حافظه موش ها از روش بررسی اجتنابی مهاری (غیر فعال) با مدل step-throug استفاده شده و حافظه موش ها ۲۴ ساعت پس از آموزش مورد بررسی قرار گرفته است.نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد که تزریق درون مغزی(ICV,Intra-CA1) D-AP5 (µg/rat 0.5 & 0.75) موجب تخریب حافظه شده و همچنین تزریق درون مغزی آنتاگونیست اختصاصی گیرنده CB2 (AM630) به صورت وابسته به دوز(ng/rat 100)موجب ایجاد فراموشی میگردد. در صورتی که تزریق درون مغزی GP1a 50,75,100 & 125 ng/rat))- آگونیست اختصاصیCB2 - تغییر معنا داری درتثیبت حافظه ایجاد نکرده است. تزریق دوز(۵۰ng/rat) AM630 و همچنین دوز غیر موثر GP1a ( (50ng/rat پنج دقیقه پیش از دوزهای موثر D-AP5 ( (0.75 and 0.50µg/rat توانستند اثر تخریب حافظه D-AP5 را بلوکه کند.با این وجود تزریق دوز غیر موثر ۵۰ng/µL ) AM630) وهمچنین دوز غیر موثر GP1a( (50ng/rat پنج دقیق پیش ازD-AP5 (µg/rat 0.25 ) تغییر معنا داری در حافظه موش ها ایجاد نکرد.

نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که هم آگونیست و هم آنتاگونیست گیرندهCB2 قادر به اصلاح فراموشی ناشی از D-AP5 هستند و این مسئله شاید نشان دهنده اثر تعدیل کنندگی گیرنده CB2 باشد.همچنین می توان بیان داشد که احتمالا بین سیستم کانابینوئیدی و سیستم گلوتاماتی در ناحیه CA1 تداخل وجود دارد.
۱
فصل اول :
کلیات
۱-۱.ضرورت و اهمیت موضوع
صد سال پس از توصیف بیماری آلزایمربرای اولین بار ، این بیماری هنوز به عنوان یکی از مهمترین و ناتوان کننده ترین مشکلات سلامتی جوامع شناخته می شود . بیماری آلزایمر از جمله مهم ترین علل فراموشی است در حالی که بیماری های دیگری مثل مشکلات عروقی مغزی،فرموشی Lewy bodyو فراموشی Frontotemporal و همچنین بیماری هایی مثل هانتینگتون ، پارکینسون و آسیب های ناشی از ضربات به مغز نیزمیتوانند از عوامل فراموشی باشند. بررسی های انجام شده در سال ۲۰۰۵ نشان می دهد که۳/۲۴ میلیون نفر در جهان دچار فراموشی هستند.که به این رقم هر سال ۶/۴ میلیون مورد اضافه می شود(یک مورد جدید در هر ۷ ثانیه). هر بیست سال این تعداد دو برابر می شود تا در سال ۲۰۴۰ به مقدار ۱/۸۱ میلیون می رسد[۴, ۵].
با توجه به آمار رو به رشد فراموشی و بیماری های مرتبط با آن ،تلاش در جهت شناسایی مکانیسم ها و مسیر های مرتبط با تشکیل حافظه و ایجاد فراموشی می تواند در مسیر یافتن درمان وهمچنین پیشگیری از این بیماری ها راه گشا باشد.
۱-۲-بیان مسئله
گلوتامات مهمترین انتقال دهنده عصبی تحریکی و همچنین فراوان ترین آمینو اسید در رژیم غذایی می باش[۶].گیرنده های NMDA از یک کمپلکس چهار قسمتی تشکیل شده که دارای ساختار های همولوگ متعدد است. این گیرنده در فرم های متعددی از حافظه و یادگیری تاثیر مهمی دارد[۷]. به نظر میرسد که انعطاف پذیری نورونی در ناحیهCA1 عمدتا مربوط به گیرنده NMDA است[۸].ارتباط انعطاف پذیری نورونی با حافظه و یادگیری یکی از یافته های بزرگ نوروشیمیایی است و اساس حافظه و یادگیری شناخته میشود.(Hebbian theory)
سیناپس های وابسته به NMDA نقش حیاتی را در القای Long term potentiation(LTP) (تغییر سیناپسی که می تواند موجب ایجاد نوعی از حافظه بلند مدت شود)دارد[۹] ماده D-AP5 یک آنتاگونیست گیرندهNMDA است که برای ایجاد فراموشی و بررسی سیستم های وابسته به گلوتامات استفاده می شود[۱۰].
گیرنده های کانابینوئیدی به دو صورت CB1وCB2 در بدن وجود دارند که هدف اصلی مشتقات کانابیس(که سر دسته آنها تترا هیدرو کانابینون می باشد)هستن [۱۱] . پژوهش های پیشین تایید می کردند که گیرنده CB1 در مغز و گیرنده های CB2در سلول های محیطی و ایمنی و خونی بیان می شوند. در صورتی که مطالعات اخیر حاکی از بیان گیرنده CB2 هر چند به مقدار کمتر از CB1 در مغز است[۱۲]. مطالعات نشان می دهند که گیرنده CB2 از طریق مهار تولید بتا آمیلوئید از پیشروی بیماری آلزایمر جلوگیری می کند.همچنین در بررسی دیگری مشخص شده که تحریک گیرنده CB1 در ناحیه CA1 هیپوکامپ موجب مهار گلوتامات می گردد[۱۳،۱۴]. از آنجا که بسیاری از عملکرد های گیرنده های CB1 و CB2 مشترک هستند .در این مطالعه ما با بهره گرفتن از آنتاگونیست گلوتامات (D-AP5)و فراموشی ناشی از آن اثر سیستم کانابینوئیدی را بررسی می کنیم.
۱-۳- اهداف مطالعه
۱-۳-۱-هدف اصلی
بررسی اثر سیستم کانابینوئیدی برروی نورون های وابسته به گلوتامات از طریق اثر گیرنده CB2 بر فراموشی ناشی از آنتاگونیست گیرنده کانابینوئید(D-AP5)