وبلاگ

یاد خدا
به یاد داشتن یک چیز به معنای نگه داشتن آن در ذهن و حس کردن آن است. به یاد خدا بودن به این معناست که وجدان و قلبِ انسان مالامال از یاد خدا و در پی آن باشد و در عواطف و افکار خود همواره در برابر خداوند احساس فروتنی و خاکساری کند. نتیجه این حضور عاطفی خداوند در ذهن مؤمن، ذکر زبانی و ستایش و حمد الهی است.
فطرت مؤمن به گونه ای ست که ذهن و قلبش اشتیاق فراوانی به یاد خدا و ارتباط مستمری با او دارد، خواسته ها و دغدغه های ذهنی او متوجه خداوند است، زیرا هدف زندگی و محور اندیشه‌ها، عواطف وگرایش های نفسی او خدامند متعال است؛ از این رو اگر نعمت تازه ای به او رسد، خدا را یاد می‌کند، اگر به مصیبت یا گرفتاری مبتلا شود، خدا را یاد می‌کندو می گوید:
إنّا لِلّهِ وَ إنّا إلَیهِ راجِعوُن
ما از خداییم و به سوی او باز می گردیم.
هرگاه به شگفتی‌های آفرینش و ملکوت آسمان‌ها و زمین می‌نگرد خدا را یاد می‌کند و… و به همین ترتیب همه احساسات و افکارش او را به یاد خدا فرا می‌خواند و این نتیجه زندگی عاطفی و ذهنی با آفریدگار بزرگ هستی است امّا ایمانی که صرفاً لقلقه زبان و درکی ساده و سطحی باشد و عقل و قلب و ذهن انسان را فرا نگیرد، ایمان حقیقی نیست و حداکثر می‌توان گفت گامی به سوی ایمان و یا زمینه‌ای برای تحقیق آن است.

برای این که یاد خدا همواره در قلب و ذهن انسان زنده باشد، باید دامنه اموری که از نظر عاطفی انسان را به یاد خداوند می‌اندازد گسترش یابد. انسان‌های عادی تنها در شرایط سخت و استثنایی به یاد خدا می‌افتند، امّا انسان مؤمن در برخورد با بسیاری از حوادث، پدیده‌ها، موجودات وکارها به یاد خدا می‌افتد، زیرا او رابطه پنهانی یا آشکار بین این امور و خداوند را درک می‌کند. این جاست که تفاوت مؤمن مشتاق خداوند با صوفی تندروی که به اعمال غلوآمیز می‌پردازد، روشن می‌شود، زیرا مؤمن درک عقلی خود را حفظ می‌کند و بین خدا وآن چه او را به یاد خداوند متعال می اندازد، فرق می‌گذارد و این دو را با هم یکی نمی‌داند، در حالی صوفی تندرو این درک عقلی خود را نادیده می‌گیرد و در توهمات خود قایل به محدت آفریده و آفریننده می‌شود .
نفس انسان عملاً نمی‌تواند با خداوند پیوسته پیوند عاطفی برقرار نماید؛ از این رو قرآن کریم توصیه می‌کند انسان خداوند را بسیار یاد کند و زمینه را برای پیوند دایمی و پیوسته فراهم سازد. قرآن کریم شکل های گوناگونی انسان را به یاد خدا تشویق می‌کند:

یاد مداوم
واذکُر رَّبَّکَ کَثیراً روزدگارت را بسیار یاد کن.
باید این عادت را برای خود ایجاد کنیم که در همه احوال خدا را یاد کنیم، همین باعث کثرت یادآوری می‌شود و به تدریج برایمان ملکه خواهد شد. اگر شاکله وجودی انسان فقط یاد الهی باشد و فقط خدا در قلب او جا داشته باشد دیگر هیچ چیزی نمی‌تواند جای گزین خدا در قلب مؤمن شود .
یاأَیُّها الَّذینَ ءامَنوُا اذکُرُوااللهَ ذِکراً کثیراً
ای کسانی که ایمان آورده اید، خدا را بسیار یاد کنید.
انسانی که دائم به یاد خداوند باشد چگونه می‌تواند در محضر الهی گناه کند؟
مفسر بزرگ، علامه طباطبایی رحمه الله، بازگشت همه گناهان را به شرک می داند. پس ، کثرتِ یاد آوری خود مانعی است برای گناه کردن.

یاد خدا در هنگام گناه
وَالَّذینَ إذا فَعَلوا فاحِشَهً أوظَلَموا أنفُسَهُم ذَکَرُوا اللهَ فَاستغفَرُوا لِذُنُبِهِم وَمَن یَغفِرُوا الذُّنوبَ إلّا اللهُ
وآنان که چون کار زشتی کنند یا بر خود ستم روا دارند، خدا را به یاد می‌آورند و برای گناهانشان آمرزش می خواهند و چه کسی جز خدا گناهان را می‌آمرزد؟
گفتیم که یاد خداوند متعال مانعی است برای گناه کردن انسان و اگر انسان گناهکار خدا را در نظر داشته باشد، شرمگین خواهد شد و توبه می‌کند و باز هر لحظه ای که خدا را فراموش کرد ممکن است گناهی را مرتکب شود و خسران زده می‌شود. پس یاد همیشگی خداوند را باید در درونمان جاودانه کنیم تا به لطف الهی سعادتمند شویم.

یاد خدا در هنگام عبادت
استاد مطهری می‌فرمایند:
روح عبادت تذکّر است، یعنی یاد خدا بودن و خارج شدن از غفلت، نسبت به خداوند متعالی. عبادت که برای تذکّر است، دراسلام به عنوان فریضه و نافله زیاد یاد شده است.
علامه طباطبایی در تفسیر آیه شریفه «و قضی ربّک ان لا تَعبدوا الّا ایّاه » چنین آورده است:
امر به خالص کردن عبادت برای خداوند بزرگ ترین امر دینی است و اخلاص در عبادت، واجب‌ترین واجبات؛ چنان که گناه کسی که مشرک به خدای سبحان است از بزرگ ترین گناهان شمرده می‌شود. خدای تعالی فرموده: «انَّ اللهَ لا یغفر ان یشرک به و یغفر ما دون ذلک لمن یشاء» چنانچه همه گناهان به شرک باز می‌گردد؛ زیرا اگر انسان از غیر خدا یعنی شیاطین جن و انس و خواهش نفس و نادانی اطاعت نمی‌کرد، دست به نافرمانی پروردگار در اوامر و نواهی او نمی‌زد. و اطاعت، پرستش است؛ زیرا خداوند فرموده: «الم اعهد الیکم یا بنی آدم ان لا تعبدوا الشیطان»؛ ای فرزند آدم، مگر با شما عهد نکردم که شیطان را نپرستید؟ و نیز فرمود: «افرایت من اتخذ الهه هواه» ؛ پس آیا دیدی کسی را که هوس خویش را معبود خود قرار داده است؛ حتی کافری هم که خالق را انکار کرده مشرک است؛ زیرا زمام تدبیر جهان را به گرده ماده یا طبیعت یا دهر یا غیر آن افکنده، در حالی که با فطرت ساده خویش، به وجود خدای تعالی اعتراف دارد.
پاسخ به دعوت انبیا (علیه السلام) پای بندی به توحید است و پای بندی انسان به توحید دارای درجات و مراتبی است که در توحید عبادی به حد کمال می‌رسد؛ زیرا توحید عبادی مستلزم عقیده به وحدانیت خداوند (توحید اعتقادی) است، اما توحید اعتقادی لزوماً همراه عبادت موحدانه نیست. به نظر شهید مطهری رحمه الله، اسلام هرگونه هواپرستی، جاه پرستی، مقام پرستی و شخص پرستی را شرک می‌شمارد زیرا در همه این‌ها، نوعی اطاعت خاضعانه و کرنش در برابر غیرخدا به چشم می‌خورد و چنان که در پرستش حقیقی، انسان خود و سرمایه های وجودی خود را به پای معبود فدا می‌کند، در هوا پرستی، جاه پرستی و مانند آن نیز وجود انسان و سرمایه‌های او قربانی خواهش های نفس یا مقام یا ثروت می‌شود. چرا که اطاعت همان پرستش است، پس اطاعت از خواهش های غریزی پرستش خواهش ها و در نتیجه، شرک محسوب می‌شود؛ از آن جهت که فرمانی غیر از فرمان خداوند اطاعت شده است و از این رو، حتی در آنچه شرعاً مباح شمرده می‌شود، اگر کاری صرفا بنا به خواهش نفس و غریزه انجام شود، اطاعت غیرخداست .

یاد خدا در هنگام سختی
انسان‌هادر شرایط مختلفی عبودیت خود را نشان می‌دهند و این خود سنگ محکی است از جانب پروردگارمان برای این که حجت را برای بندگانش تمام کند و به انسان‌ها ثابت شود که تا چه اندازه بر عهدی که با خداوند بسته‌اند متعهد هستند؛ که ما به آن” امتحان الهی” می‌گوییم .
اَلَّذینَ إِذا أَصابَتهُم مُصیبَهٌ قالُوا إنّا لِلّهِ وَ إِنّا إِلَیهِ راجِعونَ

شکل ۲-۲ کارکردهای فرهنگ سازمانی
طوسی ۱۳۷۲
۲-۸ سطوح فرهنگ سازمانی
ادگار شاین، با توجه به تعریف خود از فرهنگ سازمانی سه سطح را برای فرهنگ سازمانی پیشنهاد کرد:

۱- مصنوعات و نمادهای قابل مشاهده:
منظور از مصنوعات که در سطح اول قرار دارند، الگوهای رفتاری، فناوری و هنری می باشد مصنوعات شامل کلیه پدیده هایی است در یک فرد به هنگام مواجهه با یک گروه جدید و یک فرهنگ ناآشنا آنها را می بیند، می شود و احساس می کند. مصنوعات شامل محصول قابل مشاهده و یک گروه مانند معماری محیط فیزیکی سازمان، زبان آن سازمان و فناوری و محصولات سازمان خلاقیتهای هنری سازمان و سبک آن سازمان که در نحوه لباس پوشیدن، شیوه برخوردهای عاطفی و داستانهایی که درباره سازمان گفته می شود مجسم می باشد.
برای آنکه بتوان در تحلیل فرهنگ یک سازمان، این لایه از فرهنگ را به دقت تحلیل کرد، رفتار قابل مشاهده گروه و فرآیندهای روزمره سازمانی که در این رفتار در قالب آن فرآیندها شکل می گیرد را باید مورد مطالعه قرار داد . مهمترین نکته در رابطه با این سطح از فرهنگ آن است که مشاهده این سطح آسان است، اما کشف این سطح بسیار دشوار است.
با نگاهی به فضا و محیط هر سازمان ایده فرهنگ آن سازمان به شما القا می شود ؛ که آیا سازمان اتاقهای گردهم آیی کوچک متعددی برای ملاقاتهای غیر رسمی دارد؟ یا این که آیا عکسهای خانوادگی و دوست داشتنی را روی میزکارکنان می بینند؟ و یا این که چقدر دفاتر کارکنان و مدیران به هم نزدیک می باشند؟
۲- ارزشهای قرار دادی^[۵۱] :
ارزشها دارای ۵ ویژگی مهم هستند که عبارتند از:
۱- ارزشها همان اصول و اعتقادات هستند؛
۲- ارزشها وابسته به رفتارها یا نگرشهای مطلوب می باشند؛
۳- موفقیتهای برتر؛
۴- به انتخاب راهنما یا ارزیابی رویدادها و رفتارها کمک می کنند؛
۵- بر حسب اهمیت نسبی طبقه بندی می شوند.
تفاوت موجود بین ارزشهای قرار دادی و ارزشهای رسمی (تصویب شده و قانونی) از اهمیت خاصی برخوردار است. ارزشهای قرار دادی بیانگر یک سری ارزشها و هنجارهای بدیهی و آشکار است که از سوی سازمان ارائه می شوند. به طور کلی، این ارزشها در سازمانهای جدید، یا کوچک توسط بنیان گذار آن سازمان و در سطح سازمانهای بزرگتر توسط تیم مدیران ارشد وضع می شوند.
۳- فرضیات بنیادی:
فرضیات بنیادی که غیر قابل رؤیت هستند، نشان دهنده کانون فرهنگ سازمانی می باشند. این فرضیات متشکل از ارزشهای سازمانی هستند که با گذشت زمان پذیرفته می شوند و رفتار سازمانی را هدایت می نمایند، آنها همچنین در برابر تغییر بسیار مقاوم هستند.
نمادهای قابل مشاهده
ارزشهای قرار دادی
فرضیات بنیادی
شکل ۲-۳: سطوح فرهنگ سازمانی
(کاتر و هسکت^[۵۲]، ۱۳۹۲) دو سطح از فرهنگ را شناسایی کردند (شکل ۲-۴): یک دسته به چشم می آید و قابل دیدن است و دسته دیگر به چشم نمی آید و قابل دیدن نیست .در سطحی که به چشم می آید، می توان الگوها و شیوه های رفتاری کارکنان را مشاهده کرد. سطح دوم (نسبت به سطح اول) مشکل تر است؛ ولی این دو پژوهشگر چنین استدلال می کنند که ایجاد تغییرات در سطح اول (در شیوه ها و الگوهای رفتاری) می تواند با گذشت زمان موجب تغییرات ژرف در باورهای افراد شود.
فرهنگ سازمان
ارزشهای مشترک
هدفها و مسائل مهمی که مورد توجه هم اعضای
یک گروه است و موجب تشکیل گروه می شود؛
نوع رفتار را تعیین می کند و اگرچه اعضای گروه
تغییر می کنند، این رفتار کماکان حفظ می شود .
نمونه: توجهی که مدیران به مشتریان می کنند .
هنجارهای رفتار گروه.
روش های رایج برای انجام دادن امور،
این روش های در گروه وجود دارد ، زیرا اعضای
گروه به این روشها تاکید می کنند
(به صورت ارزش مشترک درآمده است)
و اگر اعضای جدید بدان رفتار کنند،
پاداش خواهند گرفت و اگر بدان گونه رفتار نکنند،
تنبیه خواهند شد .
نمونه : کارکنان در برابر درخواست مشتری
واکنش سریع نشان می دهند.
به راحتی تغییر نمی کند
به چشم
نمی آید
راحت تر تغییر می کند
به چشم
می آید
شکل ۲-۴ : دو سطح فرهنگ از دیدگاه کاتر و هسکت
۲-۹ عوامل نگهدارنده فرهنگ سازمانی
نیروهای سه گانه ای که نقش بسیار مهمی در حفظ یک فرهنگ دارند عبارتند از: شیوه های گزینش کارکنان سازمان، اعمال و کردار مدیریت عالی، نحوه جامعه پذیری سازمان.
۱) گزینش: هدف از گزینش، حصول اطمینان از مناسب بودن فرد یا سازمان است نتیجه این گزینش به کارگیری افرادی است که ارزش های مشترکی داشته یا حداقل از تناسب مطلوبی با ارزشهای سازمانی برخوردارند . بنابراین بر اساس چنین روشی فرایند گزینش با رد افراد بی اعتنا به ارزش های اصلی سازمان یا کسانی که باعث از هم گسیختگی فرهنگ سازمان می شوند ، در حفظ و بقاء فرهنگ نقش ایفا می کند . داوطلبان ورود به سازمان، اگرببینند که ارزشهای سازمان با دیدگاه آنان در تعارض است ، به میل و اراده خود از سازمان و پیوستن به آن منصرف می شوند، بنابراین فرایند گزینش به صورت دو جانبه در می آید (الوانی و دانایی فرد، ۱۳۷۶).
۲) مدیریت عالی: اعمال و کردار مدیریت عالی تأثیری عمده بر فرهنگ سازمان دارد .کارکنان رفتار مدیریت را مشاهده می کنند، رفتارهایی از قبیل: اخراج کارکنان در نتیجه مخالفت با موضع سازمان و… این گونه رویدادها با گذشت زمان هنجارهایی را به وجود می آورند که به مثابه عامل کنترل کننده در سازمان عمل می کنند.

اسنادی که ماهیتأ مادی ومربوط به امورباارزش مادی نباشندمانندتعهدرضایت نامه واقرارنامه کمترموردجعل واقع می شوند.ثانیأ هرچندهدف ونهایی جعل سند‚دست یافتن به دارایی دیگران ازراه نامشروع بوده واموال غیرمنقول باارزش ترین ومهمترین مال دارای ارزش محسوب می شوند.
لیکن جاعلین اصولأ ازجعل اسنادبه صورت عقودناقله که مستقیمأ مالی راکه درتملک آنهاقرارمی دهد خودداری نموده وازآنجایی که ازنگهداری شدن سوابق مالکیتی اشخاص دربایگانی اداره ثبت وسایرارگان های ذیربط مطلع اندخودرابااستفاده ازاین گونه اسنادمجهول درخطرنمی اندازند.بنابراین جعل ‚به صورت عقودبیع ‚صلح ‚وقف وغیره نادراست.

بند دوم :جعل سند وکالت
شایع ترین وآسان ترین سندی که سوءاستفاده کنندگان ازاسنادمجهول برای اکتساب منافع مادی بدان متمسک می گردندجعل سندوکالت است.
وکالتنامه خصوصأ بااوصاف تام الاختیاروبلاعزل ‚درعین حال که برای اغفال وگمراه نمودن مال باخته ‚سندرسمی محسوب می شود‚مع الوصف به طورمستقیم نیز جزءعقودناقله که اصولأ انعقادآن مستلزم طی تشریفات قانونی وثبتی است نمی شود.لذابه منظورپیشگیری ازامکان سوءاستفاده ازاسناد به طورکلی‚بویژه اسنادوکالت مجهول ‚توصیه می شودکه :
الف) - ازآنجایی که تنهامرجع رسمی صدوروکالت نامه دفاتراسنادرسمی بوده وامروزه باتوجه به وسایل ارتباطی ‚امکان اخذ اعتبار وکالتنامه ازدفاترصادرکننده به صورت کتبی یاحداقل شفاهی فراهم است بنابراین به عنوان مطمئن ترین راه ‚می توان اصالت اسنادرابااستفاده ازوسایلی مانندفاکس وتلفن به دست آورد.
ب)- بایدشکل ظاهری سندرسمی مراعات شده باشد.به عنوان مثال سندروی اوراق بهادارتنظیم شده ودارای امضاءسردفترودفتریارومهربرجسته دفترخانه باشد.
لازم به ذکراست که باتوجه به الکترونیکی شده کلیه عقودومعاملات دردفاتر‚استفاده ازاوراق بهادارمنسوخ گردیده ودرعوض مفادومطالب مربوطه درفرم های مخصوصی که درسامانه ثبت آنی تعریف وجدول بندی شدهاست‚ درج گردیده وپس ازتائیدنهائی توسط امضای الکترونیکی سردفتر‚برروی برگه های A4چاپ می شود.امضای الکترونیکی حکم مهربرجسته سردفترراداردودیگرنیازی به ممهورنمودی اسنادبه مهرمذکورنمی باشد.
ج ) - معمولأ اسنادمجهول بافونت مخصوص دستگاه های چاپگرموجوددردفاتراسنادرسمی نبوده بلکه به صورت دست نویس نوشته می شود.
د) - غیرمتعارف بودن مندرجات سندمی توانددلیلی برای تردیددراصالت سندباشد.به عنوان مثال شماره ثبت سنددردفتراسنادرسمی بالاتر ازحدمعمول باشد.ویاشماره اوراق چاپی مذکور درمتن سندباشماره سریال چاپ شده دراوراق ‚مغایرت داشته باشد
ونیزوقتی شماره ثبت دفتراملاک به جای شماره پلاک ثبتی قیدیاپلاک های فرعی واصلی به نحونا متعارفی نگارش شده باشد.
ه ) - ازآنجایی که محاسبه هزینه های محضراعم ازمالیات نقل وانتقال وحق الثبت وحق التحریرواوراق مصرفی تاحدودی فنی وتخصصی است ‚اصولأ دراسنادمجهول بادقت لازم درج نشده ومبالغ مندرج درصدرسندباذیل آن مغایراست.»
مبحث چهارم : هیات رسیدگی به تخلفات دفاتر
برای رسیدگی به تخلفات دفاتر‚درهراداره کل ثبت یک نفرجانشین دادستان انتظامی ودربعضی استانها دادیارانتظامی حضوردارندوبه تخلفات رسیدگی می کنند.درهراستانی یک دادگاه بدوی انتظامی سردفتران ودفتریاران وجوددارد که پروند ارسالی ازسوی دادستان انتظامی راموردرسیدگی قرارمی دهد.درمواردی هم که به احکام صادرشده ازسوی دادگاه بدوی اعتراض شود‚پرونده برای بررسی به دادگاه تجدیدنظرکه درسازمان ثبت اسنادواملاک کشورمستقراست ارسال می شود.
نتیجه گیری وپیشنهاد
نتیجه گیری
تولیدواستقرارثبت ا لکترونیک ا سناد(آنی )یکی ازمهمترین ا قداما ت سازمان ثبت اسنادواملاک کشوردرحوزه فنا وری ا طلاعات است که دراجرا ی تکا لیف قانونی سا زما ن مندرج دربند"و"ماده۴۶ وبند ” م ” ماده ۲۱۱ قانون برنا مه پنجم توسعه کشورو نیز بند ” ج ” ماده ۱۲ قا نون ارتقا ی سلامت نظام اداری و مبا رزه با فسا دوهمچنین درراستا ی سیا ست های کلان سازمان ازجمله ” شفاف سا زی نقل وانتقالات ومعاملات رسمی “’ “ایجاد تسهیل وتسریع درارائه خدمات ثبتی به ذینفعان وکاهش مراجعات حضوری “وا رتقای نظارت ,بازرسی وپاسخگویی “, از۲۶/۰۶/۱۳۹۲ به صورت رسمی دربیش ا ز۷۰۰۰ دفتراسناد رسمی موردبهره برداری قرا رگرفت .
مطالعات وتحلیل و طراحی سامانه ثبت الکترونیک اسناد,ازاسفندماه سال ۱۳۸۹ آغازوخروجی های فازمطالعه ,ازفروردین سال۱۳۹۱درکارگروه های مختلفی که با همکاری کارشنا سان حوزه اسنادواملاک ونیز نمایندگان کانون سردفتران ودفتریاران تشکیل گردیده بود,موردبحث وبررسی قرار گرفت وپس ازنهایی شدن ,جهت تولیدنرم افزار به تیم مربوط تحویل گردید.لازم به ذکراست که کلیه مرا حل تحلیل ,طراحی ,تولید,استقراروپشتیبا نی سامانه ,باتلاش وهمت کارشناسان حوزه فناوری اطلاعات سازمان وباهمکاری کارشناس مشا وران حقیقی ,دردرون سازمان ثبت اسناد واملاک کشورانجام گردیده است.
اجرای آزمایشی سامانه دردومرحله صورت پذیرفت .درمرحله اول ,ازآبان ۱۳۹۱که باهمکاری ۱۱دفترخانه درتهرا ن به ا نجا م رسیدودرمرحله دوم از۲۰/۰۵/۹۲,که ا مکا ن استفاده آزمایشی برای کلیه دفاتراسنادرسمی کشورفراهم گردید.
ارائه آموزش های لازم باهمکاری کا نون سردفتران ودفتریاران ,راه ا ندازی مرکزمیانی صدورگواهی امضای ا لکترو نیک سازمان ثبت اسنادواملاک کشوروصدوربیش از۷۰۰۰گواهی امضای الکترونیک برای سردفتران ,راه اندازی بانک اطلاعات بخشنامه های ثبتی شامل اطلاعات افرادممنوع المعامله ,محجورو….,راه اندازی بانک اطلاعات سردفتران ودفتریاران ,برقراری ارتباط برخط با پایگاه اطلاعات هویتی ثبت احوال وپایگاه شناسه ملی اشخا ص حقوقی و….ازاهم اقدامات انجام شده برای بهره برداری مناسب ازسامانه ثبت الکترونیک اسناد به شمارمی رود.
بااجرائی شدن سامانه ثبت الکترونیک اسناد,تنظیم وصدورتمامی اسنادرسمی وهمچنین ارائه خدمات ثبتی دردفاتراسنا درسمی ,ازطریق این سامانه متمرکزصورت می گیرد.درمجموع ۶۴نوع سندرسمی که شامل انواع اسنادبیع ,صلح, وکالت ,رهنی ,اجاره ,تقسیم نامه ,ا قا له ,تعهدنامه ,رضایت نامه اقرارنامه وسایر انواع اسنادمی باشد,دراین سامانه طراحی شده است .
همچنین خدمات ثبتی فک رهن ,فسخ سند,عزل وکیل ,استعفای وکیل ,اجرائیه ,اخطاریه ,گواهی عدم انجام معامله وقبض سپرده ,ازطریق این سامانه ارائه می گردد.
ازمهمترین دستاوردهای اجرای این طرح ,شفاف سازی وپیشگیری ازجعل اسناد,بروزتخلفات ونیزاشتباه درحوزه فعالیت دفاتراسنادرسمی است .مواردی چون :اخذبرگه های سفیدامضاء وتحریربعدی متن سند,صدوراسنادواخذا مضای اسنادبه تاریخ مقدم یا موخرخصوصأ درانقضای مهلت استعلام ها,تغییرارکان سندباتوضیح درمتن وحاشیه ,الحاق شرایط یاحذف آنها باحاشیه نویسی ,الحاق یاتغییرکلمات یاامحاءکلما ت درمتن سندبعدازثبت سند,تنظیم سندباوکالت نامه های باطل شد ه براثرفوت موکل یاعزل وکیل ,تنظیم سندبه نام متوفی با اخذامضا ازفرددیگری به جای وی,تنظیم سندبا اسنادهویتی مجعول یا باطل شده ,ا ضافه نمودن یک سنددرپایان هرجلددفترباشماره تکراری نسبت به اول دفتربعد,تنظیم اسناد بااستعلام ثبت واحد,ثبت سندبدون استعلام ازثبت ,ازبین بردن یاازبین رفتن اوراق دفاتروپرونده ها ازطریق آتش سوزی, سرقت ,رطوبت ,…,ا ستفاده ازفیش های هزینه به صورت تکراری ,صدورسندبدون ثبت دردفتروهرگونه سابقه بایگانی ,امتناع ازارسال خلاصه معامله ورونوشت تقسیم نامه,عدم قیدحقوق دولتی وحق التحریریامبالغ دریافتی درسند,تأخیردرپرداخت وجوه عمومی ,تأخیردرارئه آماربه مراجع ذیربط, و…
به گفته مسولین سیستم های رایانه ای واینترنتی به کمک تکنولوژی انفورماتیک واتوماسیون مهمترین فناوری موجودبرای انتقال اطلاعات درعصرحاضربه شمارمی آیند.ولی ازآنجائیکه قانون آزادی اطلاعات هنوز تصویب نگردیده بخش های مختلف اداری خودراملزم به انتشاراطلاعات نمی بینند.
لایحه آزادی اطلاعات درسال ۱۳۸۴به مجلس تقدیم شد.مطابق این لایحه اطلاعات موجوددرموسسات عمومی بایدمطابق با این اصول دردسترس متقاضیان قرارگیردکه اولادسترسی به اطلاعات حق مردم است‘استثنائات واردبرحق دسترسی ، به ضرورت بایدمحدودومشخص ومستند به قانون باشدوتصمیمات درباره عدم افشای چنین اطلاعاتی بایدتوسط یک مرجع حکومتی مستقل مورد تجدید نظر قرار گیرد.
براساس این لایحه هرکسی حق داردباارائه درخواست به یک موسسه عمومی مطلع شودکه آیاآن موسسه اطلاعات موردنظروی راداردیانه وهریک ازموسسات عمومی بایددرراستای نفع عمومی ‘دست کم به طورسالانه ‘اطلاعات کلیدی خودرادریک کتاب راهنما منتشرسازند.
بنابراین مطابق آنچه که صاحب نظران به شرح فوق اعلام نموده اند ازجمله مظاهریک کشورمترقی امروزی حاکمیت ارزش هاومعنویت اخلاقی ‚قوانین ومقررات روشن ‚رفاه ونیکبختی همراه باعدالت وامنیت ‚سیستم های پیشرفته ارتباطی ودولت الکترونیک است.
بررسی این اموردرک وهوشیاری مسولین محترم نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران رابرآن داشت تابا بازنگری درشرایط بومی کشوردرمقایسه با آنچه دردنیاصورت گرفته با تدبیروبرنامه ریزی درصدداصلاح ‚پالایش وتصویت قوانین جدیدبرآیند.
قانون برنامه پنجم توسعه کشوروقانون ارتقاءسلامت اداری قوانینی است که درزمینه سیاستگزاری جهت حفظ امنیت ملی وتوسعه پایداربه تصویب رسیده است.ایجاددولت الکترونیک ‚ارتقاءسلامت اداری وثبت اسنادرسمی دریک سامانه متمرکزمواردکلیدی است که درقوانین فوق الذکرگنجانده شده است.بررسی ها نشان می دهدتوفیقات برخی کشورها درحوزه سلامت اداری مرهون اصلاح فرآیندها وشیوه خدمات رسانی بوده است. درخصوص این قوانین ذکرنکاتی ضروری است .
نخست اینکه درکتاب آسمانی ماقرآن کریم که درواقع همان کتاب مرجع ومجمع القوانین مسلمین است هفتادآیه درباره مال ومالکیت وجودداردکه مال درجامعه به منزله خون دربدن است.
همانگونه که خون بایددرگردش باشدتاهمه اعضای بدن ازآن استفاده کنندمال ومالکیت هم بایددرگردش باشدوامنیت آن بایدتامین گرددتاهمه افرادجامعه ازآن بهره مندگردند.
دوم اینکه نظارت برروندمعاملات ‚توسعه اقتصادی وافزایش سرمایه گذاری‚کاهش استرس ونگرانی درجامعه برخوردبامتخلفین وجلوگیری ازمعاملات پراکنده وخارج ازمجاری قانونی ونهایتا کاهش اختلافات اجتماعی موضوعاتی هستندکه فکرمسولین رابه خودمشغول نموده است.
ازدیگرمولفه های ارزیابی سطح توسعه هرکشورمیزان صدوراسنادمالکیت می باشدکه نتایج مثبتی رادرامنیت وتوسعه اقتصادی دارد.اعتباربخشیدن به مالکیت ها ‚قراردادهاومعاملات فی مابین مردم تشخیص مرزبین املاک خصوصی ودولتی ونیزدسترسی آسان به اطلاعات آماری املاک ونیز تسهیل درنقل وانتقالات رسمی ‚بالارفتن مقام ومنزلت اجتماعی ‚استفاده بیشترازتسهیلات بانکی واعتبارات مالی وبرجسته ترومهمترازهمه مواردمذکورپیشگیری ازدرگیری ودعاوی حقوقی اشخاص دررابطه بامالکیت های مادی ومعنوی دردادگاه هاومحاکم ازجمله پیامدهای مثبتی است که تحلیل گران ذیربط درخصوص صدوراسنادمالکیت برشمرده اند.ودرراستای این امرنقش سازمان ثبت اسنادواملاک درامنیت وتوسعه اقتصادی وتحقق هرچه بیشترمواردفوق ازموضوعات مهمی است که موردتوجه ویژه مسولین وقانونگزاران قرارگرفته است.
سوم اینکه درماده ۴۶ازفصل چهارم وماده ۲۱۱ ازفصل هشتم قانون برنامه پنجم توسعه کشورجهت افزایش بهره وری درحوزه های اقتصادی اجتماعی وفرهنگی صراحتاتکالیفی برعهده وزارت بازرگانی وسازمان ثبت اسنادواملاک قرارداده شده است.
بدین منظورسازمان ثبت اسنادواملاک مکلف گردیدتاپایان سال دوم برنامه توسعه‚ کلیه نقل وانتقالات وثبت رسمی اسنادواملاک ومستغلات رادرسطح کشوربه صورت الکترونیکی اجرانمایندودراین راستاسازمان امورمالیاتی وکلیه دستگاه های اجرائی ذی ربط موظف به همکاری دراین طرح بزرگ ملی گردیدند.ونیزمقررگردیدمرکزملی دادهای ثبتی راه اندازی وسامانه یکپارچه ثبت اسنادواملاک توسعه یابد.چنانچه بخواهیم بادیدسازمانی به قانون فوق الذکربنگریم می توان گفت منظورقانونگزارسندنویسی دریک سامانه متمرکزاست.
چهارم اینکه قانون ارتقاءسلامت اداری ومقابله بافسادنیزتکالیفی برعهده سازمان ثبت اسنادواملاک کشورقرارداده است. وفق ماده ۱۲قانون مذکور سازمان ثبت مکلف گردیددرخصوص راه اندازی شبکه وپایگاه اطلاعاتی مشترک بین سازمان ثبت اسنادواملاک کشورودفاتراسنادرسمی اقدام نمایدبه نحوی که ثبت وتبادل کلیه وقایع دفاتراسنادرسمی وسازمان ثبت ازطریق نظام متمرکزتسهیل گردد.
پیشنهاد :
باتوجه به اهداف موردنظرثبت آنی ضروری است که این فرآیندبامجهزترین وسایل الکترونیکی انجام پذیرد.بنابراین نیاز است که سامانه ثبت الکترونیکی اززیرساخت های قوی تری برخوردارباشد.
تجربه کشورمان درخصوص ثبت الکترونیکی ناچیز است .درقاره آسیا علاوه برژاپن وکره جنوبی ‚سنگاپورومالزی هم سال هاست که تجارت وثبت الکترونیکی رابه صورت عملی شروع کرده اندوقوانین ومقرراتشان رادراین زمینه بطورکامل سازمان داده اندامادرکشورمان هرچنددرسال ۸۲مبانی زیرساخت های قانونی باتصویب قانون تجارت الکترونیک شکل گرفت ولی ازیک سوتصویب قوانین مکمل وآئین نامه های متعددی ضرورت دارد.
دوره های ضمن خدمتی برای آموزش بیشترمسولین دفاتردرنظرگرفته شودوپس ازانجام آزمون همانندفرانسه ‚که سالی یکبارازدفاترامتحان میگیرند دفاتر باتوجه به مهارت آنان درجه بندی شوندتاباایجادرقابت سطح دانش فنی آنان ارتقاءیابد.
بابرگزاری شورای هفتگی دفاتراسنادرسمی واداره های ثبت اسنادواملاک مشکلات شناسائی وحل می شود
منابع :
۱-کتب :
الف –فارسی :
امامی ‚(دکتر)سیّدحسن‚ دوره شش جلدی « حقوق مدنی » ‚ا نتشارات اسلامیّه
دیّانی ‚(دکتر) عبدالرسول ‚ادله اثبات دعوی درامور مدنی وکیفری ‚انتشارات تدریس
شمس ‚( دکتر )عبداله ‚دوره پیشرفته سه جلدی آیین دادرسی مدنی ‚انتشارات دراک
کاتوزیان‚ امیرناصر ‚قانون مدنی درنظم حقوق کنونی‚ نشرمیزان
دهخدا علی اکبر لغت نامه انتشارات دانشگاه تهران ۱۳۶۵

۲-۱- مقدمه
برهمکنش متقابل میان نوکلئون ها هنگامی که برای تشکیل هسته‌های سنگین و متوسط متراکم می‌شوند، برای مدت طولانی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند. مفهوم نیروی بین هسته‌ای و محاسبه خصوصیات هسته‌ای بسیار پیچیده است و برای شناخت هسته و خصوصیات آن، تنها راه ساده سازی، شبیه سازی و استفاده از مدل‌های هسته‌ای خاص و نیروهای هسته‌ای ساده شده است.

در هر هسته حالتی با کم‌ترین انرژی، حالت پایه نامیده می‌شود و حالت‌هایی با انرژی بالاتر را، حالت‌های برانگیخته می‌نامند. بسیاری از خصوصیات نیروهای هسته‌ای را می‌توان از بررسی هسته در حالت پایه بدست آورد، در برسی های دقیق‌تر ویژگی‌های معینی ظاهر می‌شوند. مدل‌های هسته‌ای برای توضیح این ویژگی‌ها توسعه داده شده‌اند. در غیاب یک تئوری دقیق تعدادی از مدل‌های هسته‌ای توسعه یافته‌اند. برای این کار فرضیات بسیاری برای ساده سازی روابط به کار رفته‌اند. هر مدل تنها قادر به توضیح بخشی از دانش تجربی ما راجع به هسته است.
در حالت کلی مدل‌های هسته‌ای به دو گروه تقسیم می‌شوند: مدل‌های ذره مستقل (IPM) که در آن نوکلئون ها به طور مستقل در یک پتانسیل هسته‌ای معمولی حرکت می‌کنند. گروه دیگر، مدل‌های برهم کنش قوی (SIM) که در آن نوکلئون ها به طور قوی با یکدیگر جفت شده‌اند. ساده‌ترین مدل برهم کنش قوی، مدل قطره مایع است و ساده‌ترین مدل ذره مستقل، مدل گاز فرمی است.
۲-۲- مدل قطره مایعی و فرمول نیمه تجربی جرم
نظریه مفصل بستگی هسته‌ای، مبتنی بر روش‌های ریاضی و مفاهیم فیزیکی پیچیده، توسط بروکنر و همکارانش (از ۱۹۵۴ تا ۱۹۶۱) ابداع شده است. مدل بسیار ساده شده‌ای نیز در سال ۱۹۳۵ توسط وایس زکر با پیشنهاد بور بدست آمد. در این مدل از بعضی ویژگی‌های ظریف‌تر نیروهای هسته‌ای صرف نظر شده است، ولی بر جاذبه قوی بین نوکلئونی تاکید می‌کند. در این مدل فرض می‌شود که نوکلئون ها با همسایه‌های نزدیک خود فعل و انفعال متقابل دارند، درست همان گونه که مولکول‌ها در یک قطره آب با هم برهم کنش دارند [۵,۴,۳].
فرض‌های اساسی به قرار زیرند:
۱- هسته از ماده غیر قابل تراکم تشکیل شده است، به طوری که .
۲- نیروی هسته‌ای برای هر نوکلئون یکسان است و به نوع آن بستگی ندارد.
۳- نیروی هسته‌ای اشباع می‌شود.
آثار کولومبی و مکانیک کوانتومی را به طور جداگانه بررسی می‌کنیم. طبق فرض‌های ۲ و ۳، در یک هسته نامتناهی با نوکلئون، انرژی بستگی اصلی متناسب با است. اما چون هسته‌های واقعی متناهی هستند، معمولاً یک شکل کروی برای آن در نظر می‌گیرند. از این رو نوکلئون های سطحی، به اندازه آنچه هم اکنون تخمین زدیم، تحت جاذبه یکسان از طرف دیگر نوکلئون ها قرار نمی‌گیرند و از این رو باید جمله‌ای متناسب با تعداد نوکلئون های سطحی یا متناسب با مساحت سطح را از تخمین مبتنی بر هسته‌ی نا متناهی، کم کرد. از طرفی نیروی دافعه کولومبی که بین تمام جفت پروتون‌ها برقرار است، از انرژی بستگی کم خواهد کرد. (نیروی کولومبی دارای برد زیاد است و اشباع نمی‌شود). علاوه بر این، جمله‌ای را باید معرفی کنیم که به هسته‌های با ، بیشترین بستگی را نسبت دهد. این جمله، پیامد مستقیمی از رفتار مکانیک کوانتومی نوترون‌ها و پروتون‌ها می‌باشد. بالاخره، باید جملات تصحیحی لازمی را معرفی کنیم که بیشترین بستگی را برای هسته‌های زوج- زوج و کمترین بستگی را برای هسته‌های فرد- فرد به دست بدهند و آثار پوسته‌ای را منعکس کنند.
اهمیت این مدل در این حقیقت نهفته است که جنبه‌های علمی داده‌های جرم هسته‌ای را تبیین می‌کند. این امر تایید کننده آن است که جمله انرژی بستگی اصلی، که متناسب با می‌باشد، باید تصحیح شود. چون این جمله در بین فرض‌های دیگر به فرض “استقلال از بار” نیروهای هسته‌ای بستگی دارد، می‌توان نتیجه گرفت که بر هم کنش‌های هسته‌ای ، ، یکسان هستند.
انرژی بستگی، ، یک هسته عبارت است از اختلاف انرژی بین جرم هسته و جرم کل پروتون‌ها ( پروتون) و نوترون‌های تشکیل دهنده آن ( نوترون) که به صورت زیر نوشته می‌شود.
(۲- ۱)
رابطه انرژی بستگی کل یک هسته را می‌توان به صورت زیر نوشت.
(۲- ۲)
که در آن
جمله حجمی
جمله سطحی متناسب با مساحت سطح کره.
جمله انرژی زوجیت، که برای هسته‌های با A ی فرد برابر صفر است، برای هسته‌های (N زوج - Aزوج) علامت (+) و برای هسته‌های (N فرد – Aفرد) علامت (-) را به کار می‌بریم و ? جمله پوسته‌ای، که اگر N یا Z یک عدد جادویی باشد مثبت است.
جمله انرژی عدم تقارن و جمله انرژی کولنی هستند.
۲-۲-۱- انرژی عدم تقارن
جمله عدم تقارن نتیجه مستقیم رفتار کوانتوم مکانیکی پروتون‌ها و نوترون‌ها است و بیشترین بستگی را به هسته‌هایی با ، بیشترین بستگی را نسبت می‌دهد.
طبق اصل طرد پائولی در هر طراز فقط یک نوکلئون می‌تواند وجود داشته باشد و فرض می‌کنیم ترازها در فاصله یکسان از هم قرار داشته باشند، انرژی عدم تقارن عبارت است از اختلاف بین انرژی هسته-ای یک هسته با اعداد نوترونی و پروتونی و با انرژی ایزوباری که در آن اعداد نوترونی و پروتونی، هردو، مساوی است. اگر بخواهیم هسته اول را از هسته دوم بسازیم باید پروتون به نوترون تبدیل شود، یعنی
و انرژی لازم برای این کار است. و با قرار دادن به جای ، جمله انرژی عدم تقارن بدست می‌آید.
۲-۲-۲- انرژی کولنی
ما در فرض‌های اولیه، دافعه کولنی بین پروتون‌ها را در نظر نگرفتیم، این نیرو دارای برد بلند است و اشباع نمی‌شود، برای محاسبه این نیرو، هسته را به صورت یک کره با بار و شعاع در نظر بگیریم، آنگاه انرژی کولنی با توجه به روابط زیر محاسبه می‌شود:
(۲- ۳)
از طرفی
(۲- ۴)
(۲- ۵)
با جایگذاری دو عبارت بالا در عبارت اول داریم:
(۲- ۶)
عبارت بالا شامل یک جمله خود انرژی برای هر پروتون است (که با قرار دادن پیدا می‌شود)، که اضافه محاسبه شده است، و باید این جمله برای Z پروتون از جمله بالا کسر گردد.
(۲- ۷):
نمودار انرژی بستگی هسته‌ها بر حسب داده‌های تجربی و فرمول نیمه تجربی جرم در شکل‌های .(۲-۱) و (۲-۲) نشان داده شده است.
شکل(۲- ۱): انرژی بستگی هسته‌ها که به صورت تجربی به دست آمده‌اند.
شکل(۲- ۲): انرژی بستگی هسته‌ها براساس فرمول نیمه تجربی جرم
هر چند که مدل قطره مایعی را بیشتر بر حالت‌های پایه اعمال می‌کنند، ولی می‌توان آن را برای حالت‌های برانگیخته نیز به کار برد. این حالت‌ها می‌توانند توسط نوسان‌های سطحی قطره‌ی هسته، یا توسط چین و شکن‌هایی که بر روی سطح آن حرکت می‌کنند، ایجاد شوند. این عقیده مخصوصاً در توجیه بعضی از جنبه‌های شکافت هسته‌ای موفق بوده است. مدل قطره مایعی بر آثار جمعی بین نوکلئون های متعدد موجود در هسته نیز تایید دارد و پیشقراول مدل‌های جمعی ساختار هسته‌ای است. آنچه در این مدل صراحت دارد تقسیم سریع انرژی بین نوکلئون هاست که مبنای نظری بوهر را در مورد شکل بندی هسته مرکب در واکنش‌های هسته‌ای تشکیل می‌دهد [۶].
۲-۳- مدل پوسته‌ای هسته
۲-۳-۱- مقدمه
نظریه اتمی با بهره گرفتن از مدل پوسته‌ای توانسته است به طور کاملاً روشن جزئیات پیچیده ساختار اتم‌ها را توضیح دهد. به همین دلیل متخصصان فیزیک هسته‌ای، به امید آنکه بتوانند به توصیف روشنی از خواص هسته‌ها دست یابند، سعی کردند در بررسی ساختار هسته‌ای از نظریه مشابهی استفاده کنند. در مدل پوسته‌ای اتم‌ها، پوسته‌ها را با الکترون‌هایی که انرژی‌شان به ترتیب افزایش می‌یابد پر می‌کنیم، و این آرایش الکترونی به گونه‌ای است که اصل طرد پائولی در آن رعایت می‌شود. بدین ترتیب، هر اتم متشکل است از: یک ناحیه مرکزی خنثی که پوسته‌های پر دارد، و چند الکترون ظرفیت که در پوسته‌ای خارج از این ناحیه مرکزی قرار می‌گیرند. در این مدل، فرض بر این است که عمدتاً همین الکترون‌های ظرفیت هستند که خواص اتم‌ها را تعیین می‌کنند. هنگامی که پیش بینی‌های این مدل را با بعضی از خواص اندازه گیری شده سیستم‌های اتمی مقایسه می‌کنیم، آن‌ها را به خوبی یا هم سازگار می‌یابیم. بویژه مشاهده می‌کنیم که تغییرات خواص اتمی در محدوده هر زیر پوسته تدریجی و کم است، در حالی که وقتی از یک زیر پوسته به زیر پوسته دیگر می‌رویم تغییرات خواص ناگهانی و زیاد است.
هنگامی که سعی می‌کنیم تا این مدل را به قلمرو هسته‌ای هم گسترش دهیم، از همان آغاز کار با چند مانع روبرو می‌شویم. در مورد اتم‌ها، پتانسیل حاکم را میدان کولنی هسته تأمین می‌کند. یعنی یک عامل خارجی زیر پوسته‌ها (یا مدارها) را سازمان می‌دهد. اما در مورد هسته هیچ عامل خارجی وجود ندارد، و نوکلئون ها در پتانسیلی که خودشان به وجود می‌آورند در حرکت اند. یکی دیگر از جنبه‌های جالب توجه نظریه پوسته‌ای اتم‌ها وجود مدارهای فضایی است. خواص اتم‌ها را اغلب بر حسب مدارهای فضایی الکترون‌ها توصیف می‌کنیم. الکترون‌ها می‌توانند نسبتاً آزادانه در این مدارها حرکت کنند، بدون اینکه برخوردی با الکترون‌های دیگر داشته باشند. قطر نوکلئون ها در مقایسه با اندازه هسته نسبتاً بزرگ است. در حالی که هر نوکلئون منفرد در خلال حرکتش در هر مدار می‌تواند برخوردهای متعددی با نوکلئون های دیگر داشته باشد، چگونه می‌توان نوکلئون ها را در مدارهای کاملاً مشخص در حرکت تصور کرد. در مدل پوسته‌ای، مسئله پتانسیل هسته‌ای را با بیان این فرض بنیادی حل می‌کنیم: حرکت هر نوکلئون منفرد را تحت تأثیر پتانسیل واحدی که نوکلئون های دیگر همه در تولید آن شرکت دارند، در نظر می‌گیریم. اگر هر یک از نوکلئون ها را به این نحو مورد بررسی قرار دهیم، آنگاه برای تمامی نوکلئون های موجود در هسته می‌توانیم ترازهای انرژی متناظر به زیر پوسته‌ها را به دست آوریم. وجود مدارهای فضایی مشخص را اصل طرد پائولی تعیین می‌کند. فرض می‌کنیم که در یک هسته سنگین، تقریباً در ته چاه پتانسیل، برخوردی بین دو نوکلئون صورت می‌گیرد و نوکلئون ها هنگام برخورد با هم انرژی تولید می‌کنند، اما اگر تمامی ترازهای انرژی تا تراز نوکلئون های ظرفیت پر شده باشد، هیچ راهی برای کسب انرژی نوکلئون نمی‌ماند؛ مگر آنکه مقدار انرژی به اندازه‌ای باشد که نوکلئون را به تراز ظرفیت برساند. سایر ترازهای نزدیک‌تر به تراز اولیه نوکلئون همگی پر هستند و نمی‌توانند یک نوکلئون اضافی را بپذیرند. انرژی لازم برای این انتقال که از ترازی نزدیک به تراز پایه به نوار ظرفیت انجام می‌شود، بیشتر از مقداری است که معمولاً در برخورد بین دو نوکلئون از یکی از آن‌ها به دیگری منتقل می‌شود. از این رو، چنین برخوردی بین نوکلئون ها نمی‌تواند صورت گیرد، و گویی نوکلئون ها در حرکت مداری شان با هیچ گونه ممانعتی از طرف نوکلئون های درون هسته روبرو نمی‌شوند [۷].
۲-۳-۲- پتانسیل مدل پوسته‌ای
نخستین گام در ارائه مدل پوسته‌ای، انتخاب پتانسیل هسته‌ای مناسب است. در آغاز دو نوع پتانسیل چاه نا متناهی و نوسانگر هماهنگ را در نظر می‌گیریم. همچنانکه در فیزیک اتمی دیدیم، واگنی هر تراز را تعداد نوکلئون هایی که می‌توانند در آن قرار بگیرند تعیین می‌کند. به عبارت دیگر، واگنی هر تراز برابر می‌شود که در آن عامل از طریق واگنی و عامل ۲ از طریق واگنی حاصل شده است. نوترون‌ها و پروتون‌ها، چون ذرات نایکسان هستند، به طور جداگانه شمرده می‌شوند. بنابراین در تراز علاوه بر ۲ نوترون، ۲ پروتون هم می‌تواند قرار گیرد. ظهور اعداد جادویی ۲، ۸ و ۲۰ در هر دو نوع پتانسیل دل گرم کننده است، ولی در ترازهای انرژی بالاتر هیچ گونه ارتباطی با اعداد جادویی تجربی به چشم نمی خورد. به عنوان اولین گام در اصلاح مدل، سعی می‌کنیم پتانسیل واقع بینانه تری را انتخاب کنیم. چاه نا متناهی، بنابر دلایلی، تقریب خوبی برای پتانسیل هسته‌ای نیست: برای جدا کردن یک نوترون یا پروتون از هسته، با صرف انرژی کافی باید بتوانیم آن را از چاه خارج کنیم.دراین صورت،عمق چاه نمی نواند بی نهایت باشد. بعلاوه،لبه پتانسیل هسته‌ای نباید تیز باشد بلکه مثل توزیع بار و جرم هسته‌ای، مقدار پتانسیل بعد از شعاع میانگین، R، باید به آهستگی به سوی صفر میل کند. از طرف دیگر، پتانسیل نوسانگر هماهنگ هم لبه اش به اندازه کافی تیز نیست و انرژی جدایی آن نیز بی نهایت می‌شود. از این رو شکل واقع بینانه تر پتانسیل را به صورت بینابینی
(۲- ۸)
انتخاب می‌کنیم که منحنی نمایش آن در شکل (۲- ۳):رسم شده است. پارامترهای R و a به ترتیب شعاع میانگین و ضخامت پوسته هستند، که مقادیرشان تقریباً برابر است با: و . عمق چاه V₀چنان تنظیم می‌شود که برای انرژی‌های جدایی که از مرتبه ۵۰Mev است، مقادیر مناسبی به دست می‌آید. ترازهای انرژی حاصل در شکل (۲-۴) نشان داده شده است. نتیجه پتانسیل جدید، در مقایسه با نوسانگر هماهنگ این است که واگنی l را در پوسته‌های جدید برطرف می‌کند. هر چه به طرف انرژی‌های بالاتر پیش می‌رویم، فاصله ایجاد شده در این مورد بیشتر می‌شود، به طوری که سرانجام این فاصله بن فاصله بین ترازهای نوسانگر هماهنگ قابل مقایسه خواهد شد. وقتی پوسته‌های حاصل را به ترتیب با نوکلئون پر می‌کنیم، باز هم اعداد جادویی ۲، ۸ و ۲۰ را به دست می‌آوریم، ولی اعداد جادویی بالاتر را نمی‌توان با این محاسبات پیدا کرد.
شکل(۲- ۴): پتانسیل هسته‌ای بین نوکلئون های هسته به همراه پتانسیل کولنی.
۲-۳-۳- پتانسیل اسپین- مدار
این پتانسیل را چگونه می‌توانیم اصلاح کنیم تا همه اعداد جادویی را از آن بدست آوریم؟ چون نمی- خواهیم محتوای فیزیکی این مدل را از بین ببریم، مسلماً نمی‌توانیم تغییر زیادی در پتانسیل وارد کنیم. دلایل توجیهی معادله (۲- ۹) را به عنوان یک حدس خوب پتانسیل هسته‌ای قبلاً ارائه کردیم. بنابراین، برای بهبود محاسبات لازم است که جمله‌های مختلفی به معادله (۲- ۱۰) افزوده شود. در دهه ۱۹۴۰ تلاش‌های نافرجام زیادی برای یافتن این جمله تصحیحی صورت گرفت و سرانجام مایر، هاکسل، سوئس و جنسن در سال ۱۹۴۹ موفق شدند که با افزودن یک پتانسیل اسپین- مدار فاصله‌های مناسبی بین زیر پوسته‌ها به دست آورند [۹,۸].
در اینجا بار دیگر به فیزیک اتمی روی می‌آوریم، یکی دیگر از مفاهیم آن را به کار می‌گیریم. برهم کنش اسپین- مدار در فیزیک اتمی که مولد ساختار ریز مشاهده شده در خطوط طیفی است، از برهم کنش الکترومغناطیسی بین گشتاور مغناطیسی الکترون و میدان مغناطیسی ناشی از حرکت الکترون به دور هسته حاصل می‌شود. اثر این برهم کنش نوعاً خیلی کوچک و شاید از مرتبه یک قسمت از ۱۰^۵ قسمت فاصله بین ترازهای اتمی است.
هیچ برهم کنش الکترومغناطیسی از این نوع نخواهد توانست تغییرات محسوسی را در فواصل تراز هسته‌ای ایجاد و اعداد جادویی را باز تولید کند. با وجود این، در اینجا مفهوم نیروی اسپین- مدار هسته‌ای را به همان صورت نیروی اسپین- مدار اتمی، ولی نه از نوع الکترومغناطیسی آن، در نظر می‌گیریم. در واقع، به توجه به آزمایش‌های پراکندگی شواهدی قوی در دست است که حاکی از وجود نیروی اسپین- مدار در برهم کنش نوکلئون- نوکلئون است.
برهم کنش اسپین مدار را به صورت در نظر می‌گیریم، ولی شکل خیلی مهم نیست. این عامل ls است که باعث تجدید سازمان ترازها می‌شود. همچنان که در فیزیک اتمی دیدیم، حالت‌ها را در حظور برهم کنش اسپین- مدار بایر با تکانه زاویه‌ای کل نشانه گذاری می‌کنیم. عدد کوانتومی اسپین هر نوکلئون برابر است، پس مقادیر ممکن برای عدد کوانتومی تکانه زاویه‌ای کل عبارت اند از و ( البته به استثنای مورد l=0 که در آن فقط مقدار مجاز است). مقدار انتظاری ls را با بهره گرفتن از یک شگرد متداول می‌توان محاسبه کرد. نخست مقدار را به دست می‌آوریم.
(۲- ۱۱)
(۲- ۱۲)
با قرار دادن مقادیر انتظاری در این معادله، رابطه زیر حاصل می‌شود.
(۲- ۱۳)

نتایج و بحث
۴-۱- بررسی خصوصیات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی مرتبط با عملکرد دانه تحت شرایط سایهاندازی
۴-۱-۱- عملکرد دانه و اجزای آن
نتایج حاصل از تجزیه واریانس عملکرد و اجزای آن (جدول ۴-۱) بیانگر این بود که سایهاندازی در مراحل رشد مختلف و شدت سایهاندازی بر صفات عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، عملکرد کاه، شاخص برداشت، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، تعداد دانه در بوته و وزن صد دانه تأثیر بسیار معنیداری داشتند همچنین اثر متقابل مرحله سایهاندازی و شدت سایهاندازی بر عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، شاخص برداشت، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته و وزن صد دانه تأثیر بسیار معنیدار را نشان داد اما بر عملکرد کاه و تعداد دانه در غلاف از این نظر اختلاف معنیداری مشاهده نشد. مقایسه میانگینهای تأثیر سایهاندازی در مراحل رشد مختلف و شدت سایهاندازی بر عملکرد و اجزای آن (جدول ۴-۲) نشان داد که سایهاندازی در مرحله رشد رویشی کمترین تأثیر را بر عملکرد بیولوژیک (۶/۳۲۴ گرم در متر مربع)، عملکرد دانه (۰/۱۵۲ گرم در متر مربع)، عملکرد کاه (۶/۱۲۷ گرم در متر مربع)، شاخص برداشت (۴۴/۴۵ درصد)، تعداد غلاف در بوته (۵۱/۶۱ عدد)، تعداد دانه در غلاف (۵/۰ عدد)، تعداد دانه در بوته (۹۲/۱۵ عدد) و وزن صد دانه (۵۹/۲۳ گرم) داشت. سایهاندازی در کل دوره رشد هم بیشترین تأثیر را بر صفات فوقالذکر از جمله عملکرد بیولوژیک (۴/۱۹۶ گرم در متر مربع)، عملکرد دانه (۰۴/۸۸ گرم در متر مربع)، عملکرد کاه (۴/۱۰۸ گرم در متر مربع)، شاخص برداشت (۳۳/۳۱ درصد)، تعداد غلاف در بوته (۰۲/۱۰ عدد)، تعداد دانه در غلاف (۲۹/۰ عدد)، تعداد دانه در بوته (۴۸/۹ عدد) و وزن صد دانه (۵۰/۱۷ گرم) داشت. اثر متقابل اعمال سایهاندازی در مراحل رشد مختلف و شدت سایهاندازی بر عملکرد و اجزای آن نیز نشان داد (جدول ۴-۳) که تیمار بدون سایهاندازی در کل دوره رشد برای تمامی صفات ذکر شده دارای بیشترین مقادیر بود که با بدون سایه اندازی در دوره رشد رویشی و دوره رشد زایشی تفاوت معنی داری را نشان نداد و کمترین مقادیر مربوط به ۱۰۰ درصد سایهاندازی در کل دوره رشد برای تمامی صفات اندازه گیری شده بود.