۱۳۰ - مدحـش مرا تلقین کند، الهـام یزدان هر نفس
در هر دعا آمین کند، ادریس و رضوان هر نفس
واژگان: تلقین کردن: در دهان نهادن، مطلبی را زبانی گفتن، یاد دادن. (معین) الهام: به دل افکندن، به دل انداختن. (معین) آمین: برآور، بپذیر، اجابت کن. (معین)
معنی و مفهوم: الهام خداوندی، پیوسته ستایش شاه اخستان را به دل من تلقین میکند. با هر دعایی که من برای ممدوح خود میکنم ادریس و رضوان برای آن دعا آمینی میگویند .
توضیحات: ادریس: توضیحات (۱/۵۷) رضوان: توضیحات (۲/۳۰)
۳-۳- ترکیببند سوم
عنوان ترکیب بند: در مدح جلال الدّین اخستان شروان شاه
مطلع ترکیب بند:
جـام زمــی دو قلــّه کـــن، خــاصّ بـــرای صبــحدم
فـرق مــکن، دوقـلّه دان، جــام و صـفای صبـحدم
وزن ترکیب بند: مفتعلن، مفاعلن، مفتعلن، مفاعلن در رجز مثمن مطوی مخبون.
تعداد ابیات: ۱۳۴ بیت
تعداد بندها: یازده بند
قافیه و حرف روی در تمام بندهای این ترکیببند یکسان است.
در بارهی این ترکیب بند:
این ترکیب بند نیز در مدح خاقان الکبیر، جلال الدّین اخستان سروده شده است. در دو بند اول به شیوهی تغزل، به توصیف بزم باده و طلوع زیبای صبح پرداخته شده است و فقط در بیتهای میان بند، تخلّص به نام ممدوح کرده است. در بند سوم نیز به توصیف باده و ادوات موسیقی پرداخته و باز در بیت میان بند به مدح شاه گریز زده است.
در بند چهار و پنج به ترتیب به وصف تصاویر آتش در آتش دان، بزم باده، وصف معشوق و عشق خویش پرداخته و باز در بیتهای میان بند از ستایش ممدوح سخن به میان آورده است. در بند هفتم شاعر فضا را به کلی عوض میکند و از بیوفایی زمانه و این که در سراسر عالم یک تن اهل دل پیدا نمیشود، سخن میگوید و مینالد و در بیت پایانی این بند به مدح شاه میپردازد.
چهار بند پایانی یعنی از بیت هشتاد و هشت به بعد تا پایان ترکیب بند به مدح شاه اختصاص یافته است که با این بیت آغاز میگردد:
تـاجــور جـهان چــو جــم، تخــت خــدای ممـلکت
خــاتــم دیــو بنــد او، بنــد گشـــای ممـــلکت
شاعر در ابیات باقی مانده، شاه را به بزرگانی چون جم، سلیمان و آرش مانند میکند و او را از نژاد کیان میشمارد و به توصیف رزم آوری و شجاعت شاه میپردازد. همهی این توصیفها با اغراق همراه است. در بند پایانی ضمن ادامه دادن به مدح شاه، ابیاتی آورده است که حکم شریطه و دعا در قصیده دارند، مانند این بیت که ترکیب بند با آن پایان مییابد:
شــاه جــهان گشــای را از شـــب و روز آن جـــهان
بـاد هــزار ســال عـــمر، اینــت دعــای راستــین
مدح جلال الدّین اخستان شروان شاه
بند نخست:
کلمات قافیه: نوای، صفای، قفای و …
حروف اصلی قافیه: ا
حرف روی: ا
حروف الحاقی: ی
ردیف: صبحدم
۱- جام ز می دو قلّـه کـن، خــاص بـرای صبـح دم
فرق مـکن، دو قبله دان، جام و صفای صبـح دم
واژگان: دوقلّه: دوقلتین، یک مقیاس و کیل و پیمانه است. (فرهنگ لغات) توضیحات
معنی و مفهوم: برای باده نوشی مخصوص صبحگاهی، جام شراب را به حدّ کمال پرکن. بین شراب و صفای صبحگاهی هیچ فرقی مجوی؛ زیرا که دو قبله برای نیایش تو به شمار میآیند.
آرایههای ادبی: قلّه و قبله جناس لاحق دارند.
توضیحات:
دوقلّه: دوقلّه، دو مشک، مقدار ششصد ساع از آب، چه هر قلّه سیصد ساع است و در مذهب شافعی، این مقدار کرات … در حدیث آمده « اذا بلغ الماءُ قدر قلتین لم یَحمل خبثاً ». شافعیان به این حدیث بسیار استناد میکنند. قلّه، پیمانهی عربی است، اهل حدیث گفتهاند: «دوقلّه برابر است با پنج مشک بزرگ». (فرهنگ لغات به نقل از مفاتیح العلوم خوارزمی)
۲- بر تن چنگ، بند رگ وز رگ خُم، گشای خـون
کآتـش و مشک زد به هم، نافه گشـای صـبحدم
واژگان: چنگ، سازی است که سر آن خمیده است و تارها دارد. (معین) نافهگشا: نافه گشاینده، عطرافشان، مشک افشان و عطر آمیز. (فرهنگ لغات) مشک: نافهی آهوی ختایی است و عربان مسک خوانند. (برهان)
معنی و مفهوم: سیمهای چنگ را بر تن آن ببند و محکم کن و شراب سرخ را از رگهای خم جاری ساز؛ چرا که صبح نافه گشا، مشک شب را با پرتوهای آتشین خورشید آتش زد و مجلس را عطرافشان کرد.
آرایههای ادبی: رگ چنگ استعاره از تارهای سیم آن است. رگ خم اضافهی استعاری از نوع تشخیص و خون استعاره از شراب است. آتش استعاره از پرتوهای خورشید و مشک استعاره از سیاهی شب است. نافه گشای صبحدم اضافهی استعاری است.
توضیحات:
مُشک: در تحفهی حکیم مؤمن آمده است؛ مشک چهار قسم میباشد، یکی را «ترکی» نامند و از حیوانی شبیه به آهوی چینی به طریق حیض یا بواسیر دفع شده و بر روی سنگها منجمد میگردد و او در غایت خوش بویی است و بوی آن رعاف میآورد. دویم «تبتی» نامند و آن نافه است و از جمعیّت خون او در حوالی ناف به هم میرسد. و یکی «چینی» نامند و او خونی است که بعد از صید، موضع ناف او را بشکافته، اطراف او را به دست میمالند. و قسم چهارم را «هندی» نامند و آن خونی است که از ذبح آن حیوان به دست میآید با جگر و سرگین او خمیر کرده، خشک مینمایند. (معدن کن، ۱۳۷۴: ۵۵۶ )
۳ - جام چو دور آسـمان، در ده و بر زمین فـشان
جرعه، چنان که برچکد خون به قفـای صبـحدم
معنی و مفهوم: جام را در مجلس به گردش درآور و جرعهای از آن جام شراب سرخ فام را بر زمین بریز تا روی زمین همانند سرخی که وقت صبح بر کرانهی آسمان مینشیند، سرخ فام شود.
آرایههای ادبی: مصراع اول تلمیح دارد به رسم جرعه افشانی بر خاک که رسمی کهن بوده است. قفای صبحدم اضافهی استعاری است. خون استعاره از سرخی هنگام طلوع آفتاب است. دور جام در مجلس را به گشتن آسمان تشبیه کرده است.
جرعه افشانی بر خاک: توضیحات (۲/۱۹)
۴ - چرخ قرابهی تهی است، پارهی خـاک در میـان
پُـری آن قـرابـه ده، جرعــه بــرای صبـحدم
واژگان: چرخ: آسمان و فلک. (برهان) قرابه: شیشهی شراب، صراحی. (آنندراج)
فصل اول
کلیات پژوهش
مقدمه
امروزه در پی فرایند شهرنشینی ، توسعه یافتگی جوامع و گستردگی رسانه های جمعی و نهایتا پدیده جهانی شدن در بسیاری از کشورهای پیشرفته و در حال توسعه میزان موالید با توجه به نرخ باروری در سطح جایگزینی و حتی پایین تر از آن تنزل پیدا کرده است . ایران نیز از جمله کشورهایی می باشد که در سه دهه اخیر دچار افت شدید در نرخ باروری گردیده و روند پیری جمعیت آهنگ خود را به صدا آورده است . رشد شتابان جمعیت خصوصا در کشورهای در حال توسعه در دهه های گذشته، تحولات و دگرگونیهای در حال حاضر برای باروری ایجاد کرده که محققان و پژوهشگران علوم اجتماعی و انسانی این موضوع را محور مطالعات و بررسیهای خود قرار داده اند تا عوامل تاثیر گذار اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی بر فرزندآوری در حفظ حیات بشری و در راستای جمعیت با کیفیت بشناسند .
تغییرات باروری و کاهش فرزندآوری که عنوان گذار جمعیتی برای آن لحاظ شده است در موازات صنعتی شدن ، افزایش کیفیت سطح زندگی و بهبودی شرایط بهداشت و در نتیجه کاهش مرگ و میر بوده است. کاهش باروری تحت تاثیر این تغییرات ، اندکی پس از کاهش مرگ و میر رخ داده که این کاهش مربوط به تغییر در شیوه زندگی می باشد . زیرا پرورش فرزند در سبک زندگی شهری و صنعتی هزینه آور بوده و به تدریج ارزشهای مربوط به داشتن فرزند زیاد را از بین می برد .
فرزندآوری پدیده مهمی در حرکات جمعیتی و محور توسعه پایدار برای کشورهایی که سطح جانشینی پایینی دارند ، محسوب می شود . هر چند فرزندآوری و تولد ظاهرا امر ساده ای به نظر می رسد اما مساله پیچیده ای است که عوامل کمی و کیفی متعددی بر آن موثر است . آگاهی از تمایل به فرزندآوری بین زنان و مردان متاهل و عوامل موثر بر آن شناخت قابل توجهی در جریان تحولات جمعیتی بوجود خواهد آورد (بربیان،۱۳۸۰: ۱۲-۱۰ ). بعلاوه با شناخت مجموعه عوامل اثر گذار تدوین برنامه ها و سیاستگذاریهای کلان را تحت الشعاع قرار می گیرد . لذا عدم شناخت این مهم تحولات نامطلوب جمعیتی پدید می آورد که مستقیما بر بخشهای سیاسی ، فرهنگی و اقتصادی اثرگذار می باشد و منجر به عدم تعادل اجتماعی می گردد .
بازار تبلیغات ، قوانین سخت و تبصره های کارا در راستای افزایش جمعیت گرم است و نخبگان سیاسی و سیاستمداران پر تلاش در پی روند افزایش جمعیت می باشند . با توصیف کارگزاران نظام سیاسی سالمندی زود هنگام جمعیتی و افزایش بار تکفل و کاهش جمعیت فعال در آینده قطعی است و الزام در افزایش جمعیت مبرهن است . قاعدتا برخوردی علمی و به دور از سلیقه گرایی اهل اندیشه را بر آن می دارد تا موضوع را به شیوه علمی بررسی کنند و ماحصل آن به جامعه علمی ارزانی دارد . لذا در این پژوهش با بررسی عوامل متعدد اجتماعی سعی در تبیین تمایل به فرزندآوری بین زنان و مردان متاهل می شود .
بیان مساله
امروزه دگرگونی و تغییرات ساختار جمعیتی و فرزند آوری محور توجه پژوهشگران و اندیشمندان می باشد . عمده ترین دلایل توجه روزافزون به این پدیده استفاده گسترده در تدوین برنامه ها و سیاستگذاری کلان جوامع است . زیرا تحولات نامطلوب جمعیتی مستقیما بر بخشهای اقتصادی ، سیاسی و فرهنگی جوامع اثر گذار است و باعث عدم تعادل اجتماعی می گردد . زیرا جمعیت همیشه رابطه تنگاتنگی با توسعه در ابعاد مختلف آن داشته است .
کاهش سطح مرگ و میر و ثبات نسبی فرزندآوری پس از جنگ جهانی دوم در کشورهای کمتر توسعه یافته با افزایش سریع و بی سابقه جمعیت همراه بود و به دنبال آن سیاستهای جمعیتی برای مقابله با افزایش جمعیت در سطح جهانی و ملی اتخاذ شد . در چند دهه اخیر فرزندآوری در بیشتر کشورهای در حال توسعه از جمله ایران سیر نزولی داشته و حتی در تعدادی از این کشورها به سطح جانشینی نزدیک شده و در بعضی از کشورها به زیر سطح جانشینی رسیده است . بنابراین نگرانیهای شدیدی در خصوص افزایش جمعیت و پیامدهای منفی آن کاهش یافته اما دغدغه اساسی که در دوره دوم گذار جمعیتی به جای افزایش جمعیت اهمیت مضاعف یافته ، ترکیب سنی است و پیامدهای آن برای سیاستگذاران و برنامه ریزان قابل ملاحظه است (سرایی ،۱۳۸۵، میرزایی ،۱۳۹۲،حسینی ،۱۳۸۹) .
باروری و فرزند آوری پدیده مهمی در حرکات جمعیتی و محور توسعه پایدار برای کشورهایی که سطح جانشینی پایینی دارند ، است . هر چند فرزند آوری و تولد ظاهرا امر ساده ای به نظر می رسد اما مساله ای پیچیده ای است که عوامل کمی و کیفی متعددی بر آن موثر است . آگاهی از تمایل به فرزندآوری بین زنان و مردان متاهل و عوامل موثر بر آن شناخت قابل توجهی در جریان تحولات جمعیتی بوجود خواهد آورد (بربیان ،۱۳۸۰).
کاهش سریع باروری همراه با بهبود شرایط زیست و افزایش امید به زندگی در ایران در دهه های آینده به تغییرات سریع ساختارهای سنی و ساخوردگی جمعیت می انجامد . در حال حاضر جامعه ایران در مرحله انتقال ساختار سنی از جوانی به سالخوردگی است . فزونی سرعت رشد جمعیت سالمندان در دهه های آینده موجب افزایش بار تکفل و گسترش نیازهای سالمندان گردیده است . آمارها نشان می دهد که در سال ۱۳۹۰ در بیشتر استانهای کشور میزان باروری کل در حد زیر سطح جانشینی بوده است . حال آنکه سیاست های جمعیتی در صدد ثابت نگه داشتن جمعیت بود ،قاعدتا می بایست به طور متوسط هر زن ۱/۲فرزند می داشت تا پس از مرگ پدر و مادر حداقل دو فرزند جانشین آنها گردد . با توجه به کاهش نرخ باروری کنونی در چهار دهه آینده ایران به کشوری سالخورده تبدیل شده و از درون دچار فروپاشی جمعیت می گردد . بی شک تداوم نرخ باروری با سیر کنونی باعث کاهش جمعیت فعال و بالا رفتن هزینه های سالمندی می شود . لازم به ذکر است در مقایسه با سایر کشورها ، نرخ باروری در ایران در سال ۲۰۱۰ از بیشتر کشورهای اسیایی ، اروپایی و آمریکای لاتین کمتر بوده است (آیت اللهی۲۰۱۲ ، به نقل از مباشری و همکاران ، ۱۳۹۲).
طی بیست سال آینده از سال ۲۰۲۵ رشد جمعیت ایران به زیر یک درصد کاهش خواهد یافت . براین اساس رشد جمعیت طی سالهای اخیر با کاهش محسوس همراه بوده است و انتظار می رود این رقم در دو دهه آینده نیز همچنان ادامه یابد . طبق اعلام بانک جهانی نرخ رشد جمعیت ایران از سال ۲۰۲۵ به زیر یک درصد خواهد رسید و جمعیت ایران در سال ۲۰۲۵ به ۹۹/. درصد کاهش خواهد یافت (کلانتری و همکاران ۱۳۸۹: ۱۰۴-۸۳).
میزان فرزند آوری در ایران در همه گروه های سنی با نوعی کاهش محسوس همراه است . بطوریکه برخی زوجین ترجیح می دهند فرزند آوری را دیرتر آغاز کنند و برخی زنان متاهل بین موالیدشان فاصله می گذارند و زنان مسن تر فرزند آوری خود را متوقف می سازند . حال سئوالاتی به ذهن متبادر می شود که علیرغم تمایل واقعی انسان به داشتن فرزند چه عواملی زمینه ساز کاهش فرزندآوری در جامعه ایران شده است ؟ یا چه عواملی بر تمایل به فرزندآوری زنان و مردان متاهل اثر گذار است ؟ (ژان تامکلود شستلند و ژان کلود شنه،۱۳۷۸) .
بنابراین هر گونه اقدام جهت ممانعت از کاهش فرزند آوری در میان خانواده ها مستلزم بررسی تمایلات فرزند آوری زنان و مردان و عوامل تعیین کننده آن است . همواره شناخت زمینه های تمایل به فرزند آوری می تواند ضمن آگاهی خانواده ها و بویژه زنان که قدرت باروری دارند مهم ارزیابی شود . فرزندآوری که ناشی از عوامل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی است در رابطه عمیق با آگاهیها و نگرش های زنان و مردان به مسئله فرزندآوری می باشد . آنچه که محقق را بر آن داشته تا این موضوع را انتخاب کند کاهش فرزند آوری که به عمده ترین مسئله اجتماعی ایران مبدل شده و بسیاری از سیاستمردان و نخبگان سیاسی و اجتماعی به شدت پیرامون این موضوع بحث می کنند هرچند انتقاداتی از طرف بعضی از جمعیت شناسان بر این پدیده می شود .
بطوریکه برخی از جمعیت شناسان معتقدند که به دلیل وجود پسران و دختران جوان و آماده ازدواج کاهش موالید موقتی و به سطح زیر جایگزینی فرو نخواهد کاست بلکه اگر شرایط مناسب برای ازدواج جوانان از جمله اشتغال ، مسکن مهیا شود بدون هیچ تبلیغ و تشویقی موج جدید و فراوانی از جمعیت بوجود خواهد آمد و مشکل جمعیتی حل خواهد شد .
بدون تردید ساختار سنی جامعه با توجه به کاهش موالید در حال تغییر به سالمندی است و به تدریج بار تکفل افزایش می یابد و با کاهش جمعیت فعال و مولد بر فرایند توسعه اجتماعی ـ اقتصادی جامعه اثر می گذارد و همچنین مسائل متعدد درمانی ، اقتصادی و مسائل خاص سالخوردگی فزونی می یابد توجه به این مسئله و مطالعه با رویکرد جامعه شناسی مهم ارزیابی می شود .
اهمیت و ضرورت پژوهش
کاهش فرزندآوری در جامعه امروز ایران یکی از عمده ترین مسائل جمعیتی کشور است . بطوریکه میزان باروری از دهه ۷۰ به بعد با سرعت زیادی کاهش یافته است . از آنجا که باروری به عنوان مهمترین عامل افزایش جمعیت محسوب می شود و کاهش سریع آن ساختار سنی جمعیت را در جهت سالخوردگی تغیر می یابد و منجر به کاهش جمعیت فعال و مولد می شود و بار تکفل را نیز افزایش می دهد . هر چند در حال حاضر جمعیت سالمند سهم کمی از جمعیت را به خود اختصاص داده است اما جامعه ایران با کاهش فرزندآوری و تغیر ناشی از ساختار سنی گروه ۲۰ تا ۳۰ ساله در آینده فزونی سالخوردگان را تجربه خواهد کرد . تغیرات ناشی از کاهش فرزندآوری در آینده و سالخورده شدن جمعیت مسائلی چون افزایش بار تکفل ، مسائل مربوط به سالخوردگان ، عدم تناسب نیروی کار فعال و مسایلی از این نوع برای جامعه آینده ایجاد می کند لذا بررسی علمی این موضوع برای جامعه ضرورت دارد . با توجه به اینکه پدیده کاهش فرزندآوری مشکلاتی را برای ساختار سنی و در نهایت توسعه و پیشرفت پایدار و همه جانبه جامعه ایجاد می کند لذا تحقیق حاضر در شناخت عوامل موثر به تمایل فرزندآوری می پردازد تا برنامه ریزان از نتایج و یافته ها ی این پژوهش بهره گیرند و منشاء تحولاتی در حل مسئله شود .
اهداف پژوهش
هدف اصلی:
در این پژوهش محقق با اتخاذ رویکرد جامعه شناختی به دنبال بررسی شناخت عوامل موثر بر تمایل به فرزندآوری زنان و مردان متاهل شهر جهرم می باشد و در صورت امکان دستیابی به یک تئوری ترکیبی است .
اهداف فرعی:
بررسی رابطه بین پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی و گرایش به فرزندآوری
شناخت رابطه بین مشارکت اجتماعی و گرایش به دینداری
بررسی رابطه بین مدگرایی و گرایش به فرزندآوری
شناخت بین تقدیر گرایی و گرایش به فرزندآوری
بررسی رابطه بین گرایش دینی و گرایش به فرزندآوری
بررسی رابطه بین رضایت زناشویی و گرایش به فرزندآوری
بررسی رابطه بین جامعه پذیری جنسیتی و گرایش به فرزندآوری
بررسی رابطه بین ترجیحات جنسیتی و گرایش به فرزندآوری
سوالات پژوهش
عوامل موثر بر تمایل به فرزندآوری در زنان و مردان متاهل ۴۵-۲۵ سال کدام است؟
آیا بین پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی پاسخگویان و تمایل به فرزندآوری رابطه وجود دارد؟
آیا بین مشارکت اجتماعی و تمایل به فرزندآوری رابطه وجود دارد؟
آیا بین جامعه پذیری جنسیتی و تمایل به فرزندآوری رابطه وجود دارد؟
آیا بین ترجیحات جنسیتی و تمایل به فرزندآوری رابطه وجود دارد؟
آیا بین گرایش دینی و تمایل به فرزندآوری رابطه وجود دارد؟
آیا بین مدگرایی و تمایل به فرزندآوری رابطه وجود دارد؟
آیا بین رضایت زناشویی و تمایل به فرزندآوری رابطه وجود دارد؟
آیا بین تقدیر گرایی و تمایل به فرزندآوری رابطه وجود دارد؟
فصل دوم
مبانی نظری و پیشینه تحقیق
در علم جمعیت شناسی بررسی سیر تحولات و تغییرات یک جمعیت در طول زمان را با توجه به پدیده های باروری، مرگ و میر و مهاجرت تعیین می کنند . میزان باروری متاثر از عوامل اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی ، جمعیت شناختی ، بیولوژیک و حتی جغرافیایی است. با وجود کاهش باروری در کل کشور و تلاش برای جلوگیری از کاهش بیشتر آن شناخت دقیق عوامل موثر بر باروری ضرورت دارد. با وجود پژوهش های گوناگون که در گوشه و کنار جهان در جهت نیل به هدف فوق صورت گرفته هنوز بسیاری از این عوامل و یا میزان اثر گذاری آن ها به طور کامل مشخص نیست و این نشان دهنده ضرورت انجام مطالعات و بررسی های بیشتر در این زمینه است(حسینی،۱۳۹۲) .
بحث در خصوص رابطه جمعیت و توسعه مبحثی قدیمی و دامنه دار است . موضع مسط در این باره پس از مالتوس این بوده است که افزایش جمعیت به خصوص اگر سریع باشد تاثیر منفی بر توسعه به خصوص توسعه اقتصادی دارد . پس از جنگ جهانی دوم با کاهش سطح مرگ و میر و ثبات نسبی باروری و در نتیجه افزایش سریع و بی سابقه جمعیت کشورهای کمتر توسعه یافته موضوع مزبور تقویت شد . و با توجه به سیاست های جمعیتی مقابله با افزایش جمعیت در سطح جهانی و ملی اتخاذ شد . در چند دهه اخیر باروری در بیشتر کشورهای در حال توسعه سیر نزولی داشته و در تعدادی از این کشورها به سطح جانشینی نزدیک شده است و در بعضی به زیر سطح جانشینی افتاده است ( سرایی ،۱۳۸۳ ). گرچه به دلیل بالا بودن نرخ باروری در اکثر کشورهای در حال توسعه کوشش در تقلیل باروری معمولاً مطلوب و مفید به نظر می رسد . کاهش بسیار سریع باروری ممکن است ساختار سنی جمعیت را در جهت سالخوردگی تغییر دهد و به این ترتیب علاوه بر کاستن از نسبت جمعیت فعال و مولد ، جامعه را با هزینه های مالی و بهداشتی برای یک جمعیت سریعا رو به سالخوردگی مواجه سازد . بنابراین مطلوب است که هر کشور با توجه به شرایط اقتصادی و اجتماعی آن در مقطعی خاص از زمان به این موضوع توجه کند( زنجانی و همکاران ،۱۳۸۴) . بنابراین در سالهای اخیر ، تحولات جمعیت شناختی چشمگیری در دنیا رخ داده است می توان گفت یکی از مهمترین این تغییرات کاهش بی سابقه باروری در تمام مناطق دنیا بوده است (برید[۱]، ۲۰۰۱۱) که به موازات این تحولات جمهوری اسلامی ایران نیز تغییرات گسترده ای را تجربه کرده است . بطوریکه طی سه دهه گذشته میزان باروری در ایران به طرز حیرت انگیزی کاهش یافته است . باروری کل یا تعداد فرزندان زنده ای که انتظار می رود هر زن در طول دوران باروری خود به دنیا آورد از حدود ۳/۶ در سال ۱۳۶۵ به ۶/۲ در سال ۱۳۷۵ رسیده است که نشان دهنده بیش از ۵۰ درصد کاهش است . کاهش رشد جمعیت کشور طی سالهای اخیر همچنان ادامه خواهد یافت به طوری که نرخ رشد جمعیت از ۶۲/۱ در سال ۱۳۸۵ به ۲۹/۱ در سال ۱۳۹۰ رسید. در واقع از سال ۱۳۸۵ به بعد میزان باروری کل به زیر سطح جایگزینی نسل نزول یافت ( مرکز آمار ایران، ۲۰۱۲).
بر اساس اظهارات متعدد از سوی مسئولین طی ۲۰ سال آینده از سال ۲۰۲۵ رشد جمعیت ایران به زیر یک درصد کاهش خواهد یافت . بر این اساس رشد جمعیت طی سالهای اخیر با کاهش محسوسی همراه بوده است و انتظار می رود این رقم در دو دهه آینده نیز همچنان ادامه یابد . طبق اعلام بانک جهانی نرخ رشد جمعیت ایران از سال ۲۰۲۵ به زیر یک درصد خواهد رسید و جمعیت ایران در سال ۲۰۲۵ به ۹۹/ درصد کاهش خواهد یافت . این گزارش حاکی است رشد اقتصادی ایران طی سالهای ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۹ بطور متوسط ۶۷/۱ درصد خواهد بود که طی دو سال اخیر این رقم ۵۸/۱ درصد بود . بانک جهانی تخمین می زند رشد جمعیت ایران طی سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ به ۵۹/۱ درصد کاهش یابد . افزون بر این رشد جمعیت طی سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹ نیز به ۳۲/۱ درصد طی سالهای ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ به ۱۳/۱ درصد کاهش خواهد یافت ( کلانتری و همکاران ،۱۳۸۹: ۱۰۴-۸۳) .
آمارها نشان می دهد که در سال ۱۳۹۰ در بیشتر استانهای کشور میزان باروری کل در حد زیر سطح جانشینی بوده است . حال آنکه سیاست های جمعیتی در صدد ثابت نگه داشتن جمعیت بود ، به طور متوسط بایستی هر زن ۱/۲ فرزند می داشت تا پس از مرگ پدر و مادر حداقل دو فرزند جانشین آنها گردد . با توجه به کاهش نرخ باروری کنونی در چهار دهه آینده ایران به کشوری سالخورده تبدیل شده و از درون دچار فروپاشی جمعیت می گردد . بی شک تداوم نرخ باروری با سیر کنونی باعث کاهش جمعیت فعال و بالا رفتن هزینه های سالمندی می شود . لازم به ذکر است در مقایسه با سایر کشورها نرخ باروری در ایران در سال ۲۰۱۰ از بیشتر کشورهای اسیایی، اروپایی و آمریکای لاتین کمتر بوده است ( آیت اللهی،۱۳۹۱؛به نقل از مباشری و همکاران،۱۳۹۲ ).
مروری بر تحقیقات پیشین
بررسی پیشینه تحقیق به تعریف و تحدید مسئله کمک می کند و یافته های تحقیق را به پژوهش های قبلی متصل می سازد . در هر تحقیق با بررسی تحقیقات انجام شده توسط دیگران از اهمیت خاصی برخوردار است . زیرا راه گشای کار پژوهشگر در امور پژوهشی هستند و می توان از نقاط قوت یافته های تازه مطالعاتشان استفاده کرد و از نقاط ضعف و معایب آنها پرهیز کرد . هم چنین می توان در ساختن فرضیات و متغیر ها از آنها استفاده نمود . هرچند در زمینه گرایش به باروری تحقیات کمی خصوصاً در کشورهای خارجی صورت گرفته است اما با توجه به سیاست های جدید دولت مبنی بر افزایش فرزند آوری لزوم تحقیق بررسی در این زمینه احساس می گردد . در ایران تحقیقاتی محدودی مبنی بر گرایش به فرزند آوری و باروری و عوامل دخیل در آن انجام گرفته است که در پژوهش حاضر به طور جامع تر به این مهم پرداخته می شود .
تحقیقات داخلی
از آنجا که در سالهای اخیر افزایش موالید به عنوان برنامه سیاستمداران شناخته شده بعضا تحقیقاتی در کشور صورت گرفته که به برخی از آنها در اینجا اشاره می شود .
تفاوت در ساختار پایهای این فرآیندها ناشی از تفاوت الگوی منع GIM است.
دلیل ما بر این مطلب این است که چرا داریم واپاشیهای و را در فضای جداگانه بحث میکنیم.
- بررسی انرژی پائین فرآیندهای واپاشی نادر جهت بررسی به طور غیرمستقیم امکان مقیاس کردن تئوری انرژی بالا را فراهم میکند. علاقه خاصی نسبت به خواص کوارک راس، جرم آن و جفتشدگی و است.
- مزیت خاص و بسیار مهم فرآیندهای مورد بحث از لحاظ تئوری آن است که پیشبینیهای بینقص میتواند بدست آید. دلایل آن عبارتند از:
- عناصر ماتریس هادرون کم انرژی فقط به عناصر ماتریس جریانهای کوارک بین حالتهای هادرون که عمدتاً از واپاشیها شبهلپتونی خارج میشود نیازمند است. دیگر سهمهای در برد بلند به طور قابل اغماض کوچک هستند واپاشی استثناء است سهم مهمی از دوفوتون حالت میانی که محاسبه آن مطمئناً مشکل است. با این حال بخش برد کوتاه که منحصراً باید در اینجا بحث شود، وضع یکسانی همچون دیگر حالتها دارد. مشکل اساسی وابسته به پدیدهشناسی ساختار اعمال جداسازی قطعه برد کوتاه از برد بلند، در میزان سرعت است.
- فرآیندهایی که در دست داریم فرآیندهای برد کوتاه هستند که در چارچوب اختلال شامل گروه بازبهنجار بهبود یافته قابل محاسبه است. تفکیک دینامیک برد کوتاه از عناصر ماتریس با انرژی کم، بوسیله OPE ، بسط عملگر محصول، بدست میآید.
ابهامات مقیاس، امری ذاتی در اختلال QCD ، در اصل فقط تئوری عدم قطعیت در آنالیز ما را تشکیل میدهد. این عدم قطعیت بخوبی در کنترل است همچنانکه آنها به طور سازمانیافته از طریق محاسبات فراتر از مرتبه عمده کاهش می یابد.
- نکات بالا تأکیدی بر حاکم بودن برد کوتاه القای ناشی از حلقه است واپاشیهای FCNC (تغییر طعم جریان خنثی) امکانات بسیار امیدوارکنندهای برای بررسی دینامیک طعم در سطح کوانتوم فراهم میکند.
با این حال مسلم است که این فرآیندها بر مبنای مرتبه بالاتر اثرات الکتروضعیف که آنها را از نظر تئوری جالب توجه میسازند، همزمان حاکی از کوچک بودن سهم شاخهای و منشعب شده است و بطور تجربی به آسانی در دسترس نیست.
هامیلتونین مؤثر حاکم بر واپاشیهای
که حاصل از پنگوئن و سهم از نوع جعبه است میتواند به فرم عمومی زیر نوشته شود:
که نماد نوع کوارک است ( اما ) و لپتونهای که . محصولاتی از عناصر CKM در حالت کلی است. و توابع وابستگی روی مزون کوارک از نوع بالای داخلی در صورت لزوم مزون لپتون را توصیف میکند. در تصحیحات QCD که تفهیم شده است. و نیز اضافه می گردد توابع از مزون کوارک را افزایش میدهند، خاصیتی به طور ویژه برای سهم بالا مهم است. ویژگیهای حیاتی از ساختار هامیلتونین می باشد. علاوه بر این توسط منع GIM که مشخصه این دسته واپاشی است، معین میشود. نخست به وابستگی هامیلتونی روی کوارکهای داخلی که در فرم مقابل میآیند، توجه میکنیم.
که در آن ماتریس یونیتاری CKM را بکار میبریم اکنون منع سخت GIM برای معنی دارد که در مزون کوارک رفتار کوادراتیک دارد در مورد حاضر داریم:
برای |
اولین نتیجه مهم آن است که و میتواند نادیده گرفته شود. هامیلتونین فرم پیشبینی شده را بدست میآورد. آن به طور مؤثری از جذابیت و سهم بالا تشکیل شده است. بنابراین مقیاس انرژی مربوطه با و حداقل در هستند که در مقایسه با بزرگ هستند. این واقعیت طبیعت برد کوتاه این فرآیندها را نشان میدهد نتیجه دوم عبارتست از :
همراه با وزن معرفی شده توسط فاکتورهای CKM این رابطه اهمیت نسبی جذابیت در مقابل سهم بالا در را تعیین میکند. همانطور که در جدول دیده میشود اگر اندازه رتبه و برحسب توانی از پارامتر بسط ولف اشتاین نوشته شود. یک الگوی ساده پدیدار میشود. برای نقض CP واپاشی و واپاشیهای B عوامل و اندازه رتبه یکسانی دارد.
از منظر سهم جذاب بنابراین کاهش مییابد و قابل اغماض است و این واپاشیها به طور کامل توسط بخش بالا تعیین میشوند.
مرتبه پارامتر های CKM مربوط به واپاشی های مختلف به صورت توانی از پارامتر ولفشتاین در مورد بیان می شود که نقص CP است فقط در بخش موهومی شرکت می کند.
برای و از طرف دیگر در مقایسه با با یک فاکتور از رتبه تحت فشار قرار میگیرد که بطور کلی پاداشی برای ارتقاء ، بیش از است از این رو سهمهای بالا و جذاب (charm, top) اندازه رتبه یکسانی دارند و باید در محاسبات هر دو به حساب آورده شوند. در اصل تا آنجا که به دینامیک طعم مربوط است بخش بالا و جذاب ساختار یکسانی دارد. تنها تفاوت ناشی از جرم کوارک است با اینحال این تفاوت پیامدهای قابل توجهی برای جزئیات فرمالیسم لازم برای بحث تصحیحات برهمکنش قوی دارد. داریم و به همان نسبت جفتشدگی QCD برای همچنین تا اندازهای بر حسب نسبت به کوچکتر است این برای سهم جذاب حاکی از آن است که میتوان در پائینترین رتبه نسبت جرمی کار کرد از طرف دیگر به دلیل مشابه تصحیحات لگاریتمی QCD متناسب با بزرگ هستند و باید با روش گروه بازبهنجار به همه رتبههای تئوری اختلال دوباره مجموعیابی و خلاصه شود برخلاف انتظار لگاریتمی بزرگی در بخش بالا نیست بنابراین تئوری اختلال عادی قابل اجراست اما همه رتبههای باید به حساب آورده شود. در واقع از نقطهنظر اصلاحات QCD سهمهای بالا و جذاب کاملاً مکمل یکدیگرند که تا اندازهای نمایانگر عکس قضیه موارد محدود هستند. اکنون عبارات هامیلتونینهای مؤثر فهرست می شود.
واپاشی
۵-۲-۱- طرح بحث
مطالعات راهبردی نشان داده است که هر کشوری که تمایل قدرتهای بزرگ را طلب کند، دارای اهمیت ژئوراهبردی و ژئوپلیتیکی است. هر چند که این کشورها به دو دسته تقسیم می شوند، اول کشورهایی که فقط منافع راهبردی، ژئوپلیتیک و اقتصادی قدرتهای بزرگ را تأمین می کنند و دوم کشورهایی که دارای ظرفیت ایجاد تهدید برای یک یا چند قدرت بزرگ هستند. از بین این دو گزینه، گزینه دوم دارای ظرفیت بیشتری برای ایجاد بحران است. جمهوری آذربایجان هر دو نقش را ایفا می کند. از یک سو برای ایالات متحده آمریکا نقش و اهمیت اقتصادی و ژئوپلیتیکی دارد و از سوی دیگر در مورد ایران دارای ظرفیت تهدید است (Vaezi, 2009, p.41). از نظر فرهنگی قفقازو جمهوری آذربایجان مرز میان تمدن اسلامی، مسیحی و یهودی و سه فرهنگ ترکی، روسی و ایرانی و همچنین زیستگاه بیش از پنجاه گروه قومی، زبانی و سه دین اسلام، یهود و مسیحیت است (قیصری و گودرزی، ۱۳۸۸ : ص ۱۲۲)، از نظر سیاسی اختلافهای حل نشده قومی، داشتن موارد اختلافی فراوان با همسایه جنوبی و از مهمترین مسائل جمهوری آذربایجان در منطقه است. موقعیت راهبردی این کشور در مسیر تلاقی آسیا، اروپا و خاورمیانه این کشور را به صحنه رقابت سیاسی واقتصادی قدرتها تبدیل کرده است. از نظر اقتصادی، وجود منابع نفت و گاز بر عطش بازیگران خارجی افزوده است. این کشور همچنین مسیر حمل و نقل انرژی آسیای مرکزی و دریای خزر به اروپا است ( (Nixey, 2010: p126. فرصت های به وجود آمده برای ایالات متحده جهت نفوذ در منطقه¬ای که از لحاظ ژئوپولتیکی دارای اهمیت فراوانی برای این کشور است سبب نگرانی و احساس تهدید توسط آمریکا برای ایران شده است. روابط با جمهوری آذربایجان در سیاست خارجی ایران دارای اهمیت فراوانی است. از سویی دیگر آمریکا به دلیل اهمیت کلی منطقه قفقاز جنوبی روابط دو کشور را مانعی جهت دستیابی به منافع خود در منطقه می داند. بنابراین در تلاش است تا با تاثیر گذاری بر روابط دو کشور، روابط دو کشور را به نفع خود موازنه کند. در این راه این کشور از ابزارهایی چون بزرگنمایی خطر نفوذ اسلام سیاسی که ایران را منادی آن می داند دست به رقابتی ایدئولوژیک با ایران در منطقه بزند و همچنین با توجه به قدرت اقتصادی و سیاسی خود نقش ایران را در مناسبات اقتصادی جمهوری آذربایجان کم رنگ تر کند. در ادامه با بررسی اهداف سیاست خارجی و فرصت هایی که روابط با جمهوری آذربایجان برای آمریکا به وجود آمده است، به بررسی ابزارهایی که این کشور جهت تاثیر گذاری بر روابط ایران و آذربایجان استفاده می کند می پردازیم .
۵-۲-۲- سیاست خارجی آمریکا
قفقاز جنوبی بواسطه اهمیت ژئوراهبردی و ژئواکونومیک خود، پس از ۱۹۹۱ به شدت مورد توجه غرب و در رأس آن آمریکا قرار گرفت )احمدیان و غلامی، ۱۳۸۸:ص۹ .( اگر چه سیاست خارجی آمریکا در ۴۵ سال رقابت با شوروی، در دوران طولانی جنگ سرد با هدف ها و اولویتهای معین ترسیم می شد، اما سناریوی جغرافیای سیاسی کنونی تفاوت زیادی با گذشته داشت. به همین دلیل آمریکا برای رسیدن به منافع ملی خود هدفهایی را دنبال می کند که این اهداف نقشی اساسی در تدوین سیاست خارجی این کشور در منطقه دارند. دستیابی به نفت و گاز و در اختیار گرفتن استخراج و صدور آن، دستیابی به بازارهای منطقه ای و گسترش بازرگانی، رویارویی با نفوذ روسیه و ایران در منطقه و پشتیبانی از گسترش نفوذ ترکیه (امیراحمدیان، ۱۳۸۷ : ص ۴۱) ، افزایش نفوذ در قفقاز، بهبود فرصتهای تجاری برای شرکتهای آمریکایی، حضور نظامی در منطقه و افزایش همکاریهای نظامی با جمهوریهای قفقاز در قالب طرحهایی چون مشارکت برای صلح و گسترش ناتو به شرق، رقابت با سایر قدرتها بر سر کسب امتیازهای بیشتر به ویژه در کنترل منابع انرژی (امیراحمدیان،۱۳۸۸: ص۸۹) ،حمایت از تمامیت ارضی و استقلال سیاسی جمهوریهای قفقاز جنوبی و کمک به آنها برای آنکه زیر فشار و تطمیع روسیه و یا ایران قرار نگیرند (فیروزیان، ۱۳۸۸ ، ص۵۳). بنابراین به نظر می رسد که هدفهای ایالات متحده شامل مهار روسیه و ایران، اطمینان به در دست گرفتن کنترل منابع انرژی دریای خزر، راه های دستیابی به منابع جایگزین و پاداش دادن به متحدان منطقه ای شامل ترکیه، گرجستان و آذربایجان، فراهم کردن فضا جهت حضور نظامی پررنگ تر در منطقه، شامل امکان ایجاد پایگاه های دیگر با تأکید بر ثبات منطقه و حل مسائلی مانند موضوع آبخازیا و اوستیای جنوبی و قره باغ از راه تشویق همگرایی دوباره آنها در قالب شهر- کشورها همراه با نوعی خودمختاری تضمین شده باشد. به شکل کلی تر ایالات متحده در جستجوی یافتن راهی برای افزایش تأثیر خود در منطقه های با خلاء قدرت است که هدفهای بزرگتری را شامل جلوگیری از عرض اندام روسیه، جلوگیری از گسترش نفوذ ایران و کاهش نفوذ اسلام گرایی را دنبال می کند ) .(Nicu Sava, 2010, p.16 آمریکایی ها برای رسیدن به هدف هایی که در منطقه برای خود تعریف کردند، چندین راهبرد را دنبال می کنند. چرا که یکی از مهمترین هدف های آمریکا جلوگیری از متحد شدن منطقه زیر نظر کشور قدرتمند دیگری غیر از آمریکا است. تصور بر این است که اگر چنین قدرت واحدی منابع این منطقه را در اختیار بگیرد، توازن جهانی به زیان آمریکا تغییر خواهد کرد. در چنین شرایطی برای آمریکا سه راهبرد وجود دارد:
الف- راهبرد بی ثبات سازی رقبا: این راهبرد آمریکا می تواند به تجزیه و تضعیف قدرتهای منطقهای استوار باشد. تحقق این راهبرد مستلزم صرف هزینه های زیادی است و احتمال برخورد نظامی را افزایش می دهد،
ب- راهبرد مهار رقبا: این عملکرد نیاز به منابع لازم و همکاری و هماهنگی کشورهای دیگر دارد و درنهایت در برابر کشورهای کوچک تحقق می یابد،
ج- راهبرد توازن قوا: در این راهبرد با بهره گرفتن از کشورهای منطقه ای با حفظ توازن قوا در منطقه از روی کار آمدن قدرت برتر در منطقه جلوگیری می شود، در این راهبرد زمانی آمریکا به صورت مستقیم دخالت خواهد کرد که توازن قوا بر هم خورده و منافع این کشور به شکل جدی مورد تهدید واقع شود (لطفیان، ۱۳۸۷ : صص۱۶۷-۱۶۸ . (
از میان سه راهبرد امکان توازن قوا بیشتر است. در میان نظریه پردازان در این خصوص دو نظریه وجود دارد، گروهی بر این باورند که منافع ملی و راهبردی آمریکا در گرو تداوم مداخله آن برای تعیین توازن قوا در این منطقه است، چون منطقه قفقاز جنوبی صحنه رقابتهای بزرگ در قرن بیست یکم خواهد شد. گروهی دیگر بر این عقیده اند که بازیگران منطقهای باید مسئولیت ایجاد توازن قوا را در منطقه بر عهده گیرند (دهشیری، ۱۳۸۷ :ص۳۷ ). زیرا آمریکا درمنطقه قفقاز جنوبی می تواند به امنیت انرژی، دسترسی به آسیای مرکزی، جنگ بر علیه تروریسم و حضور در مرزهای ایران و روسیه دست یابد ( Nichol, 2010: pp. 9- 10).
با تجزیه شوروی، آمریکا خود را با وضعیت جدیدی مواجه دید. اگر چه سیاست خارجی امریکا طی ۴۵ سال رقابت با شوروی، در دوران طولانی جنگ سرد با اهداف و اولویتهای معین ترسیم شده بود، اما سناریو جغرافیایی سیاسی کنونی تفاوت زیادی با گذشته داشت. قفقاز جنوبی در سیاست خارجی آمریکا برای منافع امنیت ملی این کشور به چند دلیل دارای اهمیت است که از جمله می توان بر امنیت انرژی، دسترسی به آسیای مرکزی ، جنگ بر علیه تروریسم و حضور در مرزهای ایران و روسیه اشاره نمود. از نظر ژئوپلتیک مجاورت این منطقه به روسیه، ایران و خاور میانه در صدر اهمیت قرار دارد(Cornell, 2005 : p 2) . اعلام منطقه دریای خزر در سال ۱۹۹۷ به عنوان منطقه منافع استراتژیک آمریکا ، نشان دهنده اهمیت منطقه برای واشنگتن است.
عواقب منفی فروپاشی شوروی به همراه عدم شناخت و درک صحیح از رهبران حاکم در جمهوری ها و مناقشات قوی در
۲۰۹٫۰
۳۵۴۵٫۰
Total power (mw)
Leakage power (pw)
Internal power (mw)
Switching power (mw)
۰٫۰۳۴۳
۴^۱۰*۱۲۶
۰٫۰۳۳
۰۰۰٫۰
بیشترین توان در گره شبکه حسگر بی سیم در الگوریتن DES مصرف می شود. مطلب فوق نشانگر این موضوع میباشد که مقدار توان دینامیک میکرو در مقابل توان دینامیک DES و ADC قابل صرف نظر میباشد.
روش ماکروکدل نیز مانند روش تخمین توان در سطح تجرید گیت دارای معایبی میباشد. اول اینکه روش ماکرومدل بر پایه فرضیاتی میباشد که این فرضیات بر روی دقت مدل اثر میگذارند. دوم مجموعه آموزشی (training set) تنها نشانگر بخش کوچکی از نمونهدادهها میباشد. ماکرو مدل کیفیت خوبی روی مجموعه آموزشی و دادههای که خواص آماری مشابه مجموعه آماری دارند نشان میدهد. اما این مدل بر روی همه داده های ورودی دقت لازم را ندارد. بنابراین انتخاب مجموعه آموزشی بسیار مهم است. در تحقیق انجام شده راهی برای یافتن نمونه ورودی مناسب جهت استفاده در مراحل اولیه طراحی یافته ایم. توسط یک شبکه عصبی می توان مشخص کرد که مجموعه داده ایی که به عنوان ورودی در نظر گرفته ایم منجر به تخمین درست توان با روش ماکرومدل خواهد شد یا خیر.
۵-۵٫تعیین ورودی مناسب توسط شبکه عصبی مصنوعی
همانطور که در بخش قبل گفته شد داده های ورودی که جهت استفاده در روش ماکرو مدل به شبکه حسگر بی سیم اعمال می کنیم باید ویژگی های خاصی داشته باشند تا بتوان بر صحت توان تخمین زده شده اطمینان حاصل کرد.
برای اینکه در مراحل اولیه طراحی شبکه حسگر بی سیم بتوانیم ورودی مناسب را برگزیده و از معتبر بودن کارمان مطمئن باشیم از یک ANN بهره گرفته ایم.
شبکه عصبی مصنوعی[۱۶۲]، سیستمی بزرگ از اجزاء پردازشی موازی یا توزیع شده بنام نرون[۱۶۳] یا سلولعصبی است که در یک توپولوژی گراف به هم متصل شدهاند. نرونها از طریق ارتباطات وزنداری بنام سیناپس[۱۶۴] به هم متصل میشوند. دادهها جدا از پردازش ذخیره نمیشوند، زیرا دادهها ذاتاً به هم متصل هستند. به عبارت دیگر، شبکههای عصبی مصنوعی، الگوریتمهای ریاضی هستند که قادر به یادگیری نگاشتهای پیچیدهی بین ورودی(ها) و خروجی(ها) از طریق آموزش تحت نظارت[۱۶۵] بوده یا قادر به ردهبندی اطلاعات ورودی به روشی بدون نظارت[۱۶۶] میباشند. قوانین آموزش این شبکهها الهام گرفته از علم زیستشناسی بوده و نحوه یادگیری شبکه را تعیین میکنند. انواع مختلفی از شبکههای عصبی وجود دارند که هرکدام بنا بر کاربرد خود از تواناییهای مختلفی برخوردار میباشند. در اغلب شبکههای عصبی، آموزش شبکه بر اساس یادگیری به وسیله مثال[۱۶۷] انجام میشود. یعنی مجموعهای از دادههای ورودی- خروجیِ درست به شبکه داده میشود. شبکه عصبی با بهره گرفتن از این مثالها، مقادیر وزنهای ارتباطی خود را به گونهای تغییر میدهند که دادههای ورودی جدید بتوانند پاسخهای درستی را به عنوان خروجی شبکه تولید کنند. به این فرایند، یادگیری[۱۶۸] گفته میشود.
با توجه به قابلیتهای به اثبات رسیده شبکههای عصبی در زمینههای مختلف، شبکههای عصبی میتوانند بهعنوان ابزاری کارآمد جهت دسته بندی و پیش بینی به کار گرفته شوند.
۵-۵-۱٫پیاده سازی شبکه عصبی و نتایج حاصله
یک شبکه عصبی MLP با دو لایه میانی تعریف کرده ایم. پارامتراهای ماکرومدل ۱۵ مجموعه دادهایی که در بخش قبل برای تخمین توان به ماژول DES داده بودیم به همراه پارامترهای تولید شده برای ۵ مجموعه که خواص آماری مناسب نداشته و خطای زیادی در محاسبه توان آن ها وجود دارد را برای راه اندازی شبکه عصبی در نظر گرفته ایم. ماتریس داده های ANN در شکل ۵-۵ نشان داده شده است.
شکل ۵-۵٫ دیتابیس مورد استفاده در ANN
پارامتراهای Pin,Pout,Din,Dout,Sin,Sout به عنوان feature و توان های تخمینی و محاسبه شده به عنوان خروجی در نظر گرفته شده اند.
شبکه عصبی نوشته شده با ۷۰ درصد از داده ها به تعداد ۳۰۰۰ اپک آموزش داده شد و با دقت ۱۰۰% روی ۳۰ درصد باقیمانده از داده ها جواب می دهد. نمودار کاهش خطا در حین آموزش در شکل ۵-۶ آمده است. نتایج حاصل در جدول ۵-۳ آمده است.
شکل ۵-۶٫ نمودار کاهش خطای آموزش شبکه عصبی
جدول ۵-۳٫ نتایج تست شبکه عصبی
۰٫۰۰۳۴
Training averror
۰٫۰۳۷۷