از جمله زمینههای بالقوۀ دیگر در کاربرد پلیمرهای پرتودهی شده با لیزر، تصفیه مایعات یا گرد و غبار است. در داخل ساختمانهای ظریف سطوح پلیاستری پرتودهی شده (در اندازۀ میکرومتری)، ذرات میتوانند بدون آنکه نیاز به یک افزایش ناخواستۀ فشار مورد نیاز برای پروسههای تصفیه باشد، نگاه داشته شوند. در اثر پرتودهی بهبود آشکاری در عملیات تصفیه با بیبافتهای پلیاستری بدست میآید. پرتودهی بیبافتهایی با یک ساختمان باز (خیلی سبک و با محدودۀ وزنی ۱۳ گرم بر سانتیمتر مربع)، ساختمان سطحی را تغییر داده و بهبود آشکاری را در مقابل کوچکترین اجزای معلق، در اثر تصفیه کردن ایجاد میکند [۱۰].
در شکل ۱-۵ نمونههایی نشان داده شده، که در آنجا فرسایش شبکهای کامپوزیت پلیاتراترکتون، در حالی صورت گرفته که الیاف تقویت کننده از آسیب دیدن رهایی یافتهاند، که این امر برای تعمیر و بهبود کامپوزیتها بسیار اهمیت دارد [۱۰].
شکل ۱-۵٫ تصویر کامپوزیت پلیاتراترکتون پرتودهی شده با لیزر، در طول موج پرتودهی ۳۰۸ نانومتر و شدت انرژی ۱ ژول بر سانتیمتر مربع [۱۰].
در صنعت ایجاد ظاهر کهنه در کالاهای جین، سنگشور کردن و رنگبری آن به کمک لیزر نئودمیوم یاگ[۹۰] صورت میگیرد [۵]. از پرتودهی سطحی لیزر اکسایمر میتوان به عنوان یک روش پاک کنندۀ سطحی نیز بهره برد. توسط طیفسنج فوتوالکترونی پرتو ایکس در نمونۀ پلیآمیدی نایلون ۶۶ میتوان اثر پاککنندگی پرتودهی لیزر را بر روی سطوح پلیمری مشاهده کرد. همانطور که توسط دادههای طیفسنج مادون قرمز تبدیل فوریه[۹۱] به اثبات رسیده است، با بهره گرفتن از شدتهایی که فرسایش ندارند، حتی بر روی پلیاستر هم میتوان به یک اثر پاککنندگی رسید [۲۶].
اسلپیکا و همکارانش [۴۴] در یک تحقیق، سطح برخی پلیمرها را توسط پرتودهی لیزر تحت عملکرد قرار داده و مشاهده کردند که ترکیبات و ساختمانهای سطحی پلیمر، به طور عمیقی تغییر کرده است. تغییرات معنادار در مرفولوژی و زبری سطح، منجر به افزایش ترشدگی، هدایت الکتریکی و زیست سازگاری پلیمر میشد. پلیمرهای عمل شده با ساختمانهای منظم و متناوب ایجاد شده توسط پرتودهی لیزر، با پارامترهای قابل کنترل میتوانستند در تکنولوژى اُبتیک-الکترونیک[۹۲]، میکروالکترونیک و بیوپزشکی مورد استفاده قرار بگیرند.
مطالعات اخیر نشان میدهند که سلولهای زیستی نسبت به خواص شیمیایی و فیزیکی حساسند و ساختمانهای سطح پلیمر و گروههای عاملی آن در چسبندگی، رشد و جهت گیری سلولهای زیستی بسیار تأثیرگذار بوده و میتوانند باعث تغییر زیست سازگاری پلیمرها شوند. محدود بودن ساختارهای حاصل از پرتودهی لیزر، به یک لایۀ میکرونی نازک در سطح، همچنین منظم بودن و یکنواختی شکل هندسی آنها در کل نواحی تابش دیده از ویژگیهای این روش بشمار میرود، که بر اهمیت آن به عنوان وسیلهای برای اصلاح خواص سطحی پلیمرهای زیست سازگار میافزاید [۲۸،۵۰].
الیسون ساجس در پایاننامۀ خود [۴۹]، عملکرد لیزر کریپتون فلوئورید بر روی سطح فیلم سه پلیمر پلیمتیلمتااکریلات[۹۳]، پلیاتیلنترفتالات ترکیب شده با گلایکول[۹۴] و پلیتترافلوئورواتیلن[۹۵] را برای افزایش چسبندگی اشرشیاکولای[۹۶] (نوعی باکتری که در معده و روده زندگی میکند) تحت بررسی قرار داد. با ایجاد فرسایش سطحی توسط لیزر، در فیلم پلیاتیلنترفتالات ترکیب شده با گلایکول، چسبندگی باکتریها به میزان دو برابر بهبود پیدا میکرد، ولی در دو پلیمر دیگر کاهش چسبندگی مشاهده میشد.
میرزاده و همکارانش [۱۱] در تحقیقی دیگر، مطالعۀ رفتار سلولهای فیبروپلاست بر روی سیلیکون الاستومر پیوند شده با پلیاکریلیک اسید، توسط لیزر پالسی دیاکسیدکربن در طول موج ۵۸/۹ میکرومتر را، برای کاربردهای مهندسی بافت بررسی کردند. بعد از عملیات ایجاد پیوند، کشت سلولی بر روی فیلمها انجام پذیرفته که در نهایت نشان داده شده پلیاکریلیک اسید پیوندی بر روی سطح در مقایسه با سیلیکون خام نقش منفی در چسبندگی، گستردگی، رشد و تکثیر سلولی داشت؛ بنابراین سطوح تغییر داده شده میتوانند، بر شکل و عملکرد سلولی تأثیر گذار باشند و میتوان از آنها در کاربردهای مهندسی بافت، به خصوص در زمانی که چسبندگی کمتر به بافت زنده، ضروری باشد بهره گرفت. این موضوع به ویژه زمانی که مولکولهای بیولوژیکی بر سطح تثبیت شده باشند و لازم باشد تا پس از مدت زمان معینی از کاشتن، این سطح از محل خود، بدون آسیب رساندن به بافت زیرین برداشته شود، کاربرد فراوانی دارد [۱۱].
میرزاده و همکارانش [۲۹] چسبندگی باکتری اشرشیاکولای[۹۷]، به سطح پلیاتیلنترفتالات پرتودهی شده با لیزرهای دیاکسیدکربن و کریپتونفلوئورید را مورد بررسی قرار دادند. پرتودهی توسط لیزرهای کریپتون فلوئورید و دیاکسیدکربن یک ریزساختار خاصی، همراه با تغییراتی در آبدوستی و شیمی سطح پلیمر پلیاتیلنترفتالات ایجاد میکند، که این تغییرات در چسبندگی باکتری اشرشیاکولای، پلاکتها و فیبروبلاستها به سطح پلیاتیلنترفتالات پرتودهی شده با لیزر تأثیر میگذارد. نتایج بدست آمده از آزمایشات کشت سلولی و مشاهدات میکروسکوپی نشان میدهد که چسبندگی این باکتری به سطح نمونۀ پرتودهی شده با لیزر دیاکسیدکربن بیشتر است. بنابراین با توجه به نتایج بدست آمده، میتوان ادعا نمود که چسبندگی باکتری اشرشیاکولای به سطح پلیمر به مورفولوژی، شیمی و آبدوستی سطح بستگی دارد. با توجه به افزایش چسبندگی باکتری، روی سطوح تابشدیده با لیزر، پیشبینی میشود که از این پارامتر بتوان در طراحی و ساخت بیوسنسورها، برای آنالیز و ثبت میزان حضور باکتریها و همچنین سمهای بیوشیمیایی در محیطهای آبی استفاده کرد.
میرزاده و باقری [۴۲،۴۳] افزایش زیست سازگاری سطح پلیاستایرن، توسط پرتودهی لیزر اکسایمر آرگون فلوئورید را نسبت به عملکرد پلاسمای اکسیژن و آرگون بررسی کردند. همچنین بررسی تغییرات آبدوستی و انرژی آزاد سطحی نمونهها در این بررسی، نشان میداد که پس از اصلاح نمونهها توسط لیزر با دفعات پالسدهی ۱ بار، ابتدا قطبیت سطح افزایش و پس از آن با افزایش تعداد دفعات پالسدهی به ۵ و ۱۰ کاهش مییافت. نتایج حاصل از کشت سلولی، نشانگر افزایش زیست سازگاری پلیاستایرن، به ترتیب در نمونههای عمل شده با پلاسمای اکسیژن، پلاسمای آرگون و نمونههای اصلاح شده با لیزر بود.
در این پژوهش ایدۀ استفاده از ترکیب دو فرایند پرتودهی لیزر و تکمیل منسوجات توسط نانوذرات دنبال شده است. در این مطالعه ابتدا شرایط مطلوب پرتودهی لیزر از طریق بهینهسازی تعداد پالس و شدت لیزر تعیین شده است و در ادامه نمونههای پیش تکمیل شده توسط نانوذرات و نمونههای فاقد نانوذرات در شرایط مطلوب حاصل شده، پرتودهی شدند و جهت مقایسۀ تأثیر ترتیب استفاده از دو فرایند پرتودهی لیزر و تکمیل نانو، تعدادی از نمونههای پرتودهی شده با لیزر مجدداً تحت تأثیر عملیات تکمیل با نانوذرات قرار گرفتند. همچنین در هر دو حالت، فرایند تکمیلی به دو روش پوششدهی با دستگاه پد و رمقکشی تحت تأثیر امواج فراصوت دستگاه اُلتراسونیک با همدیگر مقایسه شدهاند.
نتایج حاصل از ایجاد نانوزبری از طریق تأثیر فرسایش سطحی توسط لیزر و تکمیل نانو روی خواص مختلف نمونههای آماده شده به شرح زیر خلاصه شده است.
پرتودهی لیزر با شرایط تعداد پالسدهی ۲۰ و شدت انرژی ۱۰۰ میلیژول بر سانتیمتر مربع بر روی نمونهها، منجر به ایجاد ساختمانهایی در ابعاد میکرومتری و نانومتری شده است. همچنین میتوان نتیجه گرفت که با افزایش میزان پالسدهی و شدت لیزر از یک حد مجاز، الیاف دچار آسیب شده و به وضوح علائم ذوبشدگی و آسیبدیدگی در الیاف را میتوان توسط تصاویر میکروسکوپی مشاهده نمود.
با مقایسۀ تصاویر میکروسکوپ الکترون پویشی میتوان دریافت که معمولاً مشخصۀ ساختمان سطحی پرتودهی شده توسط لیزر بر روی مواد لیفشکل، داشتن هندسۀ منظم در نواحی پرتودهی شده است. همانگونه که مشاهده شد، تقریباً بیشتر آرایشهای ایجاد شده بر روی نمونهها، به صورت مارپیچشکل و در جهت عمود بر محور لیف به وجود میآیند.
با تغییر شرایط پرتودهی شامل پالس و انرژی بر روی نمونههای پیش تکمیل شده و سپس پرتودهی شده و همچنین تکمیل شده پس از پرتودهی و فاقد تکمیل نانو، شرایط بهینۀ پرتودهی با لحاظ کردن انرژی و پالسدهی تنظیم شد.
مطالعات میکروسکوپی ایجاد نانوزبری چند اندازهای حاصل از عملکرد فرسایشی لیزر همراه با تکمیل نانو را نشان میدهد. ساختمانهای منحصر به فرد، زبری سطح را در ابعاد میکرومتری و نانومتری افزایش داده و باعث افزایش نسبت سطح به حجم نمونه و نیز ایجاد تخلخل در لایۀ سطحی شده، که به مقدار زیادی منجر به ایجاد حفره و مشارکت هوا در ساختار سطح و نیز افزایش سطح تماس پلیمر-هوا و در مقابل کاهش سطح تماس تودۀ پلیمر-آب شده، که در نهایت باعث کاهش بیشتر کشش سطحی و پیرو آن افزایش آبگریزی شده است.
حضور نانوذرات دیاکسیدتیتانیوم در نمونههای پیش تکمیل شده، سبب تشدید اثر لیزر و گسترش آن به سطح جانبی الیاف به عنوان دیوارۀ فضای مویینۀ بین الیاف شده و ایجاد جداره با سطح متخلخل نانو را فراهم آورده است.
با توجه به نتایج بدست آمده از مقایسۀ زمان جذب قطرۀ آب، زاویۀ تماس و زاویۀ سُرخوردگی بهترین نمونه از نظر خواص آبگریزی، به ترتیب از نمونههای TPLS، LTPS و TULS حاصل شد، به طوری که تأثیر ترتیب پوششدهی و اثربخشی عملکرد توأم تکمیل نانو و پرتودهی لیزر را نشان میدهند که با ایجاد نانوزبری چند اندازهای و تشکیل حفرات ریز هوایی بیشتر دستیابی به نمونههای ابرآبگریز ممکن شده است.
امکان سُرخوردگی قطرۀ آب بر روی نمونههای C، L و CS وجود نداشته و در سطح این نمونهها قطره به پارچه چسبیده، در حالی که قطرۀ آب بر روی نمونههای LS به راحتی سُر خورده و امکان ثبت زاویه سُرخوردگی در این نمونهها را به وجود آورده است.
نمونههای دارای دیاکسیدتیتانیوم که فاقد پوششدهی رزین سیلیکونی بودند فوقالعاده آبدوست بوده و قطرۀ آب را به طور کامل در بازه زمانی ۲ تا ۳ ثانیه جذب میکردند، بنابراین اگر هدف تولید کالایی با قابلیت آبدوستی بالا باشد، این نمونهها بهترین انتخاب هستند.
عملیات پرتودهی توسط لیزر بر روی پلی استر، سایتهای مناسبی برای رنگهای بازیک ایجاد کرده و میزان رمقکشی را به طور نسبی بهبود بخشیده و حضور نانوذرات نیز این عملکرد را تقویت کرده است.
انجام عملیات رنگبری توسط نمونههای نایلونی تقریباً به طور کامل (۹۹ درصد در زمان ۵/۳ ساعت) و توسط نمونههای پلیاستری با راندمان کمتر (۸۲ درصد در ۴ ساعت) موفقیت آمیز بوده است.
پرتودهی با لیزر سبب تغییر رنگ نمونهها (زرد و قهوهای رنگ برای نمونههای پلیاستری و خاکستری رنگ برای نمونههای نایلونی) شده است و مقادیر کمی این تغییرات توسط طیفسنجی انعکاسی ثبت و گزارش شده است.
انجام پرتودهی بر روی پارچههای متفاوت تک جزئی و چند جزئی، همراه با اعمال روش به کار رفته در این تحقیق
بررسی تأثیر تغییر درصد نانوذرات دیاکسیدتیتانیوم استفاده شده
بررسی استفاده از نانوذرات متفاوت
بررسی استفاده از نسبت مخلوط نانوذرات متفاوت
ایجاد زبری ریز تر توسط لیزر و بررسی اثرات آن
بررسی عملیات پرتودهی بر روی لایهها و کامپوزیتهای الکتروریسی شده
بررسی تأثیر لیزرهای متفاوت با طول موجهای متفاوت به همراه پوششدهی نانومواد بر روی خواص منسوجات
تجزیه و تحلیل تصاویر میکروسکوپی از طریق پردازش تصویر و استخراج پارامترهایی نظیر تعداد، تراکم و اندازۀ قلهها، درهها و زبریها در واحد سطح و بررسی حالات نظم و آرایش آنها
مطالعۀ قابلیت هدایت الکتریکی، قابلیت چاپ نمونهها
بررسی قابلیت ایجاد پیوند عرضی و ترکیب مونومرها بر روی سطح در روش کوپلیمریزاسیون پیوندی توسط پرتودهی لیزر و در حضور نانومواد
مطالعۀ تغییرات تبلور نمونههای پرتودهی شده با لیزر، توسط دستگاه DSC
بررسی ثبات سایشی و شستشویی نمونهها
بررسی استحکام و خواص مکانیکی نمونههای پرتودهی شده با لیزر
مطالعۀ دقیق تغییرات عوامل شیمیایی ایجاد شده بر سطح
۰
ابهر
مأخذ: اداره میراث فرهنگی استان زنجان
۲-۵-۳)هتل بزرگ زنجان
هتل بزرگ زنجان که اولین هتل چهارستاره استان نیز محسوب میشود، با وسعت حدود ۱۰۰۰۰ متر مربع در شش طبقه در ضلع شمالی میدان بسیج، اولین میدان ورودی جاده تهران به زنجان احداث گردیده است. عملیات اجرایی این هتل در سال ۱۳۷۵ شروع و در مرداد سال ۱۳۸۵ به بهرهبرداری رسیده است. هزینهی ساخت این هتل در طول ده سال بالغ بر شصت میلیارد ریال بوده است.
این هتل دارای چهل و دو اتاق دونفره (دبل و تویین) و شش سوئیت سه نفره (یک تخت دبل با یک مبل تخت خوابشو در دو فضای جداگانه خواب و پذیرایی ) با توانایی اقامت ۱۵۰ نفر مجهز به تهویه مطبوع، مینی سرویس، ویدئو مرکزی، اینترنت پر سرعت، تلفن مستقیم، ماهواره، تلویزیون رنگی، اعلام حریق و… میباشد.[۷۶]
هتل بزرگ زنجان دارای دو رستوران و دو تالار میباشد. رستوران فیروزه واقع در سرسرای سهروردی هتل با دکوراسیون شاد و آرامبخش و غذاهای ایرانی و فرنگی به ظرفیت ۱۵۰ نفر و رستوران فام واقع در طبقهی پنجم با چشمانداز زیبای شهر به ظرفیت ۱۵۰ نفر جهت هرگونه گردهمایی همراه با متنوع ترین غذاها (همان ماخذ).
همچنین درمورد تالارهای این هتل نیز باید گفت که تالار ملیله واقع در طبقهی اول شرقی با طراحی مدرن چوب و آینه، با ظرفیت میز مراسم ۳۵۰ نفر، چیدمان صندلی ۶۰۰ نفر و تالار ترمه واقع در طبقهی اول غربی با طراحی چوب و پارچه ترمه که ظرفیت میز مراسم ۲۵۰ نفر، چیدمان صندلی ۴۰۰ نفر را دارد. در ضمن دو تالار کوچک به ظرفیت ۳۰ نفر و یک تالار به ظرفیت ۸۰ نفر با کاربریهای گوناگون به ویژه گردهماییها و اتاق عقد و پذیرایی در جنب تالار ملیله و ترمه پذیرای میهمانان میباشد (همان ماخذ).
در آینده کلوپ ورزشی شامل: استخر سرپوشیده، سونای خشک و بخار، جکوزی، بانک، آرایشگاه مردانه و مرکز خرید به تسهیلات هتل افزوده خواهد شد. تعداد پرسنل آن در حال حاضر (بهار ۱۳۸۹)، ۴۲ نفر میباشد که با توجه به فصل تغییرپذیر است.
قیمت اتاق یک تختهی این هتل برای سال ۱۳۹۱، یک میلیون و صد وچهل هزارریال و دوتخته یک میلیون وهفت صدو سی و پنج هزار ریال تعیین شده است. ساعت تحویل اتاق نیز حداکثر ساعت دو بعد از ظهر میباشد. قیمت اتاق و تالارهای هتل در جدول زیر آمده است.
جدول۲- ۶: قیمت اتاق ها در هتل بزرگ زنجان د ر سال ۱۳۹۱
ردیف
نوع اتاق
قیمت (ریال)
۱
اتاق دونفره (یک نفر اشغال)
۱۱۴۰۰۰۰
۲
اتاق دونفره (دو نفر اشغال)
۱۷۳۵۰۰۰
۳
سوئیت لوکس
۲۴۱۵۰۰۰
۴
نفر اضافه
۵۰۴۰۰۰
ماخذ:سایت هتل بزرگ زنجان
میانگین سطح اشغال اتاقهای هتل از زمان افتتاح آن تا کنون ۴۱ درصد بوده است که اگرچه در مقایسه با آمارهای جهانی و با توجه به مطالب گفته شده در سطور پیشین در مورد درصد اشغال مناسب هتلها، پایین میباشد ولی در مقایسه با متوسط سطح اشغال اماکن اقامتی استان (۳۳ درصد)، وضعیت نسبتاً مناسبی دارد.
فصل سوم
روش تحقیق
۳-۱)مقدمه
۳-۲)نوع و روش تحقیق
۳-۳)جامعه ی آماری
۳-۴)قلمرو زمانی تحقیق
۳-۵)روش نمونه گیری و حجم نمونه
۳-۶) روش جمع آوری اطلاعات
همانطور که در قسمت قبل اشاره شد از مبدلهای سمت شبکه میتوان به منظور کنترل ولتاژلینک DC و توان راکتیو تزریقی (ولتاژ شبکه) به شبکه استفاده کرد. سطح ولتاژ مبدل نسبت به ترمینال DFIG متفاوت است و معمولا از یک ترانس برای اتصال مبدل سمت شبکه به ترمینال DFIG استفاده میشود.
شکل (۳-۱۶) نمایانگر مدل تک خطی اتصال GSC به شبکه میباشد. Rg و Lg در شکل (۳-۱۶) نشان دهنده مقاومت و اندوکتانس خط میباشند [۲۲],[۲۳].
شکل (۳-۱۶) مدل تک خطی اتصال مبدلها به شبکه
با توجه به شکل (۱۶-۳) معادلات توان اکتیو و راکتیو تزریقی بین شین و شبکه را میتوان در حوزه qd0 به صورت زیر نوشت[۲۲].
(۳-۹۰)
(۳-۹۱)
۳-۴-۳-۱- تولید جریان مرجع سمت شبکه
به منظور طراحی کنترل کنندههای مبدل سمت شبکه جهت تنظیم توان اکتیو و راکتیو تزریقی به شبکه، محور d قاب مرجع را منطبق بر ولتاژ استاتور DFIG در نظر میگیریم. با توجه به این فرض صورت گرفته و روابط (۳-۹۰) و (۳-۹۱) میتوان نوشت[۲۳].
(۳-۹۲)
با توجه به رابطه (۳-۹۲) مشخص است که در قاب مرجع مذکور با کنترل جریانهای idg و iqgمیتوان به ترتیب ولتاژ لینک DC (توان اکتیو) و ولتاژ ترمینال DFIG (توان راکتیو) را تنظیم نمود. شکل (۳-۱۷) کنترل کننده توان اکتیو و راکتیو مبدل سمت شبکه آورده شده است[۲۳].
شکل (۳-۱۷) کنترل توان اکتیو (ولتاژ لینک DC) و توان راکتیو برای تولید جریانهای مرجع
مطابق شکل (۳-۱۷)، سیگنالهای توان راکتیو تزریقی به شبکه و ولتاژ لینک DC با مقادیر مرجع مقایسه شده و سیگنالهای خطا به یک کنترل کننده PI اعمال میشود که سیگنال خروجی کنترل کننده PI متناظر با iqg-ref و idg-ref خواهد بود.
۳-۴-۳-۲- حلقه قفل فاز ( Phase Locked Loop PLL)
برای تخمین زاویه و فرکنس شبکه و برای تولید سیگنالهای کنترلی برای کانورتر طرف شبکه مورد استفاده قرار میگیرد. ولتاژهای سه فاز شبکه به عناصر αβی ولتاژ تبدیل شده وبا استفاده از رابطه (۳-۹۳) اطلاعات مناسبی در مورد زاویه فاز بدست میآید.که ساختار کلی آن در شکل زیر نشان داده شده است[۵]:
(۳-۹۳)
شکل (۳-۱۸) ساختار کلی یک PLL
۳-۴-۳-۳- طراحی کنترلر
شکل (۳-۱۹) ساختار اتصال اینورتر به شبکه
معادلات تعادل ولتاژ در سرتاسر اینورتر به صورت زیر بیان میگردد. مقادیر R و L به ترتیب مقاومت و اندوکتانس چک، va,vb,vc ولتاژ های شبکه و va1,vb1,vc1 ولتاژهای کانورترمیباشند[۷],[۲۲].
(۳-۹۴)
برای اهداف کنترلی سیستم معادلات بالا را در دستگاه مرجع dq تعریف میکنیم[۷],[۲۲].
(۳-۹۵)
(۳-۹۶)
طرح کنترلر نتیجه بهرهگیری از حلقه کنترل جریان برای جریانهای ids و iqs میباشد. جریان مرجع ids از خطای ولتاژ لینک DC که توسط کنترلر PIکنترل میشود به وجود میآید.جریان مرجع iqsرا میتوان صفر قرار داد. استراتژی در شکل (۲۰-۳) نشان داده شده است. رابطه (۳-۹۷) تابع تبدیل حلقه کنترل جریان است که داریم[۷],[۲۲].
(۳-۹۷)
ولتاژهای مرجع کانورتر سمت شبکه vd1*و vq1* به صورت زیر بدست می آیند[۷],[۲۲].
(۳-۹۸)
(۳-۹۹)
شکل زیر روش کنترلبرداری کانورتر سمت شبکه را نشان میدهد[۲۲].
شکل (۳-۲۰) بلوک دیاگرام سیستم کنترل کانورتر سمت شبکه (GSC)
فصل چهارم
شبیهسازی
۴-۱- شبیهسازی توربین بادی مجهز به DFIG
با توجه به پیشرفت توربینهای بادی و گسترش نیروگاههای بادی و اتصال آنها به شبکه برق سراسری، بررسی رفتار توربین بادی در شرایط حساس از جمله تغییرات ناگهانی در سرعت باد، خطاهای احتمالی واردشونده به سیستم و … بسیار حائز اهمیت میباشد. همچنین طراحان و بهرهبرداران سیستمهای قدرت بر این تلاشند که همواره قابلیت اطمینان شبکه را افزایش دهند. وقوع خطاها یکی از عوامل کاهنده و مخرب در این زمینه میباشد. با توجه به اثرات مخرب و مقرون به صرفه نبودن بررسی اثر خطاها به صورت عملی، لذا شبیه سازی ها می توانند مفید واقع گردند. از این رو در این پروژه شبیه سازی کامپیوتری توسط نرم افزار MATLAB/Simulinkانجام شده واثر تغییرات ناگهانی سرعت باد و افت ولتاژهای متقارن و نامتقارنبر روی ژنراتور القایی دوسو تغذیه (DFIG) متصل به توربین بادی ارائه و بررسی گردیده است.
۴-۲- سیستم قدرت نمونه
در حالت واقعی یک مزرعه بادی شامل صدها توربین بادی میباشد. همانطور که در فصل دوم نشان داده شده است، هیچ اثر متقابلی بین توربینهای مزرعه بادی وجود ندارد از اینرو، در این پروژه فقط یک توربین به عنوان معادل مزرعه بادی مدل شده است. شکل (۱-۴) دیاگرام تک خطی سیستم قدرت نمونه استفاده شده در این پروژه را نشان میدهد[۱۱].
شکل (۴-۱) سیستم قدرت نمونه
یک DFIG به توان ۷.۵ کیلو وات که توسط یک توربین بادی به گردش در میآید از طریق یک خط انتقال به سیستم قدرت متصل میشود. مشخصات ژنراتور و توربین بادی در ضمیمه آورده شده است. شبیهسازی توسط نرم افزار MATLAB/Simulink version 2013b انجام گرفته است.
۴-۳- نتایج حاصل از شبیهسازی
دو نوع دستگاه مرجع qd0 برای مدلسازی ماشین القایی وجود دارند که هر یک برای مقصودی مناسب هستند:
۱- دستگاه مرجع ساکن که مدل مرجع ساکن ماشین القایی را میدهد.
۲- دستگاه مرجع گردان که با سرعت ω در جهت روتور میگردد که مدل مرجع گردان ماشین القایی را خواهد داد.
در مدل مرجع ساکن، متغیرهای dq ماشین شبیه مدلی هستند که در شبکه استفاده میشوند. این انتخاب زمانی که شبکه بزرگ و یا پیچیده است مناسب است.
در مدل مرجع گردان، متغیرهای dq در حالت ماندگار ساکن هستند که برای مدل سیگنال کوچک دریک نقطه کار انتخابی و همچنین اهداف کنترلی مناسب میباشند.
شبیهسازی در دو مرحله که مرحله اول شامل پنج بخش و مرحله دوم شامل یک بخش است صورت گرفته که جزئیات هر بخش در هر قسمت توضیح داده شده است.
۴-۳-۱- تحلیل سیستم در دستگاه مرجع ساکن
۴-۳-۱-۱- عملکرد سیستم در حالت ایده آل
در این مرحله سرعت باد ثابت و معادل ۸ m/sو ولتاژ شبکه روی ۴۰۰v تنظیم شده است. زمان شبیهسازی ۰.۲ ثانیه را نظر گرفته شده است. شکل (۲-۴) ولتاژ شبکه را طی این مرحله نشان میدهد. ولتاژهای شبکه سه فاز متقارن و دارای دامنههای برابر و اختلاف فاز ۱۲۰ درجه میباشند.
شکل(۴-۲) ولتاژهای شبکه در حالت ایدهآل
نمودار شکل (۴-۳) توان گرفته شده از باد با سرعت ۸ (m/s)میباشد. همانگونه که ملاحظه میگردد توان بعد از گذشت ۴ ثانیه در مقدار ۴۳۰۰ وات ثابت میگردد. نمودار شکل (۴-۴) گشتاور تبدیل یافته توسط گیربکس توربین میباشد که بطور مستقیم به ژنراتور DFIGاعمال میگردد. در حالتی که سرعت باد ثابت است، گشتاورتوربین یک overshoot تا ۴(N.m) داشته و پس از گذشت ۴ ثانیه گشتاور توربین روی (N.m)3.9 ثابت میگردد.
شکل(۴-۳) توان گرفته شده از باد
شکل(۴-۴) گشتاور تولیدی توسط توربین بادی
همانطور که از شکل زیر مشاهده میگردد گشتاور الکترومغناطیسی در ابتدا تا مدت زمان ۲.۵ ثانیه در حالت موتوری بوده و و یک تغییر حالت موتوری به ژنراتوری در این لحظه صورت میگیرد و گشتاور پس از یک undershoot در زمان ۴ ثانیه به یک مقدار ثابت -۳.۹ (N.m) میرسد.
شکل (۴-۵) گشتاور الکترومغناطیسی ژنراتور DFIG
همانطور که از شکل مشاهده میگردد، سرعت روتور یک سیر افزایشی را تا زمان ۲.۵ ثانیه دارد. یک overshoot ، سرعت را به ۳۲۷ (rad/s) رسانده و در زمان ۴ ثانیه سرعت روتور به مقدار ثابت ۳۱۷ (rad/s)میرسد.
شکل (۴-۶) سرعت روتور بر حسب (rad/s)
(۱۸-۳)
(۱۹-۳)
(۲۰-۳)
۵-۲-۳- توابع هدف
در این مساله برای زنجیره تامین چند دوره ای در نظر گرفته شده سه تابع هدف ارائه می دهیم. تابع هدف اول تابع کلاسیک حداقل سازی هزینه های مدل می باشد. تابع دوم حداقل سازی کل زمان حمل و نقل و سرویس دهی در مساله می باشد. تابع هدف سوم مربوط به هزینه حمل و نقل می باشد که با تابع هدف دوم در تناقض می باشد زیرا برای کاهش زمان سرویس دهی می بایست از وسایل نقلیه گرانتر که سرعت بیشتر ی دارا می باشند استفاده نمائیم که موجب افزایش نامطلوب این تابع هدف می گردد. در ادامه به شرح جز به جز توابع مربوطه می پردازیم. پارامترهایی که علامت تیلدا (~) روی خود دارند را دارای عدم قطعیت در نظر می گیریم.
سطر اول تابع هدف f1 مربوط به هزینه های باز و بسته کردن تجهیزات جدید و هزینه نصب گزینه های ظرفیتی روی تجهیزات مورد نیاز اعم از کارخانه و مراکز توزیع می باشد. سطر دوم مربوط به هزینه های کارکرد تجهیز به همراه کارکرد گزینه های ظرفیتی اضافه شده در طول دوره فعالیتشان می باشد. همچنین در ادامه هزینه تولید و تعمیر هر نوع محصول منظور گردیده است. سطر سوم مدل مربوط به هزینه های نگهداری مواد در انبارهای مراکز توزیع می گردد.
(۲۱-۳)
تابع هدف دوم به کمینه کردن زمان کل حمل و نقل ها به منظور افزایش سطح سرویس دهی می پردازد. این توضیح لازم است که این تابع مستقل از وزن محصولات در نظر گرفته می شود و در نتیجه جمع کل زمان رسیدن تمامی محصولات به مقصد را کمینه می کند. این فرض برای وابسته نکردن زمان رسیدن محصولات به وزن آنها در نظر گرفته شده است که غیرمنطقی به نظر می آید.
(۲۲-۳)
تابع هدف سوم به منظور حداقل کردن هزینه های حمل و نقل وارد مساله می شود. این هزینه ها شامل هزینه جابجائی محصولات بین مبدا و مقصد ( که وابسته به وزن محصولات است) و هزینه اضافه کردن گزینه های ظرفیتی در هر مرحله از زنجیره تامین می باشد.
(۲۳-۳)
۶-۳-نتیجه گیری
در این فصل یک مدل چند هدفه، چند محصوله، چند دوره ای، چند طبقه با پارامترهای غیرقطعی برای پیکربندی زنجیره تامین و تصمیمات لجستیکی ارائه گردید. همانطور که اشاره شد مدل مذبور بیش از یک تابع هدف دارد و بدین جهت کاربرد روش های مختلف بهینه سازی چند هدفه می تواند نتایج متفاوتی حاصل نماید. پس می بایست به دنبال روشی باشیم که بهترین جواب را برای مساله ما حاصل نماید. در فصل بعد به مرور روش های تصمیم گیری چند هدفه می پردازیم.
فصل چهارم- تصمیم گیری چند هدفه
۱-۴- مقدمه
در بسیاری موقعیت های تصمیم گیری، یک تصمیم گیرنده می بایست چندین معیار برای تصمیم گیری را به شکل صریح یا ضمنی در نظر بگیرد. برای یک مساله در اندازه کوچک ممکن است تصمیم گیرنده حتی متوجه وجود چندین معیار در تصمیم های خود نگردد. اما در موقعیت ها و برنامه ریزی های بزرگ ، شناخت تمامی معیارها و ارزشیابی تصمیمات مساله مهمی می باشد.
تصمیم گیری چند معیاره[۹۵] (MCDM) معرف دسته ای از مسائل برنامه ریزی است که شامل چندین معیار تصمیم گیری هستند ( که اغلب متناقض می باشند). نداشتن یک جواب مشخص و واحد برای اکثر قریب به اتفاق مسائل تصمیم گیری چند معیاره رخدادی عادی است. این مدل های تصمیم گیری به دو دسته عمده تقسیم می گردند (اصغرپور، ۱۳۸۵)
مدل های چند هدفه[۹۶] (MODM)
مدل های چند شاخصه[۹۷] (MADM)
مدل های چند هدفه به منظور طراحی به کار گرفته می شوند و مدل های چند شاخصه به منظور انتخاب گزینه برتر از بین چند گزینه موجود استفاده می گردند. در این پایان نامه هدف طراحی زنجیره تامین می باشد و واضح است که تمرکز روی مدل های چند هدفه می باشد. علاقه مندان به مطالعه روی مدل های چند شاخصه می توانند به مرجع ذکر شده مراجعه نمایند.
در مسائل چند هدفه پاسخ نهائی بسته به ترجیحات تصمیم گیرنده می باشد. حل کردن یک مساله چند هدفه به معنی این است که تصمیم گیرنده یک گزینه “موجه” را که بیش از باقی گزینه ها ترجیح می دهد انتخاب کند. تعریف دقیق تر کلمه ” موجه” می تواند پاسخی غیر مسلط[۹۸] با توجه به مطلوبیت تصمیم گیرنده باشد که در ادامه به آن پرداخته خواهد شد.
یافتن یک پاسخ برای مسائل MODM نیازمند تعامل با تصمیم گیرنده می باشد. ایده اصلی بسیار ساده است: سیستم گزینه های موجهی را تولید می نماید، و تصمیم گیرنده از بین آنها انتخاب می نماید. آن پاسخ ها الگوریتم حل را به سمتی هدایت می نماید که بتواند در تکرار بعدی جواب های موجه تری نسبت به قبل حاصل نماید. این فرایند تا زمانی که تصمیم گیرنده به پاسخی که رضایت اورا کاملا جلب نماید برسد ادامه خواهد یافت. کمک به تصمیم گیرنده ها برای یافتن پاسخ مناسب از مسائل چند هدفه موضوع تحقیقات مفصلی بوده که از سال ۱۹۷۰ تا به امروز محققان زیادی را مشغول به خود کرده است. در دهه هفتاد، تمرکز تحقیقات روی تئوری برنامه ریزی ریاضی چندهدفه و توسعه الگوریتم هایی برای حل چنین مسائلی بوده است. بسیاری از ایده ها نشات گرفته از تئوری برنامه ریزی ریاضی کلاسیک بوده است.
وارد کردن متغیرهای گسسته به مسائل برنامه ریزی چند هدفه، حتی اگر خطی باشند حل آنها را بسیار مشکلتر می سازد،. فضای شدنی جواب دیگر محدب نیست. روش هایی برای حل مسائلی که متغیرهایشان تماماً عدد صحیح می باشد ارائه گردیده است که نمی توان برای مسائل مختلط عدد صحیح به کار برد. در نتیجه حتی برای حالت خطی تکنیک های رفع و رجوع متغیرهای صحیح و مختلط عدد صحیح فراتر از ترکیب روش های MOLP با تکنیک های برنامه ریزی عدد صحیح می باشد. در صورتی که در مساله متغیرهای عدد صحیح موجود باشد مجموعه جواب های غیرمسلط دیگر محدب نخواهد . روش هایی که بر پایه جمع موزون توابع هدف[۹۹] استوار هستند نمی توانند تمامی این نقاط را در اختیار ما بگذارند (آلمس و کلیماکو[۱۰۰]، ۲۰۰۷) . در کنار پاسخ های غیرمسلط پشتیبانی شده[۱۰۱]، دسته دیگر از پاسخ های غیرمسلط قرار دارند که پشتیبانی نشده[۱۰۲] نامیده می شوند و توسط این روش ها قابل دستیابی نیستند.
از آنجائی که هدف اصلی تحقیق بررسی و ارائه راهکاری برای مسائل پیکربندی زنجیره تامین در فضای عدم قطعیت می باشد و با توجه به این نکته مهم که اکثر مسائل پیکر بندی زنجیره تامین شامل متغیرهای در قالب اعداد صحیح نیز می باشند ، تمرکز خود را روی روش های برنامه ریزی چند هدفه که توانایی روبرو شدن با متغیرهای عدد صحیح و مختلط عدد صحیح را دارا می باشند معطوف می داریم. در حقیقت برنامه ریزی چندهدفه عدد صحیح و مختلط عدد صحیح در بسیاری از زمینه ها کاربرد فراوانی دارد زیرا بسیاری از مدل هایی که در مهندسی با آن مواجه می شویم لزوماً دارای محدودیت صحیح بودن یا صفر و یک بودن یک یا چند متغیر می باشند. (برای مثال، به منظور مدلسازی گزینه های سرمایه گذاری، انتخاب سطوح تولید، شروط منطقی ویا محدودیت های معروف به “این یا آن"). با وجود این ، تحقیق روی روش هایی برای رفع و رجوع مسائل عمومی عدد صحیح و مختلط عدد صحیح نسبت به روش های برنامه ریزی چند هدفه خطی با متغیرهای پیوسته بسیار محدودتر بوده است.
۲-۴- دسته بندی روش های حل مسائل چند هدفه
به طور کلی روش های تصمیم گیری چند معیاره به چهار دسته زیر تقسیم بندی می شود (اصغرپور،۱۳۸۵) و ( ارگات و گاندیبلکس[۱۰۳]،۲۰۰۴)
عدم دسترسی به کسب اطلاعات از تصمیم گیرنده[۱۰۴]: مناسب ترین روش های ارزیابی در این وضعیت مربوط به خانواده LP متریک یا همان روش های برپایه فاصله چبیشف می باشند که نیازی به کسب اطلاعات ا ز تصمیم گیرنده ندارند. در این روش ها مزاحمتی برای تصمیم گیرنده نیست اما آنالیست باید بتواند مفروضاتی را در مورد ارجحیت های تصمیم گیرنده در نظر بگیرد.
گرفتن اطلاعات اولیه از تصمیم گیرنده قبل از حل مساله[۱۰۵]: این نوع اطلاعات ممکن است مقیاس های کمی بوده یا از مقیاس های رتبه ای یا مخلوطی از آنها باشد.
گرفتن اطلاعات بصورت تعاملی در ضمن حل مساله[۱۰۶]: تبادل اطلاعات بین آنالیست و تصمیم گیرنده در سراسر طول حل مساله به وقوع می پیوندد.
گرفتن اطلاعات نهائی از تصمیم گیرنده بعد از حل مسله[۱۰۷]: این نوع اطلاعات در آخرین مراحل از حل مساله کسب می گردد به گونه ای که بتواند ارجحیت های تصمیم گیرنده را برای راه حل های مختلف مشخص نماید.
در یک دسته بندی کلی تر، آلوس و کلیماکو(۲۰۰۷) مسائل تصمیم گیری چند معیاره را به دو دسته روش های تعاملی و غیر تعاملی ( تحت عنوان کلی روش های تولید کننده [۱۰۸]( تقسیم بندی می نمایند. ویژگی اصلی روش های تولید کننده، سعی در یافتن تمامی یا بخشی از مجموعه جواب های غیرمسلط می باشد و ویژگی روش های تعاملی وجود فازهای تعامل با تصمیم گیرنده بین فازهای محاسباتی الگوریتمشان می باشد. روش های تولید کننده ای که سعی در یافتن تمامی یا زیر مجموعه بزرگی از جواب های غیر مسلط را دارند ممکن است نیازمند حجم محاسبات بالایی باشند که می تواند در مسائل بزرگ مشکل ساز باشد. علاوه بر آن، اگر مجموعه بزرگی از گزینه های مختلف به تصمیم گیرنده ارائه شود، تصمیم گیری برای وی مشکل خواهد بود. با وجود این، رویکرد هایی وجود دارد که سعی بر یافتن بخش کوچکی از مجموعه جواب های غیر مسلط می نماید. می توان یک روش تولید کننده را به سادگی به یک روش تعاملی تبدیل نمود. برای مثال روش تولید کننده ابتدا یک مجموعه از جواب های غیر مسلط پراکنده به تصمیم گیرنده ارائه می دهد. تصمیم گیرنده می تواند حدودی برای توابع هدف در نظر بگیرد و باوارد کردن آن محدودیت ها در مساله، یک مساله جدید حاصل خواهد شد که برای آن بار دیگر یک روش تولید کننده استفاده خواهد شد. برخی محققان ترجیحات تصمیم گیرندگان را به شکل توابع مطلوبیت ضمنی[۱۰۹] در نظر می گیرند. سپس فرایند تعاملی سعی می کند تا بهنیه ( یا تقریبی از آن ) را در تابع مطلوبیت ضمنی پیدا نماید. لازمه همگرائی به این مقدار بهینه عموماً عدم تناقض در پاسخ های تصمیم گیرنده در طول فرایند تعاملی می باشد.
از آغاز دهه هشتاد، محققان توجه بیشتری به توسعه روش های تعاملی برای حل مسائل MODM نموده اند تا بر مشکلات حاصل از روش های تولید کننده فائق آیند.روش های تعاملی باعث کاهش حجم محاسبات گشته و به تصمیم گیرنده در فرایند تصمیم گیری کمک می نماید. در روش های تعاملی، مجموعه پاسخ های موثر توسط دخیل کردن ترجیحات تصمیم گیرنده بررسی می گردد. این ویژگی اصلی تمامی روش های تعاملی می باشد. روش های تعاملی به یادگیری مستمر و انتخاب شده مجموعه جواب های موثر می پردازد در این روش ها هدف رسیدن به “بهترین” جواب نیست بلکه هدف عمده شان کمک به تصمیم گیرنده برای اجتناب از جستجو کردن بردارهای اهداف غیرمسلطی است که علاقه ای به آنها ندارد و منظور یافتن جواب های غیرمسلط و ارضا کننده می باشد. هیچ جواب غیر قابل برگشتی در کل پروسه وجود ندارد و تصمیم گیرنده همواره مجاز به برگشت به تکرار های قبلی می باشد. در نتیجه از تصمیم گیرنده تنها خواسته می شود تا مشخص کند که جستجوی پاسخ های موثر در کدام جهت جلو برود ویا گاها چند محدودیت به مدل اضافه نماید.فرایند وقتی پایان می یابد که تصمیم گیرنده به جواب حاصل رضایت دهد.
۳-۴- مفاهیم اولیه
۱-۳-۴-مساله تصمیم گیری چند معیاره
برای درک بهتر برخی مفاهیم اصلی و اولیه را از مرجع (کولئو کولئو و همکاران [۱۱۰]، ۲۰۰۵) گزارش می دهیم. خوانندگان علاقه مند برای آشنایی بیشتر می توانند به این مرجع مراجعه نمایند.
مساله بهینه سازی زیر را در نظر بگیرید
در این مساله فضای تصمیم شدنی و غیر محدب تعریف شده توسط محدودیت های مدل، بردار مجموعه متغیرهای مساله است که می تواند عدد صحیح ( صفر و یک یا حالت عمومی) ویا عدد حقیقی متعلق به باشد. K تعداد توابع هدف مساله، zi مقادیر معیارها و فرض بر این است که بسته و محدود و غیرتهی می باشد. این مساله یک MOIP است اگر تمام متغیرها عدد صحیح بوده و یک MOMIP است اگر برخی متغیرها عدد صحیح و برخی دیگر اعداد حقیقی باشند. در مسائل خطی MOILP و MOMILP محدودیت ها را می توان به شکل و توابع هدف را به شکل نمایش داد که در آن یک ماتریس و b یک برداری ستونی با m مولفه و بردار های سطری با n مولفه می باشند. توابع محدودیت ها و اهداف اینگونه مسائل خطی بوده و برای مثال ضرب دو متغیر در یکدیگر مجاز نمی باشد.
۲-۳-۴- فضای اهداف در برابر فضای تصمیم
معمولا برنامه ریزی تک هدفه در فضای تصمیم[۱۱۱] و برنامه ریزی چند هدفه در فضای اهداف[۱۱۲] مورد بررسی قرار می گیرد. برای نشان دادن تفاوت ایندو، برنامه دوهدفه در شکل۱-۴ را در نظر بگیرید که در آن c1=(3،۱،-۲) و c2=(-1،۲،۰) ضرایب توابع هدف می باشند. X فضای شدنی در فضای تصمیم می باشد که توسط بردار واحد در فضای R3 نشان داده شده است. شکل ۲-۴- نشان دهنده ناحیه شدنی Z در فضای اهداف می باشد که در آن هشت zi نگاشت هایی از هشت نقطه حدی فضای X می باشد. توجه شود که :
نگاشت تمامی نقاط حدی X به فضای اهداف ، یک نقطه حدی در آن فضا ایجاد نمی کند.
ابعاد Z حداکثر به اندازه k می باشد.
لزوما Z در فضای غیر منفی اهداف قرار نمی گیرد.
شکل ۱-۴: فضای تصمیم
شکل ۲-۴- فضای اهداف
فرض کنید نشان دهنده محدوده شدنی در فضای اهداف باشد. یک نقطه متعلق به محدوده شدنی فضای اهداف می باشد اگر باشد و داریم .
۳-۳-۴- بردار اهداف غیرمسلط
۱۸٫حضرت علیA با پیامبر اکرمA عقد اخوت بسته بود.
۱۹٫از میان صحابه تنها کسی که محبت او واجب است حضرت علیA میباشد.
۲۰٫تنها کسی که در قرآن ناصر پیامبر اکرم۶ معرفی شده است، حضرت علیA میباشد.
۲۲٫احادیث طائر و منزلت و غدیر و غیر اینها را پیامبر خدا۶ در فضیلت حضرت علیA بیان فرمودند.
۲۴٫بیشترین فایده را به مردم رسانده است.
۲۵٫احدی از صحابه چون حضرت علیA جامع کمالات نفسانی و بدنی و خارجی نبوده است.
قوشچی هیچ کدام از فضایلی را که محقق طوسی برای حضرت علیA نقل میکند، رد نکرده است و فضایل و کمالات حضرت علیA را میپذیرد. تنها نقدی که بر محقق طوسی دارد، این است که این فضایل و کمالات، دلالت بر افضلیت حضرت علیA نمیکند و معتقد است ابوبکر و عمر از حضرت علیA افضل بودند. متن عبارت قوشچی چنین است:
«جواب داده شده است که در عموم مناقب و فضایل بی شمار حضرت علیA و اتصاف او به کمالات و اختصاص وی به کرامات هیچ سخنی نیست، لکن این فضایل بر افضلیت به معنای بیشتر بودن ثواب و کرامت در نزد خداوند متعال دلالت نمیکنند، زیرا اتفاقی که به منزله اجماع است و هم چنین کتاب و سنت دلالت بر افضلیت ابو بکر و عمر میکنند»[۲۸۵].
از قوشچی جای تعجب است که چگونه پس از پذیرفتن این سخن پیامبر اکرم۶ در مدح حضرت علیA که فرمود: «لضربه علی خیر من عباده الثقلین»[۲۸۶] ادعا میکند که این فضایل دلالت بر افضلیت به معنای کثرت ثواب ندارد، مگر ثواب سببی جز عبادت و اطاعت دارد. جای تعجب است که قوشچی میپذیرد که عبادت و اطاعت حضرت علیA بیشتر بوده است، ولی در عین حال معلول آن را که کثرت ثواب است، انکار میکند[۲۸۷].
قوشچی، در ادامه فضایلی را که اهل سنت برای ابوبکر و عمر گفتهاند، بازگو میکند.
آیه «سَیُجَنَّبُها الاَتقی اَلَّذی یُؤتی مالَهُ یَتَزَکّی وَ ما لِأحَدٍ عِندَهُ مِن نِعمَهٍ تُجزی»[۲۸۸]:
و اهل تقوی از آن آتش دوری جستند که آنها مال خود را به عنوان زکات به فقیران دادند و حال آن که هیچ کس بر وی حق نعمتی نداشت.
قوشچی میگوید: جمهور معتقد هستند که این آیه درباره ابوبکر نازل شده است و مراد از اتقی ابوبکر است.کسی که با تقواتر باشد نزد خدا، اکرم است، زیرا خداوند میفرماید: «ان اکرمکم عند الله اتقیکم»[۲۸۹] و ما از افضلیت غیر از اکرم را قصد نمیکنیم[۲۹۰].
قوشچی در ادامه میافزاید: با توجه به محتوای آیه، مقصود از اتقی در این آیه حضرت علیA نیست، زیرا برای نبی۶ در حق او نعمت است که همان نعمت تربیت میباشد[۲۹۱]. آیه کسی را مدح میکند که دیگران بر وی حق نعمتی نداشته باشند.
۱٫در این که این آیه درباره ابوبکر نازل شده باشد، تنها اهل سنت به آن قائل هستند. فخر رازی میگوید: اهل سنت اجماع دارند که مراد از اتقی در این آیه، ابوبکر میباشد[۲۹۲]، ولی همه بزرگان شیعه آن را رد کرده اند[۲۹۳]. در میان شیعه درباره شأن نزول این آیه دو قول وجود دارد؛ قول قویتر در میان شیعه این است که این آیه درباره أبو الدحداح است. این شأن نزول در منابع اهل سنت نیز آمده است[۲۹۴]. برخی دیگر احتمال میدهند که این آیه درباره حضرت علیA نازل شده است و در حقیقت این آیه را اشاره به آیه ۵۵ سوره ماعده «و یؤتون الزکاه و هم راکعون» میدانند.
۲٫آیه بر افضلیت اتقی بر دیگران دلالت نمیکند، بلکه مقصود این است که فرد متقی از آتش جهنم نجات پیدا میکند[۲۹۵].
۳٫مضمون آیه با شأن نزولی که درباره ابو الدحداح گفته شده است، سازگار و مناسب میباشد، نه با جریان شأن نزولی که اهل سنت برای ابوبکر نقل کردهاند[۲۹۶].
احادیث دیگری که برای بیان افضلیت خلفای ثلاثه روایت کردهاند، چنین است:
در حدیثی رسول اکرم۶ میفرماید: «اقتدوا بالذین من بعدی ابی بکر و عمر» در این خطاب پیامبر اکرم۶ علیA نیز داخل است، بنابراین وی نیز مأمور به اقتدا به ابوبکر و عمر است و حال آن که اقتدا کردن مساوی یا افضل بر فرد دیگر مجاز نیست، بنابراین حضرت علیA از ابوبکر و عمر افضل نبوده است[۲۹۷].
پیامبرخدا۶ به ابوبکر و عمر فرمود: این دو با قطع نظر از نبیین و مرسلین، پیران بهشتیان هستند.
در روایتی دیگر فرمود: بهترین امت من ابوبکر و بعد از او عمر است.
برای گروهی که ابوبکر در آن است، شایسته نیست کسی بر او مقدم گردد.
اگر قرار بود من دوست و خلیلی به غیر از پروردگارم داشته باشم، ابوبکر را خلیل خود قرار میدادم، ولی او شریک من در دینم است و او همراه من است، کسی است که همراهی او را در غار واجب کردم و جانشین من است در میان امت من.
کجاست مانند ابوبکر، مردم مرا تکذیب کردند، ولی او مرا تصدیق کرد و به من ایمان آورد و دخترش را به من تزویج کرد و مرا با مالش یاری کرد و و درباره من مساوات را مراعات نمود و در هنگام ترس به همراه من مجاهده کرد.
هم چنین رسول خدا۶ به ابوالدرداء، هنگامی که جلوی ابوبکر راه میرفت، فرمود: آیا جلوی کسی که بهتر از توست راه میروی؟! به خدا سوگند که خورشید طلوع و غروب نکرده است بر کسی که برتر از ابوبکر باشد.
عمرو بن عاص میگوید: از رسول خدا۶ پرسیدم، محبوبترین مردم نزد تو کیست؟ فرمود: عایشه. پرسیدم از مردان چه کسی؟ فرمود: پدر عایشه. سپس سؤال کردم؟ بعد از ابوبکر چه کسی؟ فرمود: عمر.
هم چنین رسول اکرم۶ میفرماید: اگر قرار بود کسی بعد از من نبی باشد، عمر بود.
در ادامه، قوشچی ادله دیگری را در فضیلت خلفای ثلاثه به خصوص خلیفه اول و دوم ذکر میکند[۲۹۸] که برای جلوگیری از اطاله کلام از ذکر آنها پرهیز میشود.
۱٫روایاتی که در فضیلت حضرت علیA نقل شده است، هم در منابع معتبر اهل سنت وجود دارد و هم در منابع معتبر شیعه. همان گونه که قوشچی نیز صحت این روایات را قبول دارد، لذا شیعه امامیه میتواند برای اثبات افضلیت حضرت علیA به این روایات بر علیه اهل سنت استدلال کند.
روایاتی که در فضیلت خلفای ثلاثه روایت شده است، تنها در منابع اهل سنت نقل شده است و شیعه این روایات را صحیح نمیداند، از این رو اهل سنت نمیتوانند از این روایات بر علیه شیعه برای اثبات ادعای خود استفاده کند.