منبع:رهنما،۱۱۹:۱۳۷۵
۲-۱۸- تجارب بهسازی و تجدید حیات بافت های قدیمی در ایران :
مساله نوسازی و بهسازی مراکز شهری در واقع معلول تحول نظام اجتماعی،اقتصادی به ویژه سابقه صنعتی شدن، دگرگونی روابط شهری و روستایی و نظام فئودالیسم، ورود ماشین به شبکه حمل و نقل شهری، بهبود شرایط اجتماعی- اقتصادی به ویژه توسعه خدمات بهداشتی- درمانی، کاهش مرگ و میر و افزایش جمعیت، برقراری نظام جدید سیاسی مبتنی بر ساختار بروکراتیک و تکنوکراتیک (دولت)، توسعه روابط با کشورهای صنعتی، تغییر نقش و کارکرد شهرها از صورت سیاسی- اداری به شکل تجاری- خدماتی، صنعتی و غیره می باشد . این دگرگونی ها در ایران در اواخر دوره قاجاریه (صدور فرمان مشروطیت ۱۲۸۵)و به ویژه با روی کارآمدن سلسله پهلوی (کودتای ۱۲۹۹ رضاخان) در ایران آغاز شده است. بنابراین مساله نوسازی و بهسازی شهرها به ویژه مراکز شهری در ابعاد مختلف قانونی، حقوقی، تشکیلاتی، اداری و آموزشی ، فرهنگی و اجرایی را باید در گذر زمانی ۷۰ سال گذشته و به ویژه ۳۰ ساله اخیر جست و جو کرد(مهدیزاده،۹۴:۱۳۷۹).
شهرنشینی در ایران دارای سابقه طولانی است و با مهاجرت آریایی ها به فلات ایران و تاسیس حکومت مادها و پایه گذاری اولین شهرها به ویژه «هگمتانه» به عنوان پایتخت در حدود ۷۰۰ ق.م آغاز می گردد. با ظهور حکومت هخامنشی و احداث شهر- معبد هایی چون تخت جمشید در حدود ۵۰۰ ق.م شهرنشینی به حد بالایی از تکامل می رسد . ولی این حرکت با حمله اسکندر و نفوذ فرهنگ یونانی در ایران باعث احداث شهرهای خودگردانی چون «شوش» در دوره سلوکیان به شیوه «پارسی- هلنی» می گردد که در واقع ترکیبی از فرهنگ «ایرانی و یونانی» می باشند. بعضی از این شهرها مانند شوش حتی بعد از روی کارآمدن حکومت پارتیان و ساسانیان در مقابل قدرت قاهر حکومت مرکزی مقاومت نموده که با خاک یکسان می شوند(حبیبی،۱۳۸۷: ۲۸-۵).
روی کار آمدن حکومت ساسانیان باعث به وجود آمدن شهرهای طبقاتی (کهندژ،شارستان، و…) می گردد.علی رغم توسعه نسبی شهرنشینی ، مدارک چندانی از چگونگی مداخله در فرایند احیاء و نوسازی شهرها در این دوره در دست نیست و شرایط زندگی در این دوره نیز چنین اقداماتی را طلب نموده است. انقراض حکومت ساسانیان و پیروزی مسلمانان و نفوذ همه جانبه فرهنگ اسلامی در کالبد شهرهای ایرانی باعث دگرگونی اساسی در ساخت و بافت زندگی شهری و کالبد فیزیکی شهرهای ایرانی گردید . عناصر جدیدی از فرهنگ اسلامی از قبیل مسجد ، آدینه ، محلات ، بازار ، مدارس دارالخلافه و … وارد کالبد شهرهای ایرانی گردید(همان:۲۸-۵).
فرم در حال بارگذاری ...