وبلاگ

در تبیین این یافته به نکات اشاره شده در فرضیه ۶ و ۷ توجه گردد.
۵-۴٫ محدودیت‌های پژوهش
به طور کلی، تأمین شرایط مطلوب برای اجرای پژوهش به دشواری میسر است. در این تحقیق نیز پژوهشگر با محدودیت‌هایی مواجه بوده که به بیان برخی از آن‌ها پرداخته می‌شود.

۱- در این پژوهش، از روش نمونه‌گیری در دسترس استفاده شده است و لازم است پژوهش‌های دیگری در این حیطه انجام گیرد تا قدرت تعمیم‌پذیری نتایج افزایش یابد.
۲- این پژوهش به دانشجویان دانشگاه شیراز محدود شده است. بنابراین، در تعمیم نتایج آن به سایر افراد و در دیگر گروه‌های سنی می‌بایست جانب احتیاط را رعایت کرد.
۳- تنها منبع گردآوری اطلاعات در این پژوهش، پرسشنامه‌ بوده که جنبه‌ی خودگزارشی دارد. به همین دلیل، ممکن است در اطلاعات به دست آمده، سوگیری تک روشی ایجاد شده باشد.
۴- با توجه به این­که برای ارزیابی برازندگی مدل‌های پیشنهادی از روش تحلیل مسیر و مدل‌سازی معادلات ساختاری (SEM) استفاده شده است از استنباط­های علی در مورد روابط بین متغیرها بایدخودداری شود.
۵-۵٫ پیشنهادات پژوهشی
۱- این پژوهش نشان داد متغیر ایمان مذهبی، می ­تواند از طریق متغیر واسطه­ای شادکامی، سلامت روانی را پیش ­بینی کند. لذا پیشنهاد می­ شود نقش میانجی­گری متغیرهای دیگری نیز در این مدل مورد بررسی قرار گیرد.
۲- این پژوهش نشان داد متغیر ایمان مذهبی، نمی­تواند از طریق متغیر واسطه­ای سبک دل‌بستگی دوسوگرا، سلامت روانی را پیش ­بینی کند. لذا پیشنهاد می‌شود این مدل با دو سبک دل‌بستگی ایمن و اجتنابی در پژوهش‌های دیگری مورد بررسی قرار گیرد و نیز سبک دل‌بستگی دوسوگرا نیز در تحقیقات دیگری با جامعه آماری متفاوتی مورد بررسی واقع شود.
۳- فرضیه‌های مربوط به منبع کنترل (اثرگذاری مستقیم آن بر سلامت روان و ایمان مذهبی) با پرسشنامه منبع کنترل راتر که برای دانشجویان مبهم می‌نمود مورد تأیید قرار نگرفتند. پیشنهاد می‌شود این پژوهش با پرسشنامه دیگری که منبع کنترل را می‌سنجد تکرار گردد.
۴- با توجه به کاربرد ابزارهای خودگزارش دهی در پژوهش حاضر، پیشنهاد می‌شود که در پژوهش‌های آتی، از شیوه‌های دیگر سنجش نیز استفاده شود.
۵- توصیه می‌گردد این پژوهش بر روی نمونه‌های بالینی نیز انجام گیرد.
۶- برای اطمینان از تعمیم‌پذیری نتایج، مدل اصلاح شده بر روی نمونه‌های مستقل در سایر اقشار و گروه‌های سنی در پژوهشی دیگر اجرا گردد.
۵-۶٫ دلالت های ضمنی پژوهش
۱- از آنجا که جامعه­ ما یک جامعه مذهبی است و ارتقای سطح سلامت روان فرد و نیز جامعه از مهم­ترین اهداف روانشناسی می­باشد، شناسایی عوامل و متغیرهای میان این دو که باعث کشف تأثیر متغیرهای پنهان اما کلیدی می­گردد گام مؤثری در پی بردن به نحوه ارتقای سطح زندگی افراد جامعه به شمار می­رود. بنابراین، پیشنهاد می‌شود روانشناسان به اهمیت متغیر شادکامی، به عنوان یک عامل مهم که نقش پلی از ایمان مذهبی به سلامت روانی را به عهده دارد، توجه بیشتری داشته باشند.
۲- با پی بردن به عوامل مؤثر بر ایمان مذهبی، که سطح بالاتری از صرفا مذهبی بودن به شمار می­رود، می­توان با شناخت علمی این مؤلفه­ ها، و نقش توأم آن با بهبود سلامت روان، فرهنگ­سازی بهتر و صحیح­تری در جهت ارتقای سطح ایمان در پیش گرفت و بدین وسیله از کجروی‌های موجود در جامعه و برخوردهای تدافعی نسبت به دین جلوگیری نمود. نیاز است به متغیر شادکامی که گاه به غلط، مغایر با دین پنداشته می­ شود، در سطح جامعه و نیز رسانه­ای توجه بیشتری مبذول گردد.
۳- شناخت عوامل دخیل در سلامت روان، نه تنها در افزایش سطح سلامت روان جامعه مؤثر است، بلکه این متغیرها نقش اساسی در حوزه پیشگیری و نیز درمان اختلالات روانی و مشکلات سازگاری به عهده دارند. بنابراین، توصیه می­گردد روانشناسان در برنامه ­های پیشگیری و درمانی خود، به تأثیر ایمان مذهبی با میانجی­گری شادکامی واقف باشند. همچنین، بهتر است در کار با افراد مذهبی به متغیر شادکامی و سبک­های دل­بستگی آن­ها توجه شود.
فهرست منابع و مآخذ
منابع فارسی
آزاد، حسین و آزادی، سارا. (۱۳۹۰). بررسی رابطه حمایت اجتماعی، تاب‌آوری و سلامت روانی دانشجویان شاهد و ایثارگر دانشگاه‌های شهر ایلام. مجله علمی-پژوهشی طب جانباز، شماره جلد ۳، صص ۴۸-۵۸٫
اصغری، فرهاد.، کردمیرزا، عزت اله و احمدی، لیلا. (۱۳۹۲). رابطه نگرش مذهبی، منبع کنترل و گرایش به سوء مصرف مواد در دانشجویان. نشریه اعتیاد پژوهی، سال هفتم، شماره جلد ۱، صص ۱۱۶-۱۰۶٫
اعتمادی، احمد و ماستری فراهانی، فاطمه. (۱۳۹۰). مقایسه وضعیت سلامت روانی و منبع کنترل نوجوانان دختر خانواده‌های معتاد و غیرمعتاد. فصلنامه علوم تربیتی، شماره جلد ۴، صص ۱۵۲-۱۳۷٫
ایروانی، محمدرضا. (۱۳۹۰). بررسی تأثیر برنامه‌های شادی‌آفرین بر کاهش افسردگی شهروندان ساکن شهر اصفهان. فصلنامه فرهنگ در دانشگاه اسلامی، شماره جلد ۱۵، صص ۸۳-۶۴٫