وبلاگ

منحنی ویژگی سوالات به تفکیک مدل
یکی از روش­های معمول در نظریه پرسش پاسخ جهت تجزیه و تحلیل سوالات، منحنی ویژگی سوال است که رابطه تابعی میان صفت زیربنایی مورد سنجش و احتمال پاسخ صحیح را به تصویر می­کشد. با نگاه کردن به این منحنی­ها می­توان به توصیف ویژگی­های روان­سنجی سوالات در مدل­های مختلف پرداخت. بدین­منظور در این قسمت، منحنی ویژگی تمامی سوالات با هم و به تفکیک مدل نشان داده می­ شود.

نمودار۴-۲: منحنی ویژگی سوال های آزمون ادبیات فارسی در مدل یک پارامتری
با مشاهده نمودار بالا می­توان دریافت که در مدل یک پارامتری، بیش از نیمی از سوالات دارای دشواری متوسطی هستند و از ویژگی­های روان­سنجی مناسب برخوردارند. لازم به ذکر است که سوالات از سمت چپ به راست شماره­گذاری شده اند.

نمودار ۴-۳ : منحنی ویژگی سوال های آزمون ادبیات فارسی در مدل دو پارامتری
با مشاهده نمودار بالا می­توان دریافت که در مدل دو پارامتری، ۵۰ درصد سوالات دارای قدرت تشخیص خیلی بالا هستند و بیش از نیمی از سوالات در دامنه دشواری متوسط قرار دارند.
منحنی ویژگی و تابع آگاهی یک سوال نمونه در مدل دو پارامتری
از آنجا که طبق بررسی­های انجام شده، مدل دو پارامتری بهترین برازش را با داده ­های آزمون ادبیات­فارسی دارد از این پس، تحلیل فقط بر مبنای این مدل پیش می­رود.
نمودار ۴-۴ : منحنی ویژگی سوال ۴۸ آزمون ادبیات فارسی بر اساس مدل دو پارامتری
بررسی منحنی ویژگی سوال ۴۸ نشان می­دهد که این منحنی تا سطح توانایی ۲- حالت تختی دارد به این معنی که فاقد قدرت تشخیص است. در دامنه ۱/۱- تا ۵/۰- با کوچک­ترین افزایشی در سطح توانایی، احتمال موفقیت بسرعت افزایش پیدا می­ کند. شیب تند منحنی نیز مبین این مسئله است. بنابراین این سوال در این بازه از قدرت تشخیص بالایی برخوردار است و به خوبی می ­تواند آزمودنی­های قوی و ضعیف را از یکدیگر تفکیک کند. با افزایش پارامتر توانایی از میزان شیب منحنی کاسته شده به­طوریکه از سطح توانایی ۴/۱به بالا منحنی کاملاً به صورت تخت درآمده که بیانگر این است، از این سطح توانایی به بعد سوال فاقد قدرت تشخیص است. این سوال بیشترین قدرت تشخیص (۹۲/۱) را در بین سوالات آزمون ادبیات فارسی دارد.

در سطح توانایی ( ۸۳/۰-) میزان احتمال موفقیت برابر ۵/۰ می باشد که حاکی از دشواری متوسط سوال است. احتمال موفقیت برای آزمودنی­هایی که دارای سطح توانایی ۳/۲- و پایین­تر هستند صفر(۰۰/۰) و برای آزمودنی­هایی که از سطح توانایی ۶/۰ و بالاتر برخوردارند (۹۹/۰) است.
نمودار ۴-۵: منحنی آگاهی سوال ۴۸ آزمون ادبیات فارسی بر اساس مدل دو پارامتری
با مشاهده­ منحنی آگاهی سوال ۴۸ می توان دریافت که بیشترین میزان آگاهی دهندگی این سوال برای آزمودنی­هایی است که در دامنه­ توانایی ۵/۰- تا ۱/۱- قرار دارند. ارتفاع بلند منحنی در این بازه گویای این مطلب است. بیشینه میزان آگاهی این سوال ۶۶/۲ است که در نقطه ی تتا برابر ۸/۰- واقع شده است.
مقادیر بیشینه آگاهی سوالات و تتای ماکسیمم در مدل دو پارامتری
در جدول زیر، بیشینه آگاهی که هر کدام از سوالات فراهم می­ کند ارائه گردیده است . همچنین به آن سطح توانایی که این بیشینه آگاهی در آن اتفاق می­افتد و به آن تتای ماکسیمم گفته می­ شود، نیز اشاره شده است.
جدول ۴-۳۰: مقادیر بیشینه آگاهی سوالات و تتای ماکسیمم در مدل دو پارامتری در آزمون ادبیات فارسی

سوال
بیشینه آگاهی
تتای ماکسیمم
سوال
بیشینه آگاهی
تتای ماکسیمم

۱
۲۰/۰
۱-
۳۰
۴۵/۰
۲/۱-

۲
۶۱/۰
۲-
۳۱
۳۲/۰
۵/۰-

۳
۲۰/۰
۱/۲-
۳۲
۵۲/۰