سفرهای زیارتی،
سفرهای تفریحی،
سفرهای فرهنگی- تاریخی،
سفرهای خرید(تورهای چمدانی)،
سفرهای طبیعتگرا(اکوتوریسم)که در اینجا فقط به تفسیر سفرهای طبیعتگرا میپردازیم.
۲-۲۵-۱- سفرهاى طبیعتگرا
اخیراً توجه زیادی به سفرهای طبیعتگرا در کشور ما شده است. چندین شرکت خدمات مسافرتی و جهانگردی در این زمینه در کشور ما به طور تخصصی فعالیت میکنند و برگزارکننده تورهای طبیعتگرای چندروزه و یا برای تعطیلات آخر هفته هستند که بیشتر طالبین آنها را جوانان تشکیل میدهند. در کشور ما اکوتوریسم شامل جاذبههای مختلفی مانند: کوهنوردی و غارگردی، طبیعتدرمانی، بیابانگردی، ورزشهای ساحلی و آبی، ورزشهای زمستانی، مردمشناسی، شکار و صید و دامنهنوردی میشود.
تعداد کمی از گردشگران خارجی طبیعتگرا که وارد کشور ما میشوند علاقمند به استفاده از تورهای بیابانگردی(کویر)، مردمشناسی، شکار و صید بودهاند.
گردشگران داخلی که از این تورهای طبیعتگرا استفاده میکنند، بیشتر برای استفاده از آب و هوا با هدف پزشکی و درمانی، استفاده از آبهای گرم معدنی، گذراندن دوران نقاهت، معالجه و مراقبتهای بهداشتی مسافرت میکنند. کشور ما به دلیل دارابودن منابع بسیار غنی در زمینه اکوتوریسم به دلیل فقدان تسهیلات مناسب اقامتی- پذیرایی، درمانی، حمل و نقل و همچنین کمبود شدید بازاریابی و تبلیغات لازم و فقدان سیستم نظارتی و مدیریتی کارا و مدبر، از پذیرش جهانگردان در این زمینه محروم مانده است.
۲-۲۵-۲- طبیعتگردى و راهنماى کویر
راهنمای طبیعتگردی علاوه بر ویژگیهای عمومی و اختصاصی باید شرایط زیر را نیز داشته باشد:
آشنایی به طریقه استفاده از نقشه و موقعیتیاب و یا از یک راهنمای مجرب حاصل میشود، به وسیله دستگاه موقعیتیاب و یک نقشه دقیق میتوانید در مسیر جادهها طبق طول و عرض جغرافیایی و چک کردن آن با موقعیتیاب حرکت کنید.
راهنما باید به موقعیت جغرافیایی منطقه- مسیر جادهها- محل چشمههای آب- عوارض طبیعی مانند: تپهها، کوهها، دریاچه نمک و فاصله بین آنها آگاه باشد.
تسلط بر زمینشناسی و جغرافیای منطقه- پستی و بلندیهایی که بر اثر سیل ایجاد میشود- برای راهنما اهمیت دارد. در نقاط پست ممکن است خاک به حدی گل شود که عبور وسیله نقلیه غیرممکن شود و یا در گل بماند.
تسلط به ترکیب شیمیایی خاک و ترکیب شیمیایی دریاچه، ویژگی دیگر راهنماست. این تسلط باعث آسودگی خاطر در مواقع حرکت روی سطح دریاچه میشود- در عمق ۵۰-۵ سانتیمتری زیر سطح دریاچه آب موجود است- و در سطح دریاچه لایهای از سولفات کلسیم ایجاد شده که میتوان با اتکا به آن بر روی آن ماشینسواری کرد. همچنین نوع عناصر در خاک در عبور از کویر مؤثر است. مثلاً سولفات سدیم که در خاک برخی مناطق کویر زیاد یافت میشود باعث پوکی خاک و گیر افتادن وسیله نقلیه میشود.
سگ راهنما باید ستارگان و موقعیت آنها در فصول مختلف سال آشنا باشد تا تشخیص جهت و مسیر حرکت در شب ممکن شود.
آشنایی با جانوران و خزندگان و حشرات کویر هم ویژگی مهم دیگر است(شتر، عقرب، سوسمارها، مار، مارمولک، روباه، خرگوش، موش، بز، میش، آهو و غیره).
آشنایی با نوع گیاهان و مناطق رویش آنها در کویر.
علاوه بر موارد فوق، بعضی تجربیات راهنما بسیار باارزش است مثل: طریقه بیرون آوردن وسیله نقلیه مانده در باتلاق دریاچه یا ماسه بادی یا پیداکردن راه در شبهای بدون ستاره از طریق هاله نور شهرهای مجاور کویر یا تهیه کرسی ساده در شبهای سرد زمستانی برای خواب(حیدری، ۱۳۸۹: ۱۵۲).
۲-۲۶- دستورالعملهاى ویژه برگزارکنندگان تور طبیعت
دستورالعملهای اکوتوریسم برای برگزارکنندگان تور طبیعت در سال ۱۹۹۳ توسط جامعه بینالملل اکوتوریسم به منظور ارائه استاندارد برای این بخش از گردشگری به چاپ رسید که شامل موارد زیر میباشد:
ایجاد آمادگى در گردشگران:
یکی از دلایلی که موجب میشود تا گردشگران به جای اینکه به تنهایی سفر کنند از تورها استفاده نمایند، استفاده از راهنمایان و کسب راهنمایی است.
به حداقل رساندن اثرات منفى بازدیدکنندگان بر منطقه:
جلوگیری از تخریب یا آسیب به محیط زیست و فرهنگ بومی به کمک ارائه اطلاعات و اتخاذ اقدامات اصلاحی. از برگزاری تور در مناطقی که مدیریت ضعیف داشته و بیش از ظرفیت بازدیدکننده دارد، اجتناب کنید.
ارائه آموزش:
دقت کنید که مدیران، کارکنان و کارمندان قراردادی در برنامههایی که باعث افزایش توانایی آنان در برقراری ارتباط با گردشگران و مدیریت آنها میشوند، شرکت کنند.
کمک به حفظ محیط زیست:
در برنامههای حفاظتی در مناطق مورد بازدید سرمایهگذاری کنید.
ایجاد اشتغال محلى قابل رقابت:
سعی کنید مردم بومی را برای انجام فعالیتهای تجاری به کار گیرید.
عرضه اقامتگاههاى دوستدار محیط زیست:
توجه کنید که ابزار و امکانات مورد استفاده در فرایند طبیعتگردی مخرب محیط زیست طبیعی و هدردهندهی منابع محلی نباشند. در طراحی ساختمانها، کوشش کنید در آنها فرصتهایی برای آموزش محیط زیست فراهم شود و تبادل آگاهانه با جوامع محلی رونق یابد(اپلرود، ۱۳۸۶: ۲۶).
۳-۱- روش تحقیق و مراحل آن
نوع تحقیق توصیفی- تحلیلی با اهداف کاربردی میباشد؛ بدین معنا که از نتایج آن میتوان در ارائه راهکارها استفاده نمود. این نوع تحقیق بدنبال تجزیه و تحلیل و توصیف مطالب میباشد. وضع موجود مورد بررسی قرار میگیرد و ارتباط بین متغیرها سنجیده میشود؛ یعنی علاوه بر تصویرسازی از آنچه هست، به تشریح و تبیین دلایل چگونه بودن و چرایی وضعیت مسأله و ابعاد آن میپردازد. در واقع، موقعیت و وضعیت متغیرها دستکاری و کنترل نمیشود؛ بلکه صرفاً آنچه را وجود دارد مطالعه کرده و به توصیف و تشریح آن میپردازد(حافظ نیا، ۱۳۸۶، صص ۵۹-۶۰).
۳-۲- مراحل تحقیق
۳-۲-۱- مرحله جمع آوری تحقیق
اولین گام در راه دستیابی به اهداف تحقیق، جمع آوری اطلاعات و در یافتن واقعیتهاست. روشهای کسب اطلاع میتواند به صور گوناگونی باشد(آسایش و مشیری، ۱۳۸۴: ۱۴۲). روش گردآوری اطلاعات بصورت کتابخانهای، اسنادی و میدانی میباشد.
۳-۲-۲- مرحله سازماندهی و طبقهبندی تحقیق
در این مرحله اطلاعاتی که از طریق مطالعات کتابخانهای و میدانی بدست آمده، جهت تسهیل در استفاده از پایاننامه در قالب جداول، نمودارها و نقشهها سازماندهی و طبقهبندی شده است.
۳-۲-۳- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات
به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات، ابتدا دادهها جمع آوری و طبقهبندی شده و سپس برای موضوع تحقیق، دادهها و مطالب طبقهبندی شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتهاند. سپس راهکارها و پیشنهادات و اقدامات اجرایی در قالب نوشته، متن، جدول، نمودار و نقشه و عکس ارائه میگردند.
۳-۲-۴- جامعه آماری و حجم نمونه
جامعه آماری تحقیق کل گردشگرانی است که وارد شهرستان بندر انزلی شدهاند و نحوه انتخاب حجم نمونه با بهره گرفتن از جدول استاندارد مورگان ۳۸۴ نفر میباشد و به صورت تصادفی بوده است.
۳-۳- مواد
آزمون χ۲
برای آزمون آماری فرضیههای ارائه شده در فصل اول از آزمون آماری χ۲سخن گفته شده است که یکی از مهمترین آزمونهای ناپارامتریک است. اساس و پایه این آزمون بررسی فراوانی مشاهده شده که در طرحهای تحقیقاتی جمع و منطبق با فراوانی مورد انتظار است؛ یعنی میخواهیم بدانیم آیا بین فراوانی مشاهده شده و فراوانیهای مورد انتظار تفاوتی معنیدار وجود دارد یا آن که این تفاوت ناچیز و حاصل شانس است. در واقع، میخواهیم بدانیم که بین دو متغیر ارتباطی وجود دارد یا آن دو متغیر مستقل از هم میباشند. توزیع χ۲ را معمولاً وقتی بکار میبرند که دادههای جمع آوری شده به صورت فراوانی بوده و فرضیهها به صورت زیر خلاصه میشود که به چنین جدولی، جدول «توافقی» گویند. درحالت کلی جدول زیر راخواهیم داشت:
جدول۳-۱- جدول توافقی آزمون χ۲
فرم در حال بارگذاری ...