وبلاگ

رشد درآمد، هزینه­ها، حاشیه سود، سودآوری، جریان نقدی، بازده سرمایه­، بازده حقوق صاحبان سرمایه، ارزش افزوده اقتصادی

 

مالی

 

 

 

۲-۳-۳-۲-جهت یاب اسکاندیا
اسکاندیا یک شرکت سرویس­های مالی سوئدی است که در محاسبه و اندازه ­گیری دانش سازمانی مشهور است. این شرکت متد­­های زیادی در زمینه سرمایه فکری بکار برده و نهایتاً متد مخصوص به خود را ابداع کرده است. در این روش هر واحد کاری می­بایستی شاخص­ های سرمایه فکری خود را که برای توسعه آینده مهم است، خلق نماید.همچنین از افراد مدیریت کلان به صورت مجزا درباره توسعه مدیریت پرسشگری می­ شود و همچنین جلسات جمعی نیز وجود دارد. ترازنامه، مقدار سرمایه فکری را با آنالیز ۱۶۴ شاخص اندازه ­گیری (۹۱ عدد مبتنی بر سرمایه فکری و ۷۳ عدد بر سرمایه سنتی مالی) محاسبه می­نماید. این شاخص ­ها بر پنج وادی متمرکز می­ شود. این حوزه ها عبارتند از مالی، مشتری، فرایند، انسانی و تجدید و توسعه. اندازه ­گیری­های انجام شده برای هر وادی از پنج حوزه فوق، به صورت محلی در هر واحد سازمان تعریف می­ شود. شاخص ­ها و اطلاعات مربوط به عملکرد پیشین شرکت بر اساس حوزه مالی، عملکرد جاری بر اساس انسان، مشتری و فرایند و آینده بر اساس تجدید و توسعه سنجیده می­ شود.

بر اساس این مدل سرمایه فکری به دو بخش عمده سرمایه انسانی و سرمایه ساختاری تقسیم می­ شود. سرمایه انسانی یک سرمایه تجمیع شده ناشی از سرمایه ­گذاری در آموزش کارکنان، رقابت و مطالعات آینده­نگری و همچنین شامل رقابت کارکنان و امکان­های ارتباطی می­باشد. سرمایه ساختاری شامل ارزشی است که اگر تمامی کارکنان سازمان را ترک کنند، باقی می­ماند (ادونسون،۱۹۹۷). علاوه بر آن جهت یاب اسکاندیا قادر به ارزیابی عوامل پویای پنهان برای سرمایه انسانی، مشتری و ساختاری است که زیر بنای جنبه­ های قابل مشاهده و محصولات شرکت است، بنابراین به صورت دقیق‌تری ارزش شرکت را بازتاب می­دهد (رابینسون و همکاران^[۹۰]،۲۰۰۵). ولی به دلیل اینکه شاخص­ های هر شرکت با شرکت دیگر متفاوت است نمی‌توان از آن برای مقایسه شرکت­ها استفاده نمود. جدول(۲-۳) برخی از این شاخص ­ها را نشان می­دهد. (رانجیت^[۹۱]،۲۰۰۴).

 

 

جدول۲-۳ : شاخص­ های جهت یاب اسکاندیا

 

 

 

حوزه

 

شاخص

 

 

 

مالی

 

سرمایه گذاری در فناوری اطلاعات، درآمدها از مشتریان جدید/کل درآمدها، هزینه­ های تحقیق و توسعه، درآمد هر کارمند و هزینه­ های هر کارمند

 

 

 

مشتری

 

انواع مشتری برای هر یک از محصولات شرکت از نظر مدت زمانی که مشتری شرکت هستند، سطح رضایت و نارضایتی آن‌ها ( مثلاً نرخ بازگشت محصول)، پشتیبانی شرکت از مشتریانش، روش­های جذب مشتری، نسبت مشتریان بدست آمده به مشتریان از دست داده، کل سهم بازار و پوشش بازار ، کل سهم بازار و پوشش بازار

 

 

 

فرایند­ها

 

تعداد قراردادهایی انعقاد شده بدون خطا، زمان مورد نیاز برای عملیات‌های خاص. تعداد حساب‌ها یا معاملات هر مشتری، قابلیت پردازش IT و تغییر جریان از کاربردهای تکنولوژی

 

 

 

تجدید و توسعه

 

-اطمینان از نوسازی بلندمدت شرکت:
جایگاه شرکت در بازار بر حسب تغییرات در پایه مشتری، تغییرات در تقاضاهای مشتری، هزینه تحقیق و توسعه مواجه با تغییرات مورد انتظار، هزینه توسعه در بازارهای جدید و رشد و ارزش دارایی­ های فکری (مثل حق ثبت اختراع) شرکت
-شاخص ­ها آمادگی شرکت در پاسخگویی به تغییرات
پروفایل سن برای نیروی کار شرکت، آموزش ارائه شده به کارکنان در ارتباط با تغییرات مورد انتظار، تعداد و منافع محصولات جدید، زمان صرف شده برای محصول جدید از مرحله تحقیق به آمادگی بازار، و گرایش­ها در استفاده از حق ثبت اختراع­ها

 

 

 

انسانی

 

هزینه‌هایی توسعه منابع انسانی، افزایش عملکرد واقعی در طول دوره بودجه × هزینه‌های آموزش =سرمایه انسانی
افزایش عملکرد مربوط به ROI مطلوب

 

 

 

۲-۳-۳-۳-نظارت بر دارایی­ های نامشهود^[۹۲]
مدیریت دانش بخشی جدایی ناپذیر از مفهوم گسترده‌تر سرمایه فکری است. سرمایه فکری به عنوان یک مفهوم چتری، ابعاد مدیریت دانش را در بر می­گیرد (شائمی برزکی،۱۳۸۴). از نظر روس و همکاران^[۹۳] در دو جریان فکری می­توان سرمایه فکری را رد یابی کرد: استراتژی و اندازه ­گیری. از دید استراتژی تاکید بر مطالعه، ایجاد و استفاده از دانش و برقراری رابطه بین دانش و موفقیت در دانش زایی است. از بعد اندازه ­گیری تاکید بر ضرورت توسعه سیستم‌های اطلاعات جدید، اندازه ­گیری اطلاعات و داده‌های غیرمالی همراه با داده ­های مالی است (روس و همکاران،۱۹۹۸). گاثری نیز در این زمینه سه طبقه ­بندی دارایی­ های نامشهود: ساختار خارجی، ساختار داخلی و شایستگی افراد و سه دسته شاخص­ های ارزیابی: رشد و بازسازی، کارایی و ثبات را شناسایی کرده است (گاثری و پتی^[۹۴]، ۲۰۰۰)، (جدول ۲-۴). سویبی نیز آن را به عنوان نظارت دارایی نامشهود توسعه داد که به عنوان یک چارچوب ارزیابی جدید با یک چشم­انداز دانشی، ارزیابی کامل­تری برای موفقیت سازمانی و ارزش سهامداران ارائه می­دهد (سویبی،۱۹۹۷). اگرچه انتقادهایی به روش­های ارزیابی غیرمالی مانند نظارت دارایی نامشهود وارد شده است از آن جمله اینکه این مدل­ها بر اهداف مدیریت تمرکز دارند و برای مقصود تعیین کمیت دارایی نامشهود کافی نیستند.

 

 

جدول۲-۴: شاخص­ های نظارت بر دارایی­ های نامشهود