وبلاگ

. أبو الفداء، إسماعیل بن محمد(م ۱۱۶۲ق)، کشف الخفاء ومزیل الإلباس، تحقیق عبد الحمید بن أحمد بن یوسف بن هنداوی، چاپ اول، بی جا، المکتبه العصریه، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص ۶۲ ↑
. عسقلانی، ابن حجر، التلخیص الحبیر فی تخریج أحادیث الرافعی الکبیر، چاپ اول، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۹ق، ج۴، ص ۱۲۱ ↑
. حلبی، علی بن إبراهیم (م ۱۰۴۴ق)، السیره الحلبیه، چاپ دوم، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۲۷هق،ج۱، ص ۳۹ ↑
. برای نمونه ر.ک: شافعی أبو عبد الله (م ۲۰۴ق)، مسند الإمام الشافعی، تحقیق ماهر یاسین فحل، چاپ اول، کویت، شرکه غراس للنشر والتوزیع، ۱۴۲۵ق، ج۴، ص ۵۲-۵۴ ↑

. ابراهیم بن سعد کسی است که در طریق روایت وجود دارد لکن تضعیف شده است. ر.ک: جرجانی، أبو أحمد بن عدی (م۳۶۵ق)، الکامل فی ضعفاء الرجال، تحقیق عادل أحمد عبد الموجود-علی محمد معوض، چاپ اول، بیروت، الکتب العلمیه، ۱۴۱۸ق، ج۳، ص ۱۷۱٫ ↑
. سجستانی، أبو داود سلیمان بن الأشعث (م ۲۷۵ق)، مسائل الإمام أحمد روایه أبی داود السجستانی، تحقیق أبی معاذ طارق بن عوض الله بن محمد، چاپ اول، مصر، مکتبه ابن تیمیه، ۱۴۲۰ ق، ج۱، ص ۳۸۶ ↑
. زرقی، عادل بن عبد الشکور، قواعد العلل وقرائن الترجیح، چاپ اول، بی جا، دارالمحدث للنشر والتوزیع، ۱۴۲۵ ق، ج۱، ص ۹۴ ↑
. خطابی، أبو سلیمان(م ۳۸۸ق)، غریب الحدیث، تحقیق عبد الکریم إبراهیم الغرباوی, بی جا، دار الفکر، ۱۴۰۲ق، ج۱، ص۳۶۳ ونیز ر.ک: دارقطنی، أبو الحسن(م ۳۸۵ق)، العلل الوارده فی الأحادیث النبویه، تحقیق وتخریج محفوظ الرحمن زین الله السلفی، چاپ اول، ریاض، دار طیبه، ۱۴۰۵ ق، ج۱۲، ص ۱۹ ↑
. ابن الملقن، سراج الدین(م۸۰۴ق)، تذکره المحتاج إلى أحادیث المنهاج، تحقیق حمدی عبد المجید السلفی، بیروت، المکتب الإسلامی، ۱۹۹۴م، ج۱، ص ۱۹ ↑
. دارقطنی، العلل، ج۳، ص ۱۹۸ ↑
. ابن الملقن، تذکره المحتاج إلى أحادیث المنهاج، ج۱، ص ۱۹ ↑
. واقدی، الرده، ج۱، ص ۴۶ ↑
. همان، ص ۴۷ ↑
. همان ↑
. سید رضی، نهج البلاغه(صبحی صالح)، ص۹۹ ↑
. سید رضی، نهج البلاغه(صبحی صالح)، ص۲۰۲ ↑
. مراد وی از قرآن آیه «إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلیمٌ خَبیرٌ» حجرات:۱۳ ↑
. وی در این زمینه روایت «أن الله اصطفی کنانه من ولد اسماعیل، اصطفی قریش من کنانه و اصطفی من قریش بنی هاشم و اصطفانی من بنی هاشم» را آورده و در مقابل خبر واحد «الأئمه من قریش» آن را صحیح دانسته است. ↑
. طرسوسی، إبراهیم بن علی(م ۷۵۸ق)، تحفه الترک فیما یجب أن یعمل فی الملک، تحقیق عبد الکریم محمد مطیع الحمداوی، چاپ دوم، [بی‌جا]، [بی‌نا]، [بی‌تا] ↑
. خلاف، عبد الوهاب خلاف(م ۱۳۷۵ق)، السیاسه الشرعیه فی الشئون الدستوریه والخارجیه والمالیه، بی جا، دار القلم، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص ۳۳ ر.ک: ↑
. همان، ص ۶۲ ↑
. این روایت در بصائر الدرجات در بابی که مورد ائمه عدل و جور آمده است با مضمونی مشابه طریق روایت حضرت علی ع در اهل سن تآمده است که به این گونه استک لَا یُصْلِحُ النَّاسَ إِلَّا إِمَامٌ عَادِلٌ وَ إِمَامٌ فَاجِرٌ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّهً یَهْدُونَ بِأَمْرِنا وَ قَالَ وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّهً یَدْعُونَ إِلَى النَّارِ. ر.ک: صفار، محمد بن حسن‏(م۲۹۰ ق‏)، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد صلّى الله علیهم‏، تحقیق محسن بن عباسعلى‏ کوچه باغى، چاپ دوم، قم، مکتبه آیه الله المرعشی النجفی‏، ۱۴۰۴ ق‏، ج۱، ص ۳۴ ↑
. عوده، عبد القادر (م ۱۳۷۳ق)، الإسلام وأوضاعنا السیاسیه، بیروت، مؤسسه الرساله للطباعه والنشر والتوزیع، ۱۴۰۱ ق، ج۱، ص ۱۴۴ ↑
. خلاف، السیاسه الشرعیه، ج۱،ص ۳۳ ↑
. ابن خلدون، تاریخ، ج۱، ص۲۴۴ ↑
. پیش از این در عنوان «ریاست در جاهلیت» به آن پرداختیم. ↑
. زیدان، عبد الکریم، أصول الدعوه، چاپ نهم، [بی جا]، مؤسسه الرساله، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۲۱۴ ↑
. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص ۸۸ ↑
. همان ↑
. طیالسی، مسند، ج۲، ص ۱۲۷؛ ابن جعد، مسند، ج۱، ص ۳۹۰؛ احمدبن حنبل، مسند، ج۳۴، ص ۴۱۳، ۴۲۸؛ مسلم، صحیح، ج۳، ص ۱۴۵۲؛ ابن بابویه، الخصال، ج۲، ص ۴۷۰ در روایتی دیگر گفته شده است که سمره این روایت را در مسجد شنیده است: کُنْتُ مَعَ أَبِی فِی الْمَسْجِدِ وَ رَسُولُ اللَّهِ ص یَخْطُبُ فَسَمِعْتُهُ یَقُولُ یَکُونُ مِنْ بَعْدِی اثْنَا عَشَرَ أَمِیراً ثُمَّ خَفَضَ مِنْ صَوْتِهِ فَلَمْ أَدْرِ مَا یَقُولُ فَقُلْتُ لِأَبِی مَا قَالَ ص فَقَالَ قَالَ کُلُّهُمْ مِنْ قُرَیْشٍ. ر.ک: ابن بابویه، الخصال، ج۲، ص۴۷۳ ↑
. نعیم بن حماد، الفتن، ج۱، ص ۹۵ ↑
. ابن جعد، مسند، ج۱، ص۳۹۰؛ ابن حبان، صحیح، ج۱۵، ص ۴۳ ↑
. احمد بن حنبل، مسند، ج۳۴، ص ۴۲۱ ↑
. بخاری، صحیح، ج۹، ص ۸۱؛ ابن أعرابی، معجم، ج۱، ص ۳۵۲ ↑
. در فصل‌های بعدی از این جایگزینی سخن خواهیم گفت که معاویه در ابتدای خلافت خویش تاکید نمود: «أنا اول الأمراء» ↑
. کلینی، الکافی، ج۱، ص۵۳۴ ↑
. همان، ص۵۳۱ ↑
. همان، ص۵۳۳ ↑
. خزاز رازى، على بن محمد(قرن۴)، کفایه الأثر فی النصّ على الأئمه الإثنی عشر، تحقیق عبد اللطیف‏ حسینى کوهکمرى، قم، بیدار، ۱۴۰۱ ق‏، ص ۳۵ ↑
. طبری، أبو العباس(م ۶۹۴ق)، الریاض النضره فی مناقب العشره، چاپ دوم، [بی‌جا]، دار الکتب العلمیه، [بی‌تا]، ج۱، ص ۲۰۰؛ ذهبی، شمس الدین(م ۷۴۸ق)، تذکره الحفاظ، چاپ اول، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص ۱۱ ↑
. ذهبی، تذکره الحفاظ، ج۱، ص ۹ ↑
. همان ↑
. ر.ک: معارف، مجید، تاریخ عمومی حدیث، تهران، کویر، ۱۳۸۸ش، ص۷۱ ↑
. ابو داوود، سنن، ج۴، ص۲۰۰؛ مروزی، أبویعقوب(م ۲۵۱ق)، مسائل الإمام أحمد بن حنبل وإسحاق بن راهویه، چاپ اول، المملکه العربیه السعودیه، عماده البحث العلمی، الجامعه الإسلامیه بالمدینه المنوره، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص ۷۰؛ طبرانی، أبو القاسم(م ۳۶۰ق)، مسند الشامیین، تحقیق حمدی بن عبدالمجید السلفی، چاپ اول، بیروت، مؤسسه الرساله، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۱۳۷؛ خطیب بغدادی، الکفایه، ج۱، ص۸؛ ابن حجر العسقلانی، أبو الفضل أحمد بن علی بن محمد بن أحمد(م ۸۵۲ق)، لسان المیزان، تحقیق دائره المعرف النظامیه – الهند، چاپ دوم، بیروت، مؤسسه الأعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق، ج۱، ص۳ ↑
. سید نجم، عبد المنعم، تدوین السنه ومنزلتها، المدینه المنوره، الجامعه الإسلامیه، ۱۳۹۹ق، ص۲۹ ↑
. عمر الحاجى، محمد، موسوعه التفسیر قبل عهد التدوین، چاپ اول، دمشق، دار المکتبى، ۱۴۲۷ق، ص ۴۸ ↑