وبلاگ

 

1. 1. سن و جنس: آرتروز در تمام مفاصل ارتباط قوی با سن داشته و با افزایش سن بالا می رود. این بیماری ها در خانم ها شیوع بالاتری دارد، البته قبل از ۵۰ سالگی شیوع در آقایان بیشتر است ولی پس از ۵۰ سالگی در خانم ها شایع است. این تفاوت جنس در شیوع بیماری به نقش کمبود استروژن پس از یائسگی در خانم ها نسبت داده شده است. سن نیز یک ریسک فاکتور مهم در استئوآرتریت است به طوری که خانم های بالای ۴۵ سال فقط ۲% استئوآرتریت دارند. در سنین ۴۵-۶۴ سال شیوع به ۳۰% و در سنین بالای ۶۵ به ۶۸% می رسد(پهلوان حسینی ۱۳۸۱).

 

1. 1. 1. چاقی: به طور واضح چاقی یا افزایش ریسک آرتروز زانو همراه است، مقایسه افزایش وزن ۵۰% بالاتر از وزن ایده آل دارند، نسبت خطر^[۳۱] برای آقایان ۴/۵ و برای خانم ها ۹ می باشد. در مطالعات فرامینگام^[۳۲] گزارش شده که کم کردن حدود ۱۱ پوند وزن در خانم ها با قد متوسط با کم شدن ریسک آرتروز زانو به میزان ۵۰% همراه است(پهلوان حسینی ۱۳۸۱).

   

 

1. 1. توده استخوانی^[۳۳]: آرتروز نسبت معکوسی با پوکی استخوان دارد، احتمالا به علت تغییرات در انتقال استرس به مفصل در صورت وجود توده استخوانی غیرنرمال می باشد(پهلوان حسینی ۱۳۸۱).

 

1. 1. سیگار: سیگار یک ریسک فاکتور برای پوکی استخوان بوده و خاصیت ضد استروژنی داشته ولی روشن نشده که کدامیک از این ها روی آرتروز اثر دارد ولی در مورد ارتباط سیگار با آرتروز مطالعات ضد و نقیض وجود دارد(پهلوان حسینی ۱۳۸۱).

 

1. 1. استروژن: آرتروز در خانم های بالای ۵۰ سال نشان دهنده ارتباط مستقیم این دو فاکتور است به طوری که با ریسک آرتروز زانو و لگن همراه است(پهلوان حسینی ۱۳۸۱).

 

1. 1. تروما: در مطالعات انجام شده مردان با سابقه ترومای ماژور به زانو در مقایسه با افراد بدون سابقه تروما ۵-۶ برابر ریسک آرتروز زانو داشته اند(پهلوان حسینی ۱۳۸۱).

 

۸٫۲٫۲٫ علائم بالینی آرتروز زانو
شروع علائم بالینی تدریجی و بی سرو صدا است، تا مدت ها با وجود علائم رادیوگرافی بیماران بدون علامت بالینی است و تعداد کمی از بیماران شروع ناگهانی علائم را دارند.

 

1. 1. درد و حساسیت مفصل

 

بدون شک مهمترین علامت آرتروز مفصلی می باشد این درد زانو نوع مکانیکی است. یعنی با فعالیت و کار به وجود می آید و با استراحت از بین می رود. درد آرتروز اولین علامت بیماری نیز می باشد و می تواند ماه ها یا سال ها تنها علامت بالینی بیماری باشد. در مطالعه hart عنوان گردید شایع ترین فرم درد بیماری به آرتروز، درد به دنبال استفاده از مفصل خواهد بود. مثلا درآرتروز زانو پس از چند ساعت پیاده روی یا سرپا ایستادن یا از پله بالا و پایین رفتن ظاهر می شود. ولی تدریجا در طی سالها پیشرفت بیماری، مدت زمانی که لازم است بیمار فعالیت نماید تا درد ظاهر شود کوتاهتر شده تا جایی که با کو چکترین فعالیتی درد ایجاد شده و می تواند تا چند ساعت پس از توقف نیز ادامه داشته باشد. علی رغم اینکه تمامی بیماران درد به دنبال استرحت و عدم استفاده از مفصل را خواهند داشت ولی کمتر از ۵۰% بیماران درد در حین استراحت را ذکر کرده اند و در حدود ۳۰% بیماران درد شبانه را نیز خواهند خواهند داشت(Jan 1998).

 

1. 1. درد شروع حرکت^[۳۴] یا خشکی مفصل

 

اکثر بیماران از احساس خشکی مفصل شکایت خواهند داشت. این احساس می تواند به صورت اشکال درد شروع حرکت مفصل عنوان گردد. مشخصه خشکی مفصل در بیمار مبتلا به آرتروز پدیده ژلینگ^[۳۵] به دنبال عدم استفاده از مفصل ایجاد شده و اگر چه ممکن است شدید باشد ولی حداکثر ظرف ۱۵ دقیقه بهبود خواهد یافت(Jan 1998).

 

1. 1. کاهش دامنه مفاصل

 

کاهش دامنه حرکات یک یافته شایع در آرتروز مفاصل خواهد بود. این کاهش دامنه اغلب همراه با درد بوده و در انتهای دامنه حرکات شدید تر خواهد بود. علت این محدودیت حرکت، تغییرات ایجاد شده در سطح مفصل و تغییر شکل^[۳۶] ممفصل همراه با کلفتی کپسول مفصلی همراه بوده که مانع حرکات طبیعی مفصل خواهد شد. کاهش دامنه حرکات مفصل تدریجا ایجاد شده و یک علامت دیررس خواهد بود(Jan 1998).

 

1. 1. تورم و حملات التهابی

 

یکی دیگر از تظاهرات آرتروز تورم و حملات التهابی می باشد ولی این تورم دائمی نبوده بلکه به صورت دوره ای ظاهر می شود، که مربوط به یک التهاب زودگذر در مفصل می باشد. البته در بعضی موارد آرتروز، این تورم می تواند یک روند حاد یا مزمن به خود بگیرید که در مجموع پدیده ای نادر خواهد بود. زانو یکی از مفاصلی است که می تواند دچار حملات التهاب زودگذر گردد، در این حالت مفصل متورم و گرم خواهد بود(Jan 1998).

 

1. 1. هیپرتروفی استخوانی و حجیم شدن مفصل

 

این علامت رابطه ای با تورم مفصل نداشته بلکه مربوط به هیپرتروفی استخوان های تشکیل دهنده مفصل بوده و سالها پس از شروع آرتروز ظاهر خواهد شد. بزرگی استخوانی اطراف خطوط مفصل، اغلب قابل لمس بوده و می تواند حساس نیز باشد(Jan 1998).

 

1. 1. کریپتاسیون^[۳۷] حین حرکات مفصل

 

صدای خشن قابل سمع در حرکات فعال مفصل، خصوصا در پاتلا که همراه درد است. کریپتاسیون درحین حرکات مفصل، پس از پیشرفت بیماری اغلب قابل لمس بوده و این نشانه یکی از علائم خوب افتراق مفصل آرتروز یکی از سایر علل گرفتاری مفصل خواهد بود. درآرتروز پیشرفته کریپتاسیون می تواند علاوه بر لمس شدن، در حین حرکات نیز شنیده می شود، کریپتاسیون مفصل آتروزیک در تمام طول دامنه حرکت ایجاد خواهد شد. از بهترین علائم بالینی تشخیص استئوآرتریت که حتی قبل از بروز علائم رادیولوژیک وجود دارد و علت آن سایش سطوح نامنظم مفصلی و استئوفیت های کنار مفصل است و تشکیل حباب هایی در درون مایع مفصلی را نیز بایستی در نظر گرفت(Jan 1998).

 

1. 1. احساس عدم ثبات و اطمینان و توانایی مفصل در انجام حرکت در انجام کارهای روزمره

 

خیلی از بیماران مبتلا به آرتروز از عدم اطمینان و ثبات مفصل حین حرکات شکایت دارند، به عنوان مثال در مورد زانو بیمار از “در رفتن زانو زیر پا” یا “رها شدن زانو زیر بدن” شکایت خواهند داشت. این شکایت بیمار لزوما با اختلال در لیگامنت ها یا تخریب مفصل همراه نخواهد بود، اما اغلب اوقات آتروفی عضلات اطراف مفصل مشاهده نخواهد شد. چنین به نظر می رسد که این شکایت بیشتر در ارتباط با کاهش قدرت عمل عضلات اطراف مفصل بوده و ارتباط چندانی با اختلال مکانیکی داخل مفصل نداشته باشد(Jan 1998).

 

1. 1. شواهد تخریبی مفصل

 

در بیماران با آرتروز پیشرفته شواهد کلینیکی تخریب غضروف، استخوان در بافت نرم اطراف مفصل وجود خواهد داشت. در این بیماران به دلیل از بین رفتن غضروف از یک طرف و در هم شکستن اپی فیزهای مفصل از طرف دیگر حرکات طبیعی در مفصل به وجود می آید که مفصل را لق می نماید. این حرکات خم و راست شدن را دارد، بعد از این اتفاق حرکات جانبی به وجود می آید که مفصل را لق می نماید. این حرکات غیرطبیعی با لقی مفصل باعث تسریع پیشرفت آرتروز خواهد گردید(Jan 1998).

 

1. 1. اختلال در مفصل و وابستگی بیمار به دیگران برای انجام کارهای روزمره

 

در بیماران با آرتروز پیشرفته درد، کاهش قدرت عضلانی و دامنه حرکات مفصل از علل عمده اختلال در مفصل خواهد بود و در نهایت در آرتروز شدید مفاصل زانو و لگن، بیمار ممکن است برای انجام کارهای روزانه وابسته به دیگران گردد بنابراین باید الگو و شکل زندگی او با توجه به درگیری های مفصلی اش تغییر یابد تا بتوان از معلولیت و وابستگی وی به دیگران جلوگیری نمود(Jan 1998).

 

1. 1. لاغری عضله چهار سر رانی