وبلاگ

۱٫ تاثیر مدل کسب و کار با رویکرد CSR برموقعیت رقابتی سازمان چیست؟
۵-۲) یکپارچه سازی مدل کسب و کار و CSR و خلق سازمان مسئول
در فصل سوم با بهره گرفتن از مدل کسب و کار اپلگیت، تئوری ذینفعان و CSR و ترکیب این سه موضوع با هم، مدل کسب و کار مسئولانه طراحی گردید. ذینفعان در مرکز مدل کسب و کار مسئولانه قرار داشته و علاقمندی های آنان مفهوم کسب و کار را تعریف، مشارکت آنان قابلیت های کسب و کار را فراهم و انتظارات آنان تعیین کننده ی ارزش های خلق شده می باشند.
آنچه در ادامه مورد بررسی قرار خواهد گرفت آن است که چگونه مدل کسب و کار مسئولانه شرکت اروم نارین توانسته است یک سازمان مسئول خلق کند.
همان طور که در فصل قبل ذکر شد عمده ی فعالیت های مرتبط با CSR که توسط شرکت اروم نارین انجام می شود یکی بسته بندی های دوستدار محیط زیست تتراپریزما می باشد و دیگری نیز کشاورزی ارگانیک و استفاده از میوه های ارگانیک در تولید آبمیوه که علاوه بر حفظ چرخه ی محیطی از قبیل خاک، آب، حیات وحش آبزیان، تنوع و توازن اکوسیستمی گیاهان، حشرات و حیوانات، باعث افزایش سلامت و رضایت مصرف کنندگان نیز می گردد. در واقع می توان گفت که دو بخش عمده ی فعالیت های شرکت اروم نارین یعنی تولید آبمیوه و همچنین بسته بندی آبمیوه منطبق با مسئولیت اجتماعی سازمان می باشد.
مدل کسب و کار مسئولانه مدل حاصل از یکپارچه سازی CSR و مدل کسب و کار می باشد که این مدل برای شرکت اروم نارین در فصل قبل به تفصیل بیان شد. با توجه به اینکه از بین ذینفعان شرکت تنها سه گروه سهامداران (به طور محدود)، مصرف کنندگان و جامعه مورد ارزیابی قرار گرفتند، و اطلاعات مربوط به سهامداران بسیار محدود می باشد، برای بررسی مسئولیت شرکت نسبت به ذینفعان مصرف کنندگان و جامعه مد نظر می باشند.

جدول (۵-۱) مسئولیت های اخلاقی، قانونی و اقتصادی شرکت اروم نارین را در قبال سهامداران، مشتریان و جامعه نشان می دهد که این موارد بر اساس «قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان»، «راهنمای سازمان ملل برای حمایت از مصرف کنندگان» و «راهنمای تولید، فرآوری، برچسب گذاری و بازاریابی مواد غذایی ارگانیک کمیسیون فنی تدوین استاندارد» (پیوست ۲) و همچنین ادبیات تحقیق، پژوهش ها و مصاحبه های محقق و برخی اصول و ارزش های اخلاقی متعارف به دست آمده است.
جدول (۵-۱): مسئولیت های شرکت اروم نارین در قبال ذینفعان

لازم است هر یک از موارد ذکر شده به تفکیک مورد بررسی قرار گیرد:

• • رقابت منصفانه: شرکت اروم نارین ضمن حفظ حقوق رقبا و خودداری از تخریب آنان، با بهره گرفتن از استراتژی های تمایز محصول و ارتقای کیفیت محصولات و همچنین عرضه ی محصولات به قیمت رقابتی با رقبای خود به رقابت می پردازد.

• • صداقت در تبلیغات: تبلیغات محصولات ارگانیک شادلی اغلب از طریق مجله ی علمی تحقیقاتی صنایع آشامیدنی شادلی، بیل بورد، بروشور و مجلات تخصصی انجام می شود که در تمامی این موارد تبلیغ محصول با ذکر خواص و ویژگی های محصولات ارگانیک انجام می شود و موارد ذکر شده در تطابق با محصول ارائه شده می باشند.

• • احترام به علاقمندی ها و ارزش های مصرف کنندگان: همان طور که در فصل قبل بیان شد، نتایج حاصل از تحقیقات کمی، مصاحبه ها و پرسشنامه ها نشان دادند که توجه به علاقمندی ها و انتظارات مشتریان بخشی از سیاست ها و ارزش های شرکت اروم نارین و مدل کسب و کار مسئولانه ی این شرکت می باشند.

• • عدم تبانی با برخی گروه ها: برخی از تولید کنندگان آبمیوه با تبانی با عرضه کنندگان و یا دلالان میوه سعی در افزایش قیمت آن می نمایند تا به رقبای خود آسیب برسانند. با توجه به اینکه شرکت اروم نارین تنها تولید کننده ی آبمیوه های ارگانیک در کشور می باشد و میوه های ارگانیک نیز از باغات خود این شرکت تهیه می شوند، در چنین تبانی هایی هیچ گونه دخالت و یا تاثیری ندارد.

• • رعایت استانداردهای تولید، توزیع و فروش: نشان استاندارد روی بسته های آبمیوه های ارگانیک و همچنین گواهینامه های مختلف این شرکت از جمله گواهینامه ی Soil Association نشان از رعایت استانداردهای محصولات ارگانیک توسط شرکت اروم نارین دارد.

• • تعیین قیمت منصفانه: با توجه به اینکه درصد سود آبمیوه های ارگانیک شادلی کمتر از آبمیوه های معمولی می باشد، می تواند از یک سو نشان دهنده ی قیمت منصفانه ی این محصولات باشد و از سوی دیگر هم نوعی استراتژی رقابتی.

• • فراهم نمودن روش های مناسب دسترسی به محصول: متاسفانه آبمیوه های ارگانیک شادلی در دسترس اغلب مصرف کنندگان حتی در بازار هدف نمی باشند و نتایج حاصل از تحقیق میدانی نیز نشان داد که بیشترین علت عدم مصرف این محصولات در دسترس نبودن آنها می باشد. البته لازم به ذکر است که به دلیل عدم آگاهی عموم مردم از این محصول و به طور کلی از محصولات ارگانیک شرکت اروم نارین با ارائه ی محصول خود به مراکز خاص ریسک عدم فروش را کاهش داده است.

• • احترام به ارزش های جامعه: در هیچ یک از فرایند های تولید، توزیع، فروش و تبلیغات آبمیوه های ارگانیک شادلی مواردی که مغایر با ارزش های جامعه باشد دیده نمی شود.

• • رعایت قوانین و استانداردهای اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی: تولید محصولات ارگانیک بهترین شیوه در حفظ و نگهداری استانداردهای اجتماعی و محیط زیستی می باشند چرا که کشاورزی ارگانیک کمترین اثر سوء را بر محیط زیست و بهداشت و سلامت انسان ها دارد.

• • افزایش تولید ملی و خلق درآمد های ارزی و غیر ارزی: با توجه به اینکه بیشتر فرایند های مربوط به آبمیوه های ارگانیک شادلی از جمله تولید میوه، تولید کنسانتره و تبدیل آن به آبمیوه در داخل کشور انجام می شود و بخشی از محصول تولید شده به خارج از کشور صادر می گردد، این عمل منجر به افزایش تولید ملی و خلق درآمدی های ارزی و غیر ارزی می گردد.

• • ایجاد اشتغال: شرکت اروم نارین با داشتن بیش از ۸۰ نیروی دائمی و ۶۰۰ نیروی موقتی که در تهران و ارومیه مشغول بکار می باشند و همچنین نیروهایی که در نمایندگی های این شرکت در شهر های مختلف مشغول توزیع و پخش محصولات می باشند توانسته است با ایجاد یک شرکت تولیدی ایجاد شغل نماید که البته تنها بخشی از این نیروها به تولید و توزیع آبمیوه های ارگانیک مشغول می باشند.

مشکل اساسی که شرکت اروم نارین در انجام مسئولیت های خود در قبال ذینعان با آن مواجه است عدم حمایت نهاد ها و موسسه های مربوط از محصولات ارگانیک و آگاهی اندک جامعه نسبت به این محصولات می باشد.
همان طور که در مدل کسب و کار مسئولانه ذکر شد، سازمان به تنهایی نمی تواند شرایط لازم را در خصوص حقوق ذینفعان و انجام مسئولیت در قبال آنان، فراهم نماید. برای رسیدن به این هدف مشارکت تمامی ذینفعان لازم است و ارتباطات سازمان با ذینفعان و ذینفعان با یکدیگر بهترین روش برای تحقق این هدف می باشد. جدول (۵-۲) مسئولیت های جامعه نسبت به سازمان و مشتریان را نشان می دهد.
همان طور که در جدول (۵-۲) دیده می شود مهم ترین مسئولیت جامعه در قبال مصرف کنندگان اطلاع رسانی صحیح و آموزش های لازم در خصوص محصولات ارگانیک و اثرات مفید آنها بر سلامتی انسان و همچنین محیط زیست می باشد که این عمل باید از طریق نهادها و انجمن های مربوط انجام شود که متاسفانه تا کنون تلاش چندانی در این خصوص انجام نشده است.
در خصوص مسئولیت جامعه نسبت به شرکت اروم نارین می توان گفت که تامین نیروی انسانی متخصص که توسط دانشگاه ها و موسسات آموزشی مختلف پرورش می یابند، به خوبی انجام شده است. همچنین مشارکت دانشگاه پزشکی ارومیه در طرح های تحقیقاتی شرکت اروم نارین نشان از توجه و علاقه ی این دانشگاه نسبت به مسائل اجتماعی و محیط زیستی دارد که هم برای جامعه، هم برای شرکت اروم نارین و هم برای مصرف کنندگان سودمند است. تدوین استاندارد محصولات ارگانیک از سوی موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران نیز بخشی از مسئولت های جامعه در قبال شرکت است که انجام شده است.
جدول (۵-۲): مسئولیت های جامعه در قبال مصرف کنندگان و شرکت اروم نارین