۵-۱ فرضیات تحقیق
۱- توسعه سریع و بیش از حدکاربری مسکونی نسبت به سایر کاربری‌ها، مشکلات عدیده‌ای را باعث شده است.
۲- باتوجه به گسترش سریع شهر کاربری‌های موجود چه به لحاظ کمی و چه کیفی تکافوی نیاز شهروندان را نمی‌کند.
۳- شاخص اجتماعی و اقتصادی مسکن در منطقه نسبت به کل شهر شیراز در حد معقول است.
۶-۱ روش تحقیق
پژوهش حاضر در مسیر تحقیق و برای رسیدن به مراد خویش در ابتدا و در فصل دوم و سوم از روش توصیفی استفاده کرده، البته در فصل سوم روش تاریخی نیز در تحقیق به کار رفته است. فصل چهارم و پنجم نیز با بهره گرفتن از روش تحلیلی محقق شده‌اند. البته در فصل چهارم از روش طبقه‌بندی LBCS استفاده شده است. در خصوص گردآوری اطلاعات نیز موارد ذیل به صورت سیستماتیک در تدوین پژوهش مؤثر بوده‌اند:
- اطلاعات اسنادی شامل کتابخانه‌ها و آرشیو سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی.
- مشاهده وضع موجود منطقه.
- تهیه و تنظیم جداول، نقشه‌ها و نمودارها بر اساس اطلاعات آماری گردآوری شده.
۷-۱ پیشینه تحقیق
ذات هر تحقیقی چنان است که جهت تقویت محتوای پژوهش، نیازمند استفاده از تجارب پیشینیان می‌باشد؛ زیرا تحقیق صرف که تکروی کرده و یافته‌های دیگران را مد نظر قرار نمی‌دهد، مطمئناً یک بعدی بوده و مسیر درست را نمی‌تواند پیدا کند. تحقیقات انجام گرفته پیشین به چراغی می‌مانند که مقداری از راه را به ما نشان می‌دهند و راهگشای ما می‌باشند. البته بررسی این یافته ها به معنی استفاده اجباری از آنها نیست و صرف مرور کردن روش کاری و مراحل تحقیق می‌تواند کمک بسزایی در مسیر انجام پژوهش باشد. در این زمینه پژوهش حاضر باتوجه به مطالب و منطقه مورد مطالعه، در هنگام بررسی منابع به چند مورد دسترسی پیدا کرده که در ادامه آورده می‌شود.
در زیر چند پژوهش که در زمینه کاربری اراضی شهری و موضوعات مربوط به آن، مانند ارزیابی طرح جامع و توسعه فیزیکی شهرها نگاشته شده‌اند، به عنوان پیشینه تحقیق معرفی می‌شوند:
۱- ارزیابی کاربری اراضی شهر یزد، نجما اسمعیل‌پور، رساله کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه تبریز، ۱۳۷۶
۲- مکان‌یابی کاربری اداری خمینی شهر، محمود محمدی، رساله کارشناسی ارشد شهرسازی دانشگاه تهران، ۱۳۷۲
۳- نقد و تحلیل برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهر- مورد: شهر مشهد، رستم صابری‌فر، رساله دکتری جغرافیای شهری دانشگاه تربیت مدرس، ۱۳۷۸
۴- ارزیابی کاربری اراضی صنعتی شهر تبریز، پریدخت لیوارجانی، رساله کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۷۸
۵- اثر کارکرد جمعیت در تغییرات کاربری اراضی شهر نور طی سه دهه اخیر، محمد احمدی، رساله کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۷۸
۶- بررسی کاربری کارگاه‌های مزاحم شهری با تأکید بر مکان‌یابی صحیح- مورد: شهر کرمانشاه، رسول فرجام، رساله کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه تهران، ۱۳۷۸
۷- کارکردهای فضایی- مکانی و آینده‌نگری کاربری اراضی شهرها، علی سلطانی، رساله کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۷۹
پژوهش‌های زیر در زمینه‌های ارزیابی طرح جامع و توسعه فیزیکی شهرها می‌باشند که گریزی هم به کاربری اراضی زده‌اند:
۸- ارزیابی طرح جامع ارومیه، رسول قربانی، رساله کارشناسی ارشد شهرسازی دانشگاه تهران، ۱۳۷۱
۹- ارزیابی طرح جامع سنندج، سید مجتبی ثمره هاشمی، رساله کارشناسی ارشد شهرسازی دانشگاه تهران، ۱۳۷۲
۱۰- ارزیابی طرح جامع مهاباد، سید صالح رسولی، رساله کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه تربیت معلم، ۱۳۷۷
۱۱- بررسی عوامل رشد و توسعه شهر زاهدان، احمد الاجگردی، رساله کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه تبریز، ۱۳۷۶
۱۲- تحلیل فضایی الگوهای توسعه فیزیکی شهر کرمان، علی زنگی‌آبادی، رساله دکتری جغرافیای شهری دانشگاه تربیت مدرس، ۱۳۷۱
فصل دوم
مبانی و ادبیات نظری تحقیق
۱-۲- مقدمه
این فصل در حالت کلی به سه قسمت تقسیم‌بندی شده است. در قسمت اول اصول مربوط به کاربری اراضی شهری از جمله تعریف، فرایند و طبقه‌بندی کاربری اراضی آورده شده است. در قسمت بعدی نیز معیارهای ارزیابی و مکان‌یابی کاربری اراضی شهری، همچنین مشخصات و استانداردهای مکانی کاربری زمین باتوجه به شرایط شهرهای ایران مورد بحث قرار گرفته است. در نهایت ضمن آشنایی کلی با سیستم اطلاعات جغرافیایی و لزوم استفاده از آن در برنامه‌ریزی کاربری زمین، به توابع و عملیات تحلیلی مورد استفاده در تحلیل کاربری زمین پرداخته شده است.
۲-۲- کلیات برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری، فرایند و معیارهای مکانی کاربری زمین
۱-۲-۲- تعریف برنامه‌ریزی کاربری اراضی
برنامه‌ریزی کاربری شهری، یعنی ساماندهی مکانی و فضایی فعالیت‌ها و عملکردهای شهری براساس خواست‌ها و نیازهای جامعه شهری. این برنامه‌ریزی در عمل، هسته‌ی اصلی برنامه‌ریزی شهر است و انواع استفاده از زمین را طبقه‌بندی و مکان‌یابی می‌کند.
برنامه‌ریزی کاربری زمین، به چگونگی استفاده، توزیع و حفاظت اراضی، اطلاق می‌شود.
برنامه‌ریزی کاربری زمین، علم تقسیم زمین و مکان برای کاربردها و مصارف مختلف زندگی است که به منظور استفاده مؤثر از زمین و انتظام فضایی مناسب و کا
را صورت می‌گیرد. در این برنامه‌ریزی تلاش می‌شود که الگوهای اراضی شهری به صورت علمی مشخص شود و مکان‌یابی فعالیت‌های مختلف در انطباق و هماهنگی با یکدیگر و سیستم‌های شهری قرار گیرد. برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری به مثابه سلسله اقداماتی نظام یافته است که برای رفع نیازهای مادی و فرهنگی انسان که به نوعی با زمین مرتبط‌اند، صورت می‌گیرد.
برنامه‌ریزی کاربری زمین شهری باید چارچوبی را برای طرح کاربری بهینه‌ی زمین به وجود آورد، تا اساس طرح کالبدی و تفصیلی هر بخش شهری مشخص شود. براساس این چارچوب باید از استفاده نامناسب زمین جلوگیری شود و اهداف اجتماعی- اقتصادی، محدودیت‌های فیزیکی و سیاست‌های زیست محیطی رعایت گردد. برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری، مجموعه‌ای از فعالیت‌های هدفمند است که محیط مصنوع را سامان می‌بخشد و در حد مقدور، خواسته‌ها و نیازهای جوامع شهری را در استفاده از اراضی فراهم می‌آورد.
۲-۲-۲- فرایند برنامه‌ریزی کاربری اراضی
فرایند برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری به مثابه زمینه‌های دیگر برنامه‌ریزی از درک پدیده‌ی برنامه‌ریزی (تعریف مسأله یا مشکل) شروع و پس از تدوین اهداف و تعیین اولویت‌ها به تولید راهبردها و ارزیابی و اجرا منجر می‌شود و این روند به صورت ممتد و دورانی ادامه می‌یابد. فرایند برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری را به صورت ساده‌تری می‌توان متشکل از سه مرحله دانست:
۱- شناخت وضع موجود
۲- تعیین اهداف
۳- روش کار
طبق فرایند فوق برنامه‌ریزی کاربری اراضی گام‌های ذیل را شامل می‌شود:
گام اول: تعریف مسأله. در مدل برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری تعریف مسأله در برگیرنده عنوان روش و موجز مسأله، تعیین ابعاد، زمینه‌ها و تجزیه و تحلیل ساختار آن است.
گام دوم: تعیین اهداف و مقاصد. اهداف و مقاصد در برنامه‌ریزی کاربری اراضی ارتباط نزدیکی با تعریف مسأله دارد و شامل محدوده کلی مسأله و به طور کلی مقاصد و نتایجی است که راه حل ها درصدد دستیابی به آنها هستند و تا حد امکان بای به صورت کمی بیان شوند تا سطوح نسبی دستیابی به آنها ممکن و قابل مقایسه باشد.
گام سوم: تعیین رهنمودهای کلی در جهت ارائه راه حل ها برای تصمیمات برنامه‌ریزی و اجرایی.
گام چهارم: ارزیابی طرح‌ها و انتخاب.
گام پنجم: اجرا و کنترل پیشرفت کار.
۳-۲- بخش مسکونی
ویژگی و مکان‌یابی این بخش به انواع متنوعی از عواملی همانند نزدیکی به بازارها، آزادی از سر و صدا، صدا و آلودگی، نزدیکی به پارک‌ها و زمین‌های بازی و غیره.
فرم در حال بارگذاری ...
