وبلاگ

حال با توجه به مقوله رقابت سیاسی می‌توان به ارزیابی حاکمیت هر یک از دو دیدگاه فوق پرداخت، بدین صورت که اگر رقابت سیاسی، امنیتی بشود آثار و پیامدهای منفی‌ای به دنبال خواهد داشت که سلامت رقابت سیاسی را مخدوش کرده و در نتیجه کلیه بازیگران را به نوعی دچار مشکل می‌سازد^[۱۳۵]. مهمترین آثار منفی که در این حالت امکان بروز آنها می‌رود عبارت است از:
۱ـ امنیتی کردن، آسیب پذیری‌ها را زیاد کرده و منجر می‌شود که رقابت سیاسی، پدیده‌ای مضمون و مخل امنیت به شمار آید؛ چرا که رقابت سیاسی مقتضیاتی دارد که بدون رعایت و اجرای آنها رقابت سیاسی معنا نمی‌یابد حال اگر ما اقدام به «امنیتی کردن» مقدمات رقابت سیاسی بنماییم نظام را در مقابل یک خطر دو گزینه‌ای قرار داده‌ایم که در هر حال و با انتخاب هر یک سودی نصیب نظام نمی‌شود.
اول ـ مراعات ملاحظات امنیتی را نمودن و باز تعریف رقابت سیاسی به گونه‌ای که عاری از مقدمات و مقومات مزبور باشد که در این صورت الگویی خنثی و غیر مفید از رقابت سیاسی خواهیم داشت و نظام سیاسی به نظامی تشریفاتی تبدیل میشود.
دوم ـ عدم توجه به موانع امنیتی و اصرار بر صیانت از الگوی باز رقابت که نظام حاکم را درمعرض تهدید قرار داده، وادار به واکنش منفی و خشونت آمیز می کند، در این صورت نیز نظام با اتهام «غیر دموکراتیک» و «استبدادی» مواجه شده و بی‌ثباتی دامن‌گیر جامعه می‌شود.
به عنوان مثال «شفاف سازی» و «اطلاع‌رسانی» از جمله اصول و مبانی رفتاری در حوزه رقابت سیاسی می‌باشد به گونه‌ای که احزاب و گروه های سیاسی مختلف در راستای اجرای رسالت «نظارتی» خود در مواقع ضروری اقدام به درج اخبار و اسنادی می‌نمایند که اطلاع از آنها می‌تواند رقیب را از ارتکاب به اعمال خلاف قانون باز داشته و ضمناً جایگاه آنها را نزد مردم تنزل دهد. حال اگر در درون نظامی، حزب حاکم با بهره گرفتن از عنوان «محرمانه» و با «اخبار سری» سعی در مخفی نگاه داشتن برخی از اطلاعات و اخباری داشته باشد که اهمیت حزبی و نه ملی دارد- این در حقیقت «امنیتی کردن» اطلاعاتی است که به طور طبیعی می‌توانست در دستور کار رقابت سیاسی قرار گیرد و به نفع جامعه تمام شود- چنین عملکردی بطور قطع فضای رقابت سیاسی را مخدوش کرده و سلامت آنها را تهدید می‌کند.
در مجموع این نکته قابل استنتاج است که فرایند امنیتی کردن با افزایش دادن گستره آسیب‌پذیری‌های قدرت حاکمه، آستانه تحمل را کاهش داده و در نتیجه نظام را به تحدید گستره و حقوق رقبای سیاسی رهنمون می‌کند، نتیجه چنین فرایندی، چنانکه «ساموئل هانتینگتون» و «ژان نلسون» در «مشارکت، انتخاب آسانی نیست» اظهار داشته‌اند چیزی جز تأسیس احزاب فرمایشی در بهترین حالت و یا شکل‌گیری حکومت‌های استبدادی در بدترین حالت نیست^[۱۳۶].
۲ـ امنیتی کردن منجر به تغییر ماهیت رقابت سیاسی می‌شود بدین معنا که در بازی سیاست به گروه و حزب حاکمه که با عنوان دولت شناسانده میشود امتیازی می‌دهد که معادلات سیاسی را بر هم می‌زند.
علت این امر آنست که امنیت ملی از جمله کالاهایی به شمار می‌آید که به علت «عمومی بودن»، متولیان خصوصی نمی‌تواند داشته باشد، لذا دولت به عنوان نماینده عمومی جامعه باید در این زمینه هزینه کند به همین دلیل است که قدرت مشروع مجازات و تنبیه قانونی به دولت داده شده است و همگان، اصل ضرورت رعایت حدود امنیتی را پذیرفته‌اند. امتیاز فوق برتری ای به دولت می‌بخشد که دیگر احزاب و گروه‌ها از آن محروم هستند، لذا اگر درست تفسیر و استفاده نشود می‌تواند آثار مخربی را به دنبال داشته باشد و رقابت سیاسی را به تبعیت سیاسی تبدیل نماید، این در حالی است که در حوزه رقابت سیاسی مخاطب ما صرفاً احزاب یا گروه‌های محروم از قدرت نیست و برعکس دولت به مثابه یک بازیگر اصلی مورد توجه بوده، تعدیل رفتار وی مدنظر می‌باشد. بر این اساس برای حفظ سلامت حوزه رقابت سیاسی باید احزاب یا گروه های دارنده قدرت سیاسی بیاموزند که به لزوم قدرت سیاسی گردن نهاده سعی در تقویت جایگاه خود با بهره گرفتن از رانت «امنیت» ننمایند^[۱۳۷].

فصل چهارم

دیدگاه های گروه ها و احزاب مختلف در یک نگاه،

احزاب سیاسی در یک نگاه