وبلاگ

نتیجه گیری نهایی این پژوهش این است که نباید همه نوجوانانی را که خودآسیب می کنند به صورت کلیشه ای تحت عنوان اختلال شخصیت مرزی در نظر گرفت. ماهیت این رفتار شبیه نوعی خوددرمانی متناقض است. در برخی از نوجوانان به ویژه بزهکاران این رفتار ملاک و معیاری برای بزهکاری و راهی برای ارتقای خویشتن است در حالیکه در نوجوانان آزاردیده ممکن است در موقعیتهایی که در کشاکش یک تعارض ارتباطی با مراجع قدرت آزارگرشان هستند نقش رهایی بخشی هیجانی و بین فردی داشته باشد. در این پژوهش در بخش کیفی دو مدل اکتشافی برای پیشبینی این رفتارها ارائه شد که پژوهشگران میتوانند اعتبار این الگوها را در پژوهشهای بعدی بسنجند. یافته های بخش کمی نیز نشان داد که نقص کنترل تکانه، خودبیکفایتپنداری مکانیسمهایی هستند که در شروع و تداوم خودآسیب رسانی نقش دارند و نوجوانانی که نقص کنترل تکانه دارند و با الگوهای خودآسیبرسانی بیشتری مواجه شدهاند به احتمال بیشتری این رفتار را انجام میدهند.

محدودیتها
استفاده از روش های خود گزارشدهی برای جمع آوری اطلاعات، در اختیار نداشتن گروه کنترل از نوجوانان عادی و بیشتر بودن تعداد دختران نسبت به پسران، ناهمگن بودن گروه از لحاظ نوع تجربه های بدرفتاری دوران کودکی از جمله محدودیت های این پژوهش بودند. یکی دیگر از محدودیت های این پژوهش این است که به طور قطع نمی توان نوجوانان آزاردیده را از نوجوانان بزهکار مجزا کرد چون اغلب کودکان بزهکار نیز سابقه آزار دوران کودکی را دارند. برای برطرف کردن این محدودیت پیشنهاد می شود پژوهشگران بعدی تمرکز را روی نوع تشخیص بیماری شناختی بگذارند.
پیشنهادهای نظری
ادبیات پژوهش در حوزه ارتباط و افتراق این دو رفتار نیازمند استفاده بیشتر از پژوهشهای طولی و مطالعاتی از جنس کیفی است. در حال حاضر اکثر مطالعات انجام شده بر اساس پرسشنامه ها و مقیاس های خودگزارشدهی است. پیشنهاد میشود در مطالعات طولی عوامل مشترک و مسیرهای تحولی که موجب پدیدار شدن این رفتارها در دوره نوجوانی میشود، بررسی شوند.
پیشنهاد می شود به صورت طولی پی گیری شود آیا خودجرحی در دوره نوجوانی می تواند به اختلال شخصیت مرزی در بزرگسالی تبدیل شود یا به صورت یک نشانگان مستقل باقی می ماند. برای این کار توصیه می شود از مصاحبه بالینی ساختار یافته استفاده شود. همچنین درباره زیر بناهای فیزیولوژیکی و علل زیستی آستانه بالای درد در نوجوانانی که خودزنی یا خودسوزی میکنند میتوان پژوهشهای آزمایشی انجام داد.
پیشنهاد می شود پژوهشگران برای بررسی کیفی و پدیدارشناسی تجربه خودآسیب رسانی از فنون فرافکن هم استفاده کنند و افراد را با تصاویر یا موقعیت هایی که سرنخ های مرتبط با خود آسیب رسانی وجود دارد مواجهه کنند و از آنها بخواهند تداعی هایی را که در این زمینه دارند بیان کنند. همین طور در صورتی که پویایی های شخصیتی این افراد با بهره گرفتن از روش های فرافکن سنجیده شود می تواند به صورت دقیق تر انگیزه ها و ویژگی های شخصیتی این افراد را شناسایی کرد.
با توجه به اینکه پیشنهاداتی برای در نظر گرفتن خودجرحی به عنوان یکی از طبقات اختلال های پیوستار وسواسی - اجباری شده است و همین طور با توجه به اینکه در ادبیات پژوهش به صورت نظری بیان شده دو نوع خود جرحی تکانشی و اجبارگونه وجود دارد، بررسی ارتباط نشانه های خود آسیبرسانی مستقیم به ویژه خودجرحی با نشانه های اختلال وسواس- اجبار و همین طور بررسی فرضیه وجود دو طبقه خودجرحی اجبارگونه و تکانشی در نوجوانان برای پاسخ گویی به طبقه بندی تشخیصی خودجرحی در نوجوانان مفید خواهد بود.
پژوهشگران براساس مدلی که در شکلهای ۷ و ۸ درباره عوامل موثر در شروع و تداوم خودآسیبی مستقیم با بهره گرفتن از مصاحبهها به دست آمده است میتوانند فرضیههایی را تدوین و به صورت تجربی بیازمایند: برای مثال از آنجا که در مدل بیان شده که سوء مصرف مواد، خانواده نابهنجار وخلق افسرده سه ویژگی متمایز کننده نوجوانان خودجرحی کننده با و بدون اقدام خودکشی است، میتوان دو گروه خود جرحی کننده با و بدون اقدام خودکشی را از لحاظ این سه متغییر با هم مقایسه کرد یا نقش عوامل روان شناختی و عوامل مرتبط با همسالان را در پیش بینی انواع خودجرحی براساس مدل به دست آمده از مصاحبه ها بررسی کرد.
براساس یافته های این پژوهش رفتارهای خودآسیب رسانی با یکدیگر و با اقدام خودکشی همبستگی بالایی داشتند اما اطلاعات ما درباره سیر زمانی وقوع این سه دسته رفتار نامشخص و اندک است. بر همین اساس پیشنهاد میشود سیر و توالی زمانی خودآسیب رسانی مستقیم، غیر مستقیم و اقدام خودکشی در نوجوانان بررسی شود.
پیشنهادهای کاربردی
در حوزه شناسایی، ارزیابی و تشخیص از عوامل خطری که در این پژوهش شناسایی شدند میتوان برای شناسایی بهتر ویژگیهای نوجوانان خودآسیبرسان استفاده کرد. از آنجاییکه رفتارهای خودآسیبب رسان ماهیت تکرارشونده و عادتی دارند برای پیشگیری از این رفتارها میتوان مهارتهای غلبه بر نقص کنترل تکانه و تقویت حس خودکارآمدی را پرورش داد. البته روش های درمانی که تاکنون برای این دسته از نوجوانان استفاده شده است مانند رفتاردرمانی دیالکتیک دربردارنده این مهارتها است. همچنین آموزش مهارتهایی برای انتقال کم خطرتر پیام های اجتماعی در روابط بین فردی میتواند در کاهش استفاده از این راهبرد توسط نوجوانان آزاردیده موثر باشد.
منابع
ادیب حاج باقری، محسن.، پرویزی، سرور.، صلصالی، مهوش. (۱۳۹۰). روش های تحقیق کیفی. تهران: انتشارات بشری
برک، لورا. (۱۳۹۲). روان شناسی رشد. ترجمه ی یحیی سید محمدی. تهران:‌نشر روان.
بانیفیلد. دیوید. (۱۳۹۳). نظریه روان پویشی برای درمانگران. ترجمه داود عرب قهستانی، فرزانه ودایع خیری و سیروس آرین.
تهران:انتشارات رشد.
پیوسته گر، مهرانگیز(۱۳۹۲). شیوع رفتار خودآسیبی عمدی و رابطه آن با احساس تنهایی و سبک دلبستگی در دانش آموزان دختر.
فصلنامه مطالعات روان شناختی دانشگاه الزهرا ،دوره ۹، شماره ۳، ۲۹-۵۱.
پناغی، لیلا.، احمد آبادی، زینب، پیروی. حمید. ابوالمعصومی، فریده. (۱۳۸۹۰). روند خودکشی در دانشجویان ایرانی در سال های
۱۳۸۱ تا ۱۳۸۶. فصلنامه روانپزشکی و روان شناسی بالینی. شال ۱۶،شماره ۲، ۸۷-۹۸.
خانزاده، محمد.، سیدیان، محمود.، حسین شاره، مهدی.، ادریسی، فروغ. (۱۳۸۹). ساختار عاملی و ویژگیهای روانسنجی
پرسشنامه مشکلات تنظیم هیجانی. فصلنامه علوم رفتاری. ۶ (۱)، ۸۷-۹۶.
خسروی، زهره.، کیامنش، علیرضا.، بنی جمالی، شکوه السادات.، نیک منش، زهرا. (۱۳۸۷). بررسی کیفی نقش عملکرد خانواده در
بروزرفتارهای مخاطه آمیز نوجونان. فصلنامه مطالعات روان شناختی دانشگاه الزهرا. ۳ (۴)، ۶۸-۴۵.
دادستان. پریرخ. (۱۳۸۳). روان شناسی مرضی تحولی. تهران: تنتشارات سمت.
دورکیم، امیل. ( ۱۳۸۷). جامعهشناسی خودکشی. ترجمه نادر سا لارزاده. تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی تهران
ریو، مارشال. (۱۳۸۴). روان شناسی انگیزش و هیجان. ترجمه یحیی سید محمدی. تهران :‌نشر روان.
زاده محمدی، علی.، احمد آبادی، زهره، حیدری، محمود. (۱۳۹۰). تدوین و بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس خطر پذیری
نوجوانان ایرانی. فصلنامه روانپزشکی و روانشناسی بالینی، ۱۷ (۳)، ۲۱۸-۲۲۵.
کرل. هوی (۱۳۹۳). بیماری. ترجمه احسان کیانی خواه. تهران: نشر گمان
کاپلان ه.سادوک، ب .گرپ، ج. خلاصه روان پزشکی علوم رفتاری .چاپ اول. ترجمه ی دکتر حسن رفیعی. فرزین
رضاعی.تهران ،انتشارات ارجمند. چاپ اول ۱۳۸۲.
کروسول. جان. دبیلیو (۱۳۹۱). طرح پژوهش: رویکردهای کمی، کیفی و ترکیبی. ترجمه علیرضا کیانمش و مریم دانای
طوس.تهران: جهاددانشگاهی دانشگاه علامه طباطبایی .
کروسول. جان. دبیلیو.، کلارک، پلانو (۱۳۹۰). روش های پژوهش ترکیبی. ترجمه علیرضا کیانمش و جاوید سرایی. تهران: آییژ.
محمد خانی، پروانه. (۱۳۸۲). اپیدمیولوژی افکار خودکشی و گرایش به خودکشی در دختران مناطق پرخطر ایران. فصلنامه علوم
بهزیستی و توانبخشی، سال ۴، شماره ۱۴، ۱۵۷-۱۷۳.
محرابی، حسین.،شیخی دارانی، حمید.، نقش عوامل دخیل در گرایش به خودکشی در دختران مقاطع دبیرستان. (۱۳۹۱). فصلنامه
تحقیقات کاربردی در روان شناسی. ،سال ۳، شماره ۱۴، ۹۱-۱۰۰.
نجفی، فریدون.، احمدی جویباری، تیمور.، مرادی نظر، حسین.، ایزدی، ندا. (۱۳۹۰).علل و عوامل مرتبط با خود مسمومسازی
آگاهانه در جوانان ۱۵ تا ۲۰ ساله: یک مطالعه با ۳۲۱ آزمودنی. فصلنامه پزشکی قانونی. سال هیجدم، شماره ۱، ۳۳-۳۸.
هاشمی آذر، ژانت (۱۳۸۲). طبقه بندی رفتارهای نابهنجار نوجوانان ایرانی با بهره گرفتن از پرسش نامه طبقه بندی رفتاری (ABCP).
رساله دکتری روان شناسی. دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
همتی، نادر.، دانش آموز، باقر.، پناغی، لیلا. (۱۳۸۲). فراوانی افکار خودکشی در دانش اموزان دبیرستانی شهرستان ایلام. فصلنامه
تازه های علوم شناختی، ۶ (۱)؛۷۹-۸۶.
ولف، اریک.، مش ، دیوید. (۱۳۸۹). روان شناسی مرضی کودک. ترجمه محمد مظفری مکی آبادی و اصغر فروغ الدین عدل.
تهران:انتشارات رشد